حسین کلاته
انتخابات یک فرآیند تصمیم گیری رسمی و قانونی است که طی آن مردم برای اداره کشور ، با ریختن رای به صندوق های انتخاباتی ، شخص یا اشخاصی را برای مقامی مشخص و برای مدت معینی برمی گزینند. انتخابات ممکن است برای تعیین افراد جهت کرسی های مجلس قانون گذاری، تعیین رئیس جمهور، انتخاب شوراهای شهر و روستا و ... باشد که با رای مستقیم مردم امکان پذیر است. در ضمن بسیاری از سازمان های خصوصی، باشگاه ها، انجمن ها، احزاب و ... نیز با رای مستقیم اعضای مرتبط، نمایندگان خود را انتخاب می نمایند. در هر کشور و هر انتخابی ، شرایطی وجود دارد که افراد باید شرایط انتخاب کردن و یا انتخاب شدن را داشته باشند.
نهضت عدالتخواهی در ایران که پایه های اولیه آن در دوره ناصرالدین شاه قاجار گذارده شده بود در دوره مظفرالدین شاه به اوج خود رسید و منجر به تاسیس مجلس قانونگذاری در ایران شد. هر چند انتخابات دوره اول مجلس شورای ملی بر طبق سنت باستانی ایران ، صنفی و طبقاتی بود و از اقشاری چون شاهزادگان، روحانیون، تجار و... به مجلس راه یافتند ولی پایه های دموکراسی و مراجعه به آراء و افکار مردم هموار گردید. تا پیروزی انقلاب اسلامی تعداد بیست و چهار دوره انتخابات مجلس شورای ملی برگزار گردید و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز انتخابات مختلف و متعددی در ایران با حضور گسترده مردم برگزار شده است. در ذیل تعدادی از اسناد و مکاتبات ، منجمله: دستور تاسیس مجلسی از شاهزادگان، علماء و اعیان در دارالخلافه تهران ، نحوه حضور مظفرالدین شاه در مراسم افتتاحیه اولین دوره مجلس شورای ملی، تبریک علماء به مناسبت انتخاب 5 نفر از علمای طراز اول جهت نظارت بر اسلامی بودن قوانین مصوب، تعرفه انتخاباتی، توصیه به جهت انتخاب افراد مد نظر حکام وقت، برای نمایندگی در دوره های مختلف، فهرست نمایندگان و گرایشات سیاسی آنها، تحریم انتخابات و ... ارائه میشود.