تاریخ معاصر - 28 خرداد 1346

گزارش ساواک از نامزدهای حزبِ ایران نوین در انتخابات مجلس!/ پاسخ منفی وزارت آموزش و پرورش به درخواست آیت‌الله گلپایگانی به تحریک ساواک!/ «شاه و سونای بحران خاورمیانه را بررسی کردند»/ شاه ماه آینده از عراق دیدن می‌کند؟!/ میتینگ حزب پان‌ایرانیست در جنوب تهران/ قاتلی محکوم شد/ وزرای خارجه ایران و ترکیه در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت می‌کنند/ از اول تیرماه، دولت گندم می‌خرد/ پنج لایحه دولت تصویب شد/ نخست‌وزیر افغانستان در تهران

گزارش ساواک از نامزدهای حزبِ ایران نوین در انتخابات مجلس!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۴۶ «اشخاص مشروحه زیر از طرف حزب ایران نوین کاندیدای نمایندگی مجلس شورای ملی از تهران می‌باشند و کاندیداتوری نامبردگان نیز به تصویب هیئت‌رئیسه حزب رسیده است.
1. آقای دکتر نصراللّه سبزواری؛ 2. آقای مین‌باشیان؛[1] 3. خانم زهرا نبیل؛ 4. خانم نیره سعیدی؛[2] 5. صدیقه موسوی همدانی؛ 6. خانم ایران شیخ؛ 7. عباس فروتن؛ 8. صادق ناصرزاده؛ 9. مهندس مهتدی؛ 10. مهندس هوشنگ مساعد؛ 11. علی‌اکبر دانشمند؛ 12. دکتر همایونفر مسئول شکایات نخست‌وزیری؛ 13. احمد کاشفی (نخست‌وزیری)؛ 14. عبداللّه جوانشیر مدیرکل وزارت کار؛ 15. آقای عباس میرزایی رئیس خانه کارگر؛ 16. پورساطع خانه کارگر؛ 17. علی محمد مبارکی خانه کارگر؛ 18. آرام خانه کارگر؛ 19. محمد بدرخانی حزب ایران نوین؛ 20. خانم دزواره‌ای کارگر؛ 21. باب‌اللّه ثقه‌الاسلامی روحانی؛ 22. خانم مهندس پریچهر حمیدی اصلاحات ارضی».
در «ملاحظات» این سند آمده است: لیست کامل کاندیدای نمایندگی شهرستان تهران به آقای نخست‌وزیر تحویل که جهت بررسی به مقامات ذی‌نفع تحویل گردد.[3]

پاسخ منفی وزارت آموزش و پرورش به درخواست آیت‌الله گلپایگانی به تحریک ساواک!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۴۶ درباره آیت‌الله العظمی گلپایگانی «نام‌برده بالا روزی که آزمایش طلاب وسیله اداره آموزش و پرورش قم انسجام می‌گرفت تلفنی با آقای وزیر آموزش و پرورش تماس گرفته و ضمن صحبت یادآوری شده که آزمایش طلاب در قم شروع شده و از ایشان تقاضا کرده است که دستور لازم جهت موقوف ساختن این آزمایش صادر نمایند، ولی به قرار اطلاع پاسخی به این تقاضا داده نشده است».
در «نظریه» این سند آمده است: به نظر می‌رسد اصلح است از طریق وزارت آموزش و پرورش پاسخ مثبتی به آنها داده نشود.
در بند دوم «نظریه» این سند می‌خوانیم: برای به ثمر رسانیدن اوامر صادره به‌خصوص در امتحانات بعدی از طریق اداره نظام وظیفه برای جلب و احضار طلاب مشمول که در امتحان حاضر نشده‌اند دستورات مؤکد و ضروری صادر نمایند که این خود بهترین موفقیت برای دستگاه در امتحانات بعدی خواهد بود. به طور یقین کلیه طلاب برای روشن شدن وضع خود و اخذ برگ معافی موقت تحصیلی در حوزه‌های امتحانی ثبت نام خواهند نمود.[4]

«شاه و سونای بحران خاورمیانه را بررسی کردند»

روزنامه‌های امروز کشور نوشتند: بامداد امروز مراسم اهدای کلید طلایی شهر آنکارا به حضور شاهنشاه در کاخ وزارت خارجه ترکیه به عمل آمد. در این مراسم شهردار آنکارا ضمن نطقی از سفر شاهنشاه به آنکارا ابراز مسرّت کرد و از جانب مردم پایتخت ترکیه به شاهنشاه خوشامد گفت.
شهردار آنکارا آنگاه گفت که هنگام سفر اعلیحضرت رضاشاه کبیر به ترکیه، وی دانشجو بود و موفق شد رضاشاه کبیر را از نزدیک ببیند و اکنون بسیار خوشبخت است که به عنوان شهردار آنکارا از جانشین و ادامه‌دهنده راه آن رادمرد بزرگ استقبال می‌‎کند.
در پایان شاهنشاه به آقای اردشیر زاهدی، وزیر خارجه، دستور فرمودند شهردار آنکارا و چند نفر از اعضای انجمن شهر آنکارا به تهران دعوت شوند.

ملاقات با رئیس‌جمهوری

ساعت 10:30 بامداد امروز شاهنشاه برای گفت‌وگو با پرزیدنت ارتشبد سونای به کاخ ریاست‌جمهوری، که در بالای تپه‌ای مشرف بر شهر و در جنوب شهر قرار دارد، تشریف بردند.
هنگام ورود در مدخل کاخ ریاست‌جمهوری، پرزیدنت سونای و سلیمان دمیرل، نخست‌وزیر، از شاهنشاه استقبال کردند و مذاکرات مهم رهبران دو کشور فورا آغاز شد.
در پایان این مذاکرات هیچ گونه اعلامیه‌ای صادر نشد، اما ناظران سیاسی معتقدند که رهبران دو کشور برادر، ایران و ترکیه، درباره جنگ اخیر خاورمیانه عربی، اثرات و نتایج آن گفت‌وگو کردند. در این مذاکرات عواملی که منجر به جنگ شد و اقداماتی که باید برای تحکیم صلح و امنیت خاورمیانه به عمل آید و همچنین روابط دوجانبه ایران و ترکیه و تحکیم پیمان همکاری منطقه‌ای و مسائل دیگر جهانی مورد بررسی قرار گرفت.[5]

شاه ماه آینده از عراق دیدن می‌کند؟!

«خبرگزاری فرانسه» ۱۷ ژوئن از بغداد گزارش داد: مجله هفتگی «حوادث» امروز گزارش داد که شاهنشاه ایران در ماه ژوئیه به طور رسمی از عراق دیدن خواهند کرد.
این مجله اضافه کرده است که هدف این بازدید تحکیم برادری اسلامی بین دو کشور همجوار و نمودار ساختن پشتیبانی ایران از آرمان جهان عرب است.
شاهنشاه ایران از طرف ژنرال عبدالرحمن عارف، رئیس‌جمهوری عراق، به این کشور دعوت شده‌اند.
برنامه بازدید رسمی شاهنشاه از عراق شامل زیارت اماکن مقدسه اسلامی در بغداد، نجف و کربلا نیز خواهد بود.[6]

میتینگ حزب پان‌ایرانیست در جنوب تهران

روزنامه «اطلاعات» نوشت: از طرف حزب پان‌ایرانیست میتینگی روز جمعه در میدان شوش برپا شد که در آن جمعی از مردم جنوب تهران شرکت کردند.
در میتینگ حزب پان‌ایرانیست از سیاست مستقل ملی کشور تجلیل به عمل آمد و آقای محسن پزشکپور، رهبر حزب، طی سخنانی نقش ضد استعماری و جهانی شاهنشاهی ایران را تشریح کرد.[7]

قاتلی محکوم شد

روزنامه «اطلاعات» نوشت: شعبه سوم دادگاه جنایی مرکز عبدالوهاب گنجی احمدی را به اتهام قتل به حبس با اعمال شاقه محکوم کرد. محاکمه عبدالوهاب یک هفته طول کشید.
وی هفت سال پیش در بیابان‌های آذربایجان غربی بر سر قاچاق تریاک با گلوله تفنگ، شوهر خواهرش، نوروزعلی را که ٢٥ ساله بود کشت.
عبدالوهاب منکر قتل نوروزعلی بود و در جلساب طولانی دادگاه سه وکیل مدافع او کوشش بسیار کردند تا بی‌گناهی او را ثابت کنند، اما دادگاه او را قاتل شناخت و با توجه به گذشت پدر مقتول وی را با یک درجه تخفیف به حبس ابد محکوم کرد.
در هنگام صدور رأی موضوع قاچاق و حمل اسلحه نیز مورد توجه آقای طالقانی، رئیس دادگاه، بود.[8]

وزرای خارجه ایران و ترکیه در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت می‌کنند

طبق اطلاع واصله، آقای اردشیر زاهدی به سمت ریاست نمایندگی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد انتخاب گردیده است.
خبرگزاری فرانسه از آنکارا گزارش زیر را در این مورد انتشار داده است:
آقای اردشیر زاهدی و احسان صبری چاگلایان گیل، وزیران امور خارجه ایران و ترکیه، امروز با هم برای شرکت در جلسه فوق‌العاده مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از آنکارا رهسپار نیویورک می‌شوند.
این تصمیم در جریان مذاکرات سیاسی که بامداد دیروز بین شاهنشاه ایران و جودت سونای، رئیس‌جمهوری ترکیه، به عمل آمد اتخاذ شد.[9]

از اول تیرماه دولت گندم می‌خرد

دولت در جلسه دیشب خود تصمیم گرفت محصول گندم زارعین را از اول تیرماه خریداری کند. بهای گندم و تشریفات خریداری آن مثل سال گذشته خواهد بود، اما برای فروش زارعین تسهیلات بیشتری قائل خواهند شد؛ به طوری که فروش گندم از طرف زارعین به دولت نسبت به سال قبل با صرفه‌تر خواهد بود.
در مورد عدم وجود انبارهای لازم، تدابیر جدیدی اتخاذ شده که از انبارهای خصوصی افراد نیز استفاده شود. محصول زارعینی که عضو شرکت‌های تعاونی هستند هنگام خرید، نسبت به دیگران ارجحیت دارد.
اعتبار لازم برای خرید گندم از طرف وزارت دارایی تأمین گردیده، پول لازم برای خریداری گندم تا اول تیرماه به مراکز خرید حواله خواهد شد.[10]

در جلسه امروز مجلس شورای ملی، پنج لایحه دولت تصویب شد

ساعت ۹ صبح امروز جلسه علنی مجلس شورای ملی به ریاست آقای دکتر شفیع امین، نایب‌رئیس، تشکیل گردید.
در این جلسه، آقای دکتر الموتى به عنوان نطق قبل از دستور، درباره سفر شاه به ترکیه و روابط دوستانه دیرین دو کشور صحبت کرد و ضمن اشاره به برنامه چهارم عمرانی کشور گفت: این برنامه بر اساس احساسات اکثریت مردم و به‌خصوص روستانشینان تنظیم شده است.
سپس آقای امینی خراجی، نماینده میناب، درباره افتتاح شعبه حزب ایران نوین در حوزه انتخابیه خود صحبت کرد.
بعد مجلس وارد دستور شد و پنج لایحه دولت به شرح زیر مطرح و مورد رسیدگی و تصویب قرار گرفت:
۱. لایحه ترتیب انحلال بنگاه خالصجات؛
۲. لایحه حفاظت علائم و نشانه‌های مربوط به نقشه‌برداری و تحدید حدود و علائم؛
۳. لایحه تجدید استخدام چهار نفر تکنسین‌های توتون؛
۴. لایحه معافیت گمرکی کالاهای شرکت‌های نفتی که واگذار یا فروخته می‌شود؛
۵. لایحه تکمیل و توسعه کارخانجات سازمان تعاون کادر نیروهای انتظامی.[11]

نخست‌وزیر افغانستان در تهران

پیش از ظهر امروز آقای محمد هاشم میوندوال، نخست‌وزیر افغانستان، به اتفاق آقای نور احمد اعتمادی، وزیر خارجه آن کشور، در سر راه خود برای مسافرت به نیویورک با هواپیما به تهران وارد شدند.
در فرودگاه مهرآباد آقای هویدا، نخست‌وزیر، و جمعی از رجال سیاسی و رؤسای وزارت امور خارجه همچنین سفیرکبیر افغانستان و اعضای آن سفارتخانه از ایشان استقبال نمودند.
مدت اقامت نخست‌وزیر افغانستان در فرودگاه یک ساعت بود و در این مدت نخست‌وزیران ایران و افغانستان پیرامون مسائل مهم سیاسی جهان من جمله بحران خاورمیانه عربی مذاکراتی انجام دادند.
مقارن ظهر آقای محمد هاشم میوندوال و وزیر خارجه افغانستان تهران را به سوی آمریکا ترک نمودند.[12]

پی‌‌نوشت‌ها:

[1] . فتح‌الله مین‌باشیان، فرزند نصراله، سال 1295 در تهران به دنیا آمد. وی فرماندار واحد جنوب، آجودان ویژه شاه معدوم، فرماندار ارتش سوم، با درجه ارتشبدی فرمانده نیروی زمینی ارتش بوده است.
مین‌باشیان از نزدیکان شاه بوده و در مسافرت‌های پهلوی به کشورهای اروپا، آفریقا، ترکیه، مراکش و یوگسلاوی وی را همراهی کرده است؛ همچنین شخصا مسافرت‌هایی به کشور انگلستان و فرانسه داشته و شمس پهلوی همسر برادر وی بوده است.
برادر فتح‌الله مین‌باشیان به همین مناسبت نام فامیل خود را از مین‌باشیان به پهلبد تغییر داده بود.
برابر گزارش‌های موجود در سال 1351 نام‌برده میلیون‌ها تومان سوءاستفاده کرده و تنها در بانک ملی شیراز هفتادمیلیون تومان نقدینه در حساب خود موجودی داشته است. وی به علت سوءاستفاده‌هایی از ارتش اخراج و بازنشسته گردیده بود.
فتح‌الله مین‌باشیان در سال 1344 فرماندهی واحدهای سرکوب عشایر مخالف رژیم در ناحیه فارس را به عهده داشت.
رک: پرونده فتح‌اله مین‌باشیان در ساواک

[2] . نیره سعیدی فرزند سیدموسی سال 1298 در تهران به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را تا فوق دیپلم در رشته فارسی و فرانسه ادامه داد.
از سال 1342 به سمت عضو شورای نویسندگان در وزارت اطلاعات مشغول و به ترتیب سرپرست «بانو» در رادیو و سردبیر مجله «دهقان آزاد» شد.
در خلاصه سوابق وی می‌خوانیم: «عضو شورای فرهنگی سلطنتی (به دستور شاه)، عضو هیئت امنای کتابخانه پهلوی (به دستور شاه)، رئیس و سخنگوی شورای عالی جمعیت زنان، عضو شورای نویسندگان رادیو، عضو کمیته شعر و ترانه، عضو هیئت مؤسس خدمات شاهنشاهی، عضو هیئت مؤسس حزب ایران نوین، مدیر مجله‌های بانو و دهقانان آزاد وابسته به حزب ایران نوین، نماینده بیست‌ودومین دوره مجلس شورا از تهران، عضو حزب رستاخیز، شیروخورشید و عضو خیریه فرح و کلوپ بین‌المللی زونتای بانوان و انجمن ایران و آمریکا بوده است.
وی کتاب‌های شطرنج‌باز کازانوا، دو کتاب از تألیفات استیفن زوایک، کتاب سامسون، کتاب لحظه بحرانی و قصه‌های لافونتن را به فارسی ترجمه کرده است.
رک: پرونده نیره سعیدی در ساواک

[3] . حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 289.

[4] . آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 412.

[5] . اطلاعات، ۲۸ خرداد ۱۳۴۶، صص ۱ و ۱۳.

[6] . همان‌جا.

[7] . همان، ص ۱۳.

[8] . همان‌جا.

[9] . همان، ص ۱۶.

[10] . همان‌جا.

[11] . همان‌جا.

[12] . همان‌جا.