هنگام غروب در ضیافت، کوکتیل سفارت لبنان، که به مناسبت پایان مأموریت سفیر برپا شده بود شرکت کردم. در این مراسم بسیاری از میهمانان مراتب همدردی و حمایت خود را نسبت به من ابراز داشتند، و «فرانک جیلز» خبرنگار تایمز هم که در آنجا حاضر بود، درباره سفر چند روز قبل خود به آمریکا و ملاقاتش با اردشیر زاهدی گفت...
سه‌شنبه 31 اکتبر 1978 [9 آبان 1357]
"هنگام غروب در ضیافت، کوکتیل سفارت لبنان، که به مناسبت پایان مأموریت سفیر برپا شده بود شرکت کردم. در این مراسم بسیاری از میهمانان مراتب همدردی و حمایت خود را نسبت به من ابراز داشتند، و «فرانک جیلز» خبرنگار تایمز هم که در آنجا حاضر بود، درباره سفر چند روز قبل خود به آمریکا و ملاقاتش با اردشیر زاهدی گفت: «... اردشیر با اصرار فراوان از من خواست تا به عنوان یک دوست عقیده‌ام را راجع به اشتباهات هیئت حاکمه ایران در برخورد با مسائلی که پیش آمده بیان کنم. و من بعد از کمی درنگ در پاسخش گفتم: به نظر من اگر به قوای نظامی دستور داده شود که اینطور بی‌محابا به سوی مردم بی‌سلاح شلیک نکنند، به بهبود اوضاع خیلی کمک خواهد شد. که اردشیر در مقابل این گفته من با شگفتی پرسید: واقعاً اینطور فکر می‌کنی فرانک؟! و بعد در حالی‌که نشان می‌داد جدی بودن پیشنهاد مرا کاملاً درک کرده، جواب داد: حتماً در اولین فرصت این مسئله را به اطلاع اعلیحضرت خواهم رساند...»1"2
14آبان 1357، تیراندازی سربازان حکومت نظامی به سوی مردم در اوایل انقلاب اسلامی و اطراف دانشگاه تهران
شماره آرشیو: 1200-۸ع
پی نوشت:
1. جالب است بدانیم که روز 7 آبان 1357 (یعنی درست همان روزی که اردشیر زاهدی قول داد توصیه «فرانک جیلز» را به اطلاع شاه برساند) ناگهان رویّه حکومت شاه در مقابله با تظاهرات مردم هم عوض شد. همان روز «عاملی تهرانی» (وزیر اطلاعات کابینه شریف امامی) اعلام کرد: «... در تظاهرات کوشش می‌شود کسی کشته نشود». و پس از آن نیز روز 10 آبان 1357 نطق شریف امامی را در مجلس شنیدیم که گفت: «... دستور داده‌ایم که مأموران حتی‌المقدور از کشتن مردم خودداری کنند. چون موجب ناراحتی خواهد شد و بیش از همه گرفتاریش بیخ ریش دولت خواهد ماند. چون این کشتارها، هفته و چهلم و سال دارد...».
و به این ترتیب یکی از معماهای تاریخ انقلاب اسلامی نیز حل می‌شود. که علت این تغییر رویّه رژیم چه بوده؟ و چرا از روز هفتم آبان 57، رژیم شاه در مقابله با تظاهرات مردم، از دسته‌های چماقدار ـبه جای افراد مسلح ـ استفاده کرده است؟... که در این زمینه شاید یادآوری تاریخ 8 آبان 57 به عنوان روز حملات وسیع چماقداران به مردم شهرهای مختلف، مثل: تهران، سرپل ذهاب، یزد، سنندج، صومعه‌سرا، قصر شیرین، و نیز هجم مزدوران «سالارجاف» به اهالی پاوه، برای توجه به ماهیت قضیه لازم باشد. گرچه باید این مسئله را هم تذکر داد که رژیم شاه تنوانست رویّه چماقداری و خودداری از تیراندازی قوای یونیفرم‌پوش به مردم را تا مدت زیادی ادامه دهد، چون پس از کشتار دانشجویان دانشگاه تهران در روز 13 آبان 57 و برقراری دولت نظامی ازهاری در روز 15 آبان، برنامه‌های رژیم به قدری دگرگون شد، که ناچار کشتار مردم بی‌سلاح توسط قوای نظامی را نیز از سر گرفت. ـمترجم
2. پرویز راجی، خدمتگزار تخت طاووس، ترجمه: ح.ا.مهران، انتشارات اطلاعات، چاپ اول: 1364، ص288.
دریافت صفحه با کد QR