تاریخ معاصر - 1 مرداد 1346

گزارش ساواک از فعالیت‌های انتخاباتی و نفرت از نامزدهای حزب ایران نوین!/ تجزیه و تحلیلی از فعالیت‌های پارلمانی؛ کارنامه دوره ۲۱ تنها دوره‌ای که استیضاح نداشت! / بازگشت خانواده سلطنتی از سفر تفریحی به شمال!/ همدردی شیر و خورشید سرخ با هلال احمر ترکیه/ پایان هفتمین دوره عالی شهربانی/ برای تأمین نفت خام پالایشگاه «ازمیر»؛ نفت ساسان مورد قبول ترکیه قرار گرفت/ ایران و شوروی پروتکل جدیدی امضا کردند/ پس از بررسی‌‎های مقدماتی؛ برای کرج شناسنامه صادر می‌شود

گزارش ساواک از فعالیت‌های انتخاباتی و نفرت از نامزدهای حزب ایران نوین!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ یک مرداد 1346 «از روز دوشنبه مورخه 19 /4 /46 که لیست کاندیداهای حزب ایران نوین در سراسر مملکت انتشار یافته در اغلب مجالس و محافل نسبت به بعضی از آنها اظهار نفرت و بدبینی شده است از جمله معرفی شیخ‌الاسلامی و محمد اصولی[1] دادیار دادسرای انتظامی قضات و همایون معتمد وزیری مایه تعجب و تأثر اهالی کردستان گردیده و گفته می‌شود اگر حمایت مقامات دولتی در میان نبود حتی آنها را به سنندج و مریوان راه نمی‌دادند و چه بسا با افتضاح و رسوایی آنان را بیرون می‌کردند».
این سند می‌افزاید: جامعه مردم کردستان می‌گویند نتیجه انقلاب شاه و مردم این نبود که باز هم به شیوه زمان خان خانی فئودال‌زادگانی چون معتمد وزیری‌ها و بستگان و نوکران آنها به نام نماینده کردستان کرسی‌های مجلس را غصب کنند و این عملیات باعث یأس و دلسردی خدمت‌گزاران واقعی می‌شود. محمد اصولی از افراد بسیار نزدیک به الموتی، وزیر متوفی و پیشین دادگستری، و دار و دسته او می‌باشد و روابط نزدیک با دکتر علی امینی دارد. نام‌برده هنگام فوت الموتی جنازه الموتی را تا داخل اتومبیل متوفیات پدرش کشیده و در جراید «اطلاعات» و «کیهان» آگهی مجلس ختم را امضا کرده و در مرگ الموتی مرثیه سروده است که عینا به ضمیمه روزنامه اطلاعات مورخه 27 /12 /43 تقدیم می‌شود.
اصولی برای برائت خود در نزد اغلب اهالی کردستان گفته است: آن روزها که من با الموتی همکاری می‌کردم، از طرف دستگاه‌ها مأموریت داشته و به پاس خدماتی که کرده‌ام مرا وکیل می‌کنند و این شایعه در میان اهالی کردستان پخش شده است.[2]

تجزیه و تحلیلی از فعالیت‌های پارلمانی؛ کارنامه دوره ۲۱ تنها دوره‌ای که استیضاح نداشت!

روزنامه «اطلاعات» در گزارشی نوشت: با آغاز تعطیلات تابستانی مجلس شورای ملی، در حقیقت عمر دوره بیست‌ویکم قانون‌گذاری را باید خاتمه‌یافته تلقی کرد.
دوره بیست‌ویکم مجلس شورای ملی به علت آنکه بعد از انقلاب سفید شاه و مردم (انقلاب 6 بهمن) تشکیل شد، به مجلس انقلابی معروف گردید. در دوره بیست‌ویکم مجلس شورای ملی سه کابینه مصدر کار بود که آقای علم، مرحوم حسنعلی منصور و آقای هویدا نخست‌وزیران آن بودند. در این دوره مجلس شورای ملی پیش از همه ادوار لوایح و طرح‌های قانونی بررسی و تصویب گردید و قریب ۸۱۹ لایحه و طرح به صورت قانون درآمد و برای اجرا به دولت ابلاغ شد. مجلس بیست‌ویکم تاکنون ۳۸۱ جلسه علنی تشکیل داده که بالغ بر ۱۱۲۹ ساعت طول کشیده و مذاکرات این جلسات در ١٧٦ هزار ورقه تندنویسی ضبط گردیده که در ۱۱۰۸۹ صفحه صورت جلسه چاپ شده است.

نطق‌ها

در دوره بیست‌ویکم مجلس شورای ملی ۱۱۲۰ بار قبل و بعد از دستور صحبت شده است و لوایح و گزارش‌های شور اول و شور دوم که به چاپ رسیده بالغ بر ٢٥٥٠ گزارش بوده است.
در این دوره 159 سؤال تقدیم شده که فقط به ٦٦ سؤال جواب داده شده است. این دوره تنها دوره‌ای است که در آن دولت‌ها استیضاح نشده‌اند.
کمیسیون عرایض مجلس در چهار سال اخیر ١٣٤ جلسه داشت و طی آن به ٥۸۱۹۰ عرض حال رسیدگی کرد.
کمیسیون‌های مجلس شورای ملی نیز بر روی هم 3136 بار جلسه داشتند.

لوایح مهم

در دوره بیست‌ویکم مجلس شورای ملی بیش از چهل لایحه مهم و اساسی تصویب و به صورت قانون درآمده که با اجرای این قوانین چهره سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مملکت دگرگون گردیده است.
قوانین مهم مصوبه عبارت است از: قانون الحاق ایران به قرارداد منع آزمایش‌های سلاح‌های هسته‌ای در جو و ماوراء جو و زیر آب، قانون تأسیس وزارتخانه‌های آبادانی و مسکن، آب و برق، اطلاعات و فرهنگ و هنر، قانون بودجه سال‌های 1343، 1344، 1345 و 1346، قانون شرکت بانوان در انتخابات، قانون تشکیل سپاه بهداشت، قانون تشکیل انصاف، قانون افزایش اعتبارات برنامه سوم، قانون تسهیل وصول مالیات‌ها، قانون الحاق ایران به قرارداد وین و روابط سیاسی، قانون اجازه استفاده مستشاران از مصونیت و معافیت‌های مربوط به قرارداد وین، قانون اجازه تحصیل دویست‌میلیون دلار اعتبار جهت تقویت نیروهای دفاعی کشور، قانون استخدام کشوری مصوبه (کمیسیون خاص)، قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی، قانون تشکیل سازمان جلب سیاحان، قانون مربوط به توسعه صنایع پتروشیمی، قانون تعیین تکلیف مشمولین ۱۳۱۲ تا ١٣٢٤، قانون تأسیس کتابخانه‌های عمومی در شهرستان‌ها، قانون تأسیس اوراق بهادار، قانون حفظ و حراست آب‌های زیرزمینی کشور، قانون اجازه پرداخت معادل یک روز از بودجه نظامی کشور به یونسکو، قانون تشکیل شورای داوری، قانون تشکیل شرکت هواپیمایی ملی ایران، قانون تشکیل مرکز توسعه صادرات ایران، قانون استفاده از مشمولان لیسانسیه و بالاتر در سپاه دانش، قانون اصلاح پاره‌ای مواد و الحاق مواد جدید به قانون شهرداری‌ها، قانون مالیات‌های مستقیم، قانون الحاق ٦ ماده به آیین‌نامه اصلاحات ارضی، قانون الحاق هشت ماده به آیین‌نامه اصلاحات ارضی، قانون شکار و صید، قانون برنامه عمرانی سوم و قانون حمایت خانواده.
در این دوره مجلس پنج قرارداد نفتی نیز تصویب شد.[3]

بازگشت خانواده سلطنتی از سفر تفریحی به شمال!

روزنامه «اطلاعات» نوشت: شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به اتفاق والاحضرت همایون رضا ولیعهد، والاحضرت فرحناز و والاحضرت علیرضا پهلوی ساعت 6:45 بعد از ظهر دیروز با هواپیما از سفر شمال به تهران بازگشت فرمودند.
در فرودگاه مهرآباد آقای علم، وزیر دربار شاهنشاهی، آقای زاهدی، وزیر امور خارجه، رؤسای دربار شاهنشاهی و جمعی از شخصیت‌های مملکتی از اعلیحضرتین استقبال نمودند.
شاهنشاه و شهبانو از فرودگاه مستقیما رهسپار کاخ سلطنتی شدند.[4]

همدردی شیر و خورشید سرخ با هلال احمر ترکیه

دبیر کل شیرو خورشید سرخ ایران امروز طی تلگرامی واقعه تأسف‌آور زلزله ترکیه را به دبیر کل هلال احمر ترکیه تسلیت گفت و اظهار همدردی کرد.
دبیر کل شیر و خورشید سرخ ایران اعلام کرد: در صورت احتیاج برای کمک به زلزله‌زدگان، وسایل و لوازم مورد نیاز به ترکیه ارسال خواهد شد.[5]

پایان هفتمین دوره عالی شهربانی

امروز هفتمین دوره عالی افسران شهربانی در دانشگاه پلیس به پایان رسید و مراسم فارغ‌التحصیلی این دوره در حضور تیمسار سرتیپ رحیمی لاریجانی، فرمانده دانشگاه پلیس، برگزار گردید.
در این دوره تعداد ۳۹ افسر ارشد شهربانی شرکت داشتند.[6]

برای تأمین نفت خام پالایشگاه «ازمیر»؛ نفت ساسان مورد قبول ترکیه قرار گرفت

روزنامه «اطلاعات» نوشت: گزارش خبرنگار ما حاکی است که مطالعات کارشناسان فنی دو کشور ترکیه و ایران درباره نفت ساسان واقع در فلات قاره خلیج فارس، تمام شده و هر دو هیئت نظر دادند که مشخصات نفت ساسان مطابق مشخصات نفتی که برای پالایشگاه ازمیر لازم است، می‌باشد.
در اجلاسیه اخیر کمیته نفت سازمان عمران منطقه‌ای که در آنکارا تشکیل گردید، تصمیم گرفته شد که کارشناسان دو کشور در تهران جلسه‌ای تشکیل داده و مشخصات نفت ساسان را مورد بررسی قرار دهند.
در هفته قبل آقایان مهندس پرخیده، مهندس حق‌شناس، دکتر هنری، مهندس نیامی، دکتر صدری، از ایران و آقایان «اوزال»، «سرمت» و «چیل» از ترکیه به عنوان کارشناسان دو کشور، نفت ساسان را مورد مطالعه قرار دادند و متفقا تأیید کردند که نفت نفتی است که مورد احتیاج پالایشگاه ازمیر است.

توصیه کارشناسان

ظرفیت پالایشگاه ازمیر روزانه شصت تا هفتادهزار بشکه نفت است.
بهره‌برداری از این پالایشگاه که توسط شوروی ساخته خواهد شد از سال ۱۹۶۹ آغاز می‌شود. ایران حاضر شد که در وهله اول سی تا چهل‌هزار بشکه نفت خام مورد نیاز این پالایشگاه را تأمین سازد و ضمنا مشخصات نفت «داریوش»، که آن هم از فلات قاره خلیج فارس به‌دست می‌آید، نزدیک به مشخصات نفت ساسان است. اگر دولت ترکیه توصیه کارشناسان را مورد توجه قرار دهد و پالایشگاه را طوری بسازد که بتواند نفت‌های مختلف را برای فرآورده‌های متنوع تصفیه کند، بقیه نفت را هم می‌توان از همان مناطق تأمین کرد.[7]

ایران و شوروی پروتکل جدیدی امضا کردند

جراید امروز کشور نوشتند: ایران و شوروی روز گذشته یک پروتکل درباره گسترش آتی همکاری اقتصادی میان دو کشور امضا کردند. این پروتکل همکاری را از طرف شوروی اسکاچکف، رئیس کمیته روابط اقتصادی خارجی، و از طرف ایران دکتر محمد یگانه، معاون وزارت اقتصاد، امضا کردند.
به موجب این پروتکل، دو کشور تمام زمینه‌هایی را که می‌توانند درباره آنها با یکدیگر همکاری برقرار نمایند مورد مطالعه قرار خواهند داد.
آقای نخست‌وزیر و بانو هویدا و هیئت ایرانی، که اینک از شوروی دیدن می‌کند، امروز از لنینگراد عازم کریمه در سواحل دریای سیاه شدند. روز گذشته، رئیس دولت ایران و بانو هویدا با آثار تاریخی و نقاط دیدنی شهر لنینگراد آشنا شدند و از انستیتو اسمولنی، مرکز سناد انقلابیون سرخ، که پنجاه سال قبل انقلاب بلشویکی شوروی را به راه انداختند، دیدن کردند.
آقای هویدا و سایر اعضای هیئت نمایندگی ایران سپس از موزه معروف ارمیتاژ دیدن کرده و آثار هنری ایران متعلق به قرون سوم تا هفتم مورد توجه فراوان بازدیدکنندگان قرار گرفت.
به موجب گزارش رادیو مسکو، نخست‌وزیر ایران در کاخ اسمولنی، که زمانی کاخ زمستانی تزارهای روسیه به‌شمار می‌رفته، از اتاق مخصوص زندگانی لنین در اولین ماه‌های پس از انقلاب و شهر کوچک و زیبای «پترودورتسک» واقع در نزدیکی لنینگراد دیدن نمودند.
شب گذشته هیئت ایرانی به اپرای بزرگ شهر رفته و یک برنامه هنری شامل چند باله معروف را تماشا کردند.[8]

مدیرکل وزارت امور خارجه

آقای امیر شیلاتی به سمت مدیر فرهنگی وزارت خارجه منصوب شد.
آقای امیر شیلاتی قبلا سرکنسول ایران در استانبول بود. [9]

پس از بررسی‌‎های مقدماتی؛ برای کرج شناسنامه صادر می‌شود

۷۵ نفر از دانشجویان پلی‌تکنیک تهران برای آمارگیری از احتیاجات و بررسی وضع شهرستان کرج به این شهرستان اعزام شدند. دانشجویان مزبور هر روز صبح به کرج می‌روند و تا شب احتیاجات این شهر را بررسی می‌کنند.
شهرستان کرج به عنوان یک شهر نمونه انتخاب شده است که در نظر است به طور نمونه در آن روی احتیاجاتی که دارد شهرسازی به عمل آید، عملیاتی که به طور نمونه در کرج انجام می‌شود بعدا در کلیه شهرستان‌های سراسر کشور به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
صبح امروز آقای عبدالرضا انصاری، وزیر کشور، در مراسم اعزام دانشجویان به کرج شرکت کرد و در اجتماع دانشجویان اظهار امیدواری کرد که مطالعات دانشجویان راهنمای مفیدی برای اصلاح وضع شهرها گردد.
بر اساس این گزارش در برنامه‌ای که برای دانشجویان تنظیم شده است پس از پایان بررسی‌های لازم برای شهرستان کرج شناسنامه تنظیم می‌شود.[10]

پی‌نوشت‌‎ها:

[1]. محمد اصولی فرزند عبدالحمید سال 1304 در سنندج به دنیا آمد. آخرین مدرک تحصیلی وی دکترای حقوق از دانشگاه تهران می‌باشد.
وی مشاغل ذیل را عهده‌دار بوده است: دبیر دبیرستان‌های سنندج، دادرس دادگستری کردستان، رئیس دادگاه بخشی، دادیار و دادرس علی‌البدل دادگاه در استان (پنجم)، دادیار دادسرای دیوان کیفر، دادیار دادسرای انتظامی قضات و عضو علی‌البدل دیوان عالی کشور و کمیسیون تدوین قوانین دادگستری، نماینده مجلس مؤسسان و شورای ملی منحله (دوره بیست‌ودوم)، بازرس قضائی اداره کل بازرسی، بازرس در سازمان بازرسی شاهنشاهی و همچنین عضو حزب ایران نوین و رستاخیز بوده است.
محمد اصولی نسبت به حزب توده و جبهه ملی سمپاتی داشته و داوطلب نمایندگی مجلس شورای ملی (دوره بیست‌وچهارم) بوده است.
ضمنا وی دارای مذهب سنی (شافعی) بوده است.
رک: پرونده محمد اصولی در ساواک

[2]. حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 320.

[3]. اطلاعات، 1 مرداد 1346، صص 23 و 24.

[4]. همان، ص 24.

[5]. همان‌جا.

[6]. همان‌جا.

[7]. همان، صص 23 و 24.

[8]. همان، ص 24.

[9]. همان، ص 4.

[10]. همان‌جا.