متن پیش رو یکی از اسنادی است، برگرفته از ساواک، که امیر اصلان افشار در کتاب خود سروها در باد، در مورد پیامدهای ناشی از درج نامۀ رشیدی مطلق ـ ارتجاع سرخ و سیاه ـ در روزنامۀ اطلاعات روز 17 دی‌ماه سال 1356، آورده است.

بازتاب واقعۀ 19 دی 56 در روزنامه‌های خارجی
متن پیش رو یکی از اسنادی است، برگرفته از ساواک، که امیر اصلان افشار در کتاب خود سروها در باد، در مورد پیامدهای ناشی از درج نامۀ رشیدی مطلق ـ ارتجاع سرخ و سیاه ـ در روزنامۀ اطلاعات روز 17 دی‌ماه سال 1356، آورده است. این سند نظریه‌های روزنامه‌های خارجی را در مورد واقعۀ مذکور بیان داشته است که در ذیل به نظارۀ آن می‌نشینیم.
 
نظریۀ روزنامه‌های خارجی دربارۀ وقایع قم
هفته‌نامۀ اشپیگل، چاپ آلمان، در این باره نوشت: در حادثۀ قم، تعداد شهدا زیاد است. جریان تظاهرات و اعتراضات با شورش طلبه‌های قم آغاز شد که در طی آن طبق اطلاعات رسمی شش و طبق اطلاع غیر رسمی 60 نفر است.
آبزرور، چاپ انگلستان، در همین زمینه نوشت: طلاب مذهبی قم دست به تظاهرات زدند که علیه اقدامهای به ستوه آورندۀ دولت تظاهرات می‌کردند. این تظاهرات با آتش مسلسل پلیس در هم کوبیده شد و رسماً اعلام گردید که شش طلبه کشته شد. اما آمار غیر رسمی حکایت از 11 برابر بیشتر از آن است.
تمام جنازه‌ها را پلیس از بیمارستان و جاهای دیگر به تهران برد. شایع است که زخمی‌های بدحال را هم با آمپول هوا کشته‌اند. جنازه‌ها را به سه شرط پس می‌دادند، 1) 500 تا 5000 تومان پول گلوله؛ 2) دفن در بهشت‌زهرای تهران؛ 3) نگرفتن مجالس ختم.1
 


پی نوشت:
1. امیراصلان افشار ، سروها در باد: آخرین روزهای شاه در تهران/ به تقریر امیر اصلان افشار؛ تهیه و تنظیم محمود ستایش، تهران: نشر البرز، 1378، ص161.