تاریخ معاصر - 15 مرداد 1346

گزارش ساواک درباره گسترش کمونیسم در مصر!/ سازمان امنیت به دنبال تغییر مدیر فیضیه!/ «به آیت‌الله ابلاغ نمایید نمی‌توانند از اصفهان خارج شوند»!/ گزارش ساواک درباره بی‌ادبی وزیر خارجه!/ نخست‌وزیر به مالزیا سفر می‌کند/ ترفیعات ارتش؛ ده سرهنگ به درجه سرتیپی ارتقا یافتند/ با همکاری سه بانک مهم و حمایت دولت؛ شرکت سهامی کشتی‌رانی ایران تأسیس شد/ برای نظارت در کار ساختمانی؛ «پلیس ساختمانی» تشکیل می‌شود/ بازرسی مالیاتی در تهران/ سمینار رؤسای دفاتر فنی کشور گشایش یافت

گزارش ساواک درباره گسترش کمونیسم در مصر!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 15 مرداد 1346 «مفسرین سیاسی در خاورمیانه عربی متفق‌القول‌اند که با وجود همه کج‌سلیقه‌گی‌های عبدالناصر مع‌ذالک او شخصا با تسلط کامل کمونیسم بر مصر موافقت ندارد؛ زیرا به خوبی به این مطلب واقف است که پس از تسلط اولین هدف کمونیست‌ها در مصر خود او خواهد بود که باید محو و نابود شود، ولی عده‌ای از طرفداران وی از جمله علی صبری و خالد محی‌الدین اصرار دارند که گرایش به سوی کمونیسم در مصر بیش از پیش افزایش یابد و حتی در چند روز گذشته پیشنهادی به ناصر دادند که باید کلیه افسران مصری که از خانواده‌های بزرگ و در مصر صاحب ضیاع و عقاری بوده‌اند مورد تصفیه قرار گیرند».
این گزارش می‌افزاید: خبر مزبور به وسیله اداره کل هفتم ارسال شد تا در اجرای اوامر تیمسار ریاست معظم ساواک در مطبوعات درج گردد. عین برش خبر مزبور از روزنامه فرمان به اداره کل پنجم ارسال شد.[1]

سازمان امنیت به دنبال تغییر مدیر فیضیه!

بر اساس گزارش ساواک به تاریخ 15 مرداد 1346 «در مورد تعویض آقای احمد غروی با آقای شریعتمداری تماس حاصل شد. ایشان اظهار داشتند: من هم از او راضی نمی‌باشم و بهتر است از طرف ساواک به او اخطار شود که چون قادر به اداره مدرسه فیضیه نمی‌باشد و همیشه در مدرسه اقدامات خلاف صورت می‌گیرد و عکس‌های [امام] خمینی نصب است و همچنین شعار نوشته می‌شود خود استعفا و کنار برود که آقای گلپایگانی و شریعتمداری شخص دیگری را انتخاب نمایند. آن وقت با نظر خود یک نفر را جهت کنترل دقیق مدارس تعیین و گمارده شود».[2]
بر اساس یک سند دیگر به تاریخ گزارش 15 مرداد 1346 «بنا به وعده قبلی با آقای شریعتمداری در بیرونی تماس حاصل شد. نام‌برده درباره مرمت مدرسه فیضیه اظهار داشت برای عدم بروز سروصدا چون ماه آخر تابستان است و طلاب مراجعت می‌نمایند که سکنی نمایند، بهتر است هر مدرسه را به چهار قسمت تقسیم و شروع به تعمیر هر قسمت بشود و پس از اتمام یک قسمت طلاب مورد نظر پس از سپردن تعهد و شناسایی کامل، در محل‌های تعمیرشده سکونت نمایند و حجره مربوطه به طلبه مقیم آن حجره تحویل گردد و به همین ترتیب نسبت به تعمیر بقیه ساختمان مدرسه اقدام گردد».[3]

«به آیت‌الله ابلاغ نمایید نمی‌توانند از اصفهان خارج شوند»!

بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 15 مرداد 1346 «به فرموده عبدالله مجتهدزاده، فرزند آیت‌‌الله بهبهانی در اهواز با صدور قرار تأمینی بازداشت گردیده و پاره‌ای از اهالی محل در نظر دارند آیت‌الله مزبور را از اصفهان جهت فراهم کردن موجبات آزادی فرزندش به اهواز دعوت نمایند».
در ادامه این سند تصریح شده است: «علی‌هذا دستور فرمایید در صورت صحت موضوع با توجه به ارفاقی که نسبت به آیت‌الله شده به وی ابلاغ گردد تا خاتمه تحقیقات لازم و روشن شدن جریان امر نمی‌توانند از اصفهان خارج شوند؛ ضمنا در اعلام نتیجه اقدامات معموله نسبت به موارد خواسته‌شده تسریع نمایند».[4]

گزارش ساواک درباره بی‌ادبی وزیر خارجه!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 15 مرداد 1346 «به قرار اطلاع احمد اقبال، عضو وزارت امورخارجه که برای افتتاح سفارت شاهنشاهی آفریقا مأموریتی به کنیا یافته بود، تا بیروت عزیمت و چون اوضاع خاورمیانه را مساعد برای ادامه مأموریت مناسب ندیده به ایران بازگشت و گزارشی تقدیم وزارتخانه متبوعه می‌نماید. آقای اردشیر زاهدی، وزیر امورخارجه، ذیل گزارش می‌نویسد: "این دیوث حاضر نیست به مأموریت برود؛ دیوث دیگری انتخاب نمایید"».
این سند می‌افزاید: «ضمنا تلگراف رمزی نیز به مضمون زیر به دکتر تاج‌بخش، سفیر کبیر ایران در کویت، شده است: "اینقدر از .... عرب‌ها نخور"».
در ادامه گزارش تصریح شده است: این دو موضوع باعث شده کارمندان وزارت امورخارجه قضاوت‌های ناصحیحی درباره شخصیت وزیر نموده و به طور غیرمستقیم به مقامات عالیه کشور جملات طعن‌آمیز ادا کنند.
در ذیل این سند رئیس ساواک تصریح کرده است: این کارمندان وزارت خارجه لیاقت بدتر از اینها را دارند.[5]

نخست‌وزیر به مالزیا سفر می‌کند

تنکو عبدالرحمن، نخست‌وزیر مالزیا، دیروز اعلام کرد که آقای هویدا، نخست‌وزیر ایران، در نظر دارد در ماه دسامبر آینده (آذر ـ دی) از مالزیا دیدن نماید.
تنکو عبد الرحمن، که پس از یک مسافرت یک‌ماهه به کشورهای انگلستان و ترکیه و ایران به کشور خویش باز می‌گشت، گفت: هدف اصلی وی از سفر به ترکیه و ایران جلب توجه این دو کشور به مسائل آسیایی بوده است؛ زیرا ایران و ترکیه اغلب از مسائل آسیایی برکنار بوده‌اند.[6]

ترفیعات ارتش؛ ده سرهنگ به درجه سرتیپی ارتقا یافتند

روزنامه «اطلاعات» نوشت: اداره روابط عمومی ستاد بزرگ ارتشتاران اعلام داشت به فرمان مطاع مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران، از تاریخ 12 مردادماه ١٣٤٦ افسران نام‌برده زیر به ترفیع درجه سرافراز گردیدند:
1. سرهنگ مخابرات ستاد غلامحسین پاک‌جو به درجه سرتیپی؛
2. سرهنگ مهندس ستاد محمود ناصری طباطبائی به درجه سرتیپی؛
3. سرهنگ توپخانه ستاد حسین نوربخش به درجه سرتیپی؛
4. سرهنگ سوار ستاد محمدعلى روحى به درجه سرتیپی؛
5. سرهنگ پیاده ستاد محمود سیستانی به درجه سرتیپی؛
6. سرهنگ توپخانه ستاد شریف گلی خلخالی به درجه سرتیپی؛
7. سرهنگ پیاده ستاد محسن هاشمی به درجه سرتیپی؛
8. سرهنگ پیاده ستاد حسین دولت‌آبادی به درجه سرتیپی؛
9. سرهنگ دندان‌پزشک، رضا پروانه به درجه سرتیپی؛
10. سرهنگ پزشک پرویز صفایی نیلی به درجه سرتیپی.[7]

با همکاری سه بانک مهم و حمایت دولت؛ شرکت سهامی کشتی‌رانی ایران تأسیس شد

جراید امروز کشور نوشتند: اولین شرکت کشتی‌رانی منظم و مجهز ایران با سرمایه خصوصی تشکیل شد و سه بانک معتبر و رئیس اتاق بازرگانی تهران اداره و نظارت آن را به عهده گرفتند.
آقای ابوالقاسم خردجو، رئیس هیئت‌مدیره و مدیر عامل بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، صبح امروز به خبرنگار روزنامه «اطلاعات» اظهار داشت: شرکت سهامی کشتی‌رانی ایران با سرمایه اولیه ۲۵ میلیون ریال و قابل افزایش به پانصدمیلیون ریال از روز پنجشنبه گذشته رسما کار خود را آغاز کرد.
بانک‌های توسعه صنعتی و معدنی، ملی ایران و صادرات و آقای محمد خسروشاهی، رئیس اتاق بازرگانی تهران، به عنوان هیئت مؤسس، شرکت مذکور را تشکیل داده و تعهد پرداخت سهام شرکت را نمودند.
سهام شرکت منقسم به ۲۵ هزار سهم ده‌هزار ریالی است که قسمتی از آن برای فروش به بازرگانان، صاحبان صنایع و سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان عرضه خواهد شد.
آقای خردجو افزود: با توجه به امکانات زیادی که دولت برای کار این شرکت ملی فراهم خواهد کرد امیدواری زیاد می‌رود که شرکت سهامی کشتی‌رانی ایران بتواند از هر جهت با شرکت‌های بزرگ کشتی‌رانی رقابت نموده و احتیاجات وارداتی و صادراتی ایران را که هر روز رو به توسعه می‌رود تأمین سازد.
آقای خردجو ادامه داد: دولت برای کمک به شرکت سهامی کشتی‌رانی تعهد کرده است مبلغ سیصدمیلیون ریال بدون بهره برای مدت بیست سال در اختیار این شرکت بگذارد. علاوه بر این دولت برای کسب امتیازاتی از کنفرانس‌ها و سازمان‌های کشتی‌رانی خارجی جهت شرکت مذکور، نهایت کمک را خواهد کرد و در امر خرید کشتی‌های مورد نیاز نیز کمک‌های لازم را مبذول خواهد داشت.[8]

برای نظارت در کار ساختمانی؛ «پلیس ساختمانی» تشکیل می‌شود

روزنامه «اطلاعات» نوشت: برای اجرای صحیح مقررات ساختمانی و آشنایی مهندسین معمار به وظایف خطیر خود انجمنی به نام انجمن آرشیتکت‌های ایرانی در تهران تشکیل می‌شود. این انجمن با جمع‌آوری اطلاعات لازم، شرایط کار مهندسین ساختمان و آرشیتکت‌ها را به آنها یادآوری خواهد کرد.
خبرنگار ما می‌افزاید: بر اساس آیین‌نامه ساختمانی که به زودی تقدیم مجلس خواهد شد در کار ساختمان‌های شخصی و عمومی نیز دقت و نظارت زیادی به وسیله دولت صورت خواهد گرفت و چنانچه در ایجاد ساختمانی رعایت این مقررات نشود، شهرداری می‌تواند حتی اقدام به تخریب آن بنماید.
طبق یکی از مواد آیین‌نامه ساختمانی جدید برای نظارت در کار ساختمان‌ها عده‌ای افراد ذی‌صلاحیت برگزیده می‌شوند تا در تطبیق مقررات و نقشه ساختمانی با ساختمان نظارت کنند. این افراد نام «پلیس ساختمان» را خواهند داشت.[9]

بازرسی مالیاتی در تهران

وزارت دارایی ٣٦ کارشناس مالیاتی را در تهران مأمور بازرسی مالیات حقوق در بخش خصوصی نموده است.
این مأموران، که از اواخر هفته جاری احکام مربوطه را دریافت و بلافاصله کار خود را شروع خواهند کرد، مأموریت دارند تمام شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی را مورد بازرسی قرار دهند تا اگر در نحوه کسر مالیات حقوق و یا ارسال آن به وزارت دارایی نواقصی مشاهده کردند، راهنمایی لازم را به عمل آورده و همچنین اگر مؤسساتی باشند که بر خلاف قانون از حقوق کارمندان خود مالیات متعلقه را کسر نمی‌کنند، به این وظیفه قانونی آشنا نموده و دستور کسر آن را صادر کنند.
این مأمورین وظیفه‌ای را تعقیب خواهند کرد که در سه ماه قبل یک هیئت سیصدنفری از دانشجویان آموزشگاه عالی دارایی برای مدت یک ماه در تهران انجام دادند.[10]

سمینار رؤسای دفاتر فنی کشور گشایش یافت

بعد از ظهر دیروز طی مراسمی با حضور آقای وزیر آبادانی و مسکن، سمینار رؤسای دفاتر فنی استان‌ها، فرمانداری‌های کل و مستقل کشور در سالن بوعلی همدان گشایش یافت.
در این مراسم، فرماندار کل همدان و رؤسای دفاتر فنی کشور حضور داشتند و در آغاز فرماندار کل همدان سخنانی ایراد کرد.
سپس آقای دکتر نهاوندی، وزیر آبادانی و مسکن، ضمن سخنانی اظهار داشت: شهرستان همدان اولین پایتخت ایران و قدیمی‌ترین پایتخت جهان دارای اهمیت تاریخی زیادی است و به همین جهت سمینار دفاتر فنی کشور در این شهر تشکیل گردید.
پس از سخنان وزیر آبادانی و مسکن، سمینار کار خود را آغاز کرد. جلسات این سمینار تا بعد از ظهر امروز ادامه دارد.[11]

پی‌نوشت‌ها:

[1] . مطبوعات عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک؛ روزنامه فرمان، ص 293.

[2] . پایگاه‌های انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ مدرسه فیضیه، ص 470.

[3] . همان، ص 533.

[4] . آیت‌الله العظمی میر سیدعلی موسوی بهبهانی به روایت اسناد ساواک، ص 152.

[5] . اردشیر زاهدی به روایت اسناد ساواک، ص 79؛ به‌رغم آنکه گزارش‌های متعددی مبنی بر فحاشی و بی‌ادبی اردشیر زاهدی به ساواک و شخص نصیری می‌رسید، با توجه به جایگاه خاص اردشیر زاهدی نزد شاه، نصیری به جای پیگیری شکایت‌ها و ارجاع آنها به مقامات مربوطه به حمایت از متهم برخاسته و کارمندان زیردست اردشیر زاهدی در وزارت خارجه را مستوجب بدتر از این کلمات و جملات می‌دانست.

[6] . اطلاعات، 15 مرداد 1346، ص 16.

[7] . همان‌جا.

[8] . همان‌جا.

[9] . همان‌جا.

[10] . همان‌جا.

[11] . همان، ص 4.