به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تاریخ معاصر؛
آقای دکتر شما تاکنون در هر سه دوره جشنواره کتاب تاریخ انقلاب اسلامی به‌عنوان دبیر اجرایی جشنواره حضور داشته‌اید. کمی درباره سوابق دو دوره گذشته این جشنواره بفرمایید.
بسم الله الرحمن الرحیم. همان‌طور که می‌دانید سه دوره اخیر جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی با همکاری پژوهشکده تاریخ معاصر و خانه کتاب و ادبیات ایران انجام شد. هدف اصلی از برگزاری این جایزه کتاب ارتقای فرهنگ و حافظه تاریخی جامعه ایرانی و حفظ استقلال و هویت فرهنگی، شناسایی و معرفی کتاب‌های برتر در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی، کمک به اعتلای سطح دانش تاریخی و مقابله با تحریف تاریخ انقلاب اسلامی بود.
اولین جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی در سال 1399 و در دو بخش «تشویقی ـ رقابتی» و «رقابتی» برگزار شد. در بخش «تشویقی ـ رقابتی» آثاری که در سال‌های 1357-1397 منتشر شده بودند بررسی شد. در بخش «رقابتی» هم آثاری که در سال‌های 1396-1397 منتشر شده بودند به داوری گذاشته شدند.
دومین جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی هم در بهمن 1400 در بخش‌های گوناگون از جمله در بخش کلیات، خاطرات و زندگی‌نامه‌ها، مستندنگاری، تحقیقات و پژوهش‌های تاریخی، تاریخ شفاهی، اسناد و پژوهش‌های اسنادی برگزار شد. البته در این دوره یک بخش جانبی هم وجود داشت که به گرامیداشت یاد و نام پژوهشگران و فعالان حوزه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی که مرحوم شده بودند و همچنین تقدیر از برخی کارگردانان مجموعه‌های تلویزیونی، برخی از ناشران انقلابی و فعالان رسانه‌ که در حوزه انقلاب اسلامی کوشش‌هایی کرده بودند اختصاص یافته بود. البته جای خوشحالی است که در سومین دوره جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی، که در 26 دی‌ماه 1402 ما شاهد برگزاری آن مراسم، در تالار رودکی بودیم، در بخش جانبی این جشنواره هم از فعالان فرهنگی کشور تقدیر شد.
 
در دوره اول جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی و در بخش «تشویقی ـ رقابتی» چه آثاری برگزیده شدند؟
در گروه رمان‌های تاریخی کتاب «گرگ‌سالی» از مرحوم امیرحسین فردی، کتاب «عاشقی به سبک ونگوگ» از محمدرضا شرفی خبوشان، کتاب «مفتون و فیروزه» از سعید تشکر برگزیده شدند؛ در گروه اسناد و پژوهش‌های اسنادی هم مجموعه کتاب‌های «سیر مبارزات امام خمینی به روایت اسناد»، مجموعه کتاب‌های «انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک» کاری از مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات و همچنین مجموعه کتاب‌های «اسناد لانه جاسوسی» در 77 جلد از برگزیدگان این گروه بودند؛ در گروه مستند‌نگاری و در بخش عکس‌نوشت دو کتاب «انقلاب به روایت اکبر ناظمی: مجموعه عکس» در 4 جلد و «روزهای انقلاب؛ واقعه‌نگاری عکاس فرانسوی از انقلاب اسلامی» اثر میشل ستبون به‌عنوان برگزیده این بخش انتخاب شدند؛ کتاب «خاطرات و مبارزات محمدتقی فلسفی»، «خاطرات شهید فضل‌الله محلاتی» و «عشق و تلاش» (خاطرات محمدجواد حجتی کرمانی) هم برگزیدگان گروه تاریخ شفاهی بودند؛ محمدرضا بایرامی با کتاب «فصل پنجم: سکوت»، جعفر ابراهیمی با «پایان شب سیه» و هادی حکمیان با «تنگه زاغ» سه برگزیده گروه داستان کودک و نوجوان اولین دوره جشنواره کتاب تاریخ انقلاب اسلامی بودند.
 

 

در این دوره همچنین حجت‌الاسلام سیدحمید روحانی با مجموعه «نهضت امام خمینی(ره)»، عبدالله شهبازی با کتاب «ظهور و سقوط پهلوی» (جلد دوم)، و مرحوم حجت‌الاسلام علی ابوالحسنی (منذر) برای تألیف کتاب «فراتر از روش آزمون و خطا» برگزیده شدند. در بخش روزشمار هم «روزشمار انقلاب اسلامی» از انتشارات سوره مهر، کتاب «داستان سیاسی، داستان انقلاب» از محمد حنیف و همچنین «فرهنگ شعارهای انقلاب اسلامی» اثری از مرکز اسناد انقلاب اسلامی دیگر برگزیدگان این دوره بودند. علاوه بر این، در بخش خاطرات «نقد عمر» از مرحوم حجت‌الاسلام علی دوانی، جلد اول از خاطرات آیت‌الله ری‎شهری و کتاب «زوایای تاریک خاطرات» به قلم جلال‌الدین فارسی دیگر منتخبان این دوره به شمار می‌آیند.
 
برگزیدگان بخش «رقابتی» نخستین جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی چه آثاری بودند؟
در بخش رقابتی و در گروه رمان تاریخی، کتاب «باران تمشک» از مصطفی فعله‌گری اثر برگزیده و کتاب «رؤیای آق‌تاریم» به قلم مصطفی جمشیدی شایسته تقدیر شد. در گروه اسناد و پژوهش‌های اسنادی کتاب «مازندران به‌روایت اسناد ساواک» از محمدباقر نوذری‌گرمه، اثر برگزیده و کتاب «نفوذ بهاییان در حکومت پهلوی» از مجتبی مجد‌آبادی شایسته تقدیر شد. در گروه مستندنگاری آقای موسی کیخا با «پایان مجسمه» و سعید علامیان با کتاب «دارساوین» در این گروه به ترتیب برگزیده و شایسته تقدیر شناخته شدند. در گروه تاریخ شفاهی «انقلاب اسلامی در اراک»، در گروه داستان کودک و نوجوان کتاب «پاییز مزه خرمالو می‌دهد»، در گروه خاطرات کتاب «خون دلی که لعل شد» به قلم محمدعلی آذرشب دیگر آثار برگزیده این دوره بودند. در گروه تحقیقات و پژوهش‌های تاریخی در این دوره کتاب برگزیده نداشتیم و تنها کتاب «حوزه نجف و تحولات سیاسی ایران» به قلم حمید بصیرت‌منش اثر شایسته تقدیر در این دوره بود.
 
مروری هم به دومین دوره جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی داشته باشیم. در این دوره چه آثاری برگزیده و شایسته تقدیر شدند؟
در دومین دوره کتاب تاریخ انقلاب اسلامی و در بخش تحقیقات و پژوهش‌های تاریخی، «کتاب ایران در فرایند انقلاب» به قلم دکتر سیدمصطفی تقوی مقدم اثر برگزیده شد و کتاب‌های «سند انتخاب» از آقای محسن سام و کتاب «انقلاب اسلامی در اردبیل» اثر مرحوم رحیم نیکبخت میرکوهی کتاب‌های شایسته تقدیر اعلام شدند. در بخش مستند‌نگاری اثر برگزیده نداشتیم و کتاب «ایام سبزوار» تألیف محمود شم‌آبادی از انتشارات راه‌یار شایسته تقدیر شد. در بخش تاریخ شفاهی هم «مسجد رهبر؛ تاریخ شفاهی مسجد کرامت» اثر مرتضی انصاری‌زاده اثر برگزیده و کتاب «به‌رنگ صبر» از خانم فاطمه تقوی شایسته تقدیر اعلام شد. در بخش خاطرات، زندگینامه و شرح حال‌نویسی و اسناد و پژوهش‌های اسنادی هم کتاب «سلوکی در پرواز؛ گذری بر حیات سیاسی آیت‌الله باریک‌بین» اثر برگزیده شد.