تاریخ معاصر - ۱۵ مهر ۱۳۴۶

گزارش ساواک از یک عکس بر دیوار خانه!/ «باهنر خلاف مصلحت صحبت می‌کند و ادامه این وضعیت به صلاح نیست»!/ غلامرضا پهلوی وارد لندن شد/ ملاقات عبدالرضا پهلوی با رئیس‌جمهوری چکسلواکی/ سفیر ایران در اتریش عازم وین شد/ تقدیم استوارنامه سفیر ایران در اسپانیا/ در برنامه چهارم؛ ۳۵ میلیارد ریال صرف آموزش و پرورش می‌شود/ چهار نفر در ژاندارمری سرلشکر شدند/ طرح روشنایی بازار آماده شد/ بازگشت فرمانده نیروی دریایی/ اسناد مالکیت رانندگان تاکسی توزیع می‌شود/ به میزان رفع احتیاج مردم گوشت تحویل قصابی‌ها نمی‌شود!/ دنبه گران شد/ هجده نفر کشته و بیست نفر مجروح شدند

گزارش ساواک از یک عکس بر دیوار خانه!

بر اساس گزارش ساواک به تاریخ 15 مهر 1346 درباره فردی به نام روح‌الله دانایی «نام‌برده فوق در تاریخ 11 مهر 1346 در منزل خودش واقع در قنات‌آباد روبه‌روی بانک کارگشایی پلاک 14 در حضور چند نفر معمم، که از قم آمده بودند، اظهار داشت: عده‌ای از علما را برای جشن‌های تاج‌گذاری دعوت کرده‌اند؛ شریعتمداری و گلپایگانی در این مورد حرفی نزده‌اند، اما میلانی و مرعشی گفته‌اند: ما در این جشن شرکت نکرده و از ایران خواهیم رفت. ضمنا روح‌الله دانایی عکس بزرگی از [آیت‌الله] خمینی را به دیوار یکی از اتاق‌های منزل خود نصب کرده بود».[1]

«باهنر خلاف مصلحت صحبت می‌کند و ادامه این وضعیت به صلاح نیست»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 15 مهر 1346 درباره محمدجواد باهنر «نا‌م‌برده بالا اخیرا ضمن شرکت در جلسات متشکله مکتب حسین مبادرت به ایراد مطالب خلاف مصالحی می‌نماید که ادامه این روش در حال حاضر به مصلحت نمی‌‌‌باشد. علی‌هذا خواهشمند است دستور فرمایید ضمن دادن آموزش لازم به منابع مربوطه اعمال و رفتار و تماس‌های وی را تحت نظر قرار داده و ترتیبی اتخاد گردد که به موازات آن مدارک محکمه‌پسند و قاطعی در مورد تحریکات مشارالیه جمع‌آوری و مراتب را به موقع به این اداره کل منعکس نمایند».
در این سند و درباره خلاصه اظهارات محمدجواد باهنر فرزند علی‌اصغر آمده است:
1. گزارش خبر واصله در تاریخ 14 /12 /45 از ساواک تهران حاکی است: یادشده فوق در تاریخ 12 /12 /45 در جلسه هفتگی انصارالحسین در روی منبر اظهار داشته در قبال حق طلاقی که اسلام در اختیار مرد قرار داده امتیاز مهریه را نیز برای زن در نظر گرفته، ولی زنان بیچاره امروزی حق طلاق را برای خود امتیازی به حساب می‌آورند. مشارالیه اضافه نموده: ‌ای مسلمانان دروغی این حق ظاهرا به زن بدبخت شما داده شده، ولی در حقیقت او را آلت دست قرار داده‌اند و در خفا به ریش شما می‌خندند و شما را مسخره می‌کنند.

«نباید تسلیم حکومت بی‌دین و ظالم بشویم»!

2. گزارش خبر واصله در تاریخ 16 /3 /46 از ساواک تهران حاکی است: نام‌برده بالا در تاریخ 12 /3 /46 در جلسه مکتب حسین ضمن سخنان خود اضافه نموده ما باید از امام حسین سرمشق بگیریم و با یزید و ظالمین بیعت نکنیم و تسلیم حکومت بی‌دین و ظالم نشویم. رهبر عالی‌قدر ما اگر بیعت می‌کرد، خیلی راحت بود، ولی در عوض دین از دستمان می‌رفت و در خاتمه افزوده: رهبر عالی‌مقام شیعیان جهان و آیت‌الله حکیم به اتفاق در مورد جنگ با اسرائیل فتوا داده‌اند و این موضوع مورد استقبال کشورهای عربی قرار گرفته است.

زمامداران بدانند منفعتی از ظلم نمی‌برند و جز نفرین توشه‌ای فراهم نمی‌کنند!

٣. گزارش خبر واصله در تاریخ 24 /3 /46 از ساواک تهران حاکی است: شخص فوق در تاریخ 19 /3 /46 در جلسه مکتب حسین به منبر رفته و اظهار نموده: اگر پیشوایی حاضر شود با زمامدار دست بیعت دهد، مورد تحبیب قرار خواهد گرفت و اگر برای حفظ دین حاضر نشود زیر بار ظلم برود، فورا به نقاط دوردست پرتش می‌کنند. این‌گونه زمامداران باید بدانند که منفعتی از ظلم و ستمگری نخواهند برد و به جز لعنت و نفرین برای خود توشه‌ای فراهم نمی‌‌‌کنند.

این همه فساد جبران‌ناپذیر را که دامن اسلام را فراگرفته از بین ببرید!

4. گزارش خبر واصله در تاریخ 14 /4 /46 از ساواک تهران حاکی است: مشارالیه در تاریخ 9 /4 /46 در جلسه مکتب حسین به منبر رفته و اظهار داشته: اگر یک نفر روحانی بگوید شراب نخورید و زنا نکنید و اموال عمومی‌را چپاول ننمایید و به بانک‌های خارج نسپارید، به رگ غیرتشان بر می‌خورد و فوری حبس و شکنجه و تبعید را به میان می‌کشند؛ بنابراین بر هر فرد مسلمان واجب است که امر به معروف و نهی از منکر نماید و از طریق تشکیل جلسات خصوصی و عمومی و پخش اعلامیه و تبلیغات دیگر مبارزه نماید و این همه فساد جبران‌ناپذیر را که دامن اسلام را فراگرفته از بین ببرد.

در دستگاه حکومتی غیر از رشوه‌خواری، رقاصی و عیاشی کار دیگری مشاهده نمی‌‌‌شود!

5. گزارش خبر واصله در تاریخ 11 /5 /46 از ساواک تهران حاکی است: شخص مذکور در تاریخ 6 /5 /46 در جلسه مکتب حسین مطالبی به شرح زیر بیان داشته است: علم و دانش و تقوا باید با یکدیگر توأم باشد؛ یعنی یک فرد مسلمان باید فاضل و دانشمند باشد تا بتواند گرفتاری‌های روزمره مسلمانان را برطرف نماید تا محتاج مستشاران و دخالت خارجیان نگردند. متأسفانه در دستگاه فعلی ما به غیر از رشوه‌خواری و رقاصی و عیاشی کار دیگری مشاهده نمی‌‌‌شود.
6. گزارش خبر واصله در تاریخ 21 /6 /46 از ساواک تهران حاکی است: یادشده در تاریخ 17 /6 /46 در جلسه مکتب حسین در روی منبر ضمن سخنان خود اضافه نموده: وظیفه ما مسلمانان است که از این مراجع بزرگوار تقلید و از رهبران دین از دل و جان پشتیبانی کنیم و آنها را در مبارزاتشان تنها نگذاریم و در فکر دین باشیم. حکومت‌ها و دستگاه‌ها می‌خواهند با قوه زور در دین رخنه کنند؛ چون آنها اسلام را مخالف کشور و دین خود می‌دانند.[2]

غلامرضا پهلوی وارد لندن شد

روزنامه «اطلاعات» نوشت: والاحضرت شاهپور غلامرضا پهلوی به اتفاق همسرشان والاحضرت منیژه دیروز وارد لندن شدند.
در فرودگاه لندن نماینده دربار سلطنتی انگلستان از ایشان استقبال کرد.
والاحضرت شاهپور غلامرضا و همسرشان به دعوت دولت انگلستان ده روز در این کشور اقامت خواهند نمود.[3]

ملاقات عبدالرضا پهلوی با رئیس‌جمهوری چکسلواکی

روزنامه «اطلاعات» نوشت: دیروز والاحضرت شاهپور عبدالرضا پهلوی با پرزیدنت نووتنی، رئیس‌جمهوری چکسلواکی، ملاقات کرد.
در این ملاقات آقای عبدالاحد دارا، سفیر شاهنشاه آریامهر در کشور جمهوری چکسلواکی، نیز حضور داشت.[4]

سفیر ایران در اتریش عازم وین شد

صبح امروز آقای امیراصلان افشار، سفیر ایران در جمهوری اتریش، با هواپیما رهسپار محل مأموریت خود شد و به وین رفت.[5]

تقدیم استوارنامه سفیر ایران در اسپانیا

جراید امروز کشور نوشتند: خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که روز پنجشنبه گذشته ژنرال فرانکو، رئیس دولت اسپانیا، آقای جمشید قریب، سفیر شاهنشاه آریامهر، را در این کشور در کاخ ملی، به حضور پذیرفت.
در این دیدار سفیر ایران استوارنامه خویش را به رئیس دولت اسپانیا تقدیم نمود.[6]

در برنامه چهارم؛ ۳۵ میلیارد ریال صرف آموزش و پرورش می‌شود

روزنامه «اطلاعات» نوشت: بررسی برنامه چهارم صبح امروز در هیئت عالی برنامه ادامه یافت. با توجه به فرمایشات دیروز شاهنشاه آریامهر و تشریح برنامه و هدف‌هایی که به‌سرعت به مرحله اجرا درخواهد آمد اعضای هیئت عالی برنامه یک بار دیگر طرح‌های مهم برنامه را مورد بررسی قرار می‌دهند و به همین جهت پیش‌بینی می‌شود که هیئت عالی احتمالا در جلسه دیگری که در اواسط همین هفته خواهد داشت بررسی‌های خود را روی برنامه چهارم به پایان برساند و آن را آماده تقدیم به هیئت دولت نماید.
با توجه به اینکه وزرای اقتصادی دولت به عنوان اعضای هیئت عالی برنامه در مسیر کلیه طرح‌های برنامه بوده‌اند و همچنین با در نظر گرفتن این نکته که سایر وزرا در طرح‌های مربوط به سازمان خود مورد مشورت قرار گرفته‌اند، پیش‌بینی می‌شود که برنامه چهارم به‌سرعت از هیئت دولت بگذرد و برای تقدیم به مجلسین جدید آماده گردد.
آمار و ارقامی که تاکنون به‌دست آمده حاکی است که در برنامه پنج‌ساله چهارم ۳۵ میلیارد ریال صرف طرح‌های آموزش و پرورش می‌شود. برای طرح‌های مربوط به بهداشت در حدود 33 میلیارد ریال، ساختمان و مسکن ۲۵ میلیارد ریال، عمران شهر و دِه ۱۵ میلیارد ریال، رفاه اجتماعی ۵ میلیارد ریال، توریست ٤ میلیارد ریال، فرهنگ و هنر ۲ میلیارد ریال اعتبار پیش‌بینی شده است.
در میان این ارقام وزارت فرهنگ و هنر برای اولین‌بار در میان طرح‌های عمرانی اعتباری را به خود اختصاص داده است و در اجرای این طرح سعی خواهد شد در زمینه اکتشاف آثار باستانی فعالیت‌های وسیع و جدیدی انجام پذیرد.[7]

چهار نفر در ژاندارمری سرلشکر شدند

جراید امروز کشور نوشتند: به فرمان مطاع مبارک شاهنشاه آریامهر، چهار سرتیپ و یک سرهنگ ژاندارمری کل کشور به شرح زیر ترفیع درجه یافتند:
تیمسار سرتیپ حسن یحیوی به درجه سرلشکری، تیمسار سرتیپ محمدعلی ایمانی به درجه سرلشکری، تیمسار سرتیپ کوشن به درجه سرلشکری، تیمسار سرتیپ احمد رستم‌آبادی به درجه سرلشکری، سر کار سرهنگ ستاد پرویز معصومی به درجه سرتیپی.
ضمنا تیمسار سرتیپ منوچهر اسعدی به ریاست پلیس راه ژاندارمری تعیین گردید.[8]

طرح روشنایی بازار آماده شد

طرح شرکت برق منطقه‌ای تهران در مورد زمین برق بازار آماده شد و به موجب این طرح در سراسر بازار بیست مرکز تبدیل‌کننده برق نصب می‌شود و شبکه هوایی برق در پشت بام بازار نصب می‌گردد.
برای اجرای این طرح شرکت برق تعدادی از خانه‌های کلنگی اطراف و داخل بازار را خریداری و پس از تخریب و ساختمان در آنجا پست تبدیل‌کننده نصب می‌کند.
با استفاده از این پست‌ها نیروی تازه برق به بازار داده می‌شود، ولی شبکه فعلی برق بازار و مراکزی که در حال حاضر سیم‌کشی مرتبی ندارند باید شبکه خود را تغییر دهند. بدین منظور شرکت برق طرحی تهیه کرده که بر اساس آن این اماکن ملزم به تغییر و نوسازی شبکه برق خود بوده و در مدت معینی باید این کار انجام شود.[9]

بازگشت فرمانده نیروی دریایی

تیمسار دریاسالار رسائی، فرماندهی نیروی دریایی شاهنشاهی که به منظور بازدید از تأسیسات نیروی دریایی کشور انگلستان به آن کشور عزیمت کرده بود، به تهران مراجعت نمود.[10]

اسناد مالکیت رانندگان تاکسی توزیع می‌شود

فردا طی مراسمی که در پارک شهر انجام می‌شود آقای هویدا، نخست‌وزیر، اسناد مالکیت رانندگانی که مالک تاکسی شده‌اند بین آنان توزیع می‌کند.
آقای نخست‌وزیر در مراسم فردا در مورد تعاون و برنامه مهم شرکت تعاونی تاکسی‌رانی مطالبی بیان خواهد داشت.
مسئولان تاکسی‌رانی تهران اعلام کردند که هر روز بیست دستگاه تاکسی به تعداد تاکسی‌های تهران اضافه می‌شود و این اقدام تا رفع کامل کمبود تاکسی ادامه خواهد داشت.[11]

به میزان رفع احتیاج مردم گوشت تحویل قصابی‌ها نمی‌شود!

دیروز جمعی از فروشندگان گوشت در اجتماعی که داشتند اعلام کردند مقدار گوشتی که در اختیار قصابی‌ها برای فروش گذاشته می‌شود کفاف احتیاجات خریداران را نمی‌کند، گوشت‌فروشان تقاضا داشتند در مورد تحویل میزان گوشت مصرفی تجدید نظر به عمل آید.

دنبه گران شد
چون این روزها بیشتر بز کشته می‌شود و لاشه‌های گوشت اغلب فاقد چربی است، قیمت دنبه به دو برابر افزایش یافته است.[12]

هجده نفر کشته و بیست نفر مجروح شدند

در یک حادثه وحشتناک رانندگی که بعد از ظهر دیروز در جاده قزوین تاکستان روی داد، هیجده نفر زن و مرد و کودک که مسافران یک اتوبوس بودند کشته و حدود بیست نفر دیگر به‌سختی مجروح شدند.
حادثه هنگامی روی داد که کامیون شماره 4175 تهران ٤٠ به رانندگی حسین کشمیری‌نژاد حامل آهن و ظروف چینی از سمت تاکستان به طرف قزوین می‌رفت و در ده کیلومتری تاکستان با اتوبوس فرسوده‌ای به رانندگی حسین امینی که حدود چهل نفر مسافر داشت و از قزوین عازم قراء «ارداق» و «دیال‌آباد» بود تصادف کرد.
تصادف به حدی شدید بود که چرخ‌های جلوی کامیون جدا گردید و طاق اتوبوس نیز به کلی از شاسی جدا شد و به گوشه‌ای افتاد و سپس اتوبوس آتش گرفت.
چند اتومبیل عبوری که از آن حدود می‌گذشتند با مشاهده این حادثه به کمک سرنشینان اتوبوس شتافتند و مشغول بیرون کشیدن مجروحین و اجساد مقتولین از میان صندلی‌های درهم‌شکسته اتوبوس شدند و آن‌گاه جریان را به مقامات مربوطه در قزوین و تاکستان اطلاع دادند.
در اولین لحظه تصادف، پانزده نفر کشته شده بودند که جنازه‌هایشان در کنار جاده کنار هم چیده شد و مجروحین که حدود بیست نفر بودند به بیمارستان بوعلی قزوین منتقل شدند، ولی سه نفر آنها نیز در بین راه درگذشتند و تعداد قربانیان حادثه به هجده نفر رسید.

اطلاعیه وزارت کشور

روز گذشته تصادف بسیار اسفناکی در جاده تاکستان اتفاق افتاد که عده قابل توجهی در این تصادف جان خود را از دست دادند. ضمن اظهار تأسف و تأثر شدید از این واقعه ناگوار به استحضار عموم می‌رساند که از چند ماه پیش اقدامات دامنه‌داری به منظور جلوگیری از تصادفات و همچنین بیمه مسافران انجام گرفت و مجازات‌هایی نیز در مورد متخلفین به مرحله اجرا گذاشته شد، ولی متأسفانه در ضمن کار معلوم گردید که مؤسسات حمل و نقل آن طور که باید و شاید متوجه مسئولیت سنگین خود نبوده و در حفظ جان مسافران غفلت‌هایی کرده و می‌کنند؛ لذا ضمن تشدید اقداماتی که از طرف کلیه سازمان‌های مربوطه در این مورد صورت خواهد گرفت بدین وسیله اعلام می‌گردد چنانچه در آینده هر یک از مؤسسات مسافربری در رعایت مقررات مربوطه کوتاهی و غفلت نمایند نه فقط نسبت به لغو پروانه و جلوگیری از ادامه کار آنها از طریق مراجع قانونی اقدام خواهد شد، بلکه مدیر یا مدیران مسئول مؤسسات مربوطه نیز به عنوان شریک جرم در محاکم مورد تعقیب قرار خواهند گرفت.
برای رسیدگی به حادثه جاده تاکستان نیز هیئتی به ریاست معاون وزارت کشور و نمایندگان عالی‌رتبه نخست‌وزیری، شهربانی کل، ژاندارمری کل کشور امروز به قزوین اعزام گردیدند تا به جریان امر به طور دقیق رسیدگی نموده و مسئولین مربوطه را مورد تعقیب قرار دهند.
عبدالرضا انصاری وزیر کشور.[13]

پی‌نوشت‌ها:

[1]. آیت‌الله العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، ج 2، ص 103؛ آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواک، ج 3، ص 119.

[2]. شهید حجت‌الاسلام دکتر محمدجواد باهنر به روایت اسناد ساواک، ص 123. به نظر می‌رسد این سند در بخش خلاصه اظهارات شهید باهنر به‌تدریج تکمیل و به اصل سند پیوست و آن را تکمیل کرده است.

[3]. اطلاعات، 15 مهر 1346، ص 20.

[4]. همان‌جا.

[5]. همان‌جا.

[6]. همان‌جا.

[7]. همان، صص 17 و 20.

[8]. همان، ص 4.

[9]. همان‌جا.

[10]. همان، ص 17.

[11]. همان‌جا.

[12]. همان‌جا.

[13]. همان‌جا.