تاریخ معاصر - ۲۵ شهریور ۱۳۴۶

گزارش ساواک از فعالیت‌های ضد ایرانی حکومت عراق!/ غلامرضا پهلوی به انگلستان دعوت شد/ رئیس سنای ترکیه به ایران می‌آید/ ناصر: آمریکا در حمله به مصر مداخله نداشت/ کنفرانس اوپک در رم آغاز به کار کرد!/ اجازه عربستان برای از سرگیری جریان نفت به خارج/ بانک جهانی ۲۲ میلیون دلار به ایران وام داد/ بازدید کارشناسان اصلاحات ارضی چین ملی/ تقلیل شاخص هزینه زندگی

گزارش ساواک از فعالیت‌های ضد ایرانی حکومت عراق!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 25 شهریور 1346 «روز جمعه 10 شهریورماه، صالح عامریان طبق قرار قبلی برای ملاقات با نخست‌وزیر عراق به بغداد رفته و روز 13 شهریور مراجعت کرده. نام‌برده صبح روز 12 شهریور با نخست‌وزیر ملاقات، تقاضاهای زیر را از او نموده است:
الف) چون در مراجعت از پایتخت مصر گذرنامه‌های عراقی آنان که برای عزیمت به مصر برای شرکت در کنگره وکلای دادگستری صادر شده بود اخذ گردید، نخست‌وزیر دستور دهد که این گذرنامه‌ها مجددا به آنها داده شود؛
ب) تقاضا برای در اختیار گذاردن تعدادی مسلسل سبک و تفنگ‌های خودکار برای ایجاد بلوا در خوزستان و ترور مقامات محلی و دولتی این استان و مخالفین جبهه تحریر؛
پ) تقاضای تعویض رئیس شعبه امن العام عراق در بصره به علت مخالفت این شخص با اعضای جبهه تحریر.»
این سند می‌افزاید: نخست‌وزیر پس از شنیدن تقاضاهای وی، نام‌برده را مورد تحبیب قرار داده اظهار می‌دارد در مبارزه‌ای که آنان برای آزاد نمودن سرزمین خود شروع کرده‌اند نه تنها عراق، بلکه تمام کشورهای هم‌نژاد عراق با آنها همراه هستند و سپس با وزیر کشور مذاکره و به وی دستور می‌دهد با دقت و علاقه‌‎مندی به تقاضای نام‌برده رسیدگی کند.
در ادامه سند آمده است: نام‌برده همان روز با وزیر کشور ملاقات و بار دیگر مشروحا مراتب را با وی درمیان می‌گذارد. وزیر کشور به نام‌برده اظهار می‌دارد که چهار روز دیگر به وی مراجعه نمایند. بدین جهت صالح عامریان مورخه 13/ 6 به بصره بازگشته و در روز 16/ 6 به بغداد برمی‌گردد و تا عصر روز 20/ 6 مراجعت نکرده و از نتیجه اقدامات او اطلاعی حاصل نگردید.
در «نظریه» این سند تصریح شده است: نخست‌وزیر در عین حال کفیل وزارت کشور نیز می‌باشد؛ بنابراین عامریان احتمالا با مقام دیگری تماس حاصل نموده است.[1]

غلامرضا پهلوی به انگلستان دعوت شد

«خبرگزاری فرانسه» و «آسوشیتدپرس» از لندن گزارش دادند: وزارت خارجه انگلیس شب گذشته اطلاع داد که والاحضرت شاهپور غلامرضا پهلوی به اتفاق همسرشان از روز ٦ تا ١٤ اکتبر آینده (١٤تا ۲۲ مهرماه) از انگلستان رسما دیدن خواهند کرد.
اعلامیه وزارت خارجه انگلیس حاکی است که در این دیدار والاحضرت شاهپور غلامرضا با دنیس هیلی، وزیر دفاع بریتانیا، مذاکراتی به عمل خواهند آورد و از تأسیسات نظامی و هواپیماسازی این کشور دیدن خواهند نمود.
والاحضرت شاهپور غلامرضا و همسرشان مدت دو روز به طور خصوصی در لندن توقف خواهند فرمود و روز ١٦ اکتبر (٢٤ مهرماه) از لندن عازم بخارست، پایتخت رومانی، خواهند شد.
روزنامه «اطلاعات» نوشت: به طوری که خبرنگار ما کسب اطلاع کرده است، والاحضرت و همسرشان قبل از سفر به انگلستان مدت شش روز (از 9 مهرماه آینده) برای یک دیدار خصوصی در فرانسه توقف خواهند کرد.[2]

رئیس سنای ترکیه به ایران می‌آید

روزنامه «اطلاعات» نوشت: پروفسور آتا ساگون، رئیس مجلس سنای ترکیه، به اتفاق همسر خود روز سه‌شنبه 28 شهریور وارد تهران می‌شود.
رئیس مجلس سنای ترکیه میهمان آقای مهندس شریف‌امامی، رئیس مجلس سنا، خواهد بود و مدت هشت روز در ایران توقف خواهد داشت.
رئیس مجلس سنای ترکیه به حضور شاهنشاه بارخواهد یافت و سپس از شهرهای اصفهان و شیراز بازدید خواهد نمود.[3]

ناصر: آمریکا در حمله به مصر مداخله نداشت

«آسوشیتدپرس» 16 سپتامبر از نیویورک گزارش داد: امروز اعلام شد که ناصر در کنفرانس اخیر سران عرب در خارطوم گفته است که آمریکا در جنگ اعراب و اسرائیل دخالت نداشته است.
روزنامه «نیویورک تایمز» از قول منابع بسیار مؤثق عرب در شماره امروز خود نوشته که ناصر در کنفرانس سران عرب پیرامون اتهامی که قبلا به آمریکا و انگلستان وارد کرده بود، مفصلا توضیح داده و گفته است که اشتباه دستگاه‌های رادار و حمله هواپیماهای اسرائیلی از طریق دریا سبب شد که او گمان کند آمریکا و انگلستان با هواپیماهای خود به کمک اسرائیل آمده‌اند؛ زیرا هواپیماهای اسرائیلی از همان جهتی به مصر حمله کردند که ناوگان ششم آمریکا مستقر بود.
پیش از این ملک حسین نیز اتهامات قبلی خود را تکذیب کرده و گفته بود: آمریکا و انگلیس به اسرائیل کمک نکرده‌اند.[4]

با هدف بررسی موقعیت جهانی نفت بعد از جنگ شش‌روزه؛ کنفرانس اوپک در رم آغاز به کار کرد!

«آسوشیتدپرس» از رم گزارش داد: کنفرانس وزیران نفت کشورهای عضو سازمان اوپک دیروز در «رم» شروع به کار کرد. هدف اصلی کنفرانس بررسی موقعیت جهانی نفت بعد از جنگ اخیر اعراب و اسرائیل بود.
نمایندگان هشت کشور عضو اوپک دیروز در هتل «اکسلیور» رم یک جلسه سری تشکیل دادند تا برنامه کار کنفرانس را تهیه کنند. نمایندگان اوپک گفتند که جزئیات مذاکرات افشا نخواهد شد و فقط در پایان کنفرانس اعلامیه‌ای منتشر خواهد شد.
هنوز به طور دقیق معلوم نیست که کنفرانس چند روز به طول خواهد انجامید. یک منبع وابسته به کنفرانس گفت: مذاکرات فقط دو تا سه روز طول خواهد کشید. ریاست اولین جلسه کنفرانس اوپک را وزیر نفت کویت به عهده داشت.

اجازه عربستان برای از سرگیری جریان نفت به خارج

دیروز قبل از تشکیل جلسه اوپک، احمد زکی یمانی، وزیر نفت عربستان سعودی، به شرکت نفتی «آرامکو» اجازه داد که جریان نفت خام عربستان سعودی را به خارج از سر بگیرد.
عربستان سعودى یک لوله نفتی دارد که از طریق آن نفت خام را به لبنان ارسال می‌دارد و از آنجا توسط کشتی به خارج ارسال می‌دارد.
منابع نفتی گفتند: تصمیم عربستان سعودی بر موقعیت عراق، که با جریان نفت از طریق لوله به خارج از کشور مخالفت می‌کرد، تأثیر خواهد گذارد.
دیروز قبل از تشکیل اولین جلسه کنفرانس نفت اوپک نمایندگان پنج کشور عربی عضو اوپک یک جلسه خصوصی تشکیل دادند.
ظاهرا اعراب قصد دارند مسئله افزایش قیمت نفت خود را در کنفرانس اوپک مطرح سازند.[5]

برای توسعه منابع آب و کشاورزی؛ بانک جهانی ۲۲ میلیون دلار به ایران وام داد

«خبرگزاری فرانسه» از واشنگتن گزارش داد: بانک جهانی اعلام داشت که برای کمک به تأمین هزینه توسعه منابع آب و کشاورزی در قزوین ۲۲ میلیون دلار به دولت ایران وام داده است.
این کمک برای تأمین نیازمندی‌های ارزی نخستین مرحله یک برنامه توسعه بیست‌ساله، که برای این منطقه در نظر گرفته شده، به‌کار خواهد رفت. این برنامه شامل چهارصدهزار هکتار زمین است. نخستین مرحله برنامه بیست‌ساله شامل آبیاری 33 هزار هکتار زمین و بهبود تهیه آبیاری بیش از پنج‌هزار هکتار زمین اضافی است که هزینه آن بالغ بر پنجاه‌میلیون دلار خواهد بود. این وام برای مدت ۲۵ سال داده شده و استهلاک آن از سال ۱۹۷۴ با سودی سالانه صدی ٦ آغاز خواهد شد.[6]

بازدید کارشناسان اصلاحات ارضی چین ملی

چهار نفر کارشناسان اصلاحات ارضی چین ملی، که به دعوت سازمان اصلاحات ارضی کل کشور به ایران مسافرت نموده‌اند، صبح امروز جهت بازدید از نحوه اجرای قوانین اصلاحات ارضی و فعالیت سپاهیان انقلاب و شرکت‌های تعاونی روستایی به استان‌های اصفهان و شیراز عزیمت نمودند.
هیئت کارشناسان اصلاحات ارضی چین ملی ظرف دو روز گذشته از نحوه اجرای قوانین اصلاحات ارضی و فعالیت سپاهیان انقلاب در دشت قزوین و کرج بازدید نمودند.[7]

تقلیل شاخص هزینه زندگی

بانک مرکزی ایران گزارش داد که شاخص هزینه زندگی در شهرهای ایران طی تیرماه سال جاری نسبت به ماه پیش از آن 2/2 درصد کاهش یافت.
شاخص هزینه زندگی در تیرماه امسال در مقایسه با سه ماه قبل 2/ 5 درصد تنزل نشان می‌دهد. به موجب این گزارش تنزل هزینه زندگی در تیرماه امسال اندکی بیش از حد معمول فصلی بوده و بهای میوه‌ها، سبزی‌های تازه، گوشت مرغ و ماهی کاهش یافته است.
تنزل بهای نان به علت فراوانی گندم و کاهش قیمت آرد عامل مؤثری در کاهش شاخص هزینه زندگی در این ماه بوده است.
همچنین در تیرماه گذشته بهای اثاثه منزل، پوشاک، حبوبات و خشکبار نیز به میزان قابل توجهی پایین آمد.[8]

صفحه اول روزنامه اطلاعات، 25 شهریور 1346

پی‌نوشت‌ها:

[1]. روابط ایران و عراق به روایت اسناد ساواک، ص 285. ساواک در گزارشی در تاریخ 28 /6 /1346 درباره ایران و عراق نوشت: «پس از جنگ اعراب و اسرائیل ضمن آنکه دولت عراق روابط خود را با مصر توسعه داده در عین حال سعی دارد چنین وانمود کند که بسط روابط عراق با دولت مزبور مانع دوستی عراق با دول همجوار غیرعرب من جمله ایران نیست و لطمه‌ای به روابط عراق و ایران وارد نخواهد ساخت. زمامداران عراق از یک طرف دم از علاقه به توسعه روابط با ایران زده و از کمک‌های معنوی و مادی ایران به اعراب سپاس‌گزاری می‌کنند و از طرف دیگر ارتش عراق به واحدهای تابعه ابلاغ می‌کند (27 /4 /1346) که از این پس باید در نامه‌ها و نقشه‌ها از درج کلمه «خلیج فارس» خودداری و به جای آن «خلیج عربی» به‌کار برند. درحالی‌که در برنامه کار طاهر یحیی از الحاق به خط مشی سوسیالیستی و تحقق بخشیدن به وحدت اعراب و بدوا وحدت عراق و مصر صحبت شده، در قسمت دیگر برنامه به توسعه روابط با دول همجوار غیرعرب اشاره شده است.
با توجه به موارد بالا چنین استنباط می‌گردد که عارف به علت وضع متزلزل سیاسی و اقتصادی عراق و همچنین عدم ثبات رژیم و گرفتاری‌های خارجی ناشی از نتایج جنگ اخیر قادر نیست در وضعیت کنونی سیاست قاطع و مستقلی در پیش گیرد و توسعه بیشتر روابط عراق و ایران را (با توجه به تسلط روزافزون ناصری‌ها در عراق) به صلاح رژیم عراق نمی‌داند و بنا به همین لحاظ دیده می‌شود که عارف شور و اشتیاقی را که پس از مسافرت خود به ایران در مورد توسعه روابط نشان می‌داد تعدیل نموده و ترجیح می‌دهد به رویه کجدار و مریز گذشته ادامه داده و ابراز علاقه خود را به توسعه روابط با ایران فقط در محافل خصوصی و در حضور نمایندگان ایران در عراق بروز دهد». رک: پرونده ش، 142613، ج 11، صص 137 و 138.

[2]. اطلاعات، 25 شهریور 1346، ص 16.

[3]. همان‌جا.

[4]. همان‌جا.

[5]. همان‌جا.

[6]. همان‌جا.

[7]. همان، ص 4.

[8]. همان، ص 13.