گزارش ساواک درباره تلاش سیداحمد خمینی برای خروج از کشور!/ «امکان مراقبت از رفتوآمدهای اشراقی را نداریم»!/ مأموران شهرداری دستفروشان را از کار بیکار کردند/ شهردار: دستفروشها متمرکز میشوند!/ طی مراسمی به وسیله شاه؛ نمایشگاه صنعتی ایران افتتاح شد/ «دختران سپاهی دانش به طور دستهجمعی انجام وظیفه خواهند کرد»/ تعطیل مدارس به بهانه تولد ولیعهد!/ نماینده اتاق بازرگانی عراق: خاورمیانه باید یک واحد اقتصادی شود!/ تغییرات در وزارت خارجه
گزارش ساواک درباره تلاش سیداحمد خمینی برای خروج از کشور!
بر اساس گزارش «شمعدان[1]» به اداره کل سوم ساواک به تاریخ 8 آبان 1346 «سیداحمد مصطفوی فرزند [آیتالله] خمینی، که برابر اظهار خانواده خود در پنج ماه قبل به ایران مسافرت و دو ماه بازداشت بوده است، اکنون پس از آزادی میخواهد بهطور قاچاق به عراق بازگردد. با توجه به اینکه بار اول مشارالیه از طریق آبادان به عراق مسافرت نموده است و ده روز در مدرسه علمیه آبادان میهمان آقای شیخ عبدالرسول قائمی[2] بوده و وسیله شخصی به نام محمد سلطان ترتیب مسافرت او داده شده این بار نیز از همین طریق اقدام خواهد نمود».
در ذیل این سند دستور داده شده است: به ساواک خوزستان اعلام گردد تا مراقبت نمایند.[3]
«امکان مراقبت از رفتوآمدهای اشراقی را نداریم»!
بر اساس گزارش ساواک شمال شرق به ریاست ساواک تهران به تاریخ 8 آبان 1346 درباره شیخ شهابالدین اشراقی «با بررسیهایی که به عمل آمده است، چون نامبرده فوق اقوام و بستگانش در قم ساکن میباشند، به این علت بعضی از اوقات بدون اجازه به قم رفتوآمد مینماید؛ ضمنا در مورد عدم اطلاع این ساواک درباره مسافرت غیرمجاز مشارالیه به قم، به عرض میرساند: چون این ساواک امکانات لازم جهت مراقبت دائم از اعمال و رفتار وی را در اختیار ندارد و کنترل این قبیل اشخاص وسیله همکاران افتخاری نیز به طور مداوم امکانپذیر نمیباشد».
این گزارش میافزاید: «علیهذا مستدعی است مقرر فرمایند با وضع موجود، به چه ترتیب باید ایاب و ذهاب و به طورکلی اعمال و رفتار نامبرده را تحت مراقبت دقیق قرار داد».[4]
آیتالله شهابالدین اشراقی در حیاط منزل شخصی در قم
مأموران شهرداری دستفروشان را از کار بیکار کردند/ شهردار: دستفروشها متمرکز میشوند!
شهردار تهران اعلام داشت که به دستفروشان تهران کمک خواهد شد و به مأموران شهرداری دستور داده شده که در سراسر تهران برای این افراد زمین مورد نیاز را فراهم و نسبت به تمرکز آنان و احداث تأسیسات در اراضی پیشبینیشده اقدام نمایند.
روزنامه «اطلاعات» نوشت: امروز دستفروشان تهران و فروشندگان بازارهای روز تهران به اداره روزنامه آمده و اعلام داشتند که مأموران در بسیاری از محلات تهران مراکز کسب و کار آنها را تعطیل کرده و بازارهای روز را نیز بستهاند. فروشندگان اعلام داشتند که تعداد افرادی که از این طریق امرار معاش میکردند با افراد خانوادههایشان بالغ بر بیستهزار نفر میگردد. آنها درخواست کردند تا ضمن تماس با شهرداری، سیاست کار این سازمان را نسبت به وضع کار و آینده افراد دستفروش و فروشندگان بازار روز جویا شده و جهت اطلاع عموم افراد در روزنامه منتشر سازد.
در این مورد خبرنگار «اطلاعات» با تیمسار سرتیپ صفاری، شهردار تهران، تماس گرفت و شهردار تهران گفت: دستور دادهام نواحی شهرداری با نمایندگان دستفروشان تهران و متصدیان بازارهای روز نهایت همکاری را بکنند.
در سراسر تهران 63 بازار روز و 2231 بساط و چرخ و 5828 نفر فروشنده در بازارهای روز به کسبوکار مشغول هستند. تعداد خانوادههای این افراد بالغ بر بیستهزار نفر میگردد. به این تعداد حدود پنجهزار نفر دستفروشان خیابانهای مرکزی علاوه میشود.[5]
طی مراسمی به وسیله شاه؛ نمایشگاه صنعتی ایران افتتاح شد
ساعت 2:30 بعد از ظهر امروز محمدرضا پهلوی نمایشگاه صنعتی آبان ٤٦ را افتتاح کرد.
شاه و فرح ساعت 2:۳۰ بعد از ظهر به محل نمایشگاه واقع در مجاور هتل هیلتون عزیمت و به «پوش» مخصوص، که در قسمت شمالی نمایشگاه قرار دارد، رفتند.
در این موقع آقای دکتر عالیخانی، وزیر اقتصاد، گزارشی را ارائه داده و فعالیتهای صنعتی کشور را که در فاصله دو نمایشگاه قدیم و جدید صورت گرفته به عرض رسانید؛ آنگاه شاه و فرح بازدید خود را از غرفههای مختلف آغاز کردند.
در این مراسم آقایان نخستوزیر، وزیران و نمایندگان مجلسین و شخصیتهای اقتصادی و صنعتی کشور حضور داشتند.
١٥٣ غرفه
وسعت نمایشگاه صنعتی دویستهزار متر مربع است که ۱۵۳ غرفه در آن ایجاد شده است. برای ساختمان غرفهها ٥٣٦٩٢ متر مربع زیر بنا به کار رفته است.
در این نمایشگاه فقط صنایع خصوصی شرکت دارند و به جز چند واحد تولیدی وابسته به دولت، تمام غرفهها اختصاص به معرفی تولیدات صنایع نوین ایران دارد.[6]
«دختران سپاهی دانش به طور دستهجمعی انجام وظیفه خواهند کرد»
به دنبال تسلیم لایحه سپاه دانش دختران به هیئت دولت، امروز یک مقام مطلع وزارت آموزش و پرورش اطلاعات جدیدی در این مورد در اختیار «اطلاعات» قرار داد.
این مقام گفت: اعزام دختران سپاهی به طور دستهجمعی و بهصورت دستههای پنج تا دهنفری انجام خواهد شد. دختران و زنان بعد از گذرانیدن یک دوره کارآموزی در نقاط مختلف مملکت برنامه مبارزه با بیسوادی را دنبال خواهند کرد.
همین مقام اضافه کرد که در طرح مربوط به اعزام دختران و زنان در درجه اول به سرپرستی توجه شده است؛ به طوری که برای سرپرستی هر ده نفر یکی از بانوان فرهنگی در نظر گرفته شده است.
دختران در انتخاب محل خدمت خود اختیار کامل خواهند داشت و به شهرها و نقاطی که خود آنان تعیین میکنند اعزام میشوند؛ ضمنا به آنان در انجام امور مختلف مبارزه با بیسوادی و کارهای اجتماعی و بهداشتی اختیاراتی داده شده است تا به تمایل خود به انجام این قبیل امور بپردازند.[7]
تعطیل مدارس به بهانه تولد ولیعهد!
روزنامه «اطلاعات» نوشت: فردا به مناسبت تولد والاحضرت همایون ولایتعهد، کلیه دبستانها و دبیرستانهای کشور تعطیل خواهد بود.
سازمانهای اداری وزارت آموزش و پرورش فردا تعطیل نخواهند بود.[8]
نماینده اتاق بازرگانی عراق: خاورمیانه باید یک واحد اقتصادی شود!
عصر دیروز بیش از چهل نفر از رؤسای اتاقهای بازرگانی و بازرگانان شیخنشینها و کشورهای عربی که برای شرکت در نمایشگاه صنایع و محصولات ایران به تهران آمدهاند، برای ملاقات و معارفه با بازرگانان در اتاق بازرگانی تهران حضور به هم رساندند.
در این جلسه آقای محمد خسروشاهی، رئیس فدراسیون اتاقهای بازرگانی کشور، گفت: عامل اصلی که موجب شد ما در اینجا دور هم جمع شویم رشته مقدس دین مبین اسلام است. عامل دیگر نهضتی است که در هر یک از سرزمینهای ما در جهت زندگی بهتر رو به توسعه و رشد است. به اتکای همین دو عامل اصلی و حیاتی ما باید امکانات و احتیاجات خود را در راه بسط و توسعه مناسبات بازرگانی به کار اندازیم و پیوند نزدیکتری فراهم سازیم. در مدتی که در ایران هستید میتوانید موانع و مشکلات بازرگانی فیما بین را با ما طرح کنید تا با کمک یکدیگر آن را رفع سازیم.
آقای محمود الدره نماینده عراق به نمایندگی شیخنشینها و کشورهای عربی در ضمن تشکر از میهماننوازی دولت و اتاق بازرگانی تهران، گفت: ما باید رفاقت خود را بیشتر کنیم و مناسبات تجاری خود را توسعه بدهیم.
خاورمیانه باید یک واحد اقتصادی بشود و سازمانی بهوجود آید که دست این کشورها را در دست یکدیگر بگذارد.[9]
دریافت نشان
جراید امروز کشور نوشتند: آقای فخرالدین وفا، رئیس اداره کل دفتر و کارگزینی مجلس سنا، از طرف اعلیحضرت همایونی به دریافت یک قطعه نشان همایون مفتخر گردید.[10]
تغییرات در وزارت خارجه
امروز اطلاع حاصل شد که اداره مرزبانی وزارت امور خارجه منحل شد و به جای آن اداره هشتم سیاسی، که به امور ممالک عربی خاورمیانه رسیدگی خواهد نمود، تأسیس شده است.
بر اساس این گزارش، رؤسای ادارات تابعیت، گذرنامه، امور اقتصادی، مجلات، مرزی، هشتم سیاسی تغییر کردهاند.[11]
پینوشتها:
[1]. شمعدان نام مستعار نمایندگی ساواک در کشور عراق است.
[2]. شیخ عبدالرسول قائمی در سال 1275ش در دیزیچه اصفهان به دنیا آمد. مقدمات علوم دینی را نزد پدر و استادان محلی آموخت و در نوزدهسالگی به اصفهان آمد و دوره سطح را در این شهر به پایان برد.
وی در سال 1324 عازم مکه شد و در برگشت به آبادان رسید و در این شهر متوجه حضور کسانی شد که پاکدینی را تبلیغ و علیه اسلام فعالیت میکردند. آیتالله قائمی دست به روشنگری زد و در مقابل حرکت پیروان احمد کسروی ایستاد.
ایشان بعدها به توصیه
آیتالله آقا سیدابوالحسن اصفهانی در آبادان ماندگار شد و غیر از مبارزه با مبلغان بیدینی، منشأ خدمات مذهبی و عمرانی فراوانی شد. ساخت مساجد، پرورشگاه ایتام و حوزه علمیه از جمله اقدامات آیتالله قائمی است.
وی در دوران مبارزه یکی از ارکان استان خوزستان بهشمار میآمد، از پیشگامان نهضت امام خمینی(ره) در سال 1342 بود و در همبستگی روحانیان در این استان سهم بهسزایی داشت.
پس از تبعید امام خمینی(ره)، بسیاری از مبارزان را که تحت تعقیب رژیم پهلوی بودند، پناه داد و سپس آنان را راهی عراق کرد.
یکی از کانالهای انتقال اعلامیههای حضرت امام(ره) از عراق به ایران از طریق ایشان بود. آیتالله قائمی در سال 1360 به اصفهان بازگشت و دوازده سال در مسجد بابالرحمه به برپایی نماز جماعت و تفسیر قرآن مشغول شد و در سال 1372 از دنیا رفت و در صحن حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
[3].
حجتالاسلام حاج سیداحمد خمینی به روایت اسناد ساواک، ص 108.
[4].
آیتالله شیخ شهابالدین اشراقی به روایت اسناد ساواک، ص 231.
[5].
اطلاعات، 8 آبان 1346، صص 1 و 17.