گزارش ساواک درباره فعالیت روحانیون مخالف رژیم بعد از یک سکوت موقت!/عصبانیت شدید سفارت آمریکا از تصویب ضعیف کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی!/حزب ایران نوین بعد از اعلام نتایج رأی‌گیری با شوک ناخوشایندی روبه‌رو شد!/مخالفان احتمالا پیام شاه را که خواهان تصویب کاپیتولاسیون بود دریافت نکرده بودند!/خبری که در جلسه رأی‌گیری برای کاپیتولاسیون تأثیرگذار بود!/بعضی از ناطقین مخالف آشکارا مطالب ضد آمریکایی بیان می‌کردند!/رژیم شاه و دولت منصور برای عملی شدن کاپیتولاسیون بهای سنگینی پرداخته‌اند!/صید ماهی در رودخانه‌ها ممنوع شد/وزیر خارجه پاکستان به تهران آمد/سفر رئیس دانشگاه تهران به فرانسه/جشنِ مهرگان در حضور شاه و فرح برگزار شد!/اطلاعیه نیروی هوایی شاهنشاهی درباره «روز نیروی هوایی»

گزارش ساواک درباره فعالیت روحانیون مخالف رژیم بعد از یک سکوت موقت!
بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 22 مهر 1343 «در یکی دو هفته اخیر بنابر مفاد گزارشات واصله عده‌ای از وعاظ و روحانیون متنفذ و مخالف دولت بعد از یک سکوت موقت مجددا به فعالیت تحریک‌آمیز و اخلالگرانه اقدام نموده‌اند. قبلا اطلاعیه‌هایی واصل گردیده بود که چند نفر از وعاظ در منابر جسته و گریخته مطالبی خلاف مصالح ایراد کرده‌اند و اخیرا نیز آیت‌الله حاج آقا حسن قمی1 علنا بر روی منبر مطالب تحریک‌آمیزی بیان و نسبت به مقامات عالیه کشور اسائه ادب و اهانت نموده است».
در «نظریه» این سند آمده است: «البته اقداماتی در این زمینه به عمل آمده است و حتی امکان دارد آیت‌الله قمی به علت ادامه فعالیت مضره دستگیر شود، ولی با توجه به سوابقی که از این قبیل موارد موجود است چنانچه قرار باشد قمی تحت عنوان بازداشت مدتی در تهران در یکی از خانه‌های امن پذیرایی شود و بعد از چندی نیز با تبدیل قرار آزاد گردد و دوباره به مشهد عزیمت نماید تردید نیست موقعیتی بسیار بهتر و محکم‌تر از اکنون به‌دست خواهد آورد و در انظار مردم به مراتب بزرگ‌تر و معززتر از حال خواهد شد علی‌هذا تصور می‌شود چنانچه اجازه فرمایند به طرق زیر عمل شود مقرون به صلاح باشد».
در ادامه این سند روش‌های زیر برای برخورد با فعالیت‌های روحانیون به عنوان توصیه اول آمده است: «روحانیون متنفذ و طراز اول در صورت انجام عمل خلاف مصالح بدون هیچ گونه گذشتی به شهرهای غیر زیارتی و کم‌جمعیت تبعید گردند. این عمل چند فایده خواهد داشت.
اول اینکه بدین ترتیب افراد مشکوکی که بخواهند با آنان تماس بگیرند به آسانی به وسیله مقامات اطلاعاتی شناخته می‌شوند و بررسی و تحقیق درباره این قبیل افراد بسیار آسان خواهد بود.
دوم به موجب طرحی که اخیرا تهیه و به کلیه ساواک‌ها ابلاغ شد بایستی عناصر تقویت‌کننده روحانیون مخالف شناخته شده و تحت فشار و مضیقه قرار گیرند.
در حال حاضر شناسایی این افراد بسیار مشکل است درحالی‌که چنانچه روحانیون اخلالگر به شهرهای خاصی تبعید شوند عناصر تقویت‌کننده آنان به سهولت شناخته خواهد شد.
سوم از کثرت انبوه جمعیت شهرهای مذهبی که غالبا عده‌ای به عنوان زیارت ولی در باطن به منظور همکاری با روحانیون مخالف دولت به آن شهرها مسافرت می‌کنند و مرکز جاسوسی و زدوبندهای سیاسی شده است کاسته خواهد شد».2
 
عصبانیت شدید سفارت آمریکا از تصویب ضعیف کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی!
در یکی از اسناد «سفارت آمریکا» با طبقه‌بندی «خیلی محرمانه» و به تاریخ 14 اکتبر 1964 – 22 مهر 1343 که از سفارت آمریکا در تهران به وزارت امور خارجه این کشور در واشنگتن تلگرام شده آمده است: «مجلس، دیروز کنوانسیون وین و لایحه وضعیت در رابطه با پرسنل نظامی ایالات متحده را با ۷۴ رأی موافق در مقابل ۶۱ رأی مخالف، تصویب کرد. این تفاوت آرا که به طور تأسف‌باری ناچیز است، به خاطر عواملی به‌وجود آمد که ذیلا تحلیل می‌گردد».
در ادامه این سند این گونه می‌خوانیم: «اما نکته قابل توجه این است که رهبری حزب ایران نوین، کنترل خویش را بر روی تعداد قابل ملاحظه‌ای از هوادارانش از دست داد. در حال حاضر مجلس ۱۸۸ نماینده دارد که ۱۳۸ تن از آنها اعضای حزب ایران نوین می‌باشند. به نظر می‌رسد نزدیک به پنجاه نفر از وکلای حزب ایران نوین غایب بوده‌اند و حدس می‌زنیم که از میان حاضران، دوازده نفر علیه دولت رأی داده باشند».
این سند می‌افزاید: «زمانی مخالفت آسان‌تر شد که مخالفان موفق شدند رأی‌گیری مخفی را اعمال نمایند؛ امری که بسیار غیر عادی است، ولی طبق آیین‌نامه داخلی مجلس چنانچه پانزده نفر از وکلا خواستار آن باشند، به اجرا درمی‌آید».
این سند رشته وقایع و عواملی که در امر رأی‌گیری مؤثر بودند را به قرار زیر تشریح می‌کند:
 
حزب ایران نوین بعد از اعلام نتایج رأی‌گیری با شوک ناخوشایندی روبه‌رو شد!
ـ از آغاز بحث، نخست‌وزیر [: حسنعلی منصور] موضع دفاعی داشت. منصور ظاهرا فکر می‌کرد که تنها با «مخالفتی» معمولی که با وجود اکثریت وکلای حزب ایران نوین قابل کنترل است، روبه‌رو خواهد شد. واقعیت این است که تعدادی از هواداران دولت یا با رأی منفی و یا با غیبت عمدی از پشتیبانی آن خودداری کردند. بعد از اعلام نتایج رأی‌گیری، دولت با شوک ناخوشایندی روبه‌رو شد. قبل از رأی‌گیری، ضیائی به ما گفته بود که حزب ایران نوین تنها دو یا سه رأی منفی را انتظار دارد.
 
مخالفان احتمالا پیام شاه را که خواهان تصویب کاپیتولاسیون بود دریافت نکرده بودند!
ـ مخالفان یا پیام را دریافت نکرده بودند که شاه خواستار تصویب این لایحه است و یا اینکه به آنها اجازه داده شده بود که به دولت حمله کنند. در هر صورت، نمایندگان حزب مردم و وکلای منفرد از مواضع خود عقب نشستند، به‌خصوص پس از اینکه مانورهای آیین‌نامه‌ای آنها برای به تعویق انداختن رأی‌گیری، پی در پی با اکثریت آرا رد شد. ظاهرا دولت به غلط احساس کرد از آنجایی که مخالفان نمی‌خواهند لایحه به رأی گذاشته شود، مخالفتشان نباید قوی باشد.
 
خبری که در جلسه رأی‌گیری برای کاپیتولاسیون تأثیرگذار بود!
ـ عاملی که در این رابطه تأثیر منفی داشت این بود که روزنامه‌های دیروز تصادف اتومبیلی را گزارش کردند که در آن یک کارمند آمریکایی، راننده یک تاکسی را به‌شدت مجروح کرده بود [روزشمار 20 مهر 1343]. بعضی از ناطقین ادعا کردند که لایحه وضعیت، صلاحیت قضائی داخلی در چنین مواردی را از میان می‌برد. در میان فحاشی‌ها شنیده شد که اگر قانون وضعیت تصویب شود، یک درجه‌دار آمریکایی می‌تواند با استفاده از مصونیت، به صورت تیمسار ایرانی سیلی بزند.
 
بعضی از ناطقین مخالف آشکارا مطالب ضد آمریکایی بیان می‌کردند!
ـ بعضی از ناطقین مخالف، آشکارا مطالب ضد آمریکایی بیان کردند. مقداری از آن مطالب کاملا مضحک بود. لایحه وضعیت، حامیان با حرارتی نداشت، احساسات، همه در طرف مخالف بود.
 
رژیم شاه و دولت منصور برای عملی شدن کاپیتولاسیون بهای سنگینی پرداخته‌اند!
در پایان این سند آمده است: «در پایان، به نظر ما درحالی‌که روشن شدن وضعیت پرسنل نظامی ایالات متحده، در پارلمان ایران دلگرم‌کننده است، ولی نه تنها منصور بلکه تا حدی رژیم شاه هم برای عملی ساختن آن بهای سنگینی پرداخته‌اند. این بهای سنگین تا حد زیادی به بی‌کفایتی دولت در اداره هر دو مجلس شورا و سنا مربوط می‌شود. اما به حداقل رساندن عکس‌العمل ملی‌گرایان، که تصویب لایحه آنها را به فعالیت انداخته، بیهوده خواهد بود. چند روزی طول خواهد کشید تا مشخص شود که آیا این عارضه‌ای موقتی است و از بین خواهد رفت ــ همان‌طور که اینک به نظر می‌رسد ــ یا اینکه بر روابط ما با ایران تأثیرات درازمدتی خواهد گذاشت».3
 
صید ماهی در رودخانه‌ها ممنوع شد
طبق اطلاع رسیده محدودیت یک‌ساله صید ماهی در شمال به تأیید هیئت وزیران رسید.
در مورد محدودیت گزارش به هیئت وزیران داده شد که در آن صید در دریا و رودخانه برای یک سال محدود خواهد بود و صید در نقاطی انجام می‌گیرد که به تخم‌ریزی چندان صدمه‌ای زده نشود.
قبلا قرار بود صید برای سه سال ممنوع گردد.
 
وزیر خارجه پاکستان به تهران آمد
کنفرانس وزیران خارجه کشورهای ایران، ترکیه و پاکستان (کشورهای عضو پیمان عمران منطقه‌ای) عصر فردا، به ریاست منصور، نخست‌وزیر، در کاخ وزارت امور خارجه گشایش می‌یابد.
ذوالفقارعلی بوتو، وزیر خارجه پاکستان، برای شرکت در این کنفرانس صبح امروز وارد تهران شد و جمال ارکین، وزیر خارجه ترکیه، نیز امشب وارد تهران خواهد گردید.
 
سفر رئیس دانشگاه تهران به فرانسه
دکتر جهانشاه صالح، رئیس دانشگاه تهران، در ساعت 11:30 دیشب به دعوت دولت فرانسه عازم آن کشور شد.
دولت فرانسه از دکتر جهانشاه صالح، رئیس دانشگاه تهران، دعوت کرده است که برای مطالعه در برنامه‌های تعلیماتی آن کشور طبق برنامه‌ای که توسط وزارت امور خارجه با همکاری وزارت فرهنگ و وزیر مشاور مسئول تحقیقات علمی تهیه شده به آن کشور سفر نماید و در مؤسسات علمی و تربیتی پاریس به مطالعه بپردازد.
 
جشنِ مهرگان در حضور شاه و فرح برگزار شد!
روزنامه «اطلاعات» نوشت: بعد از ظهر دیروز مراسم جشنِ مهرگان با آیین خاصی در حضور شاهنشاه و علیا حضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران در «سالن محمدرضاشاه» انجام شد.
بعد از نواختن سرود شاهنشاهی ترانه خیر مقدم توسط دسته کر فرهنگ تهران اجرا شد و سپس دکتر سام، معاون کل وزارت فرهنگ، به جای دکتر جهانشاهی، وزیر فرهنگ که به علت کسالت در جشن مزبور حاضر نشده بود، گزارش اقدامات وزارت فرهنگ را در مورد سپاه دانش به استحضار شاهنشاه رسانید.
دکتر سام گفت: برای گسترش آموزشگاه‌های حرفه‌ای در نقاط مختلف و ایجاد رشته‌های جدید به منظور رفع احتیاجات صنعتی کشور و احیای صنایع فنی و یدی ایرانی مطالعات لازم به عمل آمده و قرارداد منعقده با جمهوری فدرال آلمان به منظور تکمیل هنرستان‌های تهران و تبریز به تصویب مجلسین رسیده است.
 
اطلاعیه نیروی هوایی شاهنشاهی درباره «روز نیروی هوایی»
اطلاعیه زیر امروز در مورد «روز نیروی هوایی» از طرف نیروی هوایی شاهنشاهی انتشار یافت.
«چنان‌که هم‌میهنان گرامی استحضار دارند 25 مهر سالروز نیروی هوایی شاهنشاهی است. ۲۵ مهر از این حیث در تاریخ نیروی هوایی ایران خجسته و گرامی می‌باشد که هیجده سال پیش در چنین روزی اعلیحضرت همایون شاهنشاه محمدرضاشاه پهلوی پس از فرا گرفتن فن خلبانی با قبول گواهینامه و نشان خلبانی کارکنان این رشته را قرین مباهات و افتخار فرمودند».4