وی پنجمین فرزند ذکور معتمدالوزاره ملقب به سالارمظفر و سردار انتصار بود که در سال 1261ش در قفقاز به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در عثمانی و تکمیلی آن را در مدرسه حربیه سن‌سیر فرانسه در رشته توپخانه ادامه داد. 1 و دوره پیاده‌نظام را طی کرد. قبل از بازگشت به ایران عضو کمیسیون تحدید مرزی ایران و ترکیه شد و پس از بازگشت به استخدام وزارت امور خارجه درآمد و کنسول ایران در دمشق گشت. اما اندکی بعد به سبب علاقه به رشته تحصیلیش از این سمت استعفا داد و به خدمت نظمیه در آمد. او پس از فتح تهران در نظمیه به سمت ریاست گردان سواره‌نظام ژاندارم مشغول به کار شد و علاوه بر مسئولیت پر کردن توپهای شرپنل، محافظت از راهها و ریاست ژاندارم سوار را برعهده گرفت. اندکی بعد به سبب درایت به سمت معاونت و سپس ریاست نظمیه رسید و سلسله اصلاحاتی در زمینه امور داخلی و تنظیم بودجه ویژه شهربانی انجام داد.
  
وی سلسله مراتبی جدید در نظمیه برقرار ساخت که پایه مدارج بعدی گشت. این سلسله مراتب شامل: رصدباشی، یوزباشی، کمیسر، سرکمیسر و کلانتر بود. 2 رشادت و قابلیت او در اداره امور منجر به کسب لقب سالار مظفر و ریاست بریگاد قزاق شد.   در سال 1297ش وثوق‌الدوله رئیس‌الوزرای وقت او را با سمت ریاست قشون آذربایجان جهت سرکوب اسماعیل‌خان سمیتقو به آن منطقه فرستاد. 3 و او با تدبیر سمیتقو را شکست داد. 4 وی با حمایت خیابانی و یارانش به ریاست نظمیه آذربایجان دست یافت اما اندکی بعد به جرم توطئه علیه خیابانی دستگیر و به تهران فرستاده شد. 5   او در دوران وزارت ‌جنگ قوام‌السلطنه با درجه سرهنگی به ریاست قشون خراسان منصوب شد و موفق گشت در این سمت امنیت نسبی در منطقه برقرار سازد. وی به پاس اقداماتش در خراسان با پیشنهاد وزیرجنگ (قوام‌السلطنه) ملقب به سردار انتصار شد و درجه سرتیپی به دست آورد. پس از کودتای 1299 شمسی استاندار اصفهان گردید.   در سال 1302 ش نظمیه توطئه‌ای را علیه سردار سپه کشف ‌کرد. گویا قصد توطئه‌گران این بود که سردار سپه رضاخان را به قتل برسانند در این رابطه عده‌ای از جمله قوام‌السلطنه نخست‌وزیر سابق و مظفرخان سردار انتصار بازداشت ‌شدند. همسر قوام به مشیرالدوله رئیس‌الوزرا و احمد شاه متوسل شد و درخواست آزادی همسرش و اجازه خروج او را از کشور کرد. پرونده امر حاکی از غیر واقعی بودن موضوع بود. گویا انگلیسیها به سردار سپه گفته بودند که به منظور باز کردن راه ترقی و دست‌یابی به سلطنت وجود افرادی چون قوام‌السلطنه مشکل‌ساز خواهد شد. بنابراین نزدیکان سردار سپه دست به کار شدند و سردار انتصار نیز پس از دادن شهادت علیه قوام بخشوده و آزاد شد و به پاس خدماتش به حکومت کردستان منصوب گشت. 6   وی در دوران حکومتش در کردستان اصلاحات زیادی انجام داد. 7 و به همین دلیل به ترتیب به حکومت بنادر و جنوب خلیج‌فارس (1306ش)، حکومت لرستان و بروجرد (1308ش) و استانداری فارس و آذربایجان (1309ش) دست یافت. 8   مظفر اعلم از سال 1311 به تهران آمد و در سال 1313ش وارد کابینه شد و به ریاست اداره کل تجارت رسید. او در این سمت به ریاست هئیتی برای توسعه معاملات تجاری به شوروی سفر کرد و زمینه قرارداد پایاپای را بین ایران و شوروی فراهم ساخت. سپس به ریاست کل صناعت (1314ش) نائل شد. در سال 1315ش با عنوان وزیرمختاری ایران به بغداد ‌رفت. 9   وی پس از یکسال و نیم به ایران بازگشت و در سال 1317ش در کابینه جم به وزارت امور خارجه منصوب شد. او در کابینه‌های بعدی دکتر احمد متین‌دفتری و علی منصور کماکان عهده‌دار همان سمت بود. در اوایل سال 1319ش مظفر اعلم بار دیگر به استانداری آذربایجان منصوب شد و در چندین کمیسیون مرزی تعیین حدود با دولت شوروی شرکت جست و در مورد استرداد طلاهای ایران که زمان محمدعلی‌شاه از ایران خارج شده بود صحبت ‌کرد. 10 در سال 1330 ش به سمت امیرالحاج و وزیرمختاری ایران در عربستان ‌رسید و سال بعد وزیرمختار ایران در عراق ‌شد. 11   مظفر اعلم در زمان کودتای 25 مرداد 1332ش و فرار محمدرضا شاه و ملکه ثریا به خارج همچنان سمت وزیرمختاری ایران در عراق را عهده‌دار بود. وی به‌دستور دکتر فاطمی وزیر امور خارجه وقت برخلاف درخواست نوری ‌سعید پاشا جهت استقبال از شاه به فرودگاه نرفت به‌همین دلیل پس از کودتای 28 مرداد 1332ش و بازگشت شاه به ایران هنگامی که جهت استقبال به فرودگاه رفت بین او و نوری ‌سعید پاشا مشاجره‌ای شدید رخ داد و او ناچار به‌ترک فرودگاه، نوشتن استعفا و سفر به سوریه شد. 12   وی مدتی در سوریه اقامت داشت و سپس از آنجا به فرانسه رفت و در پاریس ساکن شد. از آن زمان تا سال 1350ش همواره درخواست بخشش و اجازه بازگشت به ایران را داشت تا اینکه در سال 1350ش اجازه بازگشت به او داده شد اما وی پس از چند ماه اقامت در ایران در گذشت. (1351ش) 13   وی هنگام مرگ 90 سال داشت و چهار فرزند به نامهای ستار، حمید، وحید و فرید از او باقی ماند. ستار در سویس پزشکی خواند و در شرکت نفت اشتغال یافت. حمید و وحید به امور تجارتی پرداختند و فرید هم در سویس دکترای پزشکی را اخذ کرد. 14  

پی نوشت:
 

1. حسن مرسلوند، زندگینامه رجال و مشاهیر ایران، ص 213 .

2. پاشالوا مختاری، تاریخ هفتاد ساله پلیس ایران، صص 20-22 و تاریخ پلیس ایران، ص 70 .

3. محمدامین ریاحی، تاریخ خوی، ص 538- 539 .

4. محمد تمدن، اوضاع ایران در جنگ اول یا تاریخ رضائیه، ص 344-345 .

5. احمد کسروی، قیام شیخ محمد خیابانی، ص 140-147 .

6. سید مرتضی تفرشی، نظم و نظمیه در ایران، ص 237؛ ابراهیم صفایی، چهل خاطره از چهل سال، ص 59-61 .

7. محمد مردوخ‌ کردستانی، تاریخ خوی، ص 402 - 404 .

8. حسن مرسلوند، ج 1، ص 214 و مجله آینده سال 13، ص 683 .

9. اطلاعات سالانه، 1341، ص 39-41 .

10. خواندنیها، سال 1330ش، 53، ص 8- 10 و ش 68 ص 2 .

11.  تاریخچه وزارت امور خارجه، ص 15 .

12. خواندنیها، 1332، ش 98، ص 8-9 .

13. مصطفی الموتی، ایران در عصر پهلوی، ج 7، ص 142-143 .

14. باقر عاقلی، خاندانهای حکومتگر ایران، ج 1، ص 502-503 .