غالبا به تواتر اتفاق میافتاد سیبزمینی پیدا نمیشد، پیاز پیدا نمیشد، تخم مرغ پیدا نمیشد، گوشت پیدا نمیشد؛ چرا در ایرانی که میبایست خودش تمام این کالاها را عمل میآورد و حتی صادرکننده آنها بود چنین اتفاقی رخ میداد؟
«غالبا به تواتر اتفاق میافتاد سیبزمینی پیدا نمیشد، پیاز پیدا نمیشد، تخم مرغ پیدا نمیشد، گوشت پیدا نمیشد؛ چرا در ایرانی که میبایست خودش تمام این کالاها را عمل میآورد و حتی صادرکننده آنها بود چنین اتفاقی رخ میداد؟ برای اینکه سیاست غلط داشتیم؛ اجازه دادیم کشاورزی ایران کاملا نابود شود. این ــ به قول خودشان ــ اصلاحات ارضی پدر کشاورزی مملکت را درآورد. من تصور میکنم شاه این کار را فقط و فقط برای این انجام داد که در غرب بهخصوص آمریکا وجههای پیدا کند و الا این کار از اول تا آخرش غلط بود .... چرا غلط بود؟ برای اینکه در اجرای آن اصلا به این موضوع توجه نشد که این کار صحیح است یا خیر، بلکه تمام توجه بر این مسئله بود که این اقدام چه اثری در دنیای خارج خواهد گذاشت. خارجیها هم خودشان را گول میزدند که ما الان در این قسمت دنیا جزیرهای داریم که هیچ چیزی نمیتواند آن را متزلزل کند و بنابراین [به شاه] کارت بلانش1 دادند.»2
شماره آرشیو: 123698-۲۷۵م
پی نوشت:
1. اختیار تام
2. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با ابوالحسن ابتهاج، نوار شماره 14، صص 10-11. https://iichs.ir/vdcdss0f.yt0jn6a22y.html