سپهبد اسکندر آزموده فرزند محمود در سال 1291ش در تهران متولد شد. تحصیلات خود را در مدرسه متوسطه نظام1 و دانشکده افسری ادامه داد و در سال 1312 2 وارد ارتش شد. در سال 1324 سروان پیاده گردان یکم هنگ ششم بود که به منظور مقابله با ارتش پیشه‏‌وری به آذربایجان اعزام شد.3 آزموده در 1332 در جریان شکل‌‏گیری توطئه براندازی دولت دکتر محمد مصدق سرهنگ دوم پیاده و فرمانده هنگ پهلوی بود و دعوت سرهنگ نصیری را برای شرکت در کودتا بر ضد دولت پذیرفت.4 او از طریق نصیری با عوامل کودتا ارتباط برقرار کرد و در دیداری با زاهدی قول وفاداری و همکاری داد.5یکی از اقدامات وی تشکیل جلسات شبانه برای توجیه افسران و ترغیب آنان به حضور در کودتا بود.6سرهنگ آزموده در این عملیات چهار مأموریت به گروه خود داد که عبارت بودند از: 1. دستگیری سرهنگ ممتاز فرمانده هنگ جمشیدآباد و مأمور حفاظت از منزل نخست‏‌وزیر؛ 2. استقرار بخشی از نیروهای خود در نزدیکی منزل دکتر مصدق به جهت آنکه چنانچه مقاومتی از سوی نیروهای حافظ منزل وی روی داد این نیروها به تقویت سربازان گارد بپردازند؛ 3. دستگیری سرتیپ ریاحی رئیس ستاد ارتش؛ 4. قطع مخابرات مرکز بازار.7 در شب 24 مرداد 1332 از سوی سرهنگ آزموده دستور اجرای عملیات صادر شد8 و خود او نیز پس از آنکه متوجه شد عملیات قطع ارتباط مرکز مخابرات هنوز انجام نگرفته است در نیمه‌‏شب همراه با دو کامیون سرباز به مرکز تلفن بازار رفت و به زور اسلحه متصدی مرکز را مجبور به قطع ارتباط کرد.9 او سپس به منظور ادامه عملیات از مرکز مخابرات به سوی خیابان کاخ در حرکت بود که از شکست کودتاگران آگاه شد و در بامداد 25 مرداد مجدداً به مرکز مخابرات مراجعت کرده و دستور وصل مجدد مخابرات را صادر کرد. سرهنگ آزموده برای آنکه چون دیگر کودتاگران دستگیر نشود به فرمانداری مراجعت و تقاضای کارت عبور و مرور کرد اما از سوی ستاد ارتش دستور بازداشت وی صادر و بازجویی از او آغاز شد.10
 
یک روز پس از پیروزی کودتاگران در 29 مرداد، آزموده از حبس آزاد و فرماندهی تیپ یکم کوهستانی و تیپ یکم زرهی را بر عهده گرفت و به دستگیری افسران وفادار به دولت دکتر مصدق اقدام کرد.11 آزموده پس از بازگشت محمدرضا پهلوی به کشور بلافاصله به درجه سرهنگ تمامی ترفیع یافت و نشان رستاخیز درجه 1 نیز به وی داده شد. او همچنین به عضویت در کمیسیون مخصوص رسیدگی به وضع افسران در کودتای 28 مرداد درآمد. وظیفه این کمیسیون شناسایی افسران همراه با کودتا و تقاضای ترفیع آنان بود.12 پس از کودتا و دستگیری دکتر مصدق وظیفه حفاظت از وی در سلطنت‏آباد بر عهده هنگ پهلوی و سرهنگ آزموده فرماندهِ این هنگ گذاشته شد.
 
سرهنگ آزموده پس از مدتی به عنوان معاون نماینده نظامی ایران به انگلستان مأمور شد و در عین حال به فراگرفتن دوره تاکتیک نظامی پرداخت.13 او که در انتظار پاداشی بزرگ بود در سال 1336 در نامه‏ای به اردشیر زاهدی نارضایتی خود را از ترفیع نیافتن به درجه بالاتر اعلام کرد و از وی خواست نزد شاه در این مورد وساطت کند.14 آزموده پس از گذراندن دوره موشک در آمریکا به ایران بازگشت و با درجه سرلشکری به به فرماندهی لشکر آذربایجان و فارس منصوب شد. در خرداد 1342 او که فرمانده لشکر تبریز بود با اجرای طرح «شیر» و آماده‏باش همه نیروها از هر حرکتی در تبریز جلوگیری کرد و تقدیرنامه‏ای نیز در این خصوص دریافت داشت.15 سرلشکر آزموده در 1344 به فرماندهی لجستیکی نیروی زمینی منصوب شد16 و چندی بعد به سپهبدی و آجودان‏لشکری شاه ارتقاء یافت. آزموده پس از بازنشستگی در سال 1347 از سوی جمشید آموزگار وزیر دارایی دولت هویدا به معاونت وزارت دارایی و سرپرستی کل گمرک منصوب شد و تا سال 1353 در این مقام ماندگار بود. او از دی 1353 تا 1356 استاندار آذربایجان شرقی بود. با آغاز حرکت انقلاب اسلامی، آذربایجان نیز چون دیگر استانها در تب و تاب بود و در 29 بهمن 1356 مردم تبریز نیز مانند دیگر نقاط ایران درصدد برآمدند تا مراسم چهلم شهدای قم را برگزار کنند اما این حرکت از سوی استاندار آذربایجان در تبریز سرکوب شد و عده‏ای در درگیری با نیروهای دولتی کشته و مجروح شدند. آزموده حکومت نظامی در شهر برقرار کرد ولی آرامش به شهر بازنگشت. از این‏رو شاه او را مقصر اصلی آشوب دانست و او در نهم اسفند از استانداری عزل و به تهران فراخوانده شد.17 سپهبد اسکندر آزموده پس از عزل از استانداری به انگلستان رفت و در سال 1377 در همان کشور درگذشت.

پی نوشت: