سرلشکر عبدالرضا افخم ابراهیمی در سال 1266 در تهران چشم به جهان گشود. پدرش سلطانعلی خان وزیر افخم از شخصیتهای بانفوذ دربار مظفرالدین شاه قاجار بود. افخم ابراهیمی پس از خاتمه تحصیلات مقدماتی به منظور تکمیل تحصیلات راهی اروپا شد و در کالج نظامی اتریش به فراگیری علوم نظامی پرداخت و قریب به شش سال در آنجا روزگار گذرانید. 1 او پس از بازگشت به ایران در سال 1290 با درجه سروانی در ژاندارمری استخدام گردید.
سال 1300 همزمان با تشکیل قشون متحدالشکل با درجه سرهنگ دومی به ریاست ستاد لشکر آذربایجان منصوب شد و یک سال در آن سمت خدمت نمود و بعداً عهدهدار ریاست ستاد لشکر مرکز که تحت فرماندهی سردار سپه وزیر جنگ بود گردید. ارتقا به درجه سرتیپی ثمره جدیت او در انجام امور محوله در این دوران میباشد. در سال 1303 در سفر جنگی سردار سپه به خوزستان عضو هیئتی بود که برای سرکوب شیخ خزعل به منطقه اعزام شده بود و به عنوان رئیس دفتر ستاد جنگی رضاخان انجام وظیفه نمود. افخم ابراهیمی در دوره رضا شاه عهدهدار مشاغل بسیاری بود. در اسفند سال 1310 رئیس رکن دوم ارکان حرب (ستاد ارتش) گردید 2 و در همان سال در کمیسیون مرزی ایران و ترکیه به عنوان عضو شرکت نمود. در خرداد ماه سال 1313 که رضا شاه به دعوت مصطفی کمال آتاتورک راهی ترکیه شد عدهای از نظامیان وی را همراهی میکردند، رضا شاه در انتخاب نظامیان همراه خود دقت بسیاری به کار برد تا به آتاتورک بفهماند افسران تحصیل کردهای در ارتش در خدمت او هستند. همراهان نظامی رضا شاه عبارت بودند از : سرلشکر امانالله جهانبانی، سرتیپ محمدصادق کوپال و سرتیپ افخم ابراهیمی. هیئت مزبور موظف بودند در مدت اقامت در ترکیه ضمن بازدید از واحدهای نظامی و مذاکره با فرماندهان ترک، سازمان نظامی ترکیه را مورد توجه قرار دهند و گزارشی در این زمینه برای رضا شاه و ارکان حرب کل قشون تهیه کنند. 3
کلنل گلروپ (رئیس سوئدی ژاندارمری ایران) و جمعی از صاحبمنصبان و افسران ایرانی ژاندارمری.
1. عبدالرضا افخم ابراهیمی 2. کلنل گلروپ
شماره آرشیو: [8- 441 ع]
سال 1320 استانداری کرمانشاه و کردستان و همدان به او سپرده شد و برای برقراری امنیت در آن مناطق تلاش فراوان نمود. 4 یکسال بعد به عنوان فرمانده نظامی تهران معرفی شد 5 و در فروردین سال 1323 به درجه سرلشکری ارتقا یافت و همان سال به جای سرلشکر ارفع فرمانده نظامی راهآهن گردید. او برادران زیادی داشت که همه آنها نام خانوادگی افخمی را برای خود برگزیده بودند. برادر ارشدش محمدحسن امینالملک بود که در سن 37 سالگی به قتل رسید. برادر دیگر وی سلطان ابراهیم افخمی (امیراشرف) یازده دوره نماینده مجلس شورای ملی و دو دوره سناتور بود، برادر دیگرش سپهبد غلامحسین افخمی تا معاونت وزارت جنگ ارتقا مقام یافت . همسرش گیلانتاج امیرابراهیمی دختر امیرالامراء دوم و دامادش سپهبد احمد وثوق بود. عبدالرضا افخم ابراهیمی در سال 1343 در تهران درگذشت و در مقبره خانوادگی در ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.
پی نوشت:
1. افخمی (افخم ابراهیمی)، عبدالرضا، آینده، 8 - 12، سال 13 ، (1366) : 683 – 684.
2. باقر عاقلی، رضا شاه و قشون متحدالشکل (تهران : نشرنامک، 1377)، ص 328.
3. جلال پژمان، فروپاشی ارتش شاهنشاهی: خاطرات سپهبد جلال پژمان فرمانده لشکر گارد شاهنشاهی (تهران: نشر نامک، 1386)، ص 77.
4. باقر عاقلی، ذکاءالملک فروغی و شهریور 1320 (تهران : علمی، سخن، 1367)، ص 185.
5. باقر عاقلی، روزشمار تاریخ ایران از مشروطه تا انقلاب (تهران: نشر گفتار، 1369)، ج1، ص 245.