تهیه و تنظیم: حسین مولایی
بلافاصله پس از اشغال و حضور نیروهای خارجی در ایران (شهریور 1320)، رضاشاه که با حمله متفقین به خاک ایران مواجه شده، در اقدامی غافلگیرانه به روزولت، رئیسجمهور آمریکا، متوسل شده و از وی در برابر این حمله استمداد میکند. روزولت نیز ضمن دفاع از لزوم حمله به ایران، به طور تلویحی تضمین اجرای وعدههای متفقین را برعهده میگیرد.1
با وجود این، تحرکات آمریکا ریشه در سیاستهای جدید آنها داشت؛ چرا که حمله ژاپن به بندر پرلهاربر در 14 آذر 1320 نقطه پایان سیاست به اصطلاح انزواطلبی و عدم مداخله آمریکا بر مبنای دکترین مونروئه و ایجاد تغییر موازنه قوا به نفع متفقین بود.
با حضور سربازان آمریکایی در ایران، مرحله جدیدی از روابط ایران و آمریکا آغاز میشود. لوئیس دریفوس، وزیرمختار آمریکا در تهران، به واشنگتن گزارش میدهد که «ایران بیشتر و بیشتر در پی کمک و راهنمایی آمریکاست و من احساس میکنم که ما نباید از این فرصت برای تحکیم موقعیت خود غفلت کنیم».2
در ادامه سندی ارائه میگردد که احتمالا در رابطه با ورود اولین نظامیان آمریکا به ایران است:
نامه وزیر امور خارجه به وزارت جنگ درباره صدور روادید برای چند افسر کارمند هیئت نظامی آمریکا (8 آذر 1320)
پی نوشت:
1. یوناه و الن نانز الکساندر، تاریخ مستند روابط دوجانبه ایران و ایالات متحده آمریکا، ترجمه سعیده لطفیان و احمد صادقی، تهران، نشر قومس، 1378، ص 129.
2. لنجافسکی جورج، رؤسای جمهور آمریکا و خاورمیانه، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، البرز، 1373، ص 87.