رحلت زنده‌یاد حجت‌الاسلام والمسلمین سیدهادی خسروشاهی، در میان نویسندگان نامدار عرب، بازتابی گسترده داشته است. آنچه در پی می‌آید، یادداشتی است که باقر الصالحی، نویسنده لبنانی، به مناسبت سالروز رحلت ایشان به قلم آورده است.

باقر الصالحی
مترجم: میثم صفری
 
در سال گذشته، رسانه‌های ایران در چنین روزهایی، از وفات دیپلمات ایرانی، مرحوم سیدهادی خسروشاهی خبر دادند. آن مرحوم، علاوه بر مسئولیت‌های دیپلماتیک، روحانی و پژوهشگر اسلامی برجسته‌ای بود. این دانشمند مذهبی و سیاستمدار پیشکسوت ایرانی، در سال 1938م، در شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی، به دنیا آمد. وی در محضر پدر خویش مرحوم سیدمرتضی خسروشاهی، از روحانیان دانشمند تبریز، تلمذ کرده بود. سیدهادی از مبارزان با حکومت شاهنشاهی محمدرضا پهلوی، شاه مخلوع ایران، بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان سفیر این کشور در واتیکانِ ایتالیا منصوب شد. او در رُم، مرکز فرهنگ اسلامی اروپا را تأسیس کرد. سید به مدت پنج سال، سفیر ایران در کشور واتیکان و سپس رئیس دفتر حافظ منافع ایران در مصر، از سال 2001 تا 2004 بود. پس از بازگشت به ایران، به عنوان مشاور وزیر امور خارجه، دکتر علی‌اکبر ولایتی، انتخاب و پس از مدتی مشاور و استاد در دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. مرحوم خسروشاهی در بسیاری از کنفرانس‌های اسلامی ـ بین‌المللی پیش از انقلاب اسلامی و پس از آن، از جمله کنفرانس وزیران امور خارجه کشورهای اسلامی در قاهره، شرکت کرد. ایشان عضو مجمع بین‌المللی تقریب مذاهب اسلامی و مؤسس گروه دوستی ایران و مصر نیز بود. وی تلاش‌های بزرگ و عالمانه‌ای در عرصه وحدت میان مسلمانان شیعه و اهل سنت داشت. کتاب‌های «قصه‌التقریب» (داستان تقریب و وحدت)، «محطات من أفکار و حیاه الشیخ محمدتقی القمی» (مقاطعی از زندگی و اندیشه‌های علامه محمدتقی قمی)، «فی سبیل الوحده و التقریب» (در مسیر وحدت و تقریب مذاهب)، «أهل‌البیت فی مصر» (اهل بیت (علیهم‌السلام) در مصر) و «عبدالله بن سبا بین الواقع و الخیال» (عبدالله بن سبا؛ واقعیت یا توهم؟)، چهار اثر قلمی وی به زبان عربی، در این زمینه هستند. ایشان همچنین تعدادی از کتاب‌های سید قطب را به زبان فارسی ترجمه کرده است. تحقیق آثار کامل شیخ جمال‌الدین اسدآبادی، از تلاش‌های علمی دیگر آن مرحوم است. او مرد بااخلاصِ جنبش‌های اسلامی و صاحب فرهنگ و دانش گسترده‌ای بود. مرحوم خسروشاهی به چندین زبان مسلّط بود: زبان ترکی به عنوان زبان مادری، زبان فارسی به عنوان زبان رسمی وطنی ایشان، زبان عربی به عنوان زبان پژوهش‌ها و مطالعات اسلامی در حوزه علمیّه و زبان انگلیسی و ایتالیایی که به اقتضای فعالیتش در ایتالیا و کشورهای غربی، بر آنها تسلط داشت. یوسف ندا، مسئول سابق بخش روابط بین­الملل جماعت اخوان‌المسلمین مصر، در بخش دوم مصاحبه­اش با برنامه «شاهدٌ علی العصر» (شاهد عینی رویدادهای روز) در شبکه الجزیره، از مرحوم خسروشاهی تجلیل کرده و درباره ایشان گفته است: «ایشان از مخلص‌ترین مردان جنبش اسلامی، نه فقط در میان ایرانی‌ها، بلکه در کلّ دنیا شمرده می‌شود!». مرحوم خسروشاهی در سال 2006 مقاله­ای به مناسبت یکصدمین سالگرد تولد شیخ حسن البنا، پایه­گذار جماعت اخوان‌المسلمین، نوشت. عنوان مقاله «میلاد نور» بود. ایشان در کتاب «فی سبیل الوحده و التقریب»، فصلی را به تمجید از تلاش‌های اخوان‌المسلمین، در موضوع تقریب بین مذاهب اسلامی اختصاص داده است. مرحوم خسروشاهی در زمان بیماری «عمر تلمسانی» (1904 – 1986م)، سومین رهبر یا مرشد عام گروه اخوان‌المسلمین، به ملاقاتش رفت و وفاتش را در روزنامه «اطلاعات» ایران، تسلیت گفت. خسروشاهی بر اساس بیانیه وزارت بهداشت و خبرگزاری­های رسمی ایران، در بیمارستان «مسیح دانشوری» تهران بر اثر ابتلا به بیماری جدید کرونا در 82 سالگی درگذشت. روحش شاد.