تاریخ معاصر - ۱۰ مهر ۱۳۴۶

کمیته سه‌‎نفره‌ای که حزبِ ایران نوین را اداره می‌کند!/ کلیه افراد مظنون برای امنیت جشن‌ها، تحت مراقبت شدید قرار گیرند!/ امور اجتماعی و فوق برنامه‌های دانشگاه‌ها در اختیار شهناز است!/ شاه خط انتقال برق سفیدرود را افتتاح می‌کند!/ برنامه چهارم در حضور شاه بررسی می‌شود/ مذاکرات ایران و عراق آغاز شد/ مدیر کل رادیو ایران سکته مغزی کرد/ کشتی توقیف‌شده روسی از بندر کنگان به بندر بوشهر هدایت می‌شود/ از خروج گوسفند و گاو و بز به خارج از کشور جلوگیری می‌شود!/ مهندسان راه آهن به مسکو رفتند/ فعالیت بازرسان مخفی پلیس شروع شد

کمیته سه‌‎نفره‌ای که حزبِ ایران نوین را اداره می‌کند!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 10 مهر 1346 «کمیته سرّی که در حزب ایران نوین برنامه سیاسی حزب را طراحی می‌کند و سپس آن را به تصویب دفتر سیاسی حزب و یا شورای مرکزی می‌رسانند از سه نفر تشکیل شده که عبارت‌اند از: دکتر یگانه: وزیر مشاور، دکتر رشتی: نماینده مجلس، دکتر کلالی: نماینده مجلس. این سه مغز متفکر سیاسی حزب به شمار می‌روند که بعد از مرگ مرحوم منصور توانسته‌اند حزب را کاملا در اختیار خود درآورند و علت آنکه خسروانی را بعد از مرگ مرحوم منصور به دبیرکلی حزب انتخاب کردند به این سبب بود که خسروانی فاقد هرگونه اطلاع حزبی و اجتماعی است و از سازمان دادن تشکیلات حزب کاملا عاجز است و عملا اختیار امور داخلی حزب با دبیرکلی خسروانی در اختیار کمیته سه‌نفری مذکور می‌باشد.
این سند به نقل از فردی به نام مهندس کشتکار می‌‎افزاید: رابطه آن کمیته اصلی با مقامات آمریکایی ابتدا به وسیله همسر دکتر کلالی انجام شده که سال‌ها در اداره اطلاعات آمریکا کار می‌کرده، ولی بعدا بنا به مصالح سیاسی، همسر او از این خدمت استعفا داده است؛ البته در دوره‌ای که ناصر عضو اداره اطلاعات آمریکا در ایران بوده همسر خود را با مقامات سیاسی آمریکا آشنا ساخته و چون خود دکتر کلالی و خانواده او در خراسان از زمان قدیم با سیاست‌های خارجی از جمله دیپلماسی انگلستان مربوط بوده‌اند راه نفوذ یافتن در سازمان‌های سیاسی خارجی را خوب می‌دانند.
در ادامه سند تصریح شده است: قدرتی که امروز دکتر کلالی در حزب ایران نوین دارد به مراتب از قدرت خسروانی، دبیرکل، و هویدا، نخست‌وزیر، بیشتر است و احترامی که نمایندگان مجلس برای دکتر کلالی قائل‌اند به مراتب از نخست‌وزیر و خسروانی بیشتر می‌باشد و کرارا ثامنی، صائبی و جهانشاهی، نمایندگان مجلس و عضو حزب، گفته‌اند: ریشه حزب ایران نوین را دکتر کلالی تشکیل می‌دهد و حزب ایران نوین از ناحیه هر سیاستی تقویت شود عامل آن سیاست هر چه باشد در حزب دکتر کلالی است و روی این اصل ما کوشش می‌کنیم دکتر کلالی با ما نظر مساعد داشته باشد. به دیگر ارگان‌های حزبی کاری نداریم.
در بخش دیگری از این گزارش می‌خوانیم: نراقی‌پور که بیش و کم با دکتر کلالی در ارتباط است می‌گفت: چندین بار از دکتر کلالی شنیده است که برای تغییر رؤسای انتظامی اظهار علاقه کرده است. دکتر کلالی گفته است: به دست آقای هویدا، نخست‌وزیر، نظامی‌ها را از استانداری‌های مملکت کنار زدیم و کم کم باید نظامی‌های بی‌طرفی را در رأس سازمان‌های انتظامی قرار دهیم که تابع دستورهای حزبی باشند، ولی از چه طریق این نظر را می‌خواهند عملی کنند معلوم نیست.
این سند در پایان تصریح می‌کند: در کمیته طرفداران آمریکایی حزب، گرچه از شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو طرفداری می‌شود، ولی با دربار و افرادی مانند آقای علم و دکتر اقبال، که وابستگی به دربار دارند، نظر موافق اعلام نمی‌شود.[1]

کلیه افراد مظنون برای امنیت جشن‌ها، تحت مراقبت شدید قرار گیرند!

ساواک مرکز طی تلگرافی خطاب به کلیه ساواک‌های استان، فرمانداری کل و شهرستان مستقل تأکید کرده است: با توجه به نکاتی که در طرح تأمینی مربوط به جشن فرخنده تاج‌گذاری تشریح شده دستور فرمایید از تاریخ دریافت این تلگراف کلیه مظنونین منطقه را اعم از آنها که در حال حاضر در دستجات براندازی فعالیت دارند و یا مشکوک به فعالیت می‌باشند و یا امکان دارد در صورت به‌دست آوردن فرصت مناسب مبادرت به فعالیت‌های مضره بنمایند تا پایان جشن تحت مراقبت دقیق قرار دهند.
این تلگراف می‌افزاید: برای اجرای صحیح این مأموریت باید از هم‌اکنون توجه نمایند که به عناصر کادر امنیت داخلی برای جشن‌های تاج‌گذاری مخصوصا در روزهای جشن هیچ گونه مأموریت تشریفاتی واگذار نشود تا بتوانند عمل مراقبت از مظنونین را به نحو احسن انجام دهند. هر رهبر عملیات باید مراقبت از افراد معینی از مظنونین را به یکی از منابع و همکاران واگذار نموده و او را در این مورد توجیه نماید؛ ضمنا لیست افراد مظنون منطقه را که از آنان در مدت جشن مراقبت به عمل خواهند آورد با تفکیک هدف‌ها و ذکر محل سکونت و شغل و مشخصات کامل با اولین پیک ساواک به مرکز ارسال نمایند.[2]

امور اجتماعی و فوق برنامه‌های دانشگاه‌ها در اختیار شهناز است!

اسدالله علم، وزیر دربار، طی نامه‌ای خطاب به دکتر نهاوندی، وزیر آبادانی و مسکن، تصریح کرده است: نقشه پلاژ دانشگاه‌ها از نظر مبارک شاهنشاه آریامهر گذشت و فوق‌العاده طرف توجه واقع شد. امر مطاع مبارک صادر شد: «به دانشگاه‌ها ابلاغ شود» منتها البته خاطر شریف مستحضر است که امور اجتماعی و فوق برنامه دانشگاه‌های ایران به طورکلی زیرنظر والاحضرت شاهدخت شهناز پهلوی اداره خواهد شد؛ بنابراین خواهشمندم نامه و نقشه‌ها را برای دفتر معظم‌لها ارسال فرمایند که از آنجا ضمن نامه علیحده به امضای والاحضرت شاهدخت برای دانشگاه‌ها ارسال شود.[3]

شاه خط انتقال برق سفیدرود را افتتاح می‌کند!

روزنامه «اطلاعات» نوشت: شاهنشاه آریامهر فردا خط انتقال نیروی سد شهبانو فرح (سفیدرود) به تهران را در شهر قزوین افتتاح می‌کند.
همچنین یک پست فشار قوی، که برق شهر قزوین از این پست توزیع می‌گردد، به دست شاهنشاه آریامهر گشایش خواهد یافت.
در این مراسم که آقای نخست‌وزیر و عده‌ای از وزرا و مقامات سازمان برنامه حضور خواهند داشت، آقای مهندس جالینوس، مدیر عامل برق منطقه‌ای تهران، گزارشی به عرض خواهد رسانید و بعد از آنکه مراسم افتتاح پایان یافت برق شهر قزوین از برق سفیدرود تأمین خواهد شد.
با افتتاح این خط انتقال نیرو، قسمتی از برق تهران نیز که توسط این خط تأمین خواهد گردید به کار خواهد افتاد.
در ضمن برق دشت قزوین، که آن هم از برق سفیدرود تأمین می‌شود، فردا افتتاح خواهد شد و ده چاه عمیق، که تاکنون با موتور دیزل کار می‌کرد، بلافاصله با نیروی برق سفیدرود شروع به کار خواهد کرد و شاهنشاه از چاه اولیه این دشت به نام «چاه سلطان‌آباد» بازدید خواهند فرمود.[4]

برنامه چهارم در حضور شاه بررسی می‌شود

روزنامه «اطلاعات» نوشت: بررسی‌ها و اصلاحات نهایی روی طرح‌های برنامه چهارم عصر دیروز پایان یافت و احتمالا تصمیمات نهایی امروز در جلسه شورای عالی اقتصاد، که شاهنشاه آریامهر در آن شرکت می‌فرمایند، مطرح شده و مورد مذاکره قرار خواهد گرفت.
مطالعات نهایی روی طرح‌های برنامه چهارم، از روز چهارشنبه گذشته در سازمان برنامه آغاز شد و در تمام جلسات که تا عصر و گاهی تا پاسی از شب رفته ادامه داشت، آقای نخست‌وزیر و وزیران اقتصادی و مسئولان اقتصادی کشور و طراحان برنامه چهارم حضور داشتند.
مذاکرات اصلی در این جلسات و تجدید نظرهایی که صورت گرفت مربوط به بخش کشاورزی بود؛ زیرا همان طور که شاهنشاه آریامهر در جلسات بررسی برنامه چهارم در شمال متذکر شدند هدف رشد کشاورزی در طول برنامه چهارم می‌بایست حداقل 1 درصد افزایش یابد و از 5 درصد به 6 درصد برسد.
علاوه بر بخش کشاورزی در برخی از طرح‌های برنامه چهارم نیز مجددا تجدید نظر شد و اکنون برنامه چهارم برای تصویب آماده می‌باشد.
خبرنگار ما می‌افزاید که پس از تصویب شاهنشاه آریامهر، آقای مهندس اصفیا، مدیر عامل، و دکتر کاظم‌زاده، معاون سازمان برنامه، در یک جلسه مصاحبه مطبوعاتی برنامه چهارم را که در حدود ۸۱۰ میلیارد ریال برای اجرای آن خرج خواهد شد تشریح خواهند کرد.[5]

مذاکرات ایران و عراق آغاز شد

جراید امروز کشور به نقل از گزارش بعد از ظهر دیروز رادیو بغداد نوشتند: ژنرال عبدالرحمن محمد عارف، رئیس‌جمهور عراق، صبح دیروز هیئت نمایندگی اقتصادی ایران را به حضور پذیرفت.
در این ملاقات پیرامون روابط دوستانه دو کشور و اثرات این گونه دید و بازدیدها گفت‌وگوهایی صورت گرفت.
رادیو بغداد همچنین اعلام داشت: بعد از ظهر روز شنبه گذشته هیئت نمایندگی اقتصادی ایران از شهرهای بغداد و کاظمین دیدن کرد و مرقد مطهر امامین علیه‌السلام را زیارت نمود؛ سپس از بخش نمایشگاه ایران در نمایشگاه بین‌المللی بغداد دیدن نمود.

آغاز مذاکرات

رادیو بغداد ضمن خبر دیگری گزارش داد که آقای دکتر عالیخانی با طاهر یحیی، نخست‌وزیر عراق، ملاقات کرد و طی این ملاقات درود نخست‌وزیر ایران را ابلاغ داشت.
وزیر اقتصاد ایران اکنون مذاکراتی را در زمینه انعقاد یک قرارداد ترانزیت و توسعه امر بازرگانی بین دو کشور با نخست‌وزیر و وزیر بازرگانی عراق آغاز کرده است.[6]

به استثنای سازندگان و تهیه‌کنندگان مواد مخدر؛ برای همه زندانیان تقاضای عفو می‌شود!

روزنامه «اطلاعات» نوشت: 7 شعبه کیفرى دیوان عالی کشور به‌سرعت مشغول رسیدگی به پرونده‌های زندانیان جهت قطعی نمودن مجازات‌ها می‌باشد تا زندانیان بتوانند به مناسبت تاج‌گذاری از عفو ملوکانه برخوردار شوند.
گزارش خبرنگار ما حاکی است که دادسراهای مختلف بدون رعایت ماده ۵۵ قانون مجازات عمومی برای همه زندانیان به استثنای سازندگان و واردکنندگان مواد مخدر (هروئین و مرفین و...) پیشنهاد عفو می‌کنند.
این پیشنهادها در کمیسیون عفو مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت و در اوایل آبان‌ماه وزارت دادگستری صورتی را که از طرف این کمیسیون تهیه خواهد شد به شرف عرض ملوکانه جهت توشیح خواهد رسانید.
خبرنگار ما نوشته است که در حال حاضر شعب کیفرى دیوان عالی کشور روزانه به ۷۰ تا ۹۰ پرونده رسیدگی می‌کنند.[7]

مدیر کل رادیو ایران سکته مغزی کرد

مهندس محمدرضا عاطفی، مدیر کل رادیو ایران، به علت عارضه سکته مغزی در بیمارستان مهر بستری شده است.
آقای مهندس عاطفی اکنون در حال بی‌هوشی به‌سر می‌برد و پزشکان متخصص بیماری‌های مغز از او مراقبت می‌کنند.
در بیمارستان مهر امروز عده‌ای از مقامات وزارت اطلاعات از مدیر کل رادیو ایران عیادت کردند.[8]

کشتی توقیف‌شده روسی از بندر کنگان به بندر بوشهر هدایت می‌شود

به دنبال گزارشی درباره توقیف یک فروند کشتی روسی در آب‌های بندر کنگان خلیج فارس، خبرنگار «اطلاعات» در بندر بوشهر گزارش داد: دیروز آقای سرهنگ خلخالی، فرمانده هنگ ژاندارمری، و همچنین مرزبان منطقه بندر بوشهر برای رسیدگی به موضوع توقیف کشتی روسی با هواپیما به بندر کنگان رفتند و پس از بررسی‌‎های لازم به بوشهر مراجعت کردند.
هم‌اکنون این کشتی توسط کشتی ایرانی «بایندر» از بندر کنگان به طرف بندر بوشهر هدایت می‌شود تا در این بندر تکلیف آن روشن گردد.[9]

هویدا: پنج‌میلیون دانش‌آموز و شصت‌هزار دانشجو در برنامه چهارم کشور امکان تحصیل پیدا خواهند کرد

جراید امروز کشور نوشتند: ساعت ۶ بعد از ظهر دیروز آقای هویدا، نخست‌وزیر، در جشن فارغ‌التحصیلان دبیرستان‌های گروه فرهنگی هدف، که در مسابقات ورودی سال جاری دانشگاه‌ها و مدارس عالیه کشور توفیق یافته‌اند شرکت کرد. این جشن در محل دبیرستان دخترانه شماره ۲ هدف برگزار شد.
در این مراسم آقای دکتر هدایتی، وزیر آموزش و پرورش، جمعی از مدیران کل و مقامات وزارت آموزش و پرورش و عده‌ای از استادان دانشگاه تهران، دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل و اولیای آنان حضور داشتند.
نخست‌وزیر به برنامه چهارم و پنجم آبادانی کشور اشاره کرد و افزود که در برنامه چهارم امکان تحصیل پنج‌میلیون دانش‌آموز و شصت‌هزار دانشجو به‌وجود خواهد آمد و ان‌شاءالله در خاتمه برنامه چهارم خواهید توانست به ما کمک کنید که برنامه ما موفق‌تر و پیشرفته‌تر شود.[10]

از خروج گوسفند و گاو و بز به خارج از کشور جلوگیری می‌شود!

امروز کسب اطلاع شد که به دستور آقای نخست‌وزیر از خروج غیر مجاز دام از کشور جلوگیری می‌شود.
در دستور نخست‌وزیر، که به ژاندارمری کل کشور ابلاغ شده، آمده است: ژاندارمری کل کشور! به طوری که اطلاع می‌رسد هنوز به طور غیر مجاز تعداد قابل توجهی گوسفند و بز از مناطق مرزی به خارج کشور حمل می‌گردد. چون تأمین گوشت کشور مورد توجه خاص دولت بوده و می‌باشد و می‌باید کلیه مقدورات و امکانات برای انجام این منظور تجهیز گردد، قدغن فرمایید از خروج گوسفند و بز و گاو تحت هر عنوان و دلیل به خارج از کشور جلوگیری نموده و نتیجه اقدام را به اینجانب گزارش فرمایید.[11]

مهندسان راه آهن به مسکو رفتند

آقایان مهندس جالینوس، مدیر کل فنی، و مهندس سمندری، مهندس شهروان رؤسای ادارات خط و ارتباطات راه آهن جهت بازدید و مذاکره با مقامات فنی راه آهن شوروی به مسکو رفتند.[12]

فعالیت بازرسان مخفی پلیس شروع شد

دویست بازرسی مخفی پلیس در امور راهنمایی و رانندگی در ساعت‌های مختلف روز و شب رفتار رانندگان وسائط نقلیه را تحت کنترل دارند. تاکنون متجاوز از پانصد گزارش تخلف به وسیله بازرسان مخفی پلیس به پاسگاه‌ها و روابط عمومی پلیس رسیده است.
گزارش‌های مأموران مزبور، که از اشخاص مورد اعتماد پلیس تهران هستند، برای دریافت جریمه و تعقیب قانونی در اختیار اجرائیات پلیس و راهنمایی قرار گرفته است.
تاکنون که حدود ده روز از فعالیت بازرسان مخفی می‌گذرد، ۱۵۰ راننده متخلف تحت تعقیب قرار گرفته و به پرداخت جریمه نقدی محکوم شده‌اند.
بازرسان مخفی پلیس کارت مخصوصی دارند و اوراق مخصوص گزارش تخلف در اختیارشان می‌باشد.
بازرسان مزبور به محض مشاهده تخلف از طرف رانندگان وسائط نقلیه فورا شماره اتومبیل، محل تخلف، نوع تخلف و تاریخ آن را در گزارش چاپی ذکر کرده و به اولین پاسگاه تحویل می‌دهند. پاسگاه‌های پلیس گزارش بازرسان مخفی را همراه گزارش افسران پلیس برای تعقیب به قسمت‌های مربوطه ارسال می‌دارند.
تیمسار سرتیپ رحیمی، رئیس پلیس تهران، اظهار داشت: رانندگان وسائط نقلیه در همه حال باید نسبت به اجرای مقررات راهنمایی و رانندگی علاقه نشان دهند، ولی متأسفانه آمار تخلفات نشان می‌دهد که در ساعت‌هایی که کنترل پلیس کاهش می‌یابد تخلفات بیشتری از جانب رانندگان سر می‌زند. برای کنترل این نوع تخلفات، که دور از چشم پلیس انجام می‌شود، پلیس تهران از گروهی از شخصیت‌های برجسته و مورد اعتماد خود دعوت به همکاری کرد و برای آنان کارت بازرسی در امور راهنمایی و رانندگی صادر نمود.[13]

پی‌نوشت‌ها:

[1]. حزب ایران نوین به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 358.

[2]. جشن تاج‌گذاری به روایت اسناد ساواک، ص 280؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ استان خراسان رضوی، ج 5، ص 388.

[3]. زنان دربار به روایت اسناد ساواک؛ شهناز پهلوی، ص 72.

[4]. اطلاعات، 10 مهر 1346، ص 20.

[5]. همان‌جا.

[6]. همان‌جا.

[7]. همان‌جا.

[8]. همان‌جا.

[9]. همان‌جا.

[10]. همان، صص 1 و 17.

[11]. همان، ص 17.

[12]. همان، ص 4.

[13]. همان‌جا.