تاریخ معاصر - 24 تیر 1346 - نسخه قابل چاپ

«از عبدالناصر تمجید و مقامات عالی کشور را عامل یهود معرفی می‌کند»!/ «به مرعشی نجفی گفتیم فعالیت‌هایش عواقب وخیمی خواهد داشت»!/ «هوشنگ انصاری به دستور شاه سفیر شده و من او را نمی‌شناسم»!/ بخشنامه وزیر آموزش و پرورش درباره لباس دانش‌آموزان/ قطعنامه خروج اسرائیل از اورشلیم تصویب شد/ لباس‌های تاج‌گذاری فرح در باشگاه افسران به نمایش گذاشته می‌شود!/ اشرف پهلوی در کنفرانس صلح از راه قانون: فاصله کشورهای فقیر و غنى صلح را تهدید می‌کند/ دیدار وزیر خارجه تونس با شاه در نوشهر برای مذاکره درباره اوضاع خاورمیانه/ لایحه اصلاح قانون استخدام به تصويب مجلسین رسید/ انتظار و توقع داریم مردم به این شخص رأی بدهند!/ از امروز بدون اجازه دادگاه؛ طلاق و ازدواج مجدد ممنوع شد

«از عبدالناصر تمجید و مقامات عالی کشور را عامل یهود معرفی می‌کند»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 24 تیر 1346 درباره امیرتوکل کامبوزیا «نام‌برده بالا در چهار کیلومتری زاهدان دارای مزرعه‌ای به نام کلاته کامبوزیا بوده و کتابخانه نسبتا خوبی تأسیس نموده و با تبلیغاتی که در اطراف کتابخانه و دانشمندی مشارالیه شده هر تازه‌واردی را به محل مزبور هدایت می‌نمایند و مشارالیه با شروع مقدمه‌ای از سیاست کلی کشور انتقاد نموده و عبدالناصر را رئیس مسلمین جهان و رهبر تشکیلات سری اسلام معرفی کرده و از تمجید و تعریف وی به هیچ وجه کوتاهی نکرده تا آنجایی که امکان دارد به نفع او تبلیغات نموده و حتی مقامات عالیه کشور را نیز عامل یهود معرفی می‌نماید و فعلا این رویه ادامه دارد».
در «ملاحظات» این سند آمده است: خواهشمند است دستور فرمایید پس از تحقیق در صورت صحت، نام‌برده بالا را احضار و تذکرات لازم به وی داده شود تا از ادامه این رویه ناپسند خودداری نماید.[1]

«به مرعشی نجفی گفتیم فعالیت‌هایش عواقب وخیمی خواهد داشت»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 24 تیر 1346 درباره آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی «به فرموده با توجه به اینکه اخیرا فعالیت نام‌برده فوق به طرز محسوس افزایش یافته شخصا با مشارالیه تماس حاصل و توجه داده شود که ادامه رویه‌ای که در پیش گرفته عواقب وخیمی برای او دربرخواهد داشت».[2]

«هوشنگ انصاری به دستور شاه سفیر شده و من او را نمی‌شناسم»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 24 تیر 1346 «در ملاقاتی که بین آقای مهندس اردشیر زاهدی و خسرو افشار [3] طبق قرار قبلی در نیویورک صورت گرفت، آقای اردشیر زاهدی ضمن اظهار رضایت از خدمات نام‌برده سؤالاتی درباره آقای انصاری از ایشان نموده‌اند که خسرو افشار عدم رضایت عموم افراد و کارمندان سفارت را از طرز رفتار آقای سفیر بیان داشته است و ضمن بازگو کردن ملاقات خود با آقای سفیر توضیح داده است که ایشان گفته‌اند آقای اردشیر زاهدی مرا با اختیارات تام به اینجا فرستاده‌اند و هرکاری که بخواهم و لازم بدانم انجام می‌دهم و به این دلیل است که من به احترام جنابعالی با اینکه به من توهین کرده است عکس‌العمل از خود نشان نداده‌ام».
این گزارش می‌افزاید: آقای مهندس اردشیر زاهدی اظهار داشته‌اند که اصلا این شخص را نمی‌شناسند و علت انتخاب ایشان این است که محمد نمازی و خانم تیمسار اسفندیاری (عفت‌خانم) مراتب را به عرض رسانیده‌اند و شاهنشاه امر فرمودند که ایشان به این سمت انتخاب شود و مسلم است هر امری که از طرف ذات مبارک شاهانه شود برای من قابل اجراست و منظور من از این گفته این است که من او را برای این سمت انتخاب نکرده‌‌ام و هیچ آشنایی با او ندارم و پس از خاتمه گفت‌وگو دوباره نام‌برده را مورد لطف قرار داده‌اند و اختیاراتی از طرف خود به ایشان تفویض نمودند که چشم و گوش ایشان در سفارت باشد.[4]

بخشنامه وزیر آموزش و پرورش درباره لباس دانش‌آموزان

جراید امروز کشور نوشتند: «لباس دانش‌آموزان در سراسر کشور باید در نهایت سادگی و رنگ آن زنده و ملایم باشد و در انتخاب نوع پارچه رعایت ارزانی بشود».
این دستور، که خبر آن قبلا به اطلاع رسید، از طرف آقای دکتر هدایتی، وزیر آموزش و پرورش، صادر شده و متن بخشنامه‌ای که به ادارات آموزش و پرورش استان‌ها و شهرستان‌ها ارسال گردیده به شرح زیر است:
نظر به شکایات متعددی که از طرف خانواده‌ها در مورد اجبار دانش‌آموزان به پوشیدن روپوش و لباس‌های سياه و تيره‌رنگ و اصل گردیده و نظر به تقاضاهای مکرر اولیای اطفال از اول سال تحصیلی آینده، کلیه مدارس کشور، اعم از دبستان‌ها و دبیرستان‌های ملی و دولتی، در صورتی که بخواهند برای دانش‌آموزان خود لباس متحدالشكل تعیین نمایند مکلف‌اند مقررات زیر را به موقع اجرا گذارند:
1. نوع لباس و طرح آن، که باید در نهایت سادگی باشد، لااقل دو ماه قبل از شروع سال تحصیلی تعیین و در دسترس دانش‌آموزان و اولیای آنان قرار گیرد؛
2. در انتخاب نوع پارچه باید رعایت ارزانی و سادگی آن به عمل آید؛
3. رنگ پارچه مورد انتخاب باید منحصرا از بین رنگ‌های زنده و در عین حال ساده و ملایم انتخاب شود و به هیچ عنوان نباید دانش‌آموزان را مجبور به پوشیدن روپوش ارمك یا لباس‌های سیاه و تیره‌رنگ نمایند.
به اداره کل بازرسی دستور داده شد اجرای دقیق بخشنامه را نظارت نماید. وصول بخشنامه و نتیجه اقدام را اعلام نمایند.
وزیر آموزش و پرورش.[5]

قطعنامه خروج اسرائیل از اورشلیم تصویب شد

مجمع عمومی سازمان ملل عمل اسرائیل را که حاضر نشده از الحاق اورشلیم به خاک خود دست بردارد، تقبیح کرد و مجددا از دولت اسرائیل خواست قسمت کهنه شهر اورشلیم را که در جریان جنگ از اردن گرفته است، رها کند.
مجمع عمومی قطعنامه پاکستان و شش کشور مسلمان دیگر را با ٩٩ رأی موافق تصویب کرد. رأی مخالفی وجود نداشت و ۱۸ رأی ممتنع داده شد. دولت ایران، که جزء امضاکنندگان و تهیه‌کنندگان قطعنامه بود، به آن رأی موافق و آمریکا رأی ممتنع داد.
در قطعنامه از اینکه دولت اسرائیل قطعنامه چهارم ژوئیه مجمع عمومی را اجرا نکرد اظهار تأسف شده و مجددا تأکید گردیده که دولت اسرائیل باید از هرگونه اقدام که باعث تغییر در وضع شهر اورشلیم شود خودداری کند.[6]

لباس‌های تاج‌گذاری فرح در باشگاه افسران به نمایش گذاشته می‌شود!

روزنامه «اطلاعات» نوشت: امروز اعلام شد که ساعت 11 بامداد روز دوشنبه (پس‌فردا) در باشگاه افسران، لباس‌های علیاحضرت شهبانو، که مخصوص مراسم تاج‌گذاری آماده شده، به معرض نمایش گذارده می‌شود.[7]

تبریک شاه به دوگل و عارف

روزنامه «اطلاعات» در شماره امروز خود نوشت: از طرف شاهنشاه آریامهر به مناسبت سالروز جشن ملی فرانسه تلگرام تبريك زير به حضرت رئيس‌جمهوری فرانسه مخابره شد:
حضرت ژنرال شارل دوگل رئیس‌جمهوری فرانسه، پاریس
به مناسبت سالروز جشن ملی فرانسه با کمال خوش‌وقتی تبریکات صمیمانه خود را به آن حضرت ابراز داشته، تندرستی و سعادت آن حضرت و رفاه و نیکبختی روزافزون ملت نجیب فرانسه را آرزومندم.
محمدرضا پهلوی
همچنین از جانب شاهنشاه آریامهر به مناسبت سالروز اعلام جمهوری عراق تلگرام زیر به حضرت رئیس‌جمهوری عراق مخابره شد:
حضرت سپهبد عبدالرحمن محمد عارف رئیس‌جمهوری عراق بغداد
به مناسبت سالروز اعلام جمهوری خوش‌وقتم که صمیمانه‌ترین تبریکات خود را همراه با آرزوهای قلبی خویش برای سلامت و سعادت شخص آن حضرت و رفاه و نیکبختی ملت نجیب و همسایه عراق به آن حضرت ابراز دارم.
محمدرضا پهلوی[8]

اشرف پهلوی در کنفرانس صلح از راه قانون: فاصله کشورهای فقیر و غنى صلح را تهدید می‌کند

روزنامه‌های امروز کشور نوشتند: اشرف پهلوی، ریاست هیئت نمایندگی ایران در کنفرانس «صلح از طریق قانون»، که در ژنو تشکیل شده است، مسائل مربوط به حمایت بین‌المللی حقوق بشر را در جهان امروز مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
اشرف پهلوی در این کنفرانس، که با شرکت قضات و حقوق‌دانان بیش از 120 کشور جهان تشکیل شده است، «فاصله روزافزون سطح زندگی مردم ثروتمند و فقیر را در مقیاس جهانی نکوهش کردند و یادآور شدند که ادامه این وضع به زیان همکاری و تفاهم بین‌المللی است و خطری برای صلح و امنیت جهانی به‌شمار می‌رود».
وی سپس عواملی را که متضمن آزادی يك فرد بشر است مورد بحث قرار داد و اظهار داشتند که آزادی‌های فردی بدون امنیت و استقلال اقتصادی نمی‌تواند وجود داشته باشد و «مردم محتاج، مردمی آزاد نیستند».[9]

دیدار وزیر خارجه تونس با شاه در نوشهر برای مذاکره درباره اوضاع خاورمیانه

روزنامه «اطلاعات» نوشت: آقای حبیب بورقيبه، وزیر خارجه تونس، شب جمعه به خبرنگار ما گفت: اعراب باید در مورد آنچه که اخیرا در خاورمیانه روی داد بیشتر فکر کرده و نتایج لازم را بگیرند.
پسر رئیس‌جمهوری تونس، که برای یک دیدار کوتاه به ایران آمده بود، دیروز در نوشهر به حضور شاهنشاه آریامهر شرفیاب شد و پیام رئیس دولت تونس را تقدیم نمود.
مذاکرات شاهنشاه بورقیبه را يك منبع مطلع، ثمربخش نامید و خاطرنشان ساخت که در مورد حوادث اخیر خاورمیانه، ایران و تونس نظریات مشترك و بسیار نزديك به هم دارند.
در فرودگاه مهرآباد آقایان امیر تیمور: معاون سیاسی وزارت خارجه، دکتر محسن صدری: رئیس تشريفات، و حسين العبدالله: سفیر لبنان در تهران، از وزیر امور خارجه تونس استقبال کردند.
آقای بورقيبه طي يك مصاحبه اختصاصی به خبرنگار سیاسی «اطلاعات» گفت: برای مذاکره و تبادل نظر با مقامات ایرانی پیرامون حوادث اخیر خاورمیانه به تهران آمده است.[10]

لایحه اصلاح قانون استخدام به تصويب مجلسین رسید

لایحه اصلاح قانون استخدام کشوری از تصویب کمیسیون‌های استخدام مجلسین گذشت و برای اجرا به دولت ابلاغ شد.
در لایحه اصلاح قانون استخدام کشوری، مجلس سنا تغییراتی داد که این تغییرات مورد تأیید مجلس شورای ملی قرار گرفت.[11]

انتظار و توقع داریم مردم به این شخص رأی بدهند!

روزنامه «اطلاعات» با انتشار یک آگهی که امضای فردی به نام «عیسی بهزادی» پای آن ثبت شده است نوشت: اهالی محترم و شریف خلخال اعلام کاندیداتوری جناب آقای رحیم زهتاب‌فرد، نماینده دوره بیست‌ویکم تقنینیه را که از روزنامه‌نگاران باسابقه و اصولی و از افراد شاه‌دوست و وطن‌پرست می‌باشند، به عموم اهالی شریف خلخال تبریک می‌گوید و از هم‌وطنان عزیز توقع و انتظار دارد که در توفیق ایشان در انتخابات بیست‌ودومین دوره قانون‌گذاری اقدام لازم مرعی دارند.[12]

از امروز بدون اجازه دادگاه؛ طلاق و ازدواج مجدد ممنوع شد

قانون حمایت خانواده از امروز در مرکز به مورد اجرا گذاشته شد و محاضر از ثبت طلاق و ازدواج مجدد مرد زن‌دار بدون حكم دادگاه ممنوع شد.
برای جلوگیری از تخلف، از طرف ثبت اسناد آخرین شماره دفاتر طلاق و ازدواج محاضر تا آخر وقت روز پنجشنبه استعلام شده است.
آقای سلحشور، معاون وزارت دادگستری و سرپرست ثبت کل، گفت: بازرسانی به محاضر اعزام خواهند شد و چنانچه تخلفی در رعایت این قانون مشاهده شود دفتر منفصل خواهد گردید.
از بعد از ظهر فردا دادگاه‌های ویژه شهرستان تهران نیز رسیدگی به دادخواست‌های طلاق و ازدواج مجدد و حضانت را آغاز خواهند کرد.[13]

پی‌نوشت‌ها:

[1] . امیر توکل کامبوزیا به روایت اسناد ساواک، ص 49.
[2] . آیت‌الله العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 73. تنها اتهام آیت‌الله مرعشی نجفی اعلام حمایت ایشان در این مقطع از مسلمان مظلوم بود که در جریان جنگ شش‌روزه اعراب و اسرائیل از خانه و کاشانه خود آواره شده بودند و این حمایت برای رژیم پهلوی چنان سنگین می‌نمود که به تهدید مراجع تقلید دست می‌زد که اگر از مسلمانان دفاع کنید، این کار برای شما عواقب وخیمی خواهد داشت!
[3] . امیرخسرو افشار لیسانس اقتصاد از دانشگاه ژنو در سال ۱۳۲۰ وارد وزارت امور‌خارجه شد. وی در سال ۱۳۳۶ معاون وزیر امور‌خارجه گردید. افشار طبق اسناد ساواک از طرفداران پروپاقرص انگلیسی‌ها و مورد اعتماد آنها بود. شخصی جاه‌طلب و برای رسیدن به مقام حاضر بود هرکاری انجام دهد. از سال ۱۳۴۰ به بعد از عوامل ساواک گردید و در سال ۱۳۴۶ مدتی به سفیری ایران در لندن منصوب شد. در سال ۱۳۴۷ از شاه مدال دریافت کرد و از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ در دربار شاغل بود و در شهریور ۱۳۵۷ به وزارت امور‌خارجه منصوب گردید. امیرخسرو افشار آبان سال 1378 در لندن از دنیا رفت.
(برگرفته از پرونده انفرادی وی از اسناد ساواک)
[4] . اردشیر زاهدی به روایت اسناد ساواک، ص 78.
[5] . اطلاعات، 24 تیر 1346، ص 17.
[6] . همان، صص 1، 2 و 17.
[7] . همان، ص 4.
[8] . همان، ص 20.
[9] . همان‌جا. فعالیت‌های اشرف پهلوی، به گستره‌ خاک ایران محدود نمی‌شد. او از سال 1342 وارد سازمان ملل شد و به نمایندگی از سوی‌ ایران در کمیته حقوق بشر شروع به کار کرد و کوشید چهره‌ رژیم سرکوبگر پهلوی در منطقه را التیام بخشد. در ادامه هنگامی که شاه، فرح را با تغییر قانون اساسی به نایب‌السلطنگی معرفی کرد، موقعیت اشرف در دربار تضعیف شد. به همین خاطر او به این فکر افتاد که می‌تواند در کنار سرپوش نهادن بر جنایات رژیم، بر مسند دبیرکلی سازمان ملل بنشیند و خود را به عنوان چهره‌ای بین‌المللی و ماندگار به جهان بشناساند و به این انگیزه، تکاپو و تلاش خود را بیش از بیش کرد؛ ازاین‌رو به برگزاری اجلاس‌های متعدد با موضوع حقوق بشر دست زد و همچنین راه سفر به کشورهای گوناگون با ظاهر حمایت از حقوق زنان و امثالهم را در پیش گرفت تا بتواند وجهه بین‌المللی و جهانی پیدا کند.
او در این راه از کمک‌های مالی کلان به سازمان ملل هم فروگذار نکرد و مبلغ دومیلیون دلار از پول بیت‌المال را به کمیسیون حقوق زنان سازمان ملل اهدا کرد و در ادامه پس از کمتر از یک ماه دیگر، مبلغ چهل‌میلیون دلار برای اهدا به برنامه حمایت از خانواده سازمان ملل، از شاه درخواست کرد. توجیه اشرف در برابر امتناع شاه این بود که «در حال حاضر به ما به دیده‌ یک رژیم ستیزه‌جو می‌نگرند؛ پس پرداخت این مبلغ می‌تواند وجهه ما را در خارج بالا ببرد» و البته وزیر وقت دربار، این انگیزه اشرف را پیش شاه عیان کرد که «والا حضرت مایل است زمینه را برای مقامی که امیدوار است دبیر کلی سازمان ملل باشد، آماده کند».
رک: احمد پیرانی، زنان پهلوی، تهران، انتشارات به‌آفرین، چ دوم، 1387، ص 175.
بدین ترتیب نیّت تمام حمایت‌ها، مسافرت‌ها و سخنرانی‌های بین‌المللی اشرف درباره حقوق بشر و حمایت از زنان در جهان، چیزی جز ظاهرسازی و کسب وجهه‌ای جهانی برای رسیدن به مقام دبیر کلی سازمان ملل نبود تا به واسطه آن بتواند به آرزوی خود، یعنی کسب قدرت، برسد، اما این تلاش‌های او هرگز به ثمر نرسید.
[10] . اطلاعات، 24 تیر 1346، ص 20.
[11] . همان‌جا.
[12] . همان، ص 1.
[13] . همان، ص 17.