مکاتبه برای سانسور!
بر اساس یک سند ساواک ارسالی از اداره کل سوم به ریاست سازمان اطلاعات و امنیت استان بلوچستان درباره شیخ محمد کفعمی «با توجه به اینکه نام‌برده بالا در چند سال اخیر گزارشی که دال بر فعالیت مضره وی باشد واصل نگردیده، خواهشمند است دستور فرمایید چنانچه آن ساواک قصد سانسور مکاتبات مشارالیه را دارد، نسبت به تنظیم و ارسال فرم مربوطه اقدام و نتیجه را اعلام دارند».
[1]
در یک نامه دیگر از ساواک خوزستان به ساواک خرمشهر تصریح شده است: ناصر مکارم با قطار به خرمشهر عزیمت نموده. دستور فرمایید اعمال و رفتار و تماس‌های وی را به نحو غیرمحسوس تحت نظر قرار داده و علت مسافرت مشارالیه را روشن و نتیجه را اعلام دارند.
در ذیل این سند تصریح شده است: این شخص فعلا شب‌ها در مسجد جامع و مرعشی به منبر می‌رود. از شهربانی هم سؤال شود که در چه ساعاتی و در چه مساجدی به منبر می‌رود و نتیجه مراقبت‌های خود را به این ساواک اعلام دارند. پس از وصول جواب از شهربانی مراتب به ساواک استان گزارش شود.
[2]
ابلاغ دستور شاه به شاهپورها و شاهدخت‌ها: فقط می‌توانید سه اتومبیل با معافیت وارد کنید نه بیشتر!
اسدالله علم، وزیر دربار شاهنشاهی، طی نامه‌ای به دفتر شهناز پهلوی تصریح کرد: بدین وسیله امر مطاع مبارک شاهنشاه آریامهر را عینا ابلاغ می‌نماید: اکنون که حسب‌الامر ما وزارت اقتصاد نسبت به ورود اتومبیل سختگیری نموده شدت عمل به خرج می‌دهد، به هیچ وجه صلاح نیست والاحضرت شاهدخت‌ها و شاهپورها و دربار بیش از حد احتیاج اتومبیل وارد نمایند.
بنابراین اکیدا امر می‌فرماییم هر والاحضرت حداکثر در سال 1346 می‌توانند فقط سه دستگاه اتومبیل با معافیت گمرکی وارد کنند.
[3]
«چمران درباره اوضاع بد ایران و خدمات مصدق صحبت کرد»
بر اساس یک سند ساواک به تاریخ گزارش ۲۶ فروردین ۱۳۴۶ «شب 11 اسفندماه 13۴۵ جلسه عمومی دانشجویان ایرانی در سن‌لوئیز (کالیفرنیا) برگزار گردید و دکتر
مصطفی چمران ساوه‌ای، که به دعوت سازمان دانشجویان این شهر به جلسه آمده بود، درباره اوضاع بد ایران و خدمات
مصدق سخنرانی نمود. ضمنا روز بعد در یکی از سالن‌های کالج جلسه عمومی انجمن دانشجویان ایرانی در شمال کالیفرنیا به رهبری عده‌ای از اعضای آن مانند کلانتری، که از سانفرانسیسکو و لوس‌آنجلس آمده بودند، تشکیل شد و درباره چاپ نشریات و نامه‌های رسیده گفت‌وگوهایی به عمل آمد».
[4]
اعلامیه دربار شاهنشاهی در مورد مسافرت رئیس‌جمهوری رومانی
وزارت دربار شاهنشاهی طی اعلامیه‌ای تصریح کرد: نظر به عوالم دوستی و مودّت بین کشور شاهنشاهی ایران و کشور جمهوری سوسیالیستی رومانی، اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت
شهبانوی ایران از حضرت کیو واستویكا، رئیس شورای دولتی جمهوری سوسیالیستی رومانی، و بانو دعوت فرموده‌اند که به طور رسمی به ایران مسافرت فرمایند.
حضرت رئیس شورای جمهوری سوسیالیستی رومانی و بانو این دعوت را قبول فرمودند و از تاریخ شنبه ۲۳ تا جمعه ۲۹ اردیبهشت‌ماه ١٣٤٦ برابر (با ۱۳ تا ۱۹ ماه مه ۱۹۶۷) به ایران مسافرت خواهند نمود.
وزیر دربار شاهنشاهی اسدالله علم
[5]
سفیر عراق به بغداد رفت
آقای حسن دوجیلی، سفیر عراق، امروز بعدازظهر به بغداد رفت تا پیشنهادهای متقابل ایران را برای شروع مذاکرات نفتی، اقتصادی، فرهنگی و مرزی تسلیم مقامات عراقی نماید.
وزیر اطلاعات از سفر درمانی لندن به تهران بازگشت!
آقای
هوشنگ انصارى، وزیر اطلاعات که در اوایل سال جاری برای معالجه به لندن رفته بود، شب جمعه به تهران مراجعت کرد و در فرودگاه مورد استقبال معاونین و رؤسای ادارات وزارت اطلاعات و جمعی از دوستان و آشنایان قرار گرفت.
مذاکرات مهم نفتی ایران و شوروی
جراید امروز کشور نوشتند: مذاکرات نهایی هیئت شوروی به ریاست آقای بایباکوف، معاون نخست‌وزیر شوروی، با مدیر عامل سازمان برنامه و مقامات اقتصادی و عمرانی، ساعت 1 بعدازظهر امروز در کاخ سازمان برنامه انجام گرفت. این جلسه تا حدود ساعت 4 بعد از ظهر ادامه یافت.
قبلا قرار بود که مذاکرات نهایی ایران و شوروی از ساعت ۱۰ صبح آغاز شود، ولی به علت اینکه گزارش گروه‌های مطالعاتی آماده نشده بود، جلسه مشترك به تأخیر افتاد.
کارشناسان شوروی برای بررسی بیشتر، روی مسائل مربوط به نفت و گاز و طرح‌های عمرانی و صنعتی از نیمه دوم هفته گذشته به سه گروه تقسیم شده بودند و قرار بود گزارش این گروه‌ها در جلسه امروز مطرح گردد.
دیدار هیئت روس با شاه!
روزنامه‌های امروز کشور نوشتند: هیئت نمایندگی شوروی پس از جلسه نهایی امروز در حدود ساعت 5 بعدازظهر به حضور شاهنشاه شرفیاب می‌شود و در این جلسه خلاصه مذاکرات و نتایج بررسی‌های ایران و شوروی معروض خواهد شد و خطوط توافق‌های جدید دو کشور از طرف شاهنشاه مشخص خواهد گردید.
هیئت شوروی فردا تهران را ترك می‌گوید، ولی بنا به اظهار یکی از اعضای هیئت نمایندگی شوروی، به‌زودی هیئت‌هایی از طرف ایران و شوروی به کشورهای یکدیگر اعزام می‌شوند که مسائل و طرح‌های مختلف را از نظر اجرایی تا مرحله انعقاد قرارداد دنبال کنند.
احتمال می‌رود طرح یا طرح‌هایی که به وسیله دو کشور مورد موافقت قرار می‌گیرد در سفر آقای نخست‌وزیر به شوروی امضا گردد.
مشاور عالی وزارت امور خارجه
سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرد که از طرف وزیر خارجه، آقای دکتر احمدعلی بهرامی به سمت مشاور عالی وزارت خارجه برگزیده شده است.
آقای دکتر بهرامی در وزارت کار به ترتیب ریاست اداره امور بین‌المللی، مدیریت کل و معاونت پارلمانی را عهده‌دار بود و در کابینه آقای مهندس
شریف‌امامی به وزارت کار منصوب شد.
فرمانده نیروی زمینی به آمریکا رفت
اداره روابط عمومی ستاد بزرگ ارتشتاران اعلام داشت: ۳۰ دقیقه بعدازظهر روز پنجشنبه 24 فروردین‌ماه جاری تیمسار سپهبد عزت‌الله ضرغامی، فرمانده نیروی زمینی شاهنشاهی، بنا به دعوت ارتش ایالات متحده به منظور یك دیدار دو هفته‌ای از تأسیسات نظامی آن کشور رهسپار آمریکا شد.
برای پایان دادن به مسابقه تسلیحاتی میان هند و پاکستان، آمریکا از ایران تقاضای همکاری کرد
«آسوشیتد پرس» از واشنگتن گزارش داد: ایران یکی از کشورهایی است که ایالات متحده آمریکا از آن درخواست کرده برای پایان دادن به مسابقه تسلیحاتی بین هند و پاکستان از همکاری مضایقه ننماید.
همین تقاضا عینا از اتحاد جماهیر شوروی و اعضای پیمان‌های نظامی
سنتو و سیتو نیز به عمل آمده است.
[6]
برای امضای قراردادهای اقتصادی و فرهنگی، هیئتی از عراق به تهران می‌آید
مذاکرات ایران و عراق برای امضای دو قرارداد مهم اقتصادی و فرهنگی به‌زودی در تهران آغاز خواهد شد.
به موجب اطلاعات کسب‌شده از منابع مؤثق زمینه برای امضای این قراردادها آماده گردیده و انتظار می‌رود به‌زودی یک هیئت اقتصادی عراقی برای انجام مذاکرات نهایی و امضای قراردادهای مربوطه به تهران بیاید.
امضای این قراردادها در اعلامیه مشترك شاه و عارف، که در پایان سفر اخیر رئیس‌جمهوری عراق در اسفندماه گذشته به ایران در تهران منتشر شد، پیش‌بینی شده بود.
منابع مطلع همچنین گفتند که در وزارتخانه‌های خارجه و شرکت‌های نفت ایران و عراق، مذاکراتی برای حل مسائل دیگر از جمله اختلافات مرزی، استفاده مشترک از آب‌های شط‌العرب (اروندرود) بر اساس قوانین بین‌المللی، آزاد کردن مسافرت زوار، وضع کار و مالکیت ایرانیان مقیم عراق و شروع فعالیت‌های نفتی در نقاط مرزی جریان دارد و به‌زودی نتیجه این گفت‌وگوها و تبادل نظرها اعلام خواهد شد.
به علت سکته در ریاض، مدیرکل دفتر دانشگاه پهلوی شیراز درگذشت
روزنامه «اطلاعات» نوشت: آقای دکتر مهدی سیفی، مدیر کل امور دفتری دانشگاه پهلوی شیراز که به همراهی هیئتی به عربستان سعودی مسافرت کرده بود، دیروز به علت سکته در ریاض درگذشت.
مرحوم دکتر سیفی علاوه بر تصدی اداره دفتر دانشگاه پهلوی، استاد کرسی بیماری‌های زنان و ریاست بیمارستان بوعلی را که خود مؤسس آن بود، به عهده داشت.
[7]
دکتر اقبال عازم آرژانتین شد
آقای دکتر
اقبال، رئیس هیئت‌مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، امروز به بازدید خود از کشور ونزوئلا پایان داد و بنا به دعوت رسمی دولت آرژانتین، کاراکاس را به مقصد ریودو ژانیرو ترك گفت.
به قرار گزارش‌هایی که از ونزوئلا رسیده، آقای دکتر اقبال، ساعت ۱۱ صبح روز پنجشنبه ٢٤ فروردین‌ماه با کفیل ریاست‌جمهوری ونزوئلا و چند تن از اعضای کابینه این کشور ملاقات و گفت‌وگو کرد.
رئیس هیئت‌مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران روز چهارشنبه گذشته ضمن بازدید قسمتی از تأسیسات نفتی ونزوئلا، با مدیران و مسئولان شرکت ملی نفت این کشور مذاکراتی انجام داد.
وی، روز سه‌شنبه ۲۳ فروردین در ضیافت ناهاری که از طرف مدیر عامل شرکت ملی نفت ونزوئلا به افتخارش ترتیب داده شده بود، شرکت کرد و بعد از ظهر همان روز با کفیل وزارت امور خارجه این کشور ملاقات و مذاکره کرد.
[8]
پی‌نوشت‌ها:
[1] .
آیت‌الله محمد کفعمی خراسانی به روایت اسناد ساواک، ص 129.
[2] .
آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، کتاب اول، ص 270. براساس این دستور، طی شماره 46 /180 /16- 29 /1 /46 به شهربانی خرمشهر نوشته شد: «دستور فرمایید موارد زیر را تعیین و اعلام نمایند: 1. مشارالیه در چه ساعات و در چه مساجدی به منبر خواهد رفت؟ 2. علت مسافرت وی به این شهرستان روشن شود. ضمنا به مأمورین مربوطه آموزش لازم داده شود تا اعمال و تماس‌های وی را تحت کنترل قرار داده (غیرمحسوس) و نتیجه را به این ساواک منعکس نمایند».
[3] .
زنان دربار به روایت اسناد ساواک؛ شهناز پهلوی، ص 64. این تهدیدات و سختگیری‌ها هرگز در مورد اعضای خانواده سلطنتی اعمال نشد. در اسناد صفحات بعد می‌بینیم که شهناز در سال چندین اتومبیل وارد می‌کرد. اسدالله علم، وزیر دربار، نیز چندان به این دستورات مقید نبوده و خود با استفاده از معافیت‌های گمرکی اتومبیل‌های زیادی را وارد و به نزدیکانش هدیه داده است. در یک مورد وی در دهه 1340 به تعدادی از نمایندگان مجلس ماشین‌هایی هدیه داده است.
رک:
رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، مصطفی الموتی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1393.
[4] .
شهید سرافراز دکتر مصطفی چمران به روایت اسناد ساواک، ص 76 ، این تنها گزارش درباره شهید چمران در سال ۱۳۴6 است. نکته بسیار جالب توجه در شیوه عمل دکتر چمران آن بوده که بدون ایجاد کمترین حساسیت نسبت به خود و به دور از توجه منابع و خود مأمورین ساواک توانسته است در فاصله سال‌های 13۴۴ تا 13۴۶ به مدت دو سال مخفیانه گروهی را از بین دانشجویان سازماندهی کند و با خود برای گذراندن دوره آموزش جنگ‌های چریکی به مصر ببرد.
در واقع در این مدت دو سال شهید چمران از دید ساواک و منابع آن ناپدید بوده بدون آنکه حتی یک برگ گزارش در این خصوص در پرونده درج شده باشد. این در حالی است که حداقل منابع باید رد وی را در جلسات جبهه ملی (که در آنجا حداقل یک یا دو منبع فعال حضور داشته) دنبال می‌کرده‌اند و چنانچه برای مدتی غایب بوده برایشان سؤال ایجاد شود.
[5] .
اطلاعات، ۲۶ فروردین ۱۳۴۶، ص ۱.
دریافت صفحه با کد QR