«زندهیاد آیتالله محمدعلی تسخیری، در قامت یکی از مصلحان جهان اسلام و تشیع-7» در گفتوشنود با حجتالاسلام والمسلمین اسماعیل فلاح
پایگاه اطلاعرسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛
آشنایی شما با زندهیاد آیتالله محمدعلی تسخیری، در چه مقطعی و چگونه روی داد؟
بسم الله الرحمن الرحیم. بنده در سال 1372، همکاری با سازمان تبلیغات اسلامی را شروع کردم. ابتدا در دفتر جذب روحانیون برای اعزام مبلّغ، فعالیت میکردم و بعد هم مدیر حوزه هنری قم شدم؛ سپس به تهران آمدم و مسئولیت اداره کل امور مجلس و استانها، به عهدهام قرار گرفت. آشنایی بنده با مرحوم آیتالله تسخیری (رضوانالله علیه) هم، از فعالیت در سازمان تبلیغات شروع شد. ایشان انصافا در این سازمان، نقش بیبدیلی داشتند و توانستند کارهای مهمی را انجام بدهند و اهداف فرهنگی نظام اسلامی را در این سازمان و به طور مشخص در معاونت بینالملل آن، پیگیری کنند. ایشان همراه با آیات و حجج اسلام: جنتی، امامی کاشانی، شهید شیخ عباس شیرازی و چند تن دیگر، در شورای عالی انقلاب فرهنگی هم حضور داشتند.
خوب است برای نسل حاضر، قدری از فلسفه وجودی و نیز چند و چون تأسیس و فعالیت سازمان تبلیغات اسلامی بگویید.
سازمان تبلیغات اسلامی، اساسا برای پیگیری امور مربوط به تبلیغات دینی در کشور و سامان دادن به آن تشکیل شد، تا هم از ترویج دیدگاههای انحرافی در جامعه جلوگیری و هم اهداف دینی انقلاب اسلامی، برای مردم تبیین شود. جمعی از چهرههایی که از نیروهای اولیه انقلاب و از یاران و همراهان حضرت امام بودند، نخست دفتر تبلیغات امام را تشکیل دادند، که بعدها نام سازمان به خود گرفت. کار این نهاد، در ابتدا بسیار سنگین بود؛ چون از یکسو باید فضای داخل کشور تغذیه میشد و از سوی دیگر، در سطح بینالمللی هم تبلیغات درست و مؤثری برای معرفی انقلاب اسلامی صورت میگرفت. شخصیتهایی که به آنها اشاره کردم، وقتی به شورای عالی انقلاب فرهنگی رفتند، در آنجا پیشنهاد کردند که سازمان تبلیغات اسلامی تشکیل شود. در واقع هدف از تشکیل این سازمان، ضرورت انسجام بخشیدن بر فعالیتهای تبلیغی در داخل و خارج از کشور، به شکلی قوی و مسلط بود. این ضرورت امروز هم، بیش از گذشته وجود دارد. فعالیتهای این نهاد، در مدرسه شهید مطهری آغاز شد. پس از مدتی کار به جایی رسید که دولت باید از آن حمایت میکرد. آیتالله امامی کاشانی و آیتالله جنتی و دیگران، نزد حضرت امام رفتند و پیشنهادهایی ارائه دادند. عنوان سازمان تبلیغات اسلامی را هم، خودِ امام مطرح کردند. ایشان از همان ابتدا، بر تحولات و پیامدهای فرهنگی، اشراف داشتند و انگار امروز را میدیدند، که عرصه اصلی تقابل استکبار جهانی با انقلاب اسلامی، در حوزه فرهنگ خواهد بود. بههرحال بر اثر تلاشهای پیگیر و مخلصانه این افراد، کار به روال صحیح خود افتاد؛ بهخصوص آیتالله جنتی و آیتالله تسخیری، در این عرصه خیلی زحمت کشیدند.
فعالیتهای تبلیغی سازمان در خارج از کشور و زیر نظر آیتالله تسخیری، چگونه شکل گرفتند؟
در آن مقطع، اکثر کسانی که در سازمان تبلیغات کار میکردند، روحیه جهادی داشتند و برای انجام کار، منتظر پشتیبانی دولت و ستاد مرکزی نمیماندند. مرحوم آیتالله تسخیری هم، با همین روحیه کار میکردند و به خاطر تجربه، دانش و ویژگیهای شخصیتی، امر تبلیغ در خارج از کشور را به نحو احسن پیش بردند. در زمانی که انقلاب نوپا، از هر طرف مورد تهاجم دشمنان و درگیر جنگ بود، شرایط بسیار دشواری بهوجود آمده بود، که واقعا تلاشهای گسترده و سنگین فرهنگی را میطلبید. نقش عالمان اندیشمندی چون مرحوم آیتالله تسخیری، در اینجا نمایانتر است، که بار این مسئولیت را بر دوش کشیدند تا انقلاب در عرصه فرهنگ و انتقال پیامهای ارزشی خود در آن سوی مرزها موفق شود. اوایل تصور میکردیم که وظیفه ما، اعزام مبلّغ به جبهههاست، ولی بعد متوجه شدیم که باید در خارج از کشور هم، امر تبلیغ را انجام بدهیم، که کار بسیار دشواری بود. آشنا کردن مردم منطقه و جهان با انقلاب اسلامی، در جهت خنثی کردن تبلیغات دشمنان، از مهمترین فعالیتهای تبلیغی در خارج از کشور بود، که در این زمینه انصافا، آیتالله تسخیری پیشتاز و ممتاز بود.
ویژگیهای شخصیتی و عملی آیتالله تسخیری، در دوران فعالیت در واحد بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی، چه بود؟
آیتالله تسخیری فوقالعاده پرانگیزه، فعال و باپشتکار بودند و همت بسیار والایی داشتند. بسیار فاضل، خوشاخلاق، صبور و سادهزیست بودند و حقیقتا الگوی دیگران شمرده میشدند. ایشان تماموقت، در اختیار سازمان بودند و توانستند با عزم راسخ و پیگیریهای مداوم، اقدامات بسیار مهمی را انجام بدهند و حقیقتا انقلاب اسلامی را به کشورهای دیگر بشناسانند. دفاتر فرهنگی خارج از کشور و رایزنهای فرهنگی ــ که بعدها در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی متمرکز شدند ــ حاصل فعالیتهای ایشان است. آیتالله تسخیری در سازمان فر هنگ و ارتباطات هم، نقش برجستهای داشتند. زمانی که مقام معظم رهبری هدایت نظام اسلامی را بر عهده گرفتند، صلاح دیدند که مجموعهای به صورت گسترده، متمرکز و منسجم، متولی ترویج فرهنگ دینی در داخل کشور و نیز تبلیغات اسلامی و انقلابی، در خارجِ کشور شود؛ لذا به امر ایشان، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی شکل گرفت و آیتالله تسخیری از سازمان تبلیغات، به این سازمان رفتند و در آنجا کنفرانس وحدت اسلامی را ــ که پیش از این توسط سازمان تبلیغات برگزار میشد ــ تداوم بخشیدند. کنفرانسهای وحدت اسلامی، در واقع مبنای تشکیل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی بود که آیتالله تسخیری در ایجاد و تداوم آن، نقش یگانهای داشتند.
چگونه میتوان اندیشههای فرهنگی و راهبردی چهرههایی چون مرحوم آیتالله تسخیری را در سطح نخبگان و جامعه بسط داد؟
متأسفانه ایشان و بسیاری از شخصیتهای ارزشمند و برجسته انقلاب اسلامی، آنگونه که باید به جامعه معرفی نشدهاند. بهویژه نسل جوان ما نمیداند که اندیشه انقلاب اسلامی، چگونه در سطح جهان گسترش پیدا کرد؟ خیزشهای مردمی در کشورهای اسلامی، بیتردید تحتتأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفتهاند و در این راه، امثال آیتالله تسخیری زحمات زیادی را متحمل شدند. برای معرفی امثال ایشان، باید از کسانی نظر خواسته شود که توصیف دقیقی را ارائه بدهند و همسطح ایشان باشند.