تاریخ معاصر - تهران در وحشت

نخستین شب تاریک تهران پس از حمله متفقین به ایران وقتی رخ داد که هواپیمایی در ضلع جنوبی شهر شروع به پرواز کرد. در آن ساعات، مردم پا به فرار گذاشته بودند و درحالی‌که به سوی خانه‌های خود می‌رفتند در دل، نگران چند مسئله مهم بودند

داود مویدامینی، روزنامه‌نگار در کتابی با عنوان «از سوم تا بیست‌وپنجم شهریورماه 1320» گزارشی دقیق از وضعیت شهر تهران در روزهای اشغال می‌دهد:
نخستین شب تاریک تهران
ساعت 8 بعدازظهر بود. صدای پایین آمدن درهای آهنی مغازه‌ها در طول خیابان شاه (جمهوری اسلامی) از دور و نزدیک به گوش می‌رسید. همه با شتاب و عجله پیاده و یا درشکه، خیابان‌ها و گذرگاه‌های عمومی را ترک می‌گفتند. از همین روز اول، تهیه مواد غذایی و خواربار، مخصوصا نان، یکی از بزرگ‌ترین گرفتاری‌های ساکنین شهر تهران شده بود. نه تنها از نظر کمی خواربار و ابتلا به خطر قحطی، خود را در خطر می‌دیدند، بلکه از نظر بمباران هوایی نیز سخت آشفته و حملات احتمالی شبانه بمب‌افکن‌ها آنها را نگران ساخته بود. حق داشتند؛ زیرا در جریان بیست سال تمام که همه کشورهای بزرگ و دنیای متمدن، برای رهایی از آسیب‌های بمباران تحت آموزش دقیقی قرار می‌گرفتند، در کشور شاهنشاهی سخن از تعالی و ترقی در میان بود. شب 4 شهریور، هنگامی که تهران در ظلمت فرو رفت و هواپیمایی در ضلع جنوبی آن شروع به پرواز نمود، خوف مردم را فراگرفت، پا به فرار گذاشته به سوی خانه‌های خود روان شدند.

چهارراه استانبول تهران و نمای بیرونی سینما قصر در دهه 1320ش

شماره آرشیو: 1-3898-1ع

پی نوشت:

آرشیو پژوهشکده تاریخ معاصر، شماره بازیابی 55-2-131ج.