مرکز اتمی دانشگاه تهران
روزنامه «اطلاعات» نوشت: امروز خبرنگار ما با آقای دکتر آزاد، رئیس مرکز اتمی دانشگاه، تماس گرفت و کسب اطلاع کرد کارهای ساختمانی مرکز اتمی دانشگاه تهران، که زیر نظر سازمان برنامه انجام میگیرد، به سرعت پیشرفت میکند.
برای به راه انداختن راکتور اتمی در حال حاضر سه نفر از کارشناسان فنی سازمان ملل متحد با متخصصین ایرانی در مرکز اتمی دانشگاه مشغول انجام وظیفه هستند.
آقای دکتر آزاد افزود: جهت استفاده از انرژی اتمی در کشاورزی طرحهایی تنظیم شده و با توجه به احتیاجات منطقهای دنبال خواهد شد.
در حال حاضر هفتاد نفر متخصصین ایرانی در رشتههای مختلف اتمی، که تعلیمات ابتدایی خود را در مرکز اتمی دانشگاه به پایان رساندهاند و سپس موفق به اخذ بالاترین درجه علمی در بزرگترین مراکز اتمی دنیا شدهاند، در مرکز اتمی دانشگاه مشغول انجام وظیفه میباشند.
[1]
دانشجویان رتبه اول به خارج اعزام نمیشوند
امروز وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که از سال آینده از اعزام دانشجویان رتبه اول برای تحصیل به خارج خودداری خواهد نمود و اعتباری را که به این ترتیب صرفهجویی خواهد شد به توسعه و تکمیل دانشگاههای شهرستانها و تأسیس دانشگاههای جدید تخصیص خواهد داد.
یک مقام مطلع در وزارت آموزش و پرورش امروز گفت: از فارغالتحصیلان رتبه اول دوره لیسانس با اعطای نشان و مدال و معافیت در کنکور دوره دکترا تشویق به عمل خواهد آمد.
این مقام افزود: در حال حاضر بیش از ۲۸ دانشگاه و مؤسسه آموزش عالی در داخل کشور وجود دارد و هر دانشگاه و مؤسسه دارای چندین رشته درسی میباشد و هر روز به تعداد دانشکدهها و رشتههای تحصیلی در داخل کشور افزوده میشود.
به این ترتیب از یک طرف امکانات تحصیلات عالی بالاتر از لیسانس در داخل کشور فراهم میگردد و از طرف دیگر تعداد دانشجویان رتبه اول سالانه به ۱۶۰ نفر رسیده است؛ بهطوری که هزینه اعزام آنها به خارج یکی از اقلام بزرگ بودجه وزارت آموزش و پرورش را تشکیل میدهد.
در حال حاضر در سال دهمیلیون تومان بابت هزینه تحصیلی محصلین رتبه اول پرداخت میشود درحالیکه از سال ١٣٣٦ که قانون اعزام محصلین رتبه اول به خارج به مرحله اجرا گذاشته شد عده کمی از این محصلین به کشور مراجعت کردهاند. وزارت آموزش و پرورش قصد دارد با تخصیص دهمیلیون تومان اعتبار سالانه این امر به تکمیل دانشگاههای شهرستانها تدریجا نواقص این دانشگاهها و مؤسسات عالی آموزش را رفع نماید؛ به نحوی که در آینده اصولا احتیاجی به تحصیل جوانان ایرانی در خارج از کشور نباشد.
[2]
در اجرای توافقنامه ایران و کنسرسیوم، بندر معشور مرکز صدور نفت خام میشود
روزنامه «اطلاعات» نوشت: استفاده مجدد از بندر معشور برای حمل و بارگیری نفت خام پس از توافق اخیر ایران و
کنسرسیوم مورد توجه قرار گرفت از تاریخی که بندر خارک مورد استفاده قرار گرفت بندر معشور موقعیت خود را به عنوان بندر صادراتی نفت خام از دست داده است.
از مدتها قبل برنامه جدیدی برای بندر معشور تدوین شد که اکنون در دست اجراست. این برنامه جهت مدرنیزه کردن تأسیسات بارگیری بندر معشور، برای بارگیری «فرآوردههای نفتی» تنظیم شده است.
در حال حاضر از آبادان نفت تصفیهشده به کشتیها بارگیری میشود، اما از اواسط بهار آینده نفت تصفیهشده از بندر معشور بارگیری خواهد شد.
«فرآوردههای نفتی»، توسط لوله از پالایشگاه آبادان به بندر معشور حمل میشود و در آنجا به کشتیها بارگیری میشود. این وضع موجب خواهد شد که دیگر کشتیهای نفتکش وارد شطالعرب [اروندرود] نشوند و دچار مشکلات مخصوص آن نگردند.
شورای عالی آموزش و پرورش جایگزین شورای عالی فرهنگ میشود
قانون تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش به وزارت آموزش و پرورش ابلاغ گردید و بهزودی شورای عالی آموزش و پرورش به جای شورای عالى فرهنگ تشکیل و کار خود را آغاز خواهد کرد.
برای عضویت در شورای عالی آموزش و پرورش از افراد مطلع و باسابقه و کارشناسان آموزش و پرورش استفاده خواهد شد.
مقامات وزارت آموزش و پرورش مشغول تهیه مقدمات تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش میباشند.
به دعوت رئیسجمهوری پاکستان، شاه و فرح به پاکستان سفر میکنند
روزنامه «اطلاعات» نوشت: شریفالدین پیرزاده، وزیر امور خارجه پاکستان، که دیروز تهران را به مقصد کراچی ترک گفت، اعلام داشت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت
فرح پهلوی شهبانوی ایران، به دعوت پریزیدنت ایوبخان، رئیسجمهوری پاکستان، به این کشور مسافرت خواهند فرمود.
اهدای نشان به اسدالله علم
آقای شریفالدین پیرزاده، شب پیش از عزیمت خود به پاکستان، در میهمانی سفیر پاکستان در تهران شرکت کرد و یک قطعه نشان عالی پاکستان را از طرف رئیسجمهوری پاکستان به آقای
اسدالله علم، وزیر دربار شاهنشاهی، تسلیم داشت. در این میهمانی آقایان نخستوزیر، رؤسای مجلسین، چند تن از وزیران، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، و جمعی از سفرای خارجی مقیم تهران حضور داشتند.
[3]
اعطای نشان به رئیس دانشگاه
شورای عالی فرهنگ در هزاروبیستویکمین جلسه خود تصویب کرد که یک قطعه نشان درجه یک دانش به پاس خدمات، تحقیقات و اکتشافات علمی آقای دکتر جهانشاه صالح، رئیس دانشگاه تهران، به ایشان اعطا گردد.
[4]
حمل بار به وسیله هواپیمایی ملی ایران
از هواپیمایی ملی ایران اطلاع میدهند که طی ماه گذشته هواپیماهاى جت بوئینگ (هما) 6695 نفر مسافر و 77 هزار و 157 کیلو بار و محصولات پستی در خطوط اروپا و خاورمیانه حمل کرده است.
وزیر خارجه ترکیه: برای دخالت در بحرانهای خاورمیانه آمریکا نمیتواند از پایگاههای ما استفاده کند!
«آسوشیتد پرس» 30 دسامبر از آنکارا گزارش داد: احسان صبری اگلا یانگیل، وزیر خارجه ترکیه، در پارلمان این کشور اعلام کرد که دولت در نظر دارد مانع استفاده آمریکا از پایگاههای خود در ترکیه برای دخالت در بحرانهای خاورمیانه بشود.
هنگام طرح مسئله بودجه دولتی، یکی از نمایندگان موضوع استفاده آمریکا را از پایگاه «آدانا» در سال ۱۹۵۸ برای انتقال سرباز به لبنان عنوان کرد. نماینده مزبور سؤال کرد آیا به آمریکا اجازه داده خواهد شد که برای دخالت احتمالی در بحران اردن از پایگاههای خود در ترکیه استفاده کند؟ وزیر خارجه پاسخ داد که دولت جدا مشغول بررسی است تا جلوی چنین کاری را بگیرد. در حال حاضر دولتهای آمریکا و ترکیه درباره قراردادهای دوجانبه بین خود مشغول مذاکرهاند.
ملا مصطفى دوباره به رهبری کردها انتخاب شد
یک روزنامه عراقی نوشت: وقتی قانون اساسی موقت عراق به تصویب برسد ممکن است یک نفر کرد به معاونت پرزیدنت عبدالرحمن عارف انتخاب شود. جراید کرد نوشتهاند که ملا مصطفی بارزانی، که شایع بود به علت بیماری از رهبری کردها استعفا میدهد، بار دیگر به رهبری نهضت کُرد انتخاب شد. این تجدید انتخاب در کنگره حزب دموکرات عراق صورت گرفت و ملا مصطفی به علت بیماری نتوانست در این کنگره حضور یابد.
وزیر خارجه ترکیه: افغانستان عضو سازمان همکاری منطقهای میشود
وزیر امورخارجه ترکیه در کیمسیون بودجه پارلمان ترکیه اعلام کرد: عضویت افغانستان و بعضی کشورهای عربی در سازمان همکاری توسعه منطقهای اینک موضوع مذاکره و تبادل نظر اعضای این سازمان و این دول است.
وزیر امور خارجه ترکیه افزود: تمایل شدیدی به توسعه سازمان همکاری توسعه منطقهای وجود دارد.
رئیسجمهور عراق بهزودی به ترکیه میرود
وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد: ژنرال عبدالرحمن عارف، رئیسجمهوری عراق، بهزودی از ترکیه دیدن میکند.
وزیر امور خارجه ترکیه افزود: جودت سونای، رئیسجمهوری ترکیه، از ژنرال عارف برای سفر به ترکیه دعوت کرده است و تاریخ این سفر بهزودی اعلام میگردد.
[5]
پینوشتها:
[1].
اطلاعات، 10 دی 1345، ص 16. فعالیتهای هستهای ایران عملا از دوره پهلوی آغاز شد و یکی از مهمترین کشورهایی که در این زمینه به همکاری با ایران پرداخته بود، ایالات متحده آمریکا بود. این کشور به دلیل مزایای اقتصادی و مسائل امنیتی که وجود یک کشور قدرتمند در برابر شوروری را ضروری میساخت به همکاری با حکومت پهلوی پرداخت. گرچه سندی در رابطه با تمایل و یا فعالیت شاه پیرامون دستیابی به سلاحهای هستهای در آن دوره موجود نیست، اما آمریکا تقریبا هیچگونه مخالفت و یا تردیدی با فعالیتهای هستهای حکومت پهلوی نداشت؛ چرا که فعالیتهای این حکومت مطابق با منافع ملی آمریکا در ابعاد مختلف بود؛ همچنین با توجه به عدم تحقق برنامههای اتمی رژیم گذشته معلوم نیست متحدان غربی و آمریکایی او چه تکنولوژیای را در حوزه نیروگاهی به ایران منتقل کرده و اساسا نیروهای متخصص ایرانی چه نقشی میتوانستند در این زمینه ایفا نمایند. با توجه به سیاستهای آمریکا در صورت تأسیس نیروگاههای هستهای این موضوع زمینهای میشد برای گسیل کردن مستشاران فنی و متخصصان آمریکایی به ایران که در نتیجه علاوه بر سود اقتصادی طرحها برای آمریکا، زمینه اشتغال بسیاری از نیروهای آمریکایی را در ایران فراهم میکرد.
برای مطالعه بیشتر رک:
امضای آمریکا پای یک قراداد جنجالی در ایران!
[2].
اطلاعات، 10 دی 1345، ص 16. بهرغم این خبر که نشان میداد از آن تاریخ دیگر قرار نبود دانشجویی برای تحصیل به خارج اعزام شود و بنا بود هزینه اعزام این دانشجویان در داخل صرف تأسیس دانشگاهها و تحصیل دانشجویان در داخل گردد، در سال 1357، و همزمان با سقوط رژیم پهلوی ۱۷۰ هزار دانشجو داخل ایران و 100هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور تحصیل میکردند، از ۱۰۰ هزار نفر، ۵۷ هزار دانشجو در آمریکا حضور داشتند. در آن زمان ایران بزرگترین کلونی دانشجوی خارجی در آمریکا بود.
[3] .
اطلاعات، 10 دی 1345، صص 1، 15 و 16.
[4] . همان، ص 15. دکتر جهانشاه صالح یکی از هفت فرزند میرزاحسنخان مبصرالممالک به سال 1283 در کاشان به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود به پایان رساند و برای ادامه تحصیل در کالج آمریکایی به تهران رهسپار شد و همچون برادرانش اللهیار و علیپاشا، که از درسآموختگان این مدرسه بودند، به تحصیل پرداخت و تحصیلات عالیه خود را در رشته پزشکی با تخصص در امراض زنان، در آمریکا پی گرفت. او پس از اخذ مدرک چند سالی در ایالات متحده به کار طبابت پرداخت. بزرگترین برادر او عباسقلیخان از نزدیکان
علیاکبر داور در دوران رضاخان بود که هرگز در کمک به دیگر برادران کوتاهی نمیکرد و در برکشیدن آنان نقش مهمی ایفا میکرد.
جهانشاه صالح پس از ورود به ایران، با رتبه دانشیاری وارد دانشکده پزشکی شد؛ سپس بر کرسی استادی بیماریهای زنان تکیه زد. ریاست بیمارستان وزیری، ریاست بخش جراحی بیمارستان زنان، ریاست آموزشگاه مامایی از جمله مشاغل اولیه او بود.
او از اواسط دهه 1320 وارد عرصه سیاست و حکومت گردید و در کابینه
رزمآرا وزیر بهداری شد و در کابینه
علاء نیز در همان شغل باقی ماند. پس از فترتی کوتاه که در دوران
مصدق برایش پیش آمد، مجددا در کابینه نظامی سپهبد
زاهدی، که بعد از کودتای 28 مرداد 1332 تشکیل شد، همان پست را احراز نمود. در سال 1334 باز، با روی کار آمدن حسین علاء، وزارت بهداری به او واگذار و در کابینه
اقبال به خاطر اختلافات شدید برکنار شد و تا سال 1339 ــ که مجددا در کابینه
شریفامامی در این جایگاه قرار گرفت ــ از کار برکنار بود. جهانشاه صالح مدتی نیز به سمت وزارت فرهنگ منصوب شد و در این پست بود که از سوی شاه مأموریتهای ویژهای همچون سفر به آمریکا، هلند، نروژ، ترکیه، فرانسه و... را انجام میداد و افزون برآنها به عنوان نماینده ایران در کنگرههای پزشکی نیز شرکت میکرد.
در کابینههای
امینی و علم این پست را از دست داد و در سال 1344 که به ریاست دانشگاه تهران گمارده شده بود به علت اعتراض گروههای زیادی از دانشجویان رد صلاحیت شد. این اعتراض موجب شد از همه دانشجویان بدهکار ثبت نام کنند و دانشجویان بازداشتی نیز آزاد شوند، امّا با وجود این، دانشگاه تهران تا پایان سال تحصیلی تعطیل ماند. جریان اعتراض دانشجویان از آنجا آغاز شد که در اردیبهشت 1346 جهانشاه صالح، رئیس دانشگاه تهران، اعلام کرد: دانشجویانی که شهریههای خود را پرداخت نکردهاند حق شرکت در امتحانات را ندارند. در اعتراض به این حکم، گروهی از دانشجویان به سوی دفتر امیرعباس هویدا، نخستوزیر وقت، به راه افتادند و لغو شهریه دانشجویان را خواستار شدند، اما هیچ اقدامی از طرف دولت صورت نگرفت. در 13 اردیبهشت، عدهای از دانشجویان در ساختمان اداری دانشگاه تهران جمع شدند و تقاضا کردند با رئیس دانشگاه ملاقات کنند. جهانشاه صالح از ملاقات با آنها سر باز زد و از پلیس جهت متفرق کردن دانشجویان کمک خواست. دانشجویان مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و بعضی از آنان بازداشت شدند. با ادامه اعتراضها، خبری انتشار یافت که فرح پهلوی صندوق ویژهای برای دانشجویان در نظر گرفته تا آنان با گرفتن وام، بتوانند بدهیهای خود را پرداخت کنند، اما این پیشنهاد از طرف گروه زیادی از دانشجویان معترض رد شد. این حرکت به دانشگاه تبریز کشانده شد؛ اگرچه تا مدتها پیش از برکناری صالح، فضای دانشگاه با حضور نظامیان ضد شورش به فضایی نظامی بدل شده بود، اما ثمره این حرکت، برکناری صالح از ریاست دانشگاه بود. صالح پس از برکناری از سوی شاه بهعنوان سناتور انتصابی وارد مجلس سنا شد.
جهانشاه صالح به دلیل تخصص پزشکی و پزشک مخصوص زنان دربار بودن، همواره با شاه، ملکه و... ارتباط نزدیک داشت و به مناسبتهای چهارم آبان، نهم آبان، بیستوچهارم اسفند، جشنهای تاجگذاری و
جشن 2500ساله تبریکات متعددی برای شاه، فرح و ولیعهد میفرستاد. و این نزدیکی تا آنجا بود که در برخی از اسناد «وساطت» وی برای برادرش اللهیار، در نزد شاه و مقامات مورد پذیرش واقعمیشد.
در برخی از اسناد دیده میشود در مکاتبات او با دربار، از واگذاری اتومبیل، عدم پرداخت گمرکات و دیگر سوءاستفادهها از امکانات دولتی سخن رفته است. عضویت وی در تشکیلات
فراماسونری و در کنار افرادی چون مهندس جعفر شریفامامی، استاد اعظم لژ ماسونی، بر بدنامیها و وابستگیهای او افزوده است.
صالح در سالهای 1342 که به ریاست دانشگاه تهران رسید، تلاش کرد دانشگاه را به اسلوب آمریکایی درآورد؛ به همین دلیل بسیاری از اساتید را بازنشسته و رؤسای دانشکدهها را تعویض کرد و درگیریهایی پدید آورد. این درست در زمان حاکمیت جریان «
کانون مترقی» و روی کار آمدن حزب ایران نوین و کابینه
حسنعلی منصور بود.
در دوره محمدرضا پهلوی عموما «حکم» وی را ــ آنگونه که متداول نموده بودند ــ شاه امضا میکرد. در میان اسناد وی چندین حکم از شاه در سالهای 1328 ـ 1357 وجود دارد.
جز احکامی که در بالا ذکر شد در مواردی از وی هم «قدردانی» شده و «مدال»های خاص به وی اعطا گردیده است! در مواردی هم نام وی به عنوان عضو در «شورای بنگاههای خیریه»، که به وسیله حسین علاء در سالهای 1329 اداره میشد، دیده میشود. و باز همین عضویت هم به امضای شاه است و حتی در دورانی که پرویز ناتل خانلری به وزارت فرهنگ منصوب شد (1341) جهانشاه صالح را نیز به عضویت شورای مرکزی دانشگاهها منصوب کرد. عضویت در سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی (1342) به پیشنهاد شاه و عضویت در شورای عالی فرهنگ در سال (1343) به پیشنهاد نخستوزیر از دیگر مناصبی بود که او احراز نموده؛ اینها همه غیر از آن سه سمتی است که فرح پهلوی در مراکزی که زیر نظر خودش بود به او داده است. جهانشاه صالح در دیماه 1375 در 93 سالگی در تهران درگذشت.
رک:
جهانشاه صالح به روایت اسناد لانه جاسوسی، آرشیو اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
[5] .
اطلاعات، 10 دی 1345، صص 4، 13 و 15.