حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینی در 24 اسفند 1324ش در شهر قم، در بیت رفیع فقاهت و مرجعیت شیعه دیده به جهان گشود. پدر والامقامش مرجع و رهبر مسلمانان جهان آیت الله العظمی امام خمینی و مادر مکرمه اش حاجیه خانم ثقفی است. حاج سید احمد پس از گذراندن تحصیلات دبیرستانی به اقتضای شوق فطری و سیره خانوادگی...
حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینی در 24 اسفند 1324ش در شهر قم، در بیت رفیع فقاهت و مرجعیت شیعه دیده به جهان گشود. پدر والامقامش مرجع و رهبر مسلمانان جهان آیت الله العظمی امام خمینی و مادر مکرمه اش حاجیه خانم ثقفی است. حاج سید احمد پس از گذراندن تحصیلات دبیرستانی به اقتضای شوق فطری و سیره خانوادگی به تحصیل علوم دینی روی آورد. وی دروس عالی خویش را نزد اساتید بنام حوزه علمیه قم چون حضرات آیات: حاج شیخ مرتضی حائری یزدی، حاج سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و حاج سید موسی شبیری زنجانی فرا گرفت. 1 هنگامی که پدر و برادرش تبعید شدند او وظیفه داشت تا مشعل مبارزه را در کانون قیام روشن نگه دارد. وی در اواخر سال 1344 به همراه یکی از دوستان مخفیانه از طریق آبادان به نجف اشرف رفت. و پس از پنج ماه اقامت در نجف به ایران بازگشت و هنگام مراجعت در مرز خسروی به وسیله ساواک دستگیر و پس از مدتی آزاد و به قم مراجعت کرد. در پایان سال 1345 دوباره برای اطلاع رسانی به پدر بزرگوارش از اوضاع ایران از طریق خرمشهر به عراق رفت و در همین سفر به کسوت روحانیان درآمد و پس از مدتی به ایران بازگشت؛ اما هنگام مراجعت برای دومین بار دستگیر شد و بعد از بازجویی و مدتی حبس در زندان قزل قلعه در تاریخ 24/5/1346 از زندان آزاد شد. 2 حاج سید احمد در سالهای تبعید حضرت امام وظیفه سنگین ارتباط بین مردم و امام را برقرار می کرد. اخبار داخل کشور را به حضرت امام و اطلاعیه ها و پیامهای حضرت امام را به انقلابیون منتقل می کرد. حجت الاسلام والمسلمین سید محمد هاشمی می گوید « هرگونه اطلاعیه و یا پیام که در خارج از کشور به مناسبتهای خاصی از حضرت امام صادر می شد، در تکثیر و توزیع بین نیروهای انقلابی، نقش فرزند گرانقدرشان تعیین کننده بود. به یاد دارم در آن زمان خانه محقری را در یکی از محله های دور افتاده قم تهیه کرده بودند و با امکانات بسیار کم به تکثیر و توزیع بیانیه های حضرت امام اقدام می نمودند. طبیعتاً در آن شرایط با توجه به حساسیت ساواک و شاه این کار بسیار خطرناک بود ولی در عین حال بدون هیچ گونه ترس و واهمه ای، شخص ایشان مسئولیت این وظیفه را به دوش داشتند». 3 در سالهای تبعید حضرت امام، حاج سید احمد نقش مهمی در صیانت از دفتر حضرت امام به عهده داشتند و به امور رسیدگی می کردند. حضرت امام در نامه مورخ 6/8/1349 ش می نویسند « اما راجع به شهریه که نوشته اید زیاد شود، از جهاتی صلاح نیست. اولاً به طوری که اخیراً مشاهد است معلوم نیست وجوه به اینجانب برسد دست و دسته های مختلفی شاید در کار باشد که نگذارند برسد. بنابراین زیاد نمودن صحیح نیست و ثانیاً ممکن است بخواهید زیاد کنید صداها بیشتر شود و دستگاه را به هر نحو است وادار به مخالفت با اصل کنند بنابراین احتیاط در این است که عجالتاً همین نحو که هست باشد عجله نکنید تا ببینم چه می شود. راجع به بیرونی من نمی توانم هر روز دخالتی کنم. شما خودتان هر نحو صلاح می دانید عمل کنید و خیلی مقید نباشید. آمدن و رفتن اصحاب یا اشخاص مهم نیست در هر صورت هر طور صـلاح می دانید ممکن است با حضرت آقای سلطانی هم در این امور مشورت کنید هر طور صلاح است عمل کنید». 4 حاج سید احمد در سال 1365ش مخفیانه عازم نجف اشرف شد و با رحلت برادر بزرگوارش مرحوم آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی رابط بین امام و سایر مراکز مبارزاتی بود. با مبارزات مردم مسلمان ایران به رهبری حضرت امام خمینی، وی بسان یار و یاور پدر هماره در کنارش بود و لحظه ای از رهبر جدا نشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به عنوان رئیس دفتر امام بخشی از مسئولیتهای خطیر ایشان را برعهده گرفت و در خلال این مدت از ایفای وظایف محوله به خوبی برآمد و کوچکترین نقطة ضعفی از او دیده نشد. 5 حضرت امام خمینی (قدس سره) پس از پیروزی انقلاب و تشکیل دولت و دیگر نهادها نقش پدرانه برای همه گروهها داشتند و گروهها با سلیقه های مختلف خود را از انقلاب جدا نمی دانستند، در تنظیم این رابطه حاج سید احمد نقش بسزایی داشتند. حجت الاسلام والمسلیمن موسوی خوئینیها می گوید « با اطمینان میتوانم بگویم که حتی من خودم که رابطه صمیمی بیش از دو برادر هم با حاج احمد آقا داشتم، ایشان اصلاً بین من و فرد دیگری که از لحاظ گرایشات سیاسی نقطه مقابل من بود، در تنظیم رابطه ما با امام فرقی نمی گذاشت و چه بسا من می رنجیدم، مثلاً اگر ملاقات می خواستند سعی نمی کرد یک گروه بیشتر وقت ملاقات بگیرند یا از یک گروه پیش امام زیاد تعریف کند تا توجه امام را به آنها بیشتر کند. و دقیقاً خلاف آن چیزی که معتقد بود انجام میداد». 6 پس از ارتحال اندوهبار حضرت امام به عضویت مجلس خبرگان رهبری و نمایندگی مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی کشور برگزیده شد و تولیت « موسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی » را برعهده گرفت و بسیاری از کتابها و نوشتارهای امام را به زیبایی منتشر نمود و همزمان به تحصیل فلسفه اسلامی پرداخت. 7 در این سالها حاج سید احمد منصب دولتی نپذیرفت. حجت الاسلام والمسلمین محمد شریعتـــــی می گوید « از خود حاج احمد آقا و بعضی از دوستان شنیدم که بعد از رحلت حضرت امام مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه ای و حضرت آیت الله هاشمی رفسنجانی ریاست محترم جمهوری، همواره به مرحوم حاج احمد آقا اصرار داشتند که ایشان به مجلس شورای اسلامی بروند و ریاست مجلس شورای اسلامی را به عهده بگیرند ولی ایشان به هیچ عنوان قبول نکردند و این علیرغم آن بود که ایشان شایستگیهای فراوانی برای احراز پستهای مختلف داشت». 8 سرانجام آن مرحوم پس از عمری تلاش و کوشش در راه پیشبرد اهداف اسلام و نظام اسلامی، پس از یک بیماری در 49 سالگی به تاریخ جمعه 26 اسفند 1373 ش بدرود حیات گفت. 9
پی نوشت:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. « بزرگداشت حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینی»، آئینه پژوهش، سال پنجم، شماره پنجم و ششم (بهمن – اسفند 1373)، ص 174 .
2. علی اکبر مسعودی خمینی، خاطرات آیت الله مسعودی خمینی (تهران: مرکز انقلاب اسلامی، 1381). ص 205 .
3. غلامعلی رجائی، یادگار سپیده (تهران: هاد، 1374). ص 55 .
4. روح الله خمینی، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، وعده دیدار: نامه های حضرت امام خمینی به حضرت حجت الاسلام والمسلمین حاج سید احمد خمینی ]تهران[: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، ص 21 .
5. آینه پژوهش، ص 174 .
6. غلامعلی رجائی، ص 23.
7. آینه پژوهش، ص 174 .
8. غلامعلی رجائی، ص 87 .
9. آینه پژوهش، ص 174- 175 .