تهیه و تنظیم: حسین مولایی
 
قوای پراکنده و سنتی ایران در دوره رضاخان با شکل‌گیری نهادی به نام «ارتش نوین» یا «قشون متحدالشکل» از نو سازمان و از نظر نفرات، تجهیزات و ساختارهای اداری توسعه می‌یابد. ذیل ساختارهای شکل‌گرفته این شعار سر داده می‌شد که ایران صاحب یکی از قدرتمندترین ارتش‌های جهان شده است. بااین‌حال فروپاشی ارتش در 3 شهریور 1320 همه شعارها در خصوص توانایی ارتش را کنار زد.
 
دلایل متعددی برای علل ناکارایی ارتش مطرح است که یکی از آنها تأکید بر نمایش دادن و بی‌توجهی به تقویت قوا از راه عملیات و مانور نظامی است. افسران و سربازان در آن مقطع عمدتا برای رژه آموزش می‌دیدند و کارایی نظامی به محاق رفته بود. در این رابطه به یکی از اسناد وزارت جنگ پهلوی اول اشاره می‌شود. سند زیر بخشنامه‌ای درباره ایراد نقشه‌های نظامی است. این بخشنامه سال 1314 از طرف کفیل ستاد ارتش سرلشگر ضرغامی صادر شده است:
 
 
«متحدالمال
به‌طوری‌که مشاهده می‌شود اغلب نقشجات و طرح‌هایی که ضمیمه راپورت‌های راجع به عملیات و مانورها می‌باشد مغشوش و بدون رعایت اصول معموله نقشه‌کشی تهیه گردیده؛ مثلا اسامی محل‌ها را به‌طور معکوس نسبت به شمال و جنوب نوشته‌اند، عوارض سطح زمین از یکدیگر متمایز نیستند و خطوط بی‌اساس و مبهی روی نقشجات دیده می‌شود که بدین واسطه مواضع و محل‌ها را نمی‌توان صحیحا تشخیص داد. نظر به اینکه هر افسر موظف است به نقشجات آشنا بوده و بتواند از عهده مطالعه و استفاده از آنها حتی نقشه‌برداری مقدماتی از نظر نظامی برآید، لذا عموم افسران باید چنانچه نواقصی از این حیث در معلومات و اطلاعات آنها باشد به اسرع اوقات مرتفع سازند. از طرفی هم برای آنکه افسران خود را موظف به کسب این اطلاعات بدانند باید جلساتی از دروس و کنفرانس‌های قسمتی نیز اختصاص به دروس و مطالعات مزبوره یافته و حتی‌المقدور علما و عملا در نقشه‌کشی و طرز مطالعه نقشه و نقشه‌برداری مقدماتی نظامی ورزیده گردند ــ در امتحانات افسران موضوع فوق مورد امتحان قرار داده شده و نمره مخصوص به افسران تا فرماندهان هنگ‌ها داده خواهد شد. کفیل ستاد ارتش سرلشگر ضرغامی»
 

بخشنامه‌ای از کفیل ستاد ارتش رضاخان، سرلشگر ضرغامی، درباره ایراد نقشه‌های نظامی