تاریخ معاصر - ۹ بهمن ۱۳۴۶

پاسخ آیت‌الله شریعتمداری به درخواست سیداحمد خمینی درباره بازداشتی فیضیه!

بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 9 بهمن 1346 «ساعت 9:30 روز 7 /11 /46 آیت‌الله شریعتمداری به اتفاق شیخ غلامرضا زنجانی به منظور بازدید از احمد خمینی به منزل نام‌برده وارد و در این ملاقات آقای اسلامی تربتی نیز حضور داشتند. پس از تعارفات معموله احمد اظهار نموده: روز گذشته شخصی که در سالروز مدرسه فیضیه سخنرانی کرده (منظور سیدمحمد رضوی حائری[1] بوده) وسیله ساواک دستگیر گردیده و موجبات ناراحتی ماها را فراهم نموده است. آقای [آیت‌الله] شریعتمداری اظهار نمودند که این کارها به هیچ وجه صلاح نیست و باعث آبروریزی است».[2]

گزارش ساواک از شایعات درباره جانشینان احتمالی هویدا!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 9 بهمن 1346 «آقای غفوری، رئیس صندوق هواپیمایی ملی ایران، برای یکی از دوستانش تعریف نموده است که چند شب قبل مهندس شریف‌امامی و چند نفر از سناتورها منزل یکی از امرای ارتش که پسرش عضو هواپیمایی کشوری می‌باشد میهمان بوده‌اند. آقای شریف‌امامی گفته است: قریبا آقای هوشنگ انصاری، سفیر شاهنشاه آریامهر در واشنگتن، به تهران احضار می‌گردد و نخست‌وزیر می‌شود؛ زیرا آمریکایی‌ها برای نخست‌وزیری دکتر امینی فشار آورده بودند شاهنشاه زیر بار نرفتند و نظر معظم له بر این است که یکی از "اردشیر زاهدی، دکتر آموزگار و دکتر عالیخانی" را انتخاب نمایند، لکن آمریکایی‌ها موافقت نموده‌اند که هوشنگ انصاری نخست‌وزیر بشود.
در «نظریه رهبر عملیات» این سند آمده است: ادامه تحقیقات در این زمینه توسط منبع غیرمقدور بوده و نیز هرگونه اقدام مستقیم موجب شناسایی منبع خواهد شد.[3]

استفتا از مراجع برای ترور مسعودی!

بر اساس تلگراف اداره کل سوم به ریاست ساواک تهران به تاریخ 9 بهمن 1346 «اخیرا بعضی افراد با مراجعه به پاره‌ای از آیات نظر آنان را نسبت به ترور عباس مسعودی، مدیر روزنامه اطلاعات، استعلام نموده‌اند. خواهشمند است دستور فرمایید تحقیق نمایند چنین اشخاصی برای منظور فوق به آیت‌الله خوانساری مراجعه نموده‌اند یا خیر و همچنین به طور کاملا غیرمحسوس و با رعایت حفاظت کامل به منابع مربوطه آموزش داده شود که چنانچه این قبیل افراد به آیت‌الله خوانساری مراجعه نمودند شناسایی و معرفی و نتیجه را اعلام نمایند».
در ذیل این سند دستور داده شده است: طبق دستورها قبلا مورد اقدام و نتیجه را به اداره کل سوم اعلام دارید.
در ذیل این سند همچنین تصریح شده است: اگر ممکن است به وسیله منبعی که با آقای خوانساری ارتباط دارد تماس گرفته و اطلاعاتی اخذ نماید.[4]
همچنین بر اساس تلگراف ساواک مرکز به ساواک خراسان «اخیرا بعضی افراد با مراجعه به پاره‌ای از آیات نظر آنان را نسبت به ترور عباس مسعودی مدیر روزنامه "اطلاعات" اعلام نموده‌اند. دستور فرمایید تحقیق نمایند تاکنون چنین اشخاصی برای منظور فوق به آیت‌الله میلانی مراجعه نموده‌اند یا خیر و همچنین به طور کاملا غیرمحسوس و با رعایت حفاظت کامل به منابع مربوطه آموزش لازم داده شود چنانچه این قبیل افراد به آیت‌الله میلانی مراجعه نمودند شناسایی و معرفی و نتیجه اقدامات را اعلام نمایند».[5]

تلاش ساواک برای بالا بردن تیراژ آیندگان و تقویت این روزنامه!

بر اساس یک گزارش ساواک به تاریخ 9 بهمن 1346 «آقای حسام منصوری، سرپرست روزنامه "اطلاعات" در خوزستان روز پنجشنبه 5 /11 /46 به گچساران وارد شده و آقای نوری امیری، نماینده اطلاعات در گچساران، را برکنار نموده آقای شفقی، کارمند اداره کار، را به نمایندگی منصوب کرد. نام‌برده روز 6 /11 /46 ضمن ملاقات با یکی از همکاران مطبوعاتی خود در گچساران اظهار داشته ما از طرف سازمان امنیت اهواز شدیدا تحت فشار هستیم که از فروش آیندگان جلوگیری ننماییم، ولی چون فشار سازمان امنیت حکم زور داشته و غیرقانونی است ما توجهی به آن نداریم. من‌جمله اخیرا هر چه از طرف سازمان امنیت دنبال من و آقای کاوه (سرپرست "کیهان") فرستادند با هم قرار گذاشتیم و نرفتیم و به فروشندگان نیز گفتیم که کماکان حق فروش این روزنامه را ندارند».
آقای منصوری اضافه می‌نماید که آیندگان کم کم دارد خوب می‌شود و سر و صورتی به خود می‌گیرد و به موازات این امر مردم هم به طرف این روزنامه جلب می‌شوند؛ لذا روزنامه مذکور یک خطر جدی برای کیهان و اطلاعات محسوب می‌شود؛ لذا ما باید حواسمان جدا جمع باشد و هر طوری هست نگذاریم این روزنامه تیراژ پیدا کند.
آقای منصوری سپس به مخاطب خود توصیه می‌کند که تو هم باید توجه‌ات را کاملا معطوف به این موضوع کرده و نگذاری در این منطقه طرفدار پیدا کند. تا می‌توانی باید در کار روزنامه آیندگان کارشکنی کنی. نام‌برده به دنبال این صحبت از همکار مطبوعاتی خود سؤال می‌کند که تاکنون ساواک این منطقه در مورد آیندگان با تو تماس نداشته و دستوری نداده است و وقتی پاسخ منفی مخاطبش را می‌شنود اظهار می‌دارد: سازمان امنیت در تمام شهرستان‌های مملکت تلاش می‌کند که تیراژ آیندگان را بالا ببرد و تعجب است که چطور در این مورد به شما مراجعه نشده. اکنون تمام نمایندگان و خبرنگاران آیندگان در شهرستان‌های خوزستان مورد توجه مقامات دولتی هستند و سازمان امنیت هم شدیدا از آنها حمایت می‌کند.
دوست آقای منصوری در این هنگام از وی سؤال می‌کند: شنیده‌ام چون در اهواز فروشندگان جراید حاضر به فروش آیندگان نشده‌اند شهرداری می‌خواهد میزهای آنها را برچیند و احتمال دارد این امر به دستور ساواک باشد. آقای منصوری پاسخ می‌دهد: شهرداری ابدا چنین قدرتی ندارد و نمی‌تواند چنین کاری بکند.
امروز قدرت کیهان و اطلاعات هم کم نیست؛ به‌ویژه آنکه در مورد کارشکنی در کار آیندگان با هم توافق نظر نیز دارند.
در «نظریه رهبر عملیات» این سند آمده است: تصور می‌رود تعویض نماینده اطلاعات در گچساران به علت عدم فعالیت وی در جهت امور مطبوعاتی بوده است.[6]

دکتر احسان نراقی در نخستین جلسه کنگره انقلاب اداری: دستگاه‌های دولتی به خود اعتماد و اطمینان ندارند

دکتر احسان نراقی، رئیس مؤسسه تحقیقات اقتصادی، سومین ناطق جلسه افتتاحیه کنگره انقلاب اداری بود. نراقی بحث خود را چنین آغاز کرد: «مسلم است که دستگاه‌های اداری در هر مملکت شدیدا متأثر از محیط اجتماعی آن کشور بوده و محاسن و معایبی که در رفتار و حیات مردم مشاهده می‌شود، در دستگاه‌های اداری کشور نیز خفیف‌تر یا شدیدتر نمودار است؛ به همین جهت، دستگاه‌های اداری ممکن است به‌علت قدرت تحرک بیشتری نسبت به تمایل پیشرفت در جامعه، جلوتر از آن و یا به‌علت کهنگی طریقه فکر و عمل، عقب‌تر از جامعه قرار گیرد، ولی به‌هرحال قسمتی از جامعه بوده و مختصات و ویژگی‌های آن متأثر از عوامل اجتماعی است.
می‌دانیم که قبل از اصلاحات ارضی، رژیم ارباب و رعیتی و نظام فئودالی معتبرترین و قدرتمندترین نیروی اقتصادی و اجتماعی را تشکیل می‌داد، به‌طوری‌که حیات اقتصادی و اجتماعی نه فقط در روستاها، بلکه در شهرها نیز تحت سلطه و نفوذ آن قرار داشت. حال ببینیم که موقعیت این نظام فئودالی در مقابل تشکیلات دولتی چگونه بوده است. می‌توان گفت که مالکین اعم از بزرگ و کوچک واسطه بین دستگاه حکومتی و توده کشاورز بوده و عملا هم به عللی از قبیل وسعت کشور و پراکندگی جمعیت و قلّت عمال دولتی، به‌طور ضمنی به‌صورت قائم‌مقام دولت عمل می‌کردند؛ خصوصا اینکه منافع آنها نیز ایجاب می‌کرد مانع تماس مستقیم توده مردم با دستگاه‌های اداری باشند و حتی سعی می‌کردند توده مردم را در یک حالت خوف و رجا نسبت به دستگاه‌های اداری نگه دارند. در نتیجه مأموران را تحت نفوذ خود آورده و دولت را در انظار به‌صورت عامل تعدّی و اجحاف و مزاحمت جلوه داده و خود چنین تظاهر می‌کردند که حمایت مردم از تعدیات مأمورین دولت هنری است مختص ایشان و تنها آنها هستند که مرموزانه به دستگاه‌ها راه داشته و از قوانین و مقررات پیچیده و سیاست‌های پشت پرده آگاه‌اند. نتیجه‌ای که از این وضع منتج می‌گردید عبارت است از:
اولا: دستگاه اداری و نظام فئودالی به‌صورت دو سازمانی که لازم و ملزوم یکدیگر بودند، درآمدند و در نتیجه دستگاه اداری هم از لحاظ روحیه مأموران و هم از نظر تشکیلاتی به این وابستگی خو گرفت و همه‌گونه وسیله و امکان سنجش درک تماس با مردم و تمایلات و دسترسی به خواسته‌های آنها را از دست داد.
ثانیا: مأمورین دولت بیش از حد واقعی به‌صورت افراد مزاحم و متعدی درآمده و شناخته شدند. اکنون که نظام ارباب و رعیتی به کلی دگرگون شده و توده انبوه کشاورزان خود را مستقیما با تشکیلات دولتی مواجه می‌بینند، مشکل بزرگ، رتق و فتق امور و تأمین نیازمندی‌های آنان است. مضافا اینکه با امحای نظام سابق، درخواست‌ها و نیازمندی‌هایی که قرن‌ها در عالم رؤیا برای آنها وجود داشته، در نظرشان قابل حصول جلوه کرد و آنان به حقوق و امتیازاتی که فرد حقا باید از آن برخوردار و بهره‌مند باشد، واقف گردیده‌اند».
ناطق سپس گفت: «مرحله نوین آن است که دولت احساس و استنباط کند که علاوه بر مسئولیت‌هایی که در گذشته به دوش داشته، مسئولیت‌های جدیدی برعهده دارد که عبارت است از ارشاد و هدایت و تعلیم مردم؛ به این معنی که مأمور دولت که در گذشته صرفا موظف به اجرای قانون در تحت شرایط و به کیفیتی که قبلا گفتیم بود، اکنون باید وظیفه مشاورت و هدایت مردم را نیز ایفا کرده و به‌نحو صحیحی در جهت منافع کشاورزان و توده مردم تکالیف و وظایفی را که در سابق مالکین بر عهده داشته، انجام دهد.
به عبارت دیگر، مأمور دولت برخلاف گذشته تنها هنگامی ظاهر نمی‌شود که عمل خلافی به وقوع پیوسته باشد، بلکه می‌کوشد که با پیش‌بینی و دلسوزی مردم را هدایت کرده و زندگی آنها را سروسامان بخشد.
دکتر نراقی چنین به سخن ادامه داد: «تحولات عمیق اجتماعی که در پیش داریم، بدون همکاری و همگامی دولت با مردم به‌هیچ‌وجه میسر نیست و اما مطلبی که شایان کمال توجه است، آن است که شاید به‌علت همین شرایط و احوال، دستگاه‌های دولتی نیز خود اعتماد و اطمینان کامل ندارند. نشانه بارز این عدم اعتماد، وجود ناهماهنگی‌ها و عدم قاطعیت در تمام سطوح دستگاه‌هاست؛ به‌طوری‌که به‌عنوان مثال در غالب موارد هنگامی که مجری و مسئول یک دستگاه خط مشی و برنامه را با علاقه‌مندی مطمح نظر قرار می‌دهد، خود دستگاه ذی‌ربط و سایر دستگاه‌هایی که در این مورد با آن مرتبط می‌باشند، تعهد و استمرار کافی از خود نشان نمی‌دهند».[7]

کمبود معلم، فیلم سینماها و عوارض گمرک در کمیته‌های کنگره انقلاب اداری مورد قرار گرفت

کمیته‌های هفت‌گانه کنگره انقلاب اداری از ساعت 3 بعد از ظهر دیروز در محل باشگاه افسران تشکیل گردید. کمیته‌های مذکور صبح دیروز به کار انتخاب اعضای هیئت‌رئیسه خود پرداختند که اسامی کلیه منتخبین در شماره دیروز جراید کشور منتشر گردید.
بررسی مسائل و مشکلات اداری از بعد از ظهر دیروز عملا آغاز شد.

مدارس دوسره شود معلم نداریم

در کمیته مواد غذایی و بهداشتی و دارویی پیشنهاد شد که در شهرستان‌ها به علت امکاناتی که وجود دارد مدارس دوسره شود و بلافاصله از طرف نماینده مشاور دولتی پاسخ داده شد: معلم نداریم!
گفته شد که چرا سپاهی دانش آذربایجان را به ایلام می‌فرستند؟ بهتر است در همان آذربایجان، که موطن اصلی اوست، خدمت خود را انجام دهد. جواب داده شد که سپاهی منطقه بایستی به مناطق دیگر اعزام شود که تمام مناطق کشورش را دیده باشد.
پیشنهاد شد معلمین در وسط سال منتقل نشوند؛ زیرا وضع تحصیلی دانش‌آموزان دستخوش بی‌نظمی می‌شود. پاسخ داده شد: این امری است انسانی و ممکن است به علل خانوادگی و یا خدای ناکرده بیماری حادی مجبور باشیم یک معلم را منتقل کنیم.

امان از گمرک

در کمیته امور گمرک و امانات پستی، نامه‌ای که یک خانم نوشته بود مطرح گردید. این خانم یادآور شده بود که بسته‌ها و اماناتی که می‌رسد، برای دریافت بسیار معطل می‌شویم و عوارض گمرک هم زیاد است؛ ضمنا کارکنان گمرک ارباب رجوع را بسیار اذیت می‌کنند. قرار شد این پیشنهاد با راه‌حل آن به هیئت‌رئیسه کنگره پیشنهاد گردد.

بذر بدهید ـ مشغول اقدام هستیم!

در کمیته کشاورزی پیشنهاد شد که سازمان اصلاح بذر در شهرستان‌ها شعبه داشته باشد و بذر سالم به مردم بدهد. پاسخ داده شد: «مشغول اقدام هستیم»؛ همچنین پیشنهاد شد مطالعه لازم برای تعیین میزان سطح کشت هر محصول در مناطق کشاورزی صورت گیرد. پاسخ داده شد: «این برنامه عملی می‌شود».
پیشنهاد شد مبلغ وام کشاورزی و مدت آن افزایش داده شود. پاسخ داده شد: «در حدود امکانات مالی عمل خواهیم کرد»؛ همچنین پیشنهاد شد جزوه‌هایی منتشر گردد که در هر منطقه توزیع گردد و شامل آب و هوا، نوع خاک و خصوصیات کشاورزی آن منطقه باشد. پاسخ داده شد: «به چشم!» پیشنهاد شد شعبات فروش نفت در دهات زیاد شود. پاسخ داده شد: «به چشم!»

سخنرانی وزیر کشور؛ دعوای کارکنان شهرداری برای تقسیم نان

در کمیته رسیدگی به مسائل شهری، آقایان دکتر گودرزی، وزیر مشاور، و مهندس عبدالرضا انصاری، وزیر کشور، شرکت داشتند. وزیر کشور ۵۵ دقیقه نطق کرد.
در پاسخ سؤال راجع به وضع شهر، وزیر کشور گفت: «در یک شهرستان تعداد 170 نانوایی است که شهرداری از هر نانوایی هر روز صبح دو عدد نان برای بازدید می‌برد. وقتی غروب می‌شود، دعوای کارکنان شهرداری بر سر تقسیم 340 نان بین خود مسئله‌ای ایجاد می‌کند».

برای تعریف جمع نشدیم!

سپس نماینده بانک کشاورزی اقدامات بانک کشاورزی را تشریح کرد و به تعریف و تمجید از آن پرداخت، اما رئیس جلسه به او گفت: «آقاجان، ما اینجا جمع نشده‌ایم که از دولت تعریف کنیم. ما باید مشکلات را مطرح کنیم».
یکی از نمایندگان مردم گفت: «اجرای آرای صادره حل اختلاف کمیسیون اصلاحات ارضی به دست مأموران ژاندارمری انجام می‌شود و در این کار تأخیر می‌گردد. پیشنهاد می‌شود آرای صادره به‌وسیله سازمانی که وابسته به وزارت دادگستری باشد، به مرحله اجرا درآید».
در کمیته شماره پنج آقای مهندس شالچیان، وزیر راه، حضور داشت. در این کمیته یکی از نمایندگان مردم پیشنهاد کرد برای امور باربری زمینی، هوایی، راه‌آهن و راه شوسه، وزارت حمل و نقل ایجاد شود.
نماینده دیگری گفت: «هر راهی ساخته می‌شود، در زمان کوتاهی خراب می‌شود. جالب آن است که در کنار این راه‌ها روی یک تابلو بزرگ با خط جلی می‌نویسند: "آسفالت اساسی". قبلا که این جمله نوشته می‌شد، این راه‌ها به‌زودی خراب می‌شد و حالا هم که تابلو می‌گذارند، باز هم به‌سرعت خراب می‌شود. پیشنهاد می‌شود برای راه‌ها شناسنامه تهیه شود. در این شناسنامه نام مقاطعه‌کار با مبلغ پرداخت‌شده و دوام آن که تضمین شده است، منعکس گردد؛ به این ترتیب به کار مقاطعه‌کاران خاطی رسیدگی خواهد شد».
آقای مهندس شالچیان، وزیر راه، راجع به پیشنهادات مربوط به تهیه شناسنامه برای راه‌های کشور موافقت کرد.
یکی دیگر از نمایندگان مردم گفت: «3500 کیلومتر راه‌آهن و کیلومترها راه شوسه داریم. مقادیر زیادی در جلفا و خرمشهر بار داریم، ولی چون آمار نداریم، بخش خصوصی ناراحت است. راه‌آهن ناراحت است. هواپیمایی ناراحت است. علتش این است که آمار نداریم و بخش خصوصی دچار سرگیجه می‌شود. در بندرگاه‌ها و مرزها بارانداز کافی وجود دارد، ولی مدت توقف بار شش ماه تا یک سال طول می‌کشد و ترخیص نمی‌شود و کامیون‌ها در آن مراکز متوقف می‌شوند به امید اینکه فردا بار می‌زنند».
اعضای جلسه احسنت گفتند و بعد نماینده هواپیمایی شروع به صحبت کرد.

اعلان ختم!

در کمیته شماره شش، یکی از نمایندگان مردم گفت: «اینکه کار نشد تا هر کس می‌میرد، عده‌ای دنبال وزیر وزارتخانه می‌روند که برای تجلیل از آن مرحوم و اعلام مجلس ختم امضا بگیرند. برگزاری مجالس ختم حداقل چندین روز وقت نزدیکان متوفی را می‌گیرد و عده‌ای را تجهیز می‌کنند که هرچه بیشتر مجالس ختم باعظمت جلوه کند و این باعث رکود کارهاست!»
یکی دیگر از نمایندگان مردم (یک خانم) گفت: «ساعات کار اداری باید تقلیل داده شود. اگر وقت ادارات کاهش یابد، کارمندان با دلگرمی بیشتری کارها را انجام خواهند داد».[8]

هیئت عالی برنامه به برنامه چهارم رسیدگی کرد

جلسه هیئت عالی برنامه، صبح امروز به ریاست آقای هویدا، نخست‌وزیر، در سازمان برنامه تشکیل گردید و آخرین بررسی برنامه چهارم عمرانی کشور انجام گرفت.
پیش‌بینی می‌شود برنامه چهارم در اولین جلسات هیئت دولت مورد بررسی نهایی قرار گیرد و سپس قانون برنامه چهارم و طرح‌های مربوطه تقدیم مجلس شورای ملی گردد.[9]

از صبح فردا؛ تلقیح واکسن فلج در دبستان‌ها آغاز می‌شود

تلقیح واکسن فلج به دانش‌آموزان دبستان‌های پایتخت، به وسیله اداره کل بهداری آموزشگاه‌ها با همکاری بهداری شهر تهران از صبح فردا آغاز می‌شود.
تلقیح دانش‌آموزان به وسیله ۵۰ اکیپ پزشکی انجام می‌شود و ۵۷۸ هزار نفر از دانش‌آموزان ۷ تا ۱۲ ساله دبستان‌های تهران علیه بیماری فلج تلقیح می‌گردند.
یک مقام مطلع گفت: برای تلقیح دانش‌آموزان پیش‌بینی‌هایی به عمل آمده است و به دانش‌آموزانی که بیماری‌هایی نظیر بیماری قلبی، کلیوی، تب، گریپ و بیماری عفونی داشته باشند واکسن داده نخواهد شد.[10]

«به شکایت مردم از ادارات دولتی باید رسیدگی شود»

روزنامه «اطلاعات» نوشت: ساعت 10:10 بامداد امروز، جلسه علنی سنا به ریاست آقای مهندس شریف‌امامی تشکیل شد. آقای سیدمهدی فرخ به عنوان نطق قبل از دستور صحبت کرد و گفت: تشکیل شورای دولتی همیشه مورد نظر بوده و هست که امیدوارم دولت به این امر توجه نماید.
ناطق درباره انقلاب اداری تذکراتی داد و از جمله گفت: توجه به شکایات مردم از مسائلی است که باید در کنگره انقلاب اداری مورد توجه قرار گیرد تا شکایت‌های مردم از ادارات و وزارتخانه‌ها در یک مرجعی مورد رسیدگی قرار گیرد و رأی این مرجع قاطع باشد و متخلفین مجازات شوند تا پرونده‌های ده‌ساله و بیست‌ساله در جریان باقی نماند.
آقای فرخ اضافه کرد: گاهی در ادارات دولتی روی خصومت و اغراض شخصی یک راپورت غلطی تهیه می‌کنند و بر اساس آن پرونده‌ای تشکیل می‌شود که به قول ضیاءالملک قره‌گزلو «پرونده وزیر گیج‌کن» می‌شود.
آقای فرخ در پایان اظهار داشت: بنده شنیده‌ام که در ادارات قانون را تفسیر می‌کنند. این جرم است. تفسیر قوانین از مختصات مجلس شورای ملی است. از آقای نخست‌وزیر تقاضا دارم به این امر توجه فرمایند و دستور رسیدگی بدهند.

معرفی معاون

در این موقع مجلس وارد دستور شد. آقای مهندس گلسرخی، وزیر منابع طبیعی، آقای احمد علی احمدی را به سمت معاون پارلمانی آن وزارتخانه معرفی کرد.
سپس لایحه اجازه الحاق ایران به هفت قرارداد بین‌المللی گمرکی برای شور اول مطرح شد.
آقای دکتر صدیق تقاضا کرد توضیح داده شود که این قراردادها که در سال ۱۹۵۴ به تصویب رسیده، چرا حالا به مجلس آمده است؟
آقای دکتر یگانه درباره این لایحه توضیحاتی داد و لایحه برای شور دوم به کمیسیون ارجاع شد. بعد لایحه حل اختلافات بین وزارت دارایی با شهرداری‌های رشت، لاهیجان و بندر پهلوی برای شور اول مطرح شد.
آقای دکتر صدیق گفت: به موجب این لایحه معلوم می‌گردد که از 66 سال قبل شهرداری وجود داشته، درحالی‌که قانون تشکیل شهرداری‌ها در سال 1309 تصویب شده است. خواستم بدانم که این اختلاف از کجا ناشی شده است.
آقای دکتر یگانه، وزیر مشاور، توضیح داد که از چهار سال قبل از مشروطیت در هر محل شهرداری وجود داشت و با دولت قراردادهایی امضا شد و از تاریخ 1309 دیگر طرف قرارداد با مردم و مؤسسات، شهرداری‌ها شدند.
این لایحه نیز برای شور دوم به کمیسیون مربوط ارجاع گردید.
در این موقع لایحه ایجاد دوره ستوان‌یاری در ژاندارمری و شهربانی کل کشور برای شور اول مطرح گردید و چون اظهار نظری نشد، برای شور دوم به کمیسیون فرستاده شد؛ سپس شور اول دو لایحه مربوط به اصلاح ماده 31 و اضافه نمودن یک تبصره به ماده 34 قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی انجام شد.
آقای دکتر صدیق از معاون وزارت جنگ خواست که توضیح دهد اولا چرا درصد افسران نسبت به جمع کل افراد ارتش از بین رفته و ثانیا چرا اصلاحات قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی یک جا به مجلس آورده نمی‌شود؟
تیمسار کاتوزیان ضمن توضیحاتی گفت: ترقیات فنون نظامی دیگر اجازه نمی‌دهد که درصد افسران ثابت باشد و ناچار برای هر سال باید سازمان جدیدی بدهیم؛ لذا این کار امکان ندارد و اصلاحات قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی را نیز نمی‌شود یکجا آورد؛ زیرا هر اشکالی پیش می‌آید فورا به وسیله متخصصین بررسی و راه چاره آن به صورت لایحه تقدیم می‌شود و نمی‌توان منتظر بود تا اشکالات مثلا به ده تا برسد تا لایحه قانونی تهیه و تقدیم شود.
در پایان جلسه علنی امروز لایحه تأیید عمل دولت در مورد تدریس آقایان دکتر طاهر ضیائی، دکتر خانلری و دکتر محمد باهری تصویب و به دولت ابلاغ شد.[11]

شهردار از تخم مرغ فاسد مسموم شد

صبح امروز آقای جناب‌زاده، شهردار شمیران، دچار مسمومیت غذایی شد و پس از انتقال به بیمارستان رضا پهلوی در بخش 1 بیمارستان مزبور بستری شد.
بنا بر اطلاع، علت مسمومیت آقای شهردار خوردن تخم مرغ فاسد بوده است.[12]

اعتراض کسبه سه‌راه ژاله

کسبه و مغازه‌داران سه‌راه ژاله به عنوان اعتراض، امروز مغازه‌ها را تعطیل کرده و به شورای عالی اصناف رفتند.
چندی پیش شهرداری برای آنکه در سه‌راه ژاله میدان بزرگی احداث کند، تصمیم به خریداری املاک مغازه‌های موجود آنجا که در حدود 60 مستغل می‌باشد گرفت.
آقای شهابی، رنگ‌فروش این محل، گفت: شهرداری یک اخطار 48 ساعته داده و امروز مأموران برای تخریب مغازه‌ها و منازل آمده بودند. بدین جهت به شورای عالی اصناف آمدیم. نظر کسبه این است که باید سرقفلی به آنان داده شود.[13]

وزارت آموزش و پرورش: دبیران لیسانسیه تا گروه ۱۲ ارتقا پیدا می‌کنند!

امروز سخنگوی وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد: متعاقب مکاتباتی که از چند ماه پیش بین وزارت آموزش و پرورش و سازمان امور اداری و استخدامی کشور انجام گرفته بود، امروز سازمان امور اداری و استخدامی کشور کتبا به اطلاع وزارت آموزش و پرورش رسانید که کارمندان لیسانسیه دولت، از جمله دبیران لیسانسیه تا گروه ۱۲ جدول استخدامی، که در مرحله دوم اجرای قانون عمل خواهد شد، ارتقا خواهند یافت.
این دسته از کارمندان، ابتدا در گروه ۶ طبقه‌بندی خواهند شد و سپس بر اساس آیین‌نامه‌ای که جزئیات آن در دست تهیه است، با چند سال سابقه خدمت در هر گروه، تا گروه ۱۲ بر حسب مدت سنوات خدمت قرار خواهند گرفت.
به علاوه، در مرحله اختصاصی گروه‌های قطعی نیز به‌هیچ‌‌وجه حقوقی که افراد مورد نظر بر اساس مقررات قبلی دریافت می‌داشتند، تقلیل نخواهد یافت و از این جهت نیز موردی برای نگرانی متصور نیست.[14]

محله مقصود بیک شمیران آلوده به هاری است!

منطقه مقصود بیگ شمیران از نظر بیماری هاری، آلوده اعلام شد و بهداری و شهرداری مشترکا برای پاک‌سازی قطعه زمین آلوده‌ای که لاشه سگ‌ها در آن دفن شده‌اند، اقدام کردند. در این مورد، مؤسسه پاستور نیز توصیه‌های لازم را به اداره بهداشت تهران کرده است.
اداره بهداشت تهران دستور معدوم کردن کلیه سگ‌های ولگرد دشت‌ شمیران را صادر کرد و از مردم این منطقه درخواست شد تا در هر کجا سگ ولگرد سراغ دارند، فورا به اداره بهداشت تهران اطلاع دهند. به همین منظور، بیست مأمور سگ‌کش با وسایل لازم به منطقه شمیرانات اعزام شدند.
به مأموران شهرداری و بهداشت دستور داده شد تا با کسب اطلاع از مردم محلی، برای کشف محل دفن لاشه سگ‌ها اقدام کنند و نسبت به سوزاندن لاشه و ضد عفونی محل و سراسر زمین موقوفه مقصود بیگ اقدام نمایند.
چندی پیش، سگ هاری در این منطقه کودکی را گزید و پدر و مادر کودک با آنکه وی را به انستیتو پاستور برده و واکسن تزریق کردند، به دلیل گزیدگی از ناحیه سر، قبل از آنکه واکسن در کودک مؤثر گردد، به بیماری هاری مبتلا شد و در بیمارستان فیروزآبادی درگذشت.[15]

کاسیگین: آمریکا در خاورمیانه با آتش بازی می‌کند

«رویتر» از نیویورک گزارش داد: کاسیگین، نخست‌وزیر شوروی، امروز طی مصاحبه‌ای که در مجله «لایف» منتشر شد قول داد که هرگز نخواهد گذاشت ویتنام شمالی، که هم‌پیمان آن است، در برابر «تجاوز آمریکا» به زانو درآید.
وی همچنین آمریکا را متهم کرد که با جلوگیری از حل و فصل بحران خاورمیانه با آتش بازی می‌کند.
کاسیگین گفت: تا هنگامی که جنگ ویتنام ادامه دارد ما نمی‌توانیم با آمریکا روابط عادی داشته باشیم.
کاسیکین در مورد جنگ ویتنام گفت: آمریکا مخارج کلانی می‌کند تا از یک مشت ژنرال که مطلقا آبرو و ارزشی در جامعه ویتنام ندارند دفاع کند.
وی افزود: من در سفر خود به غرب در انگلیس و فرانسه حتى یک نفر را ندیدم که تجاوز آمریکا را علیه مردم ویتنام موجه بداند.
وی در مورد پیشنهادهای صلح آمریکا گفت: آمریکا در این پیشنهادها می‌کوشد شرایط خود را بر مردم ویتنام تحمیل کند درحالی‌که ویتنام شمالی یک کشور شکست‌خورده نیست و هرگز شکست نخواهد خورد. ما به نوبه خود آنچه در قوه داریم به کار خواهیم برد تا ویتنام شکست نخورد. تجاوز آمریکا با مقاومت روزافزون مردم ویتنام شمالی و جنوبی مواجه خواهد شد. در عین حال شوروی طرفدار آن است که مسئله ویتنام هرچه زودتر حل شود، اما نه به آن ترتیب که آمریکا در اوج قدرت باشد و ویتنام به عنوان کشور شکست‌خورده تلقی شود.
کاسیگین در مورد خاورمیانه گفت: آمریکا به دلایلی سیاست تجاوز و بازی با آتش را در خاورمیانه دنبال می‌کند؛ در نتیجه دیگر نمی‌توان گفت از حیثیت آمریکا در جهان کاسته شده بلکه باید گفت چنین حیثیتی وجود خارجی ندارد.
وی افزود که تنها راه حل خاورمیانه مستلزم بیرون رفتن اسرائیل از مناطق متعلق به اعراب است.[16]

«در خوزستان جوانان تحصیل‌کرده بومی فراموش شده‌اند»

لزوم تجدید یا ترمیم آسفالت راه اهواز ـ آبادان، استفاده از وجود جوانان تحصیل‌کرده و بومی خوزستان برای گردش چرخ‌های کارخانجات عظیم صنعتی این استان و تأسیس شرکت واحد اتوبوس‌رانی در آبادان از جمله مهم‌ترین مسائلی بود که در بیست‌ویکمین جلسه هیئت مشورتی «اطلاعات» در آبادان مورد بحث و مذاکره قرار گرفت.
آقای مشکساران، نماینده و خبرنگار «اطلاعات» در آبادان و دبیر هیئت مشورتی، تفصیل مذاکرات جلسه را به شرح زیر گزارش داده است:

مشکل اتوبوس‌رانی

مثل اینکه مسئله اتوبوس‌رانی در آبادان چندان مورد نظر مسئولان امر نیست؛ زیرا مدت‌هاست که اهالی آبادان با مشکل اتوبوس روبه‌رو هستند و هنوز برای تأسیس شرکت واحد اتوبوس‌رانی در این شهر اقدامی به عمل نیامده است.
آقای دکتر علی نراقی، عضو هیئت مشورتی، ضمن سخنان خود درباره مشکل اتوبوس‌رانی در آبادان اظهار داشت: تعدادی از اهالی و دانش‌آموزان مدارس همه‌روزه با اتوبوس‌های شرکت نفت به مدرسه یا محل کار خود می‌روند، اما برای سایر ساکنین آبادان وسیله‌ای برای رفت‌وآمد نیست و باید مدت‌ها برای رسیدن به محل کار و یا خانه خود پیاده‌روی کنند.
از وضع اتوبوس‌های قراضه و فرسوده شهری همان بهتر که اصلا حرفی به میان نیاید؛ چون «بود و نبود» این آهن‌پاره‌های متحرک برای مردم بی‌تفاوت است!

تأمین بهداشتی ندارند

آقای غلامعلی عطاآبادی، سخنران دیگر جلسه، ضمن اشاره به وضع خیابان‌های پردست‌انداز احمدآباد اظهار داشت: آسفالت قسمتی از خیابان‌های احمدآباد به وسیله پیمانکار «اگوسازی» کنده شده و هنوز مرمّت نشده است. شاید پیمانکار مربوطه و مسئولین امور شهر فراموش کرده‌اند که تسریع در تجدید آسفالت یا ترمیم این خیابان‌ها برای جلوگیری از بروز گرد و خاک ضرورت دارد و همین فراموشی یا سهل‌انگاری، بهداشت ساکنین احمدآباد را به خطر انداخته است.
اهالی تقاضا دارند برای آسفالت خیابان‌های احمدآباد و سایر خیابان‌هایی که آسفالت آن کنده شده است اقدام لازم معمول گردد.

در بوته فراموشی

تجدید یا ترمیم آسفالت جاده آبادان ـ اهواز، که اهمیت اقتصادی و کشاورزی فراوانی دارد، در بوته فراموشی مانده و کمترین توجهی به آن نشده است. آقایان عطاآبادی، هژبری، دکتر نراقی و شماس به ترتیب درباره جاده آبادان ـ اهواز و مشکلاتی که برای اتومبیل‌ها، اتوبوس‌ها و کامیون‌ها هنگام تردد در این جاده پیش می‌آید، مطالبی اظهار داشتند.
اعضای هیئت مشورتی در پایان تقاضا کردند که از طرف مسئولین امر نسبت به تجدید آسفالت راه آبادان ـ اهواز از طریق پل بهمن‌شیر تصمیم عاجلی اتخاذ گردد.

یک مشت افراد مزاحم!

در این هنگام، آقای دکتر نراقی به وضع افراد بیکاره‌ای که در پارکینگ‌ها یا جلوی مغازه‌ها برای اهالی ایجاد مزاحمت می‌کنند، اشاره کرد و گفت: متأسفانه روزبه‌روز بر تعداد این قبیل افراد بیکاره و بیمار افزوده می‌شود. این افراد ولگرد، به اصطلاح خود، ماشین‌پا یا باربر هستند که اصولا طرز برخورد آنان با مردم زننده است و تا زمانی که از اشخاص پولی دریافت نکنند، دست از مزاحمت برنمی‌دارند. قبلا معمول بود که از طرف اداره راهنمایی برای ماشین‌پاها شماره و کارت مخصوص صادر می‌شد و همگی لباس متحدالشکل می‌پوشیدند. حتی باربرهای شهر هم شماره و مشخصات داشتند، درحالی‌که اکنون به این مسائل توجه نمی‌شود.

زشتی و زیبایی!

خانم ادیب درباره بلوار جدیدی که با هزینه هنگفت در انتهای خیابان پهلوی ایجاد گردیده، مطالبی بیان داشت و ضمن آن گفت: متأسفانه در کنار این بلوار زیبا، زباله‌های شهر روی هم انباشته می‌شود تا از آنجا با کامیون به نقطه‌ای در خارج از شهر حمل گردد. این امر علاوه بر اینکه بهداشت ساکنین آن حدود را به مخاطره می‌اندازد، به موقعیت و زیبایی بلوار نیز لطمه می‌زند. بسیار بجاست که برای انباشتن زباله‌ها و حمل آن به خارج از شهر، محل دیگری در نظر گرفته شود.

استفاده از افراد بومی

جوانان خوزستان از مسئولین امر تقاضا دارند در صورت استخدام کارمند جدید یا به ‌کار انداختن تأسیسات صنعتی در هر شهر، از وجود جوانان تحصیل‌کرده بومی استفاده شود. اعضای هیئت مشورتی با عنوان کردن موضوع بالا درباره استفاده از وجود افراد بومی در صنایع محلی، اظهار عقیده کردند: خوزستان یکی از قطب‌های صنعتی موجود کشور است و روزبه‌روز بر تعداد تأسیسات عظیم صنعتی در شهرهای این استان افزوده می‌شود. برای به گردش درآوردن چرخ‌های کارخانجات صنعتی جدید، طبعا باید از وجود جوانان تحصیل‌کرده هر محل استفاده شود و این، حق مسلم جوانان دیپلمه و جویای کار بومی خوزستان می‌باشد.

آسایش یا زجر

در پایان جلسه، وضع نامرتب بعضی از سالن‌های سینما در آبادان مورد بحث قرار گرفت. آقای شماس در این مورد گفت: درحالی‌که مردم برای تفریح وارد سالن‌های سینما می‌شوند و باید از آسایش و راحتی بیشتری برخوردار باشند، متأسفانه وضع نامرتب سالن‌ها و فرسودگی صندلی‌ها آنان را زجر می‌دهد! امیدواریم کمیسیون نمایشات در وضع سینماهای شهر بررسی دقیق‌تری نماید و در جهت رفاه و آسایش مردم هنگام استفاده از فیلم‌های سینمایی اقدامات لازم به عمل آورد.[17]

مردم مبارکه اعتصاب برق را شکستند!

روزنامه «اطلاعات» نوشت: اهالی مبارکه، که به علت گرانی نرخ برق از مصرف نیروی برق خودداری می‌کردند و شب‌ها در مغازه‌ها و خانه‌های خود شمع و چراغ نفتی می‌افروختند، پس از ده شبانه‌‌روز دست از اعتصاب کشیدند و بار دیگر لامپ‌های برق در خانه‌ها و مغازه‌ها روشن شد.
طی این مدت، از طرف استانداری اصفهان و شهرداری مبارکه به مردم قول قطعی داده شد که برای ارزان شدن نرخ برق در مبارکه اقدام مقتضی به عمل آید. نرخ برق در مبارکه کیلوواتی سه ریال و نیم بود، اما حدود دو هفته قبل، بهای هر کیلووات آن به پنج ریال افزایش یافت و منجر به خودداری عموم اهالی از مصرف نیروی برق در مبارکه و قُراهای اطراف گردید. تقاضای اهالی این است که نرخ برق در مبارکه به همان میزان قبلی تقلیل یابد.[18]

پی‌نوشت‌ها:

[1]. حجت‌الاسلام سیدمحمد (ابوالمعالی) رضوی حائری فرزند سیدمهدی (جمال‌الدین) در سال 1330ش در قم به دنیا آمد. وی پس از اتمام دوره ابتدایی جهت فراگیری معارف و علوم اسلامی وارد حوزه علمیه قم گردید.
وی در تاریخ 6 /11 /1346 برابر با 25 شوال 1387 سالروز حمله مزدوران و کماندوهای رژیم پهلوی به مدرسه فیضیه درحالی‌که بیش از شانزده سال نداشت پس از اتمام نماز جماعت مدرسه فیضیه قم به امامت آیت‌الله العظمی محمدعلی اراکی در حضور بیش از دویست نفر از طلاب به مدت بیست دقیقه به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی در سخنان خود ضمن انتقاد از عملکرد رژیم به فاجعه‌آفرینان فیضیه حمله کرد و با گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان این واقعه در پایان امام خمینی(ره) را دعا نمود.
پس از سخنرانی، طلاب مدرسه فیضیه وی را به حجرات خود بردند و با لباس مبدل فراری دادند. فردای آن روز ساواک قم موفق به دستگیری وی شد و بلافاصله ایشان را روانه زندان قزل قلعه در تهران نمود. هم‌زمان قرار بازداشت موقت وی صادر گردید.
پس از نزدیک به یک ماه بازجویی‌های پیدرپی قرار بازداشت وی به قرار اخذ التزام تبدیل و در مورخه 13 /12 /46 آزاد گردید.

[2]. حجت‌الاسلام حاج سیداحمد خمینی به روایت اسناد ساواک، ص 119.

[3]. جعفر شریف‌امامی به روایت اسناد ساواک، ص 218.

[4]. مسعودی‌ها به روایت اسناد ساواک، ص 199.

[5]. آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواک، ج 3، ص 156؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک؛ استان خراسان رضوی، ج 5، ص 464.

[6]. مطبوعات عصر پهلوی ـ روزنامه آیندگان به روایت اسناد ساواک، ص 71.

[7]. اطلاعات، 9 دی 1346، ص 8.

[8]. همان، صص 1 و 4 و 17.

[9]. همان، ص 20.

[10]. همان‌جا.

[11]. همان، صص 17 و 20.

[12]. همان، ص 17.

[13]. همان‌جا.

[14]. همان، صص 1 و 17.

[15]. همان‌جا.

[16]. همان، ص 3.

[17]. همان، ص 5.

[18]. همان‌جا.