دستگیری و محاکمه عاملین جنایات و قتلهای سیاسی دوره رضاشاه و انزجار شدید مردم از آنها!
تهیه و تنظیم: فرهاد قلیزاده
«... قوه قضائیه دو مرتبه جان گرفته بود؛ زیرا سرپاس مختاری، رئیس شهربانی رضاشاه، قبل از اینکه از کرمانشاه به سرحد عراق برود دستگیر شد. پرونده معروف مأمورین شهربانی تشکیل [شد] و متهمین آن از قبیل
پزشک احمدی، که آمپول هوا به اشخاص در بازداشتگاه شهربانی تزریق میکرد و میکشت، و عباس ششانگشتی، مأمور آگاهی که اشخاص را خفه میکرد، پروندهشان به دادگاه جنایی رفته مطالب عجیب آن پرونده، که قتلهای سیاسی مرحوم
سیدحسن مدرس، لیدر بزرگ آزادیخواهان مجلس چهارم و همچنین نصرتالدوله و
سردار اسعد و
تیمورتاش و غیره را که وزرای متنفذ رضاشاه بودند و به این ترتیب فجیع کشته شده بودند، در صفحات روزنامهها زینتبخش گردیده افکار عمومی را چنان نسبت به رژیم دیکتاتوری رضاشاه ناراحت کرده بود که دربار احساس مینمود باید بیش از پیش به فعالیتهایی پردازد که آثار این تشنج افکار عمومی را علیه اوضاع گذشته از بین ببرد.
به همین جهت چه از طرف ارتش و چه از طرف خود شاه و اطرافیانش فعالیتهایی برای دستهبندی و تبلیغات به عمل میآمد که از مجموع این جریانات در کابینه دوم مرحوم علی سهیلی، که قبل از انتخابات مجلس چهاردهم و پس از افتتاح مجلس شورای ملی را هم به ادامه کار خود اختصاص داده بود، یکی از مواقع پرجنجال سیاسی پس از شهریور 1320 کشور ما بود که البته محمدرضاشاه هم کم و بیش نقشی در آن داشت تا خود را مهیا برای آزمایش در گسترش فعالیتهای خود نماید».1
رکنالدین مختاری (۱۲۶۶ - ۱۳۵۰) فرزند مختارالسلطنه معروف به سرپاس مختاری،
رئیس شهربانی دوره رضاشاه و نوازنده ویلن و موسیقیدان اهل ایران
شماره آرشیو: 71-3466ص
پی نوشت:
1. ابوالحسن عمیدی نوری، یادداشتهای یک روزنامهنگار (تحولات نیمقرن اخیر تاریخ معاصر ایران از نگاه ابوالحسن عمیدی نوری)، به کوشش: مختار حدیدی ـ جلال فرهمند، ج 2، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1384، ص 198.