پایگاه اطلاعرسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ زنجان به علّت قرار گرفتن در مسیر راههای شوسه و آهن منتهی به شوروی، در جنگ جهانی دوم از اهمیت فوقالعّادهای برای متفقین برخوردار بود؛ ازهمینرو در 3 شهریور 1320ش، حریم هوایی شهر شکسته و شهر بمباران شد و درست سه روز پس از این بمباران، سفیرکبیر شوروی و وزیرمختار انگلیس نامهای به محمدعلی فروغی، نخستوزیر وقت ایران، نوشتند و در یکی از بندهای نامه خواستار عقبنشینی نیروهای ایرانی از برخی شهرها از جمله زنجان شدند و اعلام کردند نقاط یادشده به وسیله قشون انگلیس و شوروی اشغال خواهد شد. با ورود نیروهای شوروی به زنجان، امنیت در این شهر از بین رفت؛ بهگونهای که شهربانی کل کشور در گزارشی از وضعیت وحشتناک شهر سخن گفته است:
چند روز است از طرف بعضی از سربازان نیروی شوروی مقیم زنجان دستاندازی به ناموس اهالی شروع شده و غالبا شبها با حالت مستی به منازل اشخاص داخل و قسمتی هم در خیابان و کوچهها پول نقد اشخاص را جبرا میگیرند. این قضیه بیاندازه موجب وحشت اهالی گردیده و درصدد بودهاند دکاکین و بازار را تعطیل کنند.*
شماره آرشیو: 15651-4ع
پی نوشت:
* اسنادی از اشغال ایران در جنگ جهانی دوم، ج 4، تهران، مرکز پژوهش و اسناد ریاستجمهوری، خانه کتاب، 1389، ص 110.