تاریخ معاصر - ۱۸ شهریور ۱۳۴۶

«روحانی ناراحت و مشکوک که علیه دولت تبلیغ می‌کند»!/ «کتاب صادق هدایت علیه مقامات عالی کشور بوده و نباید اسمش برده شود»!/ بازدید کارشناسان اصلاحات ارضی چین ملی/ گروه پارلمانی ایران در کنفرانس بین‌المجالس: به خاورمیانه نباید اسلحه فرستاد/ «دولت به مردم گاز مایع می‌فروشد»/ محاکمه نفیسی شروع شد/ تخلیه شهرداری آغاز شد

«روحانی ناراحت و مشکوک که علیه دولت تبلیغ می‌کند»!

بر اساس گزارش ساواک به تاریخ 18 شهریور 1346 درباره «سید محمدحسین لنگرودی پیش‌نماز مسجد حاج ابوالفتح» «چگونگی تحریکات سیدمحمد حسین لنگرودی در برنامه‌های اداره کل اوقاف و همچنین خودداری طلاب مدرسه حاج ابوالفتح از امتحانات مربوطه، که به دستور نام‌برده انجام شده، قبلا طی شماره 20021193 ه 3 ــ 30 /9 /45 اعلام گردید و مراتب مورد تأیید است. ضمنا در اثر همین تحریکات به دستور اداره کل اوقاف از چندی قبل مدرسه حاج ابوالفتح تعطیل و تا دستور ثانوی از اسکان طلاب در این مدرسه جلوگیری خواهد شد».
این سند می‌افزاید: از طرف آیت‌الله گلپایگانی همه‌ماهه مبلغ پانصد ریال به هر یک از طلاب مدرسه مزبور کمک می‌شد و دویست ریال هم همه‌ماهه به وسیله محمدحسین لنگرودی به طلاب مدرسه پرداخت می‌گردید و به این ترتیب مبلغ هفتصد ریال دریافتی ماهیانه هر یک از طلاب بود و اداره اوقاف هم بیش از این مبلغ به آنان نمی‌دهد. همان طوری که قبلا اعلام گردید، سیدمحمدحسین لنگرودی از روحانیون ناراحت و مشکوک می‌باشد که در مواقع مقتضی بر علیه دولت تبلیغ می‌کند. ضمنا اعمال و رفتار وی تا حدود امکان تحت مراقبت می‌باشد.[1]

«کتاب صادق هدایت علیه مقامات عالی کشور بوده و نباید اسمش برده شود»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 18 شهریور 1346 «مجله سپید و سیاه شماره 7 مورخه 17 /6 /46 تحت عنوان خاطرات دکتر پرویز خانلری درباره صادق هدایت می‌نویسد: بعد از شهریور 1320 در تحت تأثیر جامعه آن روزی دست به کار نوشتن کتاب حاجی آقا شد. این کتاب، که مورد استقبال چپی‌ها قرار گرفت و سخت آن را تحسین کردند، در حقیقت بازتاب اندیشه‌های هدایت درباره طبقه‌ای بود که از آن نفرت داشت و برخلاف آنچه که مشهور است کتاب به هیچ وجه در جهت دفاع از منافع خلق و توده نوشته نشده بود (این کتاب را من به ضمیمه سخن[2] منتشر کردم) در جریان نوشتن کتاب هدایت با من مرتبا در تماس و مشورت بود؛ تکه‌هایی را برایم می‌خواند؛ زیاد و کم می‌کرد و وقتی کتاب تمام شد، من با دقت و حوصله پیش از چاپ یک بار دیگر آن را خواندم، دیدم که هدایت با تصویر حاجی آقا کتاب در حقیقت همان نفرت همیشگی خود را از طبقات غیراصیل و به‌اصطلاح پاچه‌ورمالیده در سیمای حاجی آقا ترسیم کرده است. حاجی آقای صادق هدایت نمونه کاملی است از آن طبقه مردمی که بدون شایستگی و اصالت خود را بالا می‌کشند و در ردیف طبقات عالیه اجتماع قرار می‌دهند و در نتیجه چون فاقد مایه‌های اصیل آقایی هستند، کارشان به فضاحت می‌انجامد.
در «نظریه» این سند آمده است: به طوری که استحضار دارند کتاب «حاجی آقا» به قلم صادق هدایت حاوی مطالبی علیه مقامات عالیه کشور بوده و اشاره به آن ضمن اینکه نام کتاب مزبور را در خاطره افراد زنده می‌نماید باعث معرفی آن نیز خواهد شد و نتیجتا مطالعه‌کنندگان این نشریه اکثرا از طبقه روشنفکر و تحصیل‌کرده می‌باشند درصدد برآمده از محتویات کتاب حاجی آقا مطلع گردند. اینک با توجه به اینکه مقاله مزبور قرار است وسیله نویسنده فوق‌الذکر ادامه یابد، علی‌هذا اصلح است به مدیر مجله تذکر داده شود که از ذکر نام کتاب مورد بحث در مقاله بعدی خودداری نماید.[3]

بازدید کارشناسان اصلاحات ارضی چین ملی

صبح امروز چهار نفر کارشناسان اصلاحات ارضی چین ملی، که به دعوت سازمان اصلاحات ارضی کل کشور به ایران مسافرت نموده‌اند، جهت بازدید از نحوه اجرای قوانین اصلاحات ارضی و فعالیت سپاهیان انقلاب و شرکت‌های تعاونی به مازندران عزیمت نمودند.
در این مسافرت که مدت چهار روز به طول خواهد انجامید، کارشناسان مزبور از روستاهای تابعه استان‌های مازندران و گیلان دیدن خواهند کرد.[4]

گروه پارلمانی ایران در کنفرانس بین‌المجالس: به خاورمیانه نباید اسلحه فرستاد

روزنامه «اطلاعات» نوشت: سناتور دکتر متین‌دفتری، رئیس گروه پارلمانی بین‌المجالس ایران که فردا برای شرکت در جلسات کمیته اجرائیه و شورای بین‌المجالس عازم ژنو می‌باشند، برای اعاده صلح در منطقه عربی خاورمیانه طرح قطعنامه‌ای به نام گروه پارلمانی ایران پیشنهاد کرده که جزء دستور شوری قرار گرفته و برای دفاع از این طرح نطق مهمی ایراد خواهد کرد.
رئوس مهم طرح پیشنهادی ایران به شرح زیر است:
پارلمان ایران از تمام پارلمان‌های جهان دعوت کرده است برای پایان دادن به بحران خاورمیانه از تمام اقدامات و امکانات استفاده کرده و نیروهای خود را برای حل این مسئله با یکدیگر متحد نمایند.
قطعنامه ایران سپس نظر تمام پارلمان‌های جهان را به اوضاع وخیم خاورمیانه و اثرات ناشی از آن روی وضع بین‌المللی جلب کرده و از تمام نمایندگان کشورهای مختلف جهان خواسته است توصیه‌های لازم را به دول متبوع خود بنمایند.
در قطعنامه خود، گروه پارلمانی ایران خواستار حل فوری بحران خاورمیانه بر اساس منشور سازمان ملل متحد شده و در عین حال هرگونه دخالت در امور داخلی کشورهای خاورمیانه را محکوم می‌سازد.

توسل به زور

گروه پارلمانی ایران سپس ارسال هر نوع اسلحه را از هر منبع، برای کشورهای خاورمیانه در حال جنگ محکوم کرده و خاطرنشان می‌سازد فرستادن اسلحه به این قسمت از جهان در حکم دامن زدن به آتش جنگ بوده و توسل به‌زور را به جای حل بحران از طرق سیاسی و صلح‌طلبانه تشویق می‌نماید.
نمایندگان ایرانی در قطعنامه خود اظهار اطمینان می‌کنند که تنها اجرای اصول و منشور سازمان ملل متحد می‌تواند صلح را به این قسمت از جهان باز گردانیده و آن را حفظ بدارد.
قطعنامه ایران از قطعنامه تصویبی سازمان ملل متحد در مورد شهر اورشلیم جدا حمایت کرده و با هرگونه اقدام یک‌جانبه برای تغییر قوانین موجود مربوط به این شهر مخالفت ورزیده و در عین حال خاطرنشان می‌سازد که آزادی رفت‌وآمد به این شهر باید محفوظ باشد.[5]

«دولت به مردم گاز مایع می‌فروشد»

کمیسیونی از نمایندگان وزارتخانه‌های اقتصاد و کار و شرکت ملی گاز با حضور نماینده شرکت‌های خصوصی توزیع گاز مایع مشغول تدوین مقرراتی برای ایمنی و توزیع گاز مایع در کشور می‌باشند.
در این کمیسیون مسائل مختلفی مربوط به نوع دستگاه توزیع و همچنین فروش و ایمنی گاز مایع مورد مطالعه قرار می‌گیرد. هنوز مقررات مزبور تکمیل نگردیده، ولی هدف‌های کلی آن روشن شده است.
از جمله قرار است سیلندرهای گازی که در حال حاضر توسط مردم خریداری شده پس از ارزیابی و تعیین قیمت موجود به خود شرکت‌های فروش و توزیع گاز مسترد گردد و هر مبلغ که قیمت سیلندر تعیین گردید همان مبلغ به عنوان بیعانه نزد شرکت باقی خواهد ماند و هر وقت مشترک خواست گاز را از شرکت دیگر بخرد، سیلندرها را پس داده و بیعانه خود را دریافت خواهد کرد.
این مشترک موظف است به شرکت جدید نیز بیعانه تعیین‌شده را پرداخته و مشترک شود.
در حال حاضر گاز مایع با وسایل مخصوص از آبادان به تهران حمل می‌شود و این هزینه یکی از اقلام متشکل قیمت فعلی است. قرار است بعد از آنکه پالایشگاه تهران به کار افتاد (که پیش‌بینی می‌شود تاریخ آن در اوایل سال آینده باشد) گاز مایع در تهران توزیع گردد.
باید توجه داشت که پالایشگاه قبلا قرار بود در اواخر سال جاری افتتاح شود، اما به علت بسته شدن کانال سوئز و طولانی شدن مدت حمل برخی تأسیسات و ماشین‌آلات، افتتاح آن چند ماهی به تأخیر افتاد.
توزیع گاز مایع در تهران موجب می‌شود که قیمت تمام‌شده گاز مایع تقلیل یابد. پالایشگاه تهران در مرحله اول روزی ۱۵۰۰ بشکه گاز مایع تولید می‌کند و این مقدار برای مصرف تهران و شهرهای نزدیک آن کفاف می‌کند.[6]

محاکمه نفیسی شروع شد

ساعت 1:30 بعد از ظهر امروز محاکمه آقای احمد نفیسی، شهردار اسبق تهران، در دادگاه دیوان کیفر شروع شد.
در پرونده علاوه بر آقای نفیسی عده دیگری نیز متهم هستند که محاکمه آنان نیز در همین دادگاه انجام می‌شود.[7]

معاون جدید بانک رهنی

آقای دکتر منوچهر بهرون برای مدت سه سال به سمت معاون بانک رهنی ایران انتخاب شد.[8]

ضیافت در وزارت خارجه

ساعت 1:30 بعد از ظهر امروز از طرف آقای اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه، به مناسبت پایان مأموریت آقای مالاکول، سفیر دولت پادشاهی تایلند در ایران، ضیافتی به ناهار در وزارت خارجه ترتیب داده شده که در آن چند تن از شخصیت‌های مملکتی و معاونان وزارت خارجه شرکت داشتند.[9]

تخلیه شهرداری آغاز شد

تخلیه شهرداری تهران از ساختمان میدان سپه امروز شروع شد و ادارات املاک، انتظامات و بازرسی این سازمان به ساختمان جدید انتقال یافت. مدت لازم برای تخلیه ساختمان شهرداری بیست روز تعیین گردیده و در پایان این مدت کلیه واحدهای شهرداری به محل تازه منتقل می‌شود.
ساختمان تازه شهرداری 120 اتاق دارد و در اول خیابان ایرانشهر از سمت تخت جمشید واقع می‌باشد.[10]

ضیافت به افتخار سفیر ایران در وین

به مناسبت انتصاب آقای دکتر اصلان افشار به سفارت ایران در وین، هفته گذشته از طرف آقای سفیر اتریش در ایران و بانو ضیافتی در محل سفارت ترتیب داده شده بود که در آن جمعی از نمایندگان سیاسی و شخصیت‌های ایرانی و خارجی با بانوانشان شرکت داشتند.[11]

صفحه اول روزنامه اطلاعات، 18 شهریور 1346

پی‌نوشت‌ها:

[1]. آیت‌الله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 445. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدحسین مرتضوی معروف به لنگرودی فرزند سیدمرتضی به سال 1307 در نجف اشرف به دنیا آمد. ساواک وی را از روحانیون مخالف اقدامات اصلاحی دولت قلمداد کرده است. در مسجد جامع حاج ابوالفتح اقامه نماز می‌نمود و هرگز زیر بار امتحانات اوقاف نرفت و در سال 1346 علیه تاج‌گذاری شاه سخنانی گفت و مدتی نیز تحت تعقیب و مراقبت عوامل ساواک بود.

[2]. ماهنامه سخن به صاحب امتیازی پرویز ناتل خانلری و سردبیری رضا سیدحسینی و قاسم صنعوی از سال 1322 با روش هنری و ادبی شروع به انتشار نمود.
رک: راهنمای مجله‌های ایران 1347ـ1368، پوری سلطانی با همکاری رضا اقتدار، کتابخانه ملی ایران، 1369، ص 253.

[3]. مطبوعات عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک: مجله سپید و سیاه، ص 231.

[4]. اطلاعات، 18 شهریور 1346، ص 20.

[5]. همان، صص 17 و 20.

[6]. همان‌جا.

[7]. همان، ص .17

[8]. همان‌جا.

[9]. همان، ص 4.

[10]. همان‌جا.

[11]. همان‌جا.