تاریخ معاصر - ۲۱ آبان ۱۳۴۶

نزاع باغبان و راننده هویدا شایعه ترور را ایجاد کرد!/ «دستور می‌دهم چادر از سر زن‌ها بردارید»!/ «به وسیله ایادی ساواک به عناوین مختلف به میلانی اهانت خواهد شد»!/ سپهبد بختیار به بازپرسی نظامی احضار شد/ مذاکرات ایران و انگلستان ادامه دارد/ نیابت ریاست شورای بین‌المللی فلسفه/ رئیس‌جمهوری بلغارستان هفته آینده به تهران می‌آید/ سفر رئیس مجلس ملی رومانی به تهران/ انتصابات وزارت خارجه/ لایحه ملی شدن آب تقدیم مجلس شد/ دستگاه انتظامی دانشگاه تهران منحل شد/ وزیر آموزش و پرورش عربستان سعودی به تهران آمد/ سمینار اتم در پزشکی

نزاع باغبان و راننده هویدا شایعه ترور را ایجاد کرد!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 21 آبان 1346 درباره شایعه سوء قصد به نخست‌وزیر «طبق اظهار منبع از جمله گویندگان این شایعه عباس شاهنده، مدیر روزنامه "فرمان"، و مهندس انزلچی، پیشکار سابق اسدالله رشیدیان، بوده‌اند».
در ادامه این گزارش تصریح شده است: پوررستگار عضو ساواک و نام کوچکش همایون است که در یک جلسه خانوادگی به طور خصوصی این موضوع را به منبع اظهار داشته است.
در یک گزارش دیگر درباره این شایعه آمده است: صحت گزارش خبری در مورد شایعه سوءقصد علیه آقای نخست‌وزیر مورد تأیید این ساواک نمی‌باشد و احتمال می‌رود بروز این شایعه به علت اختلاف و نزاعی بوده که چندی قبل بین باغبان و راننده آقای نخست‌وزیر در منزل ایشان واقع گردیده است.[1]

«دستور می‌دهم چادر از سر زن‌ها بردارید»!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 21 آبان 1346 درباره حجت الاسلام فضل‌الله مهدی‌زاده محلاتی «نام‌برده بالا روز جاری (18 /8 /46) طی یک مکالمه تلفنی با مسئول بخش 3 [گفت] چون احساس می‌شود که مقامات سازمان امنیت مایل هستند از ناراحتی‌های روحانیون و گرفتاری‌های آنان مطلع شده و هرگونه اختلاف و نارضایتی را در ضمن تماس با آنان حل‌وفصل نمایند، بدین جهت و با توجه به این نظریه می‌خواهم مطالبی را به شما بگویم و استدعا دارم دستور فرمایید دراین‌باره بررسی و اقدام عاجلی بشود».
این سند به نقل از حجت‌الاسلام مهدی‌زاده محلاتی می‌افزاید: در تاریخ 6 /8 /46 در دبیرستان محلات به مناسبت برگزاری جشن‌های تاج‌گذاری جشنی برپا بوده است و عده‌ای از معلمین (زن و مرد) و رؤسای ادارات با بانوانشان در این جشن شرکت نموده بودند که اغلب بانوان با توجه به وضع محل چادر به سر داشته‌اند. در این جلسه فرماندار محلات ضمن سخنرانی خود شدیدا به بانوانی که چادر به سر داشته‌اند حمله نموده و خطاب به رئیس شهربانی گفته است: از فردا دستور بدهید خانم‌هایی را که با چادر به خیابان می‌آیند چادر را از سر آنها بردارند. رئیس شهربانی اظهار می‌کند: کتبا دستور بفرمایید تا اجرا شود و فرماندار قبول می‌کند.
سپس هنگام توزیع جوایز فقط به بانوانی که بدحجاب بوده‌اند جایزه می‌دهد و نسبت به سایرین با شدت و حقارت رفتار می‌نماید؛ به طوری که چند تن از بانوان به این عمل فرماندار اعتراض می‌نمایند و در نتیجه مشاجرات لفظی بین فرماندار و بانوان مذکور درمی‌گیرد و مجلس با ناراحتی فوق‌العاده ای که در عموم حاضرین ایجاد شده بود پایان می‌پذیرد.
روز بعد رئیس شهربانی به منظور جبران قضیه با چند تن از مدعوین ملاقات و اظهار می‌دارد: روز گذشته فرماندار حالت طبیعی نداشته است و بدین جهت اظهارات وی نباید موجب تکدر خاطر اهالی شود. ما به‌هیچ‌وجه مزاحم بانوان باحجاب نخواهیم شد. به هر صورت جریان فوق‌الذکر شدیدا افکار عمومی مردم محلات را متأثر ساخته است.[2]

«به وسیله ایادی ساواک به عناوین مختلف به میلانی اهانت خواهد شد»!

سرتیپ بهرامی، رئیس ساواک خراسان، خطاب به رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور اقدامات انجام‌شده علیه آیت‌الله میلانی را تشریح کرد و نوشت: ساواک خراسان درباره [آیت‌الله] میلانی و پسرش اقدامات زیر را به عمل آورده است:
1. رفت‌وآمد به منزل مشارالیه بیش از پیش محدود شده است؛
2. در نظر است از طریق اوقاف ترتیبی داده شود مدرسه مشارالیه، که از پول مردم که به نام سهم امام به میلانی داده‌اند و به نام پسرش به ثبت رسانیده، در اختیار اوقاف قرار گرفته و یا وقف آستان قدس رضوی شود؛
3. پرونده سیدمحمدعلی پسر میلانی، که به اتهام پخش اعلامیه و اقدام علیه مصالح کشور در دادسرای لشکر مفتوح است، به جریان افتد و تحت تعقیب قرار گیرد؛
4. با پخش اعلامیه‌هایی به امضای حوزه علمیه قم یا امضای روحانیون خراسان و یا امضاهای ظاهرالصلاح دیگر نقاط ضعف مشارالیه و خانواده‌اش تشریح و به اطلاع عموم برسد و به وسیله پست از قم برای روحانیون خراسان و طبقات دیگر مردم ارسال گردد؛ حتی به عراق نیز فرستاده شود؛
5. به وسیله روحانیون یا ایادی ساواک به عناوین مختلف به او و پسرش بی‌احترامی و مطالب مندرج در اعلامیه فوق به صورت اعتراض گوشزد گردد؛
6. ایادی و طرفداران قمی را با زمینه مساعدی که وجود دارد علیه نام‌برده تحریک و به زیان هر دو طرف بهره‌برداری شود.
سرتیپ بهرامی در پایان درخواست کرده است: مقرر فرمایند چنانچه نظرات دیگری هست، این ساواک را راهنمایی فرمایند.[3]

سپهبد بختیار به بازپرسی نظامی احضار شد

جراید امروز کشور نوشتند: سپهبد بازنشسته تیمور بختیار، که به موجب اتهامات وارده تحت تعقیب دادستانی ارتش است به بازپرسی احضار شد.
آگهی احضار سپهبد بازنشسته تیمور بختیار از طرف شعبه بازرسی داستانی ارتش انتشار یافت.
در این آگهی احضار گفته شده است: به سپهبد بازنشسته تیمور فرزند فتحعلی شهرت بختیار که در خارج از کشور بوده و مجهول‌المکان می‌باشد ابلاغ می‌گردد که به اتهام ایجاد بلوا و آشوب، تعدى و تجاوز به اشخاص در شعبه ۳ بازپرسی دادستانی ارتش تحت تعقیب بوده و لازم است ظرف دو ماه از تاریخ انتشار آخرین آگهی خود را به شعبه ۳ بازپرسی داستانی ارتش معرفی کند. در صورت عدم حضور و انقضای مهلت مقرره غیابا به پرونده امر رسیدگی و قرار مقتضی صادر خواهد شد.
به موجب اطلاعیه اداره دادرسی نیروهای مسلح شاهنشاهی که در روز 25 مردادماه سال جاری انتشار یافت، کلیه اموال سپهبد بازنشسته تیمور بختیار توقیف شد. وی متهم به سوءاستفاده گردید و تحت تعقیب دادستانی ارتش قرار گرفت.
در اطلاعیه اداره دادرسی نیروهای مسلح شاهنشاهی همچنین قید شده بود:
دادستانی ارتش ضمن جمع‌آوری دلایل و مدارک کافی که تماما حاکی از اقدامات سودجویانه و خلاف قانون سپهبد بازنشسته تیمور بختیار بوده و معلوم گردیده که وی ضمن تقدیم گزارشات خلاف واقع برای تأمین منافع نامشروع شخصی خود از انجام هیچ اقدامی فروگذار نکرده است دستور مصادره کلیه اموال نام‌برده را صادر و پرونده متشکله مراحل قانونی خود را طی و به کلیه اتهامات منتسب به او در دادگاه رسیدگی و جریان امر به موقع به استحضار ملت ایران خواهد رسید.[4]

مذاکرات ایران و انگلستان ادامه دارد

جراید امروز کشور نوشتند: ایران و انگلستان موافقت کردند که برای پیدا کردن راه حل بهتر مسائل مربوط به منطقه خلیج فارس به عنوان دو کشور دوست با یکدیگر همکاری کنند.
این نتیجه از مذاکرات دیروز هیئت‌های نمایندگی ایران و انگلستان گرفته شده است و طی اعلامیه‌ای نتیجه کامل مذاکرات مزبور اعلام خواهد شد.
مذاکرات هیئت‌های نمایندگی ایران و انگلستان از ساعت ۱۱ صبح دیروز در کاخ وزارت امور خارجه آغاز گردید و پس از برگزاری ضیافت ناهار مجددا بعد از ظهر دیروز تا ساعت 4:30 ادامه یافت.
هیئت نمایندگی ایران به ریاست آقای اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه، و هیئت نمایندگی انگلستان به ریاست آقای رابرتس، وزیر مشاور انگلستان در امور خاورمیانه، در جلسات مذاکرات شرکت داشتند.

ضیافت ناهار

پس از پایان مذاکرات صبح دیروز از طرف آقای اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه، ضیافتی به افتخار آقای رابرتس، وزیر مشاور انگلستان، ترتیب داده شد که در آن آقای هویدا، نخست‌وزیر و آقایان دکتر اقبال، دکتر یگانه وزیر مشاور و مقامات عالی‌رتبه وزارت خارجه شرکت داشتند.
در این ضیافت آقای رابرتس، وزیر مشاور انگلستان، پیشرفت‌های اقتصادی ایران را ستود و از آقای اردشیر زاهدی به مناسبت تلاشی که برای تقویت روابط دو کشور به عمل می‌آورد سپاس‌گزاری کرد.
وزیر امور خارجه ایران در پاسخ از شرکت ملت انگلستان در جشن‌های تاج‌گذاری شاهنشاه آریامهر، ابراز خرسندی نمود. آقای زاهدی گفت: ایران و انگلیس باید به خاطر ایفای تعهدات دولت علیاحضرت ملکه انگلیس و دولت شاهنشاهی ایران برای حفظ صلح و امنیت منطقه نزدیک‌ترین روابط را با یکدیگر داشته باشند.
منابع سیاسی اظهار داشتند: در مذاکرات دیروز، هیئت‌های ایران و انگلیس در این مورد توافق کردند که ایران و انگلیس اختلاف عمده‌ای ندارند، بلکه با مسائل مشابهی مواجه هستند که باید آنها را با همکاری یکدیگر حل نمایند.
آقای اردشیر زاهدی ضمن اشاره به حوادث غم‌انگیز خاورمیانه گفت: این حوادث نشان می‌دهد که همکاری نزدیک بیش از پیش ضرورت دارد.
وزیر خارجه ایران افزود: ایران قبل از هرچیز طالب صلح و امنیت و دوستی با کلیه ملت‌های صلح‌دوست است.
وی خاطرنشان ساخت که دوستی یک امر یک‌طرفه نیست و در زندگی شخصی یا در روابط بین ملت‌ها دوستی باید دوطرفه باشد.[5]

نیابت ریاست شورای بین‌المللی فلسفه

در نهمین جلسه شورای بین‌المللی فلسفه و علوم انسانی، که در بخارست تشکیل شد، آقای دکتر علی‌اکبر سیاسی، رئیس اسبق و استاد ممتاز دانشگاه تهران و رئیس انجمن فلسفه و علوم انسانی در ایران وابسته به یونسکو، به اتفاق آرا به نیابت ریاست شورای بین‌المللی فلسفه و علوم انسانی منصوب شد.[6]

دریافت نشان

آقای دکتر سیدمحمد طباطبایی، رئیس اداره پزشکی قانونی، به دریافت نشان درجه اول کوشش نایل آمد.[7]

رئیس‌جمهوری بلغارستان هفته آینده به تهران می‌آید

جراید امروز کشور نوشتند: به قرار اطلاع روز ۲۹ آبان گئورکی ترایکف، رئیس‌جمهوری بلغارستان، برای یک دیدار رسمی وارد تهران می‌شود.
رئیس‌جمهوری بلغارستان میهمان شاهنشاه آریامهر خواهند بود و در مدت اقامت خود در ایران از پیشرفت‌های اخیر کشور و آثار تاریخی دیدن خواهند کرد.[8]

سفر رئیس مجلس ملی رومانی به تهران

به دعوت آقای مهندس شریف‌امامی، رئیس مجلس سنا، فردا شب رئیس مجلس ملی رومانی برای یک اقامت هفت‌روزه به تهران می‌آید.
رئیس مجلس ملی رومانی در طول اقامت خود در ایران از آثار تاریخی اصفهان و شیراز نیز دیدن خواهد کرد.[9]

انتصابات وزارت خارجه

امروز آقای دکتر مقتدری، سخنگوی وزارت امور خارجه، ضمن توضیح پیرامون خبر تغییرات جدید وزارت خارجه یادآور گردید که عنوان مدیر کلی در وزارت امور خارجه حذف نشده و سمت مزبور همچنان باقی است، لیکن به دستور آقای اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه، و از نظر اهمیت ادارات مرکزی وزارت امور خارجه تنها کسانی که دارای مقام سفیری هستند می‌توانند ریاست اداره را داشته باشند و احیانا اگر کسانی که دارای مقام پایین‌تر باشند و به تصدی ادارات منصوب شوند، دارای سمت سرپرست یا کفیل خواهند بود.[10]

لایحه ملی شدن آب تقدیم مجلس شد

ساعت ۹ صبح امروز جلسه علنی مجلس شورای ملی تشکیل شد. ریاست جلسه با آقای مهندسی ریاضی بود.
در این موقع مجلس وارد دستور شد؛ ابتدا آقای عبدالرضا انصاری، وزیر کشور، آقای علی‌اصغر ادیب محمدی را به سمت معاون پارلمانی وزارت کشور به مجلس معرفی کرد و سپس آقای مهندس روحانی، وزیر آب و برق، لایحه ملی شدن آب را تقدیم داشت.
آنگاه رسیدگی به لوایح دولت آغاز شد و لایحه تشکیل وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی مطرح شد.
در کلیات این لایحه آقایان سعید وزیری، دکتر الموتى، مهندس ارفع و فولادوند تذکراتی دادند و از خدمات آقای دکتر ولیان، وزیر جدید اصلاحات ارضی، تقدیر کردند.
آقای دکتر ولیان ضمن پاسخ به تذکرات نمایندگان و تشکر از آنان اظهار داشت: با اطلاع کامل از اهمیت وظایف و مسئولیت‌های عظیمی که در زمینه به ثمر رسانیدن کامل برنامه اصلاحات ارضی بر عهده وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستایی محول گردیده است این اطمینان را دارم که همکاران من در اقصی نقاط مملکت با برخورداری از حمایت‌های همه‌جانبه رهبر عالی‌قدر ملت ایران شاهنشاه آریامهر و با استفاده کامل از مساعدت و همکاری‌های ارزنده فرد فرد مردم این مملکت، که در راه نیل به هدف‌های مقدس انقلاب شاه و مردم، آنی را از پای ننشسته و نخواهند نشست، کماکان با قاطعیت و صراحت و تلاش شبانه‌‎روزی وظایف محوله به خود را انجام خواهند داد و پرواضح است که در راه نیل به این منظور درهرحال و در هر شرایطی از راهنمایی‌های نمایندگان محترم مجلسین قانون‌گذاری ایران استفاده خواهیم نمود. در مورد تشکیل شرکت‌های سهامی زراعی مطالعات لازم انجام پذیرفته و لایحه قانونی تشکیل این شرکت‌ها تقدیم خواهد شد.
در جلسه امروز شور اول لوایح تشدید مجازات عبوردهندگان اشخاص غیر مجاز از مرز، حقوق بارگیری و تخلیه در مورد کشتی‌هایی که معادل ظرفیت بارگیری نمی‌شوند و موافقت‌نامه همکاری فنی بین ایران و بلغارستان انجام شد.[11]

دستگاه انتظامی دانشگاه تهران منحل شد

امروز کسب اطلاع شد که به منظور اجرای برنامه انقلاب اداری در جهت تقلیل کادر غیر آموزشی، دستگاه انتظامی دانشگاه تهران، که از چند سال قبل در دانشگاه به‌وجود آمده بود، منحل گردید.
به قرار اطلاع، این تصمیم با موافقت دستگاه‌های انتظامی و با تأیید اعضای هیئت امنا و مقامات دانشگاه تهران صورت گرفته است.[12]

وزیر آموزش و پرورش عربستان سعودی به تهران آمد

نیمه‌شب گذشته آقای شیخ حسن آل الشیخ، وزیر آموزش و پرورش عربستان سعودی، در رأس هیئتی وارد تهران شد.

متن جایگزین عکس: یوسف ذوالفنون، خزعل، شیخ حسن آل شیخ، هدایتی، باهری، امیر متقی
متن زیرنویس عکس: در این عکس که در فرودگاه مهرآباد برداشته شده از چپ به راست یوسف ذوالفنون: سفیرکبیر عربستان سعودی، خزعل: آجودان کشوری شاهنشاه، شیخ حسن آل شیخ: وزیر آموزش و پرورش عربستان سعودی، دکتر هدایتی: وزیر آموزش و پرورش، دکتر باهری: معاون وزارت دربار شاهنشاهی و امیر متقی: معاون دانشگاه پهلوی شیراز دیده می‌شوند

نیمه‌شب دیشب آقای شیخ حسن آل الشیخ، وزیر آموزش و پرورش عربستان سعودی، به اتفاق آقای عبدالواسع، معاون خود، و یک هیئت فرهنگی به دعوت آقای علم، رئیس دانشگاه پهلوی، و آقای دکتر هدایتی، وزیر آموزش و پرورش، با هواپیما وارد تهران شدند و در فرودگاه مورد استقبال وزیر آموزش و پرورش و معاون وزارت دربار شاهنشاهی و معاونان دانشگاه پهلوی و معاونان تشریفات وزارت امور خارجه قرار گرفتند.[13]

سمینار اتم در پزشکی

صبح امروز سمینار کاربرد رادیو ایزوتوپ‌‎ها در پزشکی با همکاری مرکز اتمی دانشگاه تهران و کمیسیون انرژی اتمی ایالات متحده آمریکا در آمفی تئاتر بیمارستان پهلوی افتتاح شد.[14]

پی‌نوشت‌ها:

[1]. امیرعباس هویدا به روایت اسناد ساواک، ج 1، ص 353.

[2]. شهید حجت‌الاسلام فضل‌الله مهدی‌زاده محلاتی به روایت اسناد ساواک، کتاب اول، ص 257.

[3]. آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواک، ج 3، ص 132. ساواک، که از امتناع آیت‌الله العظمی میلانی در خصوص ملاقات با شاه در عید مبعث و رفتن شاه به مشهد عصبانی بود، درصدد انتقام از این مرجع تقلید مبارز برآمد و محدودیت‌های شش‌ماده‌ای را با عنوان «اقدامات معموله» علیه ایشان طراحی و برنامه‌ریزی کرد.
همان‌طور که در بندهای «4» و «5» و «6» این سند آمده است، ساواک باز از شگرد و تکنیک دائمی خود «ایجاد اختلاف و فتنه‌گری و...» سخن گفته و این بار درصدد بوده است با پخش اعلامیه‌هایی علیه آیت‌الله العظمی میلانی، با عناوین «حوزه علمیه قم» یا «روحانیون خراسان» یا «افراد ظاهرالصلاح دیگر» شخصیت و نفوذ ایشان را بشکند و محدود سازد یا عوامل خود را وادار کند اسباب هتک حرمت معظم له را فراهم کنند.

[4]. اطلاعات، 21 آبان 1346، صص 1 و 4.

[5]. همان، ص 4.

[6]. همان‌جا.

[7]. همان‌جا.

[8]. همان، ص 20.

[9]. همان‌جا.

[10]. همان، صص 17 و 20.

[11]. همان‌جا.

[12]. همان، ص 17.

[13]. همان، صص 1 و 17.

[14]. همان، ص 17.