«حزب ایران نوین مرکز زدوبندهای انتخاباتی است»!/ «شما هم که مسلمان هستید باید کمک کنید»/ بخشنامه ساواک خراسان به نیروها درباره جنگ اعراب و اسرائیل/ «ساواک هر گونه ندای مخالفت با اسرائیل در جنگ با اعراب را خفه خواهد کرد»!/ «رادیو ایران صدای اسرائیل شده است»!/ شاه و فرح به کشور بازگشتند!/ سفر شهردار و رئیس شهربانی بغداد به تأخیر افتاد/ آمریکاییان مقیم عراق به تهران آمدند/ دیشب ۹۱ محصل از بیروت به ایران بازگشتند/ ارتش اسرائیل به کانال سوئز رسید/ اورشلیم به دست اسرائیل افتاد/ اردن آتش‌بس را پذیرفت!/ سخنان موشه دایان پس از تسخیر اورشلیم/ خوشحالی جراید حکومتی از نتایج جنگ/ هتل‌های تهران جا ندارد

«حزب ایران نوین مرکز زدوبندهای انتخاباتی است»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 18 خرداد 1346 «در روزهای اخیر حزب ایران نوین مرکز زدوبندهای انتخاباتی است. از افراد ساده حزبی کسی کمتر به حزب رفت‌وآمد می‌کند، ولی کلیه داوطلبان نمایندگی مجلس شورای ملی از صبح تا ساعت 8 بعدازظهر در حزب به ملاقات دکتر کلالی و خسروانی می‌آیند. ملاقات این عده با خسروانی فقط جنبه تشریفات دارد، ولی ملاقات با دکتر کلالی برای این است که نام آنها را در لیست انتخاباتی منظور نمایند».
این گزارش می‌افزاید: کیوان صدری،[1] نماینده مجلس شورای ملی، می‌گفت: حزب ایران نوین یعنی دکتر کلالی و هر کس نظر دکتر کلالی را جلب کند، او موفق است. دیگر مسائل از قبیل جلب اعتماد مردم و علاقه‌مند بودن به تئوری‌های حزبی مطالبی است که فعلا مورد توجه نیست. خود دکتر کلالی بعضی از روزها برای اینکه از شرّ مراجعین و داوطلبان وکالت نجات پیدا کند از حزب خارج می‌شود و خود را از انظار مخفی نگه می‌دارد».[2]

«شما هم که مسلمان هستید باید کمک کنید»

در یک سند به تاریخ 18 خرداد 1346 می‌خوانیم: طبق اطلاع واصله از تهران، ساعت 9 روز 17 /3 /46 آقای شیخ قاسم اسلامی ضمن وعظ در سرای دوستعلی‌خان، نسبت به مسلمانانی که با اسرائیل در جنگ هستند دعا نموده است؛ سپس آقای فضل‌اللّه محلاتی بیان داشته: در آمریکا چهارصد نفر کلیمی، میلیاردها دلار به کشور اسرائیل کمک مالی نموده‌اند؛ شما هم که مسلمان هستید باید کمک کنید.[3]

بخشنامه ساواک خراسان به نیروها درباره جنگ اعراب و اسرائیل

طی بخشنامه ارسالی ساواک خراسان به نیروها به تاریخ 18 خرداد 1346 «در اثر جنگی که در خاورمیانه بین اعراب و اسرائیل درگرفته، این احتمال وجود دارد که پاره‎ای از عوامل و دستجات فرصت‌طلب و محرک با استفاده از موقعیت، دست به عملیات‌ها‌ی براندازی و اقدامات تخریبی زده و یا با پخش شایعات بی‌اساس و ایجاد نگرانی بین طبقات مختلف به تحریک مردم بپردازند. علی‌هذا خواهشمند است دستور فرمایند پرسنل و عوامل آن ساواک تا اطلاع ثانوی در حال آماده‌باش بوده و اقدامات ذیل را به‌موقع اجرا گذارند:
1. به کلیه منابع اعم از استخدامی و افتخاری ابلاغ نمایند در هدف‌هایی که به کار گمارده شده‌اند و همچنین در بین سایر طبقات مختلف مردم و اجتماعات به‌ویژه مراکز کارگری و آموزشی و سایر مراکز حساس، به‌طور وسیع نفوذ نموده و هرگونه اخبار و اطلاعاتی که درباره امکان فعالیت‌‌های براندازی دستجات و افراد دریافت دارند، بلافاصله به رهبران عملیات گزارش نموده و در شناسایی عناصری که به پخش شایعات مضره یا تحریک مردم می‌پردازند اقدام نمایند؛
2. رهبران عملیات موظف‌اند زمان بین تماس‌های خود را با منبع کوتاه و حتی به‌صورت روزانه درآورده و برای دریافت اخبار فوق‌العاده، سیستم ارتباط حضوری و سریعا پیش‌بینی نمایند تا منابع بتوانند در هر لحظه به رهبران عملیات دسترسی داشته باشند؛
3. رهبران عملیات وظیفه دارند کلیه گزارشات دریافتی از منابع را همان روز به‌طور گزارش خبری به‌طور کامل و با نظریه سلسله‌مراتب عملیاتی تنظیم و اخبار فوری را تلگرافی و اخبار عادی را با سریع‌ترین وسیله به مرکز ارسال دارند؛
4. به کلیه پرسنل مربوطه دستور داده شود مانند منابع در بین طبقات مختلف مردم مراقب اوضاع بوده، هرگونه موارد و اطلاعات مکتسبه را فورا گزارش نمایند؛
5. کمیته‌های اطلاعاتی و شوراهای هماهنگی را تشکیل و نسبت به هماهنگ کردن اقدامات مقامات انتظامی و امنیتی اقدام مقتضی معمول و در مورد حفظ مراکز حساس منطقه پیش‌بینی‌های لازم به عمل آورده و به قسمت‌های مربوطه هشدار دهید که از هرگونه فعالیت‌های تخریبی به‌موقع جلوگیری به عمل آید.[4]

«ساواک هر گونه ندای مخالفت با اسرائیل در جنگ با اعراب را خفه خواهد کرد»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 18 خرداد 1346 «استحضارا به عرض می‌رساند که در مشهد تا این تاریخ هیچ گونه عکس‌العملی درباره جنگ اعراب و اسرائیل به وسیله روحانیون صورت نگرفته و ساواک دقیقا هوشیار است و مراقب اوضاع و هرگونه خلاف مصالحی را شدیدا خفه خواهد کرد».[5]

«رادیو ایران صدای اسرائیل شده است»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 18 خرداد 1346 «در ساعت 21 آقای شیخ مکارم در مسجد همایون‌شهری‌ها واقع در خیابان امیری بالای منبر رفت و درباره فطرت انسان سخن گفت و سپس درباره عظمت حج و نماز جماعت سخن گفت و در پایان افزود: برای ما ننگین نیست که رادیو به نفع و به لهجه اسرائیلی‌ها سخن‌پراکنی کند. ما از خداوند بزرگ می‌خواهیم که هر کس بر ضد اسلام فعالیت می‌کند نابود کند و امیدواریم هرچه زودتر خبر پیروزی برادران مسلمان عرب خود را از دستگاه‌های فرستنده بشنویم و سپس مصیبت خواند و اظهار نمود: ان‌شاءالله فردا در حسینیه اصفهانی‌ها آخرین سخنان خودم را برای مردم مسلمان این شهرستان بیان می‌کنم و از شما خداحافظی خواهم نمود. مجلس در ساعت 21:45 خاتمه پذیرفت».[6]

شاه و فرح به کشور بازگشتند!

روزنامه «اطلاعات» نوشت: دیشب شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح، از پاریس از طریق آنکارا به وطن بازگشتند.
گزارش خبرنگار سیاسی اطلاعات حاکی است که شاهنشاه پس از ورود به تهران بلافاصله بررسی آخرین تحولات جنگ خاورمیانه را از نزدیک ادامه دادند و آخرین اخبار جنگ و فعالیت‌های سیاسی بین‌المللی برای اجرای آتش‌بس با شاهنشاه آریامهر در میان گذارده شد و از طرف شاهنشاه اوامری به آقای نخست‌وزیر و مسئولان امور صادر شد.[7]

سفر شهردار و رئیس شهربانی بغداد به تأخیر افتاد

به علت پیش آمدن وضع فوق‌العاده در خاورمیانه، سفر شهردار و رئیس شهربانی بغداد به تهران با تأخیر صورت خواهد گرفت.
قرار بود شهردار و رئیس شهربانی بغداد روز بیستم خرداد وارد تهران شوند.
خبر به تعویق افتادن این مسافرت امروز طی تلگرامی که از بغداد به تهران مخابره گردید اطلاع داده شد.[8]

آمریکاییان مقیم عراق به تهران آمدند

دو گروه از آمریکاییان مقیم عراق که دیشب با هواپیما وارد فرودگاه مهرآباد شدند پیرامون جنگ اعراب و اسرائیل و انعکاس این بحران در بغداد و شهرهای دیگر عراق با خبرنگار «اطلاعات» مصاحبه کردند.

اولین گروه

اولین گروه آمریکاییان مقیم عراق شامل 62 تن زن و مرد و کودک شب گذشته با یک هواپیمای غول‌پیکر آمریکایی از همدان وارد تهران شدند.[9]

دیشب ۹۱ محصل از بیروت به ایران بازگشتند

هواپیمای چهارموتوره وایکانت شرکت هواپیمایی ملی ایران، که دیروز برای انتقال محصلین ایرانی مقیم بیروت عازم شده بود، یک ساعت و پنجاه دقیقه بعد از نیمه‌شب ۹۱ محصل ایرانی را که در مدارس و دانشگاه‌های بیروت تحصیل می‌کردند به تهران باز گرداند.
هواپیمای دیگری از طرف شرکت هواپیمایی ایران امروز عازم بیروت می‌گردد تا بقیه محصلین ایرانی را به کشور انتقال دهد.
از روزی که جنگ اعراب و اسرائیل شروع گردید نگرانی شدیدی در میان خانواده‌های محصلین مقیم بیروت، که تعداد آنها بالغ بر دویست نفر می‌باشد، به‌وجود آمد و در این میان دولت ایران در مقام آن برآمد که موجبات انتقال آنها را به کشور فراهم سازد و با وجود بسته بودن فرودگاه‌های کشورهایی که در حال جنگ می‌باشند، مقامات هوایی دولت لبنان موافقت کردند که هواپیماهای شرکت ملی هواپیمایی در ساعات معین به انتقال ایرانی‌ها مبادرت ورزد.[10]

ارتش اسرائیل به کانال سوئز رسید

سخنگوی وزارت امور خارجه انگلیس در یک مصاحبه مطبوعاتی اظهار داشت: به موجب گزارشی که از سفارت بریتانیا از امان دریافت شده، شایعات دایر بر اینکه ملک حسین، پادشاه اردن، رهسپار لندن شده کاملا بی‌اساس است.
در امان نیز سخنگوی دولت اردن حرکت ملک حسین را به لندن تکذیب کرد.

شاید این مطالب برای شما هم جالب باشد:

بحران کانال سوئز «جنگ بین اعراب و اسرائیل» و سیاست ایران در قبال آن

مروری بر ریشه‌های تاریخی مسئله فلسطین طی سالهای 1882-1908

ماهیگیری از آب گل‌آلود با ماسک دموکراسی‌خواهی

چرا اعراب جنگ برده را باختند؟

اورشلیم به دست اسرائیل افتاد/ اردن آتش‌بس را پذیرفت!

روزنامه «اطلاعات» به نقل از رویتر، آسوشیتدپرس و «خبرگزاری فرانسه» نوشت: آخر وقت چهارشنبه نیروهای اسرائیل شهر اورشلیم را از دست سربازان اردن درآوردند.
نبرد سختی که در اطراف اورشلیم درگرفت سبب شد که قوای اسرائیل ابتدا این شهر را به محاصره درآورند و بعد آن را تسخیر کردند.
این مطلب توسط سخنگوی اسرائیل چند ساعت پس از آن اعلام شد که خبر رسید اردن آمادگی خود را برای مذاکره آتش‌بس با اسرائیل اعلام کرده است.
در جبهه صحرای سینا، نیروهای اسرائیل همچنان به پیشروی خود ادامه می‌دهند و یک خبر تأیید‌نشده حاکی است که ستون‌هایی از نیروهای اسرائیل به کانال سوئز رسیده‌اند.
منابع مطلع می‌گویند: اگر اسرائیلی‌ها به همین سرعت به پیشرفت خود ادامه دهند، احتمال دارد تا موقعی که آتش‌بس پیشنهادی شورای امنیت صورت عمل به خود بگیرد، اسرائیل به هدف‌های اساسی خود در شبه‌جزیره سینا رسیده باشد اما مسلم است دوستون اسرائیلی که به طرف کانال سوئز پیش می‌روند به ۸۸ کیلومتری کانال رسیده‌اند.

بزرگ‌ترین هدف

ناظران نظامی می‌گویند که با گرفتن شرم‌الشیخ توسط نیروهای اسرائیل، راه خلیج عقبه برای اسرائیل کاملا باز می‌شود و اسرائیل به بزرگ‌ترین هدف خود در صحرای سینا رسیده است.
اعلامیه ستاد ارتش مصر بار دیگر هواپیماهای کانبرای انگلیسی را متهم کرد که در جنگ اعراب و اسرائیل مداخله و خطوط سربازان مصری را بمباران کرده‌اند.
خبرگزاری خاورمیانه از قول دولت سوریه خبر داد که هواپیماهای انگلیسی در جبهه‌های سوریه نیز دیده شده‌اند.
هم‌زمان با این، مقامات آمریکایی در واشنگتن اعلام کردند که با پیشرفت سریع نیروهای اسرائیل در صحرای سینا چنین به نظر می‌رسد مصر یا باید آتش‌بس شورای امنیت را بپذیرد و یا راه‌های آبی حیاتی خود را از دست بدهد.

اردن پذیرفت

خبرگزاری فرانسه ساعت 5 بعد از ظهر به وقت تهران رسما اعلام داشت که اردن آتش‌بس شورای امنیت را پذیرفته است.
همین خبرگزاری اضافه کرد که گزارش های رسیده به واشنگتن نیز حکایت از این می کند که دولت ملک حسین از دول بزرگ درخواست کرده است که تمایل اردن به پذیرفتن آتش بس را به اطلاع اسرائیل برسانند.
اندکی قبل از آن، ملک حسین سفرای کشورهای فرانسه، انگلستان، آمریکا و شوروی در امان را به حضور خواست و در مورد تصمیم شورای امنیت مبنی بر اعلام آتش‌بس با آنها گفت‌وگو کرد.
رادیوی الجزایر نیز خبر پذیرفته شدن آتش‌بس از طرف اردن را تأیید کرد.

سخنان موشه دایان پس از تسخیر اورشلیم

ژنرال موشه دایان، وزیر دفاع اسرائیل، بعد از تسخیر اورشلیم وارد این شهر اردنی شد و یک راست به پای دیوار قدیمی شهر رفت تا دعا بخواند.
صدها نفر از افراد نظامی اسرائیل درحالی‌‎که دایان دعا می‌خواند ساکت ایستاده بودند. خاخام شلمو کوک عالی ترین مقام مذهبی یهود در اورشلیم (اسرائیل) جلو موشه دایان ایستاده بود و دعا می کرد و می گفت «امروز عالی ترین روز زندگی من است»
در حدود ۱۵۰ نفر اسیر اردنی که در این شهر به دست نیروهای اسرائیلی افتاده‌اند اندکی عقب‌تر ناظر این صحنه بودند.[11]

شاید مطالب شماره‌های دیگر روزنامه «اطلاعات» درباره جنگ دوم اعراب و اسرائیل نیز برای شما خواندنی باشد:

روزشمار 25 اردیبهشت 1346/ روزشمار 27 اردیبهشت 1346/ روزشمار 30 اردیبهشت 1346/ روزشمار 3 خرداد 1346/ روزشمار 6 خرداد 1346/ روزشمار 7 خرداد 1346/ روزشمار 8 خرداد 1346/ روزشمار 10 خرداد 1346/ روزشمار 13 خرداد 1346/ روزشمار 14 خرداد 1346/ روزشمار 15 خرداد 1346/ روزشمار 16 خرداد 1346/ روزشمار 17 خرداد 1346

خوشحالی جراید حکومتی از نتایج جنگ؛ «تهران، امن‌ترین پایتخت خاورمیانه؛ هتل‌های تهران جا ندارد»

روزنامه «اطلاعات» نوشت: با شروع جنگ بین کشورهای عربی و اسرائیل و بسته شدن چند فرودگاه بزرگ بین‌المللی مانند بیروت، قاهره و دمشق به روی هواپیماهای بازرگانی و مسافری، فرودگاه مهرآباد فعالیت بی‌سابقه‌ای یافته و به طور مرتب روزانه بین پانزده الی بیست پرواز فوق‌العاده و خارج از برنامه عادی از این فرودگاه صورت می‌گیرد و تهران برای سیاحان و مسافران خارجی به صورت آرام‌ترین و امن‌ترین پایتخت‌های خاورمیانه درآمده است.

در مهرآباد

یک منبع فرودگاه مهرآباد امروز گفت: از روز دوشنبه گذشته که جنگ بین اعراب و اسرائیل آغاز گردید و فرودگاه های کشورهای عربی به روی تمام پروازهای خارجی بسته شد، هر شب بین پانزده تا بیست هواپیما در تهران توقف می‌کند و هرگز سابقه نداشته این تعداد هواپیما شب را در تهران بگذرانند.
به گفته یک مقام شرکت هواپیمایی ملی ایران، تهران به صورت یک «پل» بین آمریکا و اروپا از یک طرف و شرق دور از طرف دیگر درآمده است.
یک مقام شرکت نفت امروز گفت که فروش بنزین هواپیما در فرودگاه مهرآباد دو برابر شده؛ زیرا پروازهای پیش‌بینی‌نشده به فرودگاه مهرآباد افزایش یافته است.
این مقام افزود که دولت ایران اعلام کرده است سوخت لازم را به تمام هواپیماهای غیرنظام که نمی‌توانند در فرودگاه‌های دیگر خاورمیانه بنشینند می‌دهد.

در هتل‌ها جا نیست

از طرف دیگر، با «هجوم» سیل‌آسای اتباع اروپایی و به‌ویژه آمریکایی و انگلیسی مقیم کشورهای عربی به ایران، امروز هتل‌های تهران اعلام کردند دیگر یک اتاق خالی ندارند و ادامه این وضع بدون شک سفارتخانه‌های انگلیس و آمریکا را در تهران با وضع بغرنجی روبه‌رو ساخته است.
بیشتر مسافرین آمریکایی که از عراق آمده‌اند در سه هتل سینا و مرمر و کاسپین جا داده شده‌اند وحتى هتل هیلتن و پارک هتل، که از بزرگ‌ترین هتل‌های تهران به‌شمار می‌روند، اعلام کرده‌اند که تمام اتاق‌هایشان پر شده و جای خالی ندارند.
مقامات فرودگاه تهران امروز اعلام کردند که طبق یک توافق بین ایران و کویت، فرودگاه‌های تهران و کویت به روی پروازهای هواپیماهای دو کشور باز است.
این مقامات افزودند که شرکت هواپیمایی کویتی کار حمل و نقل بیشتر اعراب را به دست گرفته و اعرابی که می‌خواهند به کشورهای خارج بروند یا به کشورهای خود باز گردند، از طریق تهران و با هواپیماهای ایرانی و کویتی پرواز می‌کنند.
یک مقام مطلع در فرودگاه مهرآباد گفت: بر تعداد پروازهای شرکت کویتی شصت پرواز در هفته اضافه شده و با هر یک از این پروازها حداقل هشتاد مسافر وارد تهران می‌شوند و از تهران به سوی کشورهای اروپایی و آمریکایی یا شرق دور پرواز می‌کنند.
این مسافران برای انجام کارهای خود و گرفتن بلیط‌ها و ویزاهای لازم حداقل دو تا سه روز در تهران اقامت می‌نمایند.[12]

پی‌نوشت‌ها:

[1] . کیوان صدری فرزند ابراهیم سال 1305 در شوشتر به دنیا آمد. وی پس از تحصیلات ابتدایی در شوشتر وارد دانشسرای مقدماتی اهواز شد. دوره لیسانس حقوق را در دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی تهران و فوق لیسانس را در دانشکده حقوق دانشگاه ملی طی کرد. از جمله مشاغل وی آموزگار دبستان، دبیری دبیرستان، نظامت دبیرستان، ریاست دبیرستان، معاونت فرهنگ، ریاست آموزش و پرورش و مشاور عالی وزارت آموزش و پرورش بوده است.
وی مؤسس شیروخورشید دشت میشان، عضو شورای عالی جمعیت حمایت مادر، عضو هیئت امنای مدرسه عالی دخترانه، عضو مؤسس حزب ایران نوین بوده و در سه دوره نمایندگی مجلس شورای ملی در فراکسیون ایران نوین، عضویت داشته است.
رک: پرونده کیوان صدری در ساواک

[2] . حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 286.

[3] . شهید حجت‌الاسلام فضل‌الله مهدی‌زاده محلاتی به روایت اسناد ساواک، کتاب اول، ص 209.

[4] . انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی، ج 5، ص 307.

[5] . همان، ص 306.

[6] . آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، کتاب اول، ص 277.

[7] . اطلاعات، ۱۸ خرداد ۱۳۴۶، صص ۱ و ۱۷.

[8] . همان، ص ۲۰.

[9] . همان‌جا.

[10] . همان، صص 17 و ۲۰.

[11] . همان، ص ۸.

[12] . همان، صص ۱ و ۱۷.