کد QR مطلبدریافت صفحه با کد QR

30 خرداد 1345

30 خرداد 1401 ساعت 16:00

«اختلاف شدید در کابینه هویدا» به روایت رشیدیان!/«دادگاه حزب توده وارد شور می‌شود»/شور دادگاه/شهردار تهران: تا پایان سال دویست خیابان را آسفالت می‌کنیم!/مترو تهران/نرخ میوه/رئیس کمیته دولتی همکاری اقتصادی شوروی به ایران آمد/در جلسه امروز سنا گفته شد: به خاطر تقلبات مواد غذایی، سلامت مردم تهران در خطر است!/شاهراه تازه ایران و ترکیه گشایش یافت/


«اختلاف شدید در کابینه هویدا» به روایت رشیدیان!
بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 30 خرداد 1345 «اسدالله رشیدیان ضمن یک مذاکره خصوصی می‌گفت که هویدا خیلی ناراحت می‌باشد و بین وزرای کابینه او اختلافات زیادی بروز نموده است. رشیدیان اضافه نمود همین امروز مهندس روحانی، وزیر آب و برق که نزد من آمده بود، می‌گفت: نمی‌‌دانم این بروبچه‌های کابینه از این دولت چه می‌خواهند و بعد هم علیه وزیر آبادانی (دکتر نهاوندی1) بدگویی و انتقاد زیادی می‌کرد».
این گزارش می‌افزاید: «رشیدیان علاوه کرد که وضع کابینه به هیچ وجه رضایت‌بخش نیست و در آخرین ملاقاتی که من با آقای هویدا نمودم ایشان اظهار داشتند: به طور قطع پس از بازگشت شاهنشاه ناچار خواهم شد مراتب را به عرض برسانم و ترمیم کلی در صورت موافقت معظم له در کابینه به‌وجود آورم. رشیدیان می‌گفت: من اطمینان دارم که این کار به طور قطع انجام خواهد شد؛ زیرا ادامه آن به هیچ وجه صلاح نیست».
در بخش دیگری از این گزارش می‌خوانیم: «رشیدیان درباره شایعه کنار رفتن آقای مهندس سرلک2 از شهرداری گفت که این موضوع صحت دارد و سرلک از شهرداری خواهد رفت و فعلا بیش از همه مهندس شهرستانی،3 شهردار مشهد، شایستگی جانشینی او را دارد و به عنوان شهردار تهران پس از بازگشت شاهنشاه منصوب خواهد شد و روابط مهندس شهرستانی با وی و همچنین بانک تعاونی توزیع و شورای عالی اصناف خوب است و نام‌برده یکی از دوستان صمیمی او به‌شمار می‌رود».4

 

«دادگاه حزب توده وارد شور می‌شود»

ساعت ۸ بامداد امروز ششمین جلسه محاکمه هفت تن اعضای شبکه حزب منحله توده در دادگاه شماره دو تجدید نظر اداره دادرسی نیروهای مسلح شاهنشاهی به ریاست تیمسار سرلشکر موسی عالم مروستی ادامه یافت.
در جلسه امروز متهم ردیف سوم، تقی معتمدیان، و متهم ردیف چهارم، جعفر نجاریان، و متهم ردیف پنجم، عبادالله محرم‌زاده، به عنوان آخرین دفاع مطالبی به اطلاع دادرسان دادگاه رسانیدند.
دادگاه در ساعت ۹:5 به عنوان تنفس تعطیل شد و جلسه آینده به ساعت 7:30 صبح روز چهارشنبه 1 تیرماه موکول گردید.
 
شور دادگاه
در آخرین جلسه دادگاه که روز اول تیرماه تشکیل خواهد شد، دو نفر دیگر از متهمین به نام اصلان برهمن و سلیمان دانشیان اباذر آخرین دفاع خود را خواهند کرد و سپس دادگاه برای اتخاذ تصمیم وارد شور خواهد شد.
 
شهردار تهران: تا پایان سال دویست خیابان را آسفالت می‌کنیم!
آسفالت 112 خیابان تهران آغاز شد و تا پایان امسال دویست خیابان جمعا آسفالت می‌شود. مترو تهران تحت بررسی است. نرخ‌بندی میوه فعلا امکان‌پذیر نیست. گرانی گوجه فرنگی خصوصی است و ربطی به گوجه فرنگی فصلی تهران ندارد. حل مشکل خاکروبه تهران تحت مطالعه است و قرار است این مشکل با احداث یک واحد گودسازی حل شود.
این مطالب را آقای مهندس تقی سرلک، شهردار تهران، امروز در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد و گفت: در گذشته به علت ضعف کادر فنی شهرداری نسبت به آسفالت خیابان‌های شهر تهران توجه کافی مبذول نمی‌شد.
شهرداری تهران با اضافه درآمدی به مبلغ ۲۵ میلیون تومان قدرت مالی پیدا کرد که خیابان‌های متعددی را در شمال و جنوب شهر آسفالت کند. قرارداد آسفالت با سه مقاطعه‌کار درجه یک بسته شد و آسفالت 112 خیابان اصلی و  فرعی در شهر تهران آغاز گردید.
 
مترو تهران
شهردار تهران در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار داشت: احداث مترو در تهران تحت بررسی است و چون این مسئله فوق‌العاده مهم و حائز اهمیت است، به وسیله کارشناسان خارجی از نظر اقتصادی و اجتماعی و فنی تحت بررسی قرار دارد.
 
نرخ میوه
شهردار تهران درباره نرخ میوه گفت: میوه تهران از نقاط مختلف مملکت به تهران حمل می‌شود. در حال حاضر میوه مخصوص تهران نرسیده است. آنچه میوه وجود دارد تقریبا «نوبرانه» است. شهرداری در مورد میوه سعی دارد دخالت نکند؛ چون عملا نرخ‌بندی میوه امکان‌پذیر نیست؛ زیرا نرخ میوه حتى در ساعت‌های مختلف روز فرق می‌کند.
درباره گرانی گوجه فرنگی همین قدر باید بگویم که گوجه فرنگی فصلی تهران هنوز نرسیده است و این گوجه فرنگی مربوط به اشخاصی است که اگر دلشان خواست به تهران می‌رسانند و نخواست به نقاط دیگر حمل می‌کنند. شهرداری نمی‌تواند ورود میوه را به تهران برای کنترل و تثبیت نرخ اجباری کند.
 
رئیس کمیته دولتی همکاری اقتصادی شوروی به ایران آمد
آقای اسکاچکف، رئیس کمیته دولتی همکاری اقتصادی اتحاد جماهیر شوروی با کشورهای خارجی، بعد از ظهر دیروز وارد تهران شد. آقایان دکتر عالیخانی، وزیر اقتصاد، دکتر تهرانی و دکتر یگانه، معاونان وزارت اقتصاد، سفیر شوروی و مقامات دیگر سفارت مزبور به اتفاق متخصصین و کارشناسان ماشین‌سازی شوروی، که اکنون در ایران به‌سر می‌برند، از آقای اسکاچکف استقبال کردند.
آقای اسکاچکف تا 7 تیرماه در ایران خواهد بود و اسناد قراردادهای کارخانه ذوب آهن و گاز و ماشین‌سازی را با وزیر امورخارجه ایران مبادله خواهد کرد.
وی از آثار باستانی و محل کارخانه ذوب آهن در اصفهان نیز بازدید می‌کند.
 
در جلسه امروز سنا گفته شد: به خاطر تقلبات مواد غذایی، سلامت مردم تهران در خطر است!
روزنامه «اطلاعات» نوشت: در جلسه امروز سنا که آخرین جلسه پیش از تعطیل تابستانی این مجلس بود، تجلیل از شاهنشاه ایران در اروپای شرقی و مراکش مطرح شد و دو تن از آقایان سناتورها یک بار دیگر مسئله مشکلات تهران را مورد بحث قرار دادند و اعلام شد که سلامتی مردم پایتخت از جهت تقلبات در مواد غذایی و سروصدا و مخصوصا بوق اتومبیل در خطر است.
آقای دکتر رضازاده شفق درباره شهر تهران تذکراتی داد و از جمله گفت: صحت و سلامت مردم این کشور در معرض خطر است. موضوع تقلبات در اغذیه شوخی‌بردار نیست و با زندگی فرد فرد مردم کشور بستگی دارد.
مسئله دیگر، موضوع سروصداست. «صدا» اعصاب تمام مردم این شهر را ناراحت کرده است. لااقل مقداری از این سروصدا را که بوق اتومبیل‌هاست می‌توان تحت کنترل درآورد. چرا این کار را نمی‌کنند؟ آیا مجاز است یک کامیون ساعت 2 بعد از نیمه‌شب اعصاب ده‌هزار نفر را مختل کند؟ دود اتومبیل‌ها نیز سلامت مردم را در خطر می‌اندازند.
در این موقع مجلس وارد دستور شد و وصول چند لایحه از مجلس شورای ملی اعلام گردید و سپس رسیدگی به لوایح دولت آغاز شد. ابتدا لایحه طرز تهیه و تنظیم بودجه مجلس شورای ملی مطرح گردید و سناتور جلیلی برای این لایحه پیشنهاد فوریت کرد. با تصویب پیشنهاد، فوریت لایحه نیز تصویب گردید و برای اجرا به دولت ابلاغ گردید.
هویدا، نخست‌وزیر، ضمن اظهار تشکر از تصویب این لایحه گفت: بنده از این فرصت استفاده می‌کنم و تشکرات قلبی خودم را خدمت سناتورهای محترم تقدیم می‌دارم.
نخست‌وزیر سپس گفت: ضمنا از موقعیت استفاده کرده و درباره فرمایشات سناتورهای محترم درباره شهر تهران و اشکالاتی که در این شهر بزرگ وجود دارد عرض می‌کنم که امیدوارم با راهنمایی‌های آقایان سناتورها مشکلات شهر تهران مرتفع شود. البته این کار زمان می‌خواهد و با حسن نیتی که در دولت است این کار ان‌شاءالله حل خواهد شد.
 
شاهراه تازه ایران و ترکیه گشایش یافت
بعد از ظهر دیروز شاهراه جدید ترانزیتی ایران و ترکیه، که ایران را با کوتاه‌ترین راه به دریای مدیترانه می‌پیوندد، گشایش یافت.
مراسم افتتاح این شاهراه در منطقه مرزی «سرو» برپا گردید و در آن آقای مهندس شالچیان، وزیر راه، سفیران آمریکا، انگلستان، ترکیه و پاکستان در تهران و وزیر فوائد عامه ترکیه، دبیر کل سازمان پیمان مرکزی و سفیران ایران، پاکستان، آمریکا و انگلستان در آنکارا شرکت داشتند.
این شاهراه از «شیولالان» در هشتاد کیلومتری جنوب دریاچه وان آغاز می‌شود و پس از عبور از رضائیه، مهاباد، سقز، بیجار، زنجان به جاده اصلی تهران ـ تبریز می‌پیوندد.
دنباله این راه در خاک ترکیه تا بندر اسکندرون ادامه خواهد یافت.5
 
روزنامه اطلاعات، 30 خرداد 1345، صفحه 1

---------------------------
منبع:
1. هوشنگ نهاوندی فرزند علی‌اکبر در سال 1312ش به دنیا آمد. تحصیلات دانشگاهی را در رشته حقوق دانشگاه تهران آغاز کرد و پس از دریافت مدرک لیسانس به فرانسه رفت و در رشته اقتصاد دکترای دولتی گرفت.
نهاوندی، خواهرزاده دکتر فریدون کشاورز ــ عضو سابق رهبری حزب توده ــ می‌باشد و سوابق فعالیت‌های سیاسی او در فرانسه مبهم است. ساواک وی را «مشکوک به داشتن فعالیت‌های کمونیستی» می‌داند.
با توجه به نقشی که نهاوندی بعدها در صحنه سیاسی و فرهنگی ایران ایفا کرد و ارتقای سریع او در هرم دیوان‌سالاری پهلوی، این نظر کاملا معقول می‌نماید که او از همان زمان تحصیل در پاریس ــ مانند بسیاری از عناصر مشابه ــ به ارتباط ویژه با سرویس‌های اطلاعاتی غرب کشیده شد.
سند بیوگرافیک ساواک، نام‌برده را «متهم به بهائی‌گری» نیز می‌داند. نهاوندی پس از بازگشت به ایران مدتی کارمند بانک اعتبارات بود و ترقی وی زمانی آغاز شد که حسنعلی منصور در دولت منوچهر اقبال به دبیرکلی شورای عالی اقتصاد و وزارت کار رسید.
بدین ترتیب از مردادماه 1337 مشاغل عدیده نهاوندی آغاز شد:
ـ مشاور شورای عالی اقتصاد (مرداد 1337ـ آبان 1340)
ـ مشاور عالی وزارت کار (آبان 1338)
ـ استاد دانشکده افسری (1337ـ 1340)
ـ مشاور اقتصادی سفارت ایران در بروکسل (آبان 1340 ـ آذر 1342)
ـ نایب‌رئیس نمایندگی ایران در اتحادیه اقتصادی اروپا (فروردین 1341 ـ آذر 1342)
ـ عضویت هیئت‌مدیره باشگاه فردوسی (دی 1342 ـ اردیبهشت 1343)
ـ رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت معاملات خارجی (آذر ـ اسفند 1342)
ـ تدریس در دانشگاه تهران (از مهر 1338)
هوشنگ نهاوندی از جمله عناصری بود که در چهارچوب سناریوی نخبگان آمریکایی، فعالیت خود را آغاز کرد و در دولت حسنعلی منصور در رأس وزارت نوبنیاد آبادانی و مسکن قرار گرفت و این سمت را در دولت امیرعباس هویدا تا سال 1347 حفظ کرد. اسناد موجود در ساواک، هوشنگ نهاوندی را در این زمان از اعضای فعال باند آمریکایی جمشید آموزگار نشان می‌دهد.
هوشنگ نهاوندی در سال 1347 به عنوان «آجودان کشوری» شاه منصوب شد و به جای امیر متقی، ریاست دانشگاه پهلوی (شیراز) را به‌دست گرفت. او در همین زمان عضو هیئت امنای دانشگاه مشهد نیز بود.
در این دوران وی به عنوان یکی از چهره‌های علمی و فرهنگی رژیم پهلوی مطرح شد و پس از سه سال ریاست بر دانشگاه شیراز، در رأس دانشگاه تهران قرار گرفت.
هوشنگ نهاوندی در این زمان عضو هیئت امنای دانشگاه هنر (1352) و دانشگاه گیلان (1353) و عضو شورای عالی آموزش و پرورش (1351) نیز بود. اسناد ساواک عموما از اختلافات نهاوندی با همکاران و رؤسای خود خبر می‌دهد که یا ناشی از مسائل مالی و یا جاه‌طلبی و تفرعن بیمارگونه اوست. هوشنگ نهاوندی در آبان 1353 به ریاست دفتر مخصوص فرح پهلوی منصوب شد. با آغاز امواج انقلاب اسلامی، نهاوندی در ارتباط فعال با برخی مقامات مؤثر آمریکا قرار گرفت.
از جمله ریچارد هلمز ــ رئیس پیشین سیا ــ در سفر خردادماه 1357 به تهران، با وی ملاقات‌های خصوصی و پنهانی داشت. در نتیجه این ارتباطات، نهاوندی منادی تأسیس «جناح اندیشمندان» شد و سناریویی را در این زمینه آغاز کرد.
نهاوندی در دولت به‌اصطلاح «آشتی ملی» شریف‌امامی در رأس وزارت علوم و آموزش عالی قرار گرفت. وی به عنوان یکی از چهره‌های بدنام رژیم، در چهارچوب عقب‌نشینی‌ها و مانورهای پهلوی در قبال انقلاب در تاریخ 15 /11 /1357 دستگیر و زندانی شد و در اثنای حوادث 22 بهمن از زندان گریخت و به خارج از کشور فرار کرد. نهاوندی عضو تشکیلات فراماسونری بود و در لژهای آفتاب، فارابی، شیراز، ژاندارک، بزرگ ایران، امیرکبیر، فروغی و... عضویت داشت.
2. محمدتقی سرلک فرزند تیمور (تقی بختیاری سرلک) (محمدتقی سرلک بختیاری) متولد 1290ش از وزرای رژیم پهلوی، در رشته برق از دانشگاه بلژیک درجه مهندسی گرفت.
او پس از بازگشت در راه آهن مشغول به کار شد و پس از چندی به معاونت راه آهن سراسری ایران رسید و مدتی بعد معاونت وزارت راه به او تفویض شد.
سرلک که زمانی در رشته ارتباطات در آمریکا تحصیل و تحقیق کرده بود، به سمت رئیس ارتباطات سازمان برنامه و بودجه منصوب و با سمت وزیر صنایع و معادن وارد کابینه علی امینی شد. مدتی هم استانداری گیلان و آذربایجان شرقی را در اختیار داشت.
او چندی شهردار تهران بود تا اینکه با سمت مدیرعامل سازمان عمران و نوسازی غرب تهران در آبان 1355ش درگذشت.
3. جواد شهرستانی فرزند هاشم متولد 1306 در مشهد از رجال سیاسی رژیم پهلوی و در کابینه امیرعباس هویدا به عنوان وزیر راه بود. وی در دو مرحله شهردار تهران بود: یک بار از آبان 1347 تا مهرماه 1348 و همچنین پس از نیک‌پی باز هم به عنوان آخرین شهردار تهران در زمان محمدرضا پهلوی مسئولیت شهرداری را تا بهمن 1357 برعهده داشت.
شهرستانی با پیروزی انقلاب اسلامی و آمدن امام خمینی(ره) به کشور، اولین مقام دولتی بود که استعفای خود را در مدرسه علوی تقدیم امام کرد. در همان زمان بختیار او را ممنوع‌الخروج کرد.
4. امیرعباس هویدا به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 260؛ رشیدیان‌ها به روایت اسناد ساواک، ج 3، ص 322.
5. اطلاعات، 30 خرداد 1345، صص 1، 13 و 16.
 


کد مطلب: 23888

آدرس مطلب :
https://www.iichs.ir/fa/news/23888/30-خرداد-1345

تاریخ معاصر
  https://www.iichs.ir