پایگاه اطلاعرسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ ساواک در اوایل دیماه 1349 پیشبینی میکرد که برای نظام دو حزبی موجود در کشور آینده امیدوارکنندهای نمیتوان متصور شد. کارشناسان ساواک در آن مقطع دلایل ناکامی حزب مردم را چنین برشمردند:
3. محدودیت عوامل دولتی برای حزب مردم:
با در نظر گرفتن اینکه اکثر مقامات دولتی در تهران و شهرستانها عضویت حزب ایران نوین را دارا میباشند صرفنظر از اینکه به علت قدرت مقامات مذکور اعضای ساده حزب مردم به علت نیاز در حوزه تحت جاذبه آنان میباشند موجب گردیده تا در پارهای موارد محدودیتهایی در نحوه فعالیت حزب مردم ایجاد و این مورد در مواقع انجام فعالیتهای انتخاباتی به نحو بارزی مشهود بوده است. ضمنا از نظر انتشاراتی نیز تضییقاتی برای روزنامه «راه مردم»، ارگان این حزب، به علت تنقید از پارهای اقدامات عوامل دولتی به عمل میآید و مآلا حزب مردم به نحو دلخواه نتوانسته است انتقاداتی به عمل آورد و یا اخبار و مطالب مورد نظر را به موقع منتشر نماید.
4. ضعف مالی:
با توجه به اینکه تعداد کثیری از مقامات مملکتی عضویت حزب ایران نوین را دارا بوده و غالبا متمکن و کمکهایی به حزب مزبور معمول و از جهتی دولت حزبی نیز به طرق مختلف مساعدتهایی به حزب ایران نوین مینماید و بر عکس، حزب مردم چون در حال حاضر در شهرستانها حدود یکصد کمیته داشته و طبعا میبایستی کلیه مخارج این کمیتهها را از قبیل هزینه برگزاری مراسم به مناسبت اعیاد، جشنها و فعالیتهای حزبی تأمین که این خود بودجه سنگینی بر دوش حزب بوده و از طرفی اعضای عادی به علت عدم علاقهمندی از پرداخت حق عضویت خودداری و نتیجتا حزب مردم با ضعف مالی مواجه و در نحوه فعالیت آن بیتأثیر نبوده است.1
برای مطالعه بخش اول این گزارش رک:
آسیبشناسی ساواک از وضعیت حزب اقلیت مردم(1)
محفل بزم اعضای حزب مردم در آذربایجان شرقی
شماره آرشیو: 298-5593س
پی نوشت:
1. مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی (پرونده حزب مردم)