ابراهیم حدیدی
 
آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی فرزند آیت‌الله سیدمصطفی کاشانی (که به دست انگلیسی‌ها کشته شده بود) یکی از مخالفان سرسخت انگلستان به شمار می‌رفت. وی از فعالان دوران جهاد علمای نجف بر ضد انگلیس بود، اما بارزترین ویژگی ایشان ضدیت با استقرار حکومت صهیونیستی بود که با حمایت همه جانبه انگلستان گسترش می‌یافت.
 
در آن سالها آنچه مردان بزرگ سیاست را به هم می‌پیوست مخالفت با سیاستهای سلطه‌جویانه انگلستان بود. مخالفت دکتر مصدق در رد اعتبارنامه سیدضیاءالدین طباطبایی وی را بر سر زبانها انداخت. موج تازه‌ای که به حرکت درآمده بود در طول یک دهه به اوج رسید.
 
مصدق از آن رو که پایه و اساس مخالفت با انگلستان را در « سیاست داخلی» با « تکیه بر مردم» و در « سیاست خارجی» با « نزدیک شدن به امریکا» رقم می‌زد مورد نفرت توده‌ایها بود و کاشانی از آن رو که « مذهبی‌ترین» رهبر سیاسی بود.
 
نگاه حزب توده به « مذهب» روشن بود و به « جنبش ملی»، شگفت : « عقل ملی ناقص، فکرش کوتاه، منطقش ضعیف، زبانش الکن، اشکش گشوده، مطبخش پر دود، بسترش راحت، قصرش رفیع، پولش بی حساب و نیرنگش بی پایان».
 
همصدایی مصدق و کاشانی آغاز جنبش را رقم زده بود و جدایی ایشان نقش انکارناپذیری در خاموشی آن داشت.