انجمن خیریه شاهزادگان قاجاری

مقارن با تحرک و جنبشهای سیاسی جامعه ایران، در آستانه انقلاب مشروطه، آثار اجتماعی این تحول و دگرگونی در افکار عمومی جامعه به اشکال گوناگون نمود یافت. هر گونه تلاش برای تغییر در شرایط موجود و ایجاد وضعیت بهتر، مستلزم مقایسه جامعه خود با جوامع پیشرفته‌تر و به دور افکندن تفکر "سرنوشت محتوم" بود. گشودگی فضای اندیشه در عصر ناصری، مجالی بود تا ایرانیان با دستیازی به این مهم ، بر کاستیهای جامعه آگاه گشته و با افزایش تدریجی مطالبات اجتماعی و سیاسی خویش ، زمینه را برای " انقلاب مشروطیت "مهیا کنند.

اهداف متعالی امور خیریه در کمک به همنوع و دستگیری از مستمندان و فقرا، به خصوص در مواقع بروز بحرانهای سیاسی و اجتماعی، بستری مناسب برای آغاز دگرگونی در لایه های زیرین جامعه است.

در اواخر دوره قاجاریه، اعتقادات مذهبی، انگیزه‏های انسانی و عوامل سیاسی و اقتصادی موجب شد مردم منتظر اقدام دولت نمانند و با همیاری و همدردی و دستگیری از فقرا، برای رفع مشکلات اجتماعی جامعه خویش اقدام کرده ، انجمنهای خیریه متعددی ایجاد کنند. عواملی چون افزایش ثروت و درآمد عمومی، کاهش فقر، ارتقاء نسبی سطح زندگی آحاد جامعه و باورهای انسان محور، در تسریع این امر مؤثر بود . پیش از آن ، "وقف" یگانه شیوه سنتی و مذهبی جامعه برای مواجهه با ناهنجاریهای اجتماعی به شمار می رفت.

سند زیر اساسنامه "انجمن خیریه شاهزادگان و قاجاریه و عموم منتسبین به دولت" است که برمبنای دوازده اصل ، توسط چهل نفر اشخاص معتمد مؤتمن این خانواده، به تاریخ ربیع ‌الاول 1325ه.ق – 1283ه.ش ، در تهران تأسیس شده است .

این اساسنامه، مساعدت به اقویا و اغنیای این خاندان، ایجاد مکاتب برای کودکان، تأسیس شعب انجمن در سایر ممالک محروسه، راهنمایی و کارگشایی افراد خاندان در امور مرتبط به ادارات رسمی، مراقبت از احوال و اعمال سکنه محلات و گزارش وقایع غیرعادیه به انجمن توسط معتمدین و اقدامات مقتضی در این مورد، امر به معروف و نهی ازمنکر نااهلان خاندان ــ در حد تهدیدات خشن و در صورت تداوم اعمال و افعال غیراخلاقی و اسلامی، سلب انتساب وی به خاندان و انجمن ــ ، انتشار روزنامه با هدف تهذیب اخلاق و اشاعه محسنات را از وظایف انجمن مقرر کرده است.

[1]
بسم الله الرحمن الرحیم
انجمن خیریه شاهزادگان و قاجاریه و عموم منتسبین به دولت علیه، افتتاح این انجمن، که مشتمل است بر چهل نفر اشخاص معتمد مؤتمن، به مبارکی و میمنت در شهر ربیع ‌الاول 1325 هفته دو روز منعقد خواهد شد.

منظورات مشروعه انجمن خیریه
1. تعاهد و تحالف به خیرخواهی دولت، بدون مزاحمت با فواید عمومی ملت و مذاکرات نافعه در ابقای استقلال و استقرار سلطنت مقدسه مشروعه مشروطه اسلامیه قاجاریه و اثبات خدمتگذاری و جان نثاری به شاهنشاه اسلام پناه عدالت خواه .
2. ملاحظه و محافظه شرف قومیت و ناموس ایلیت و بعث قوای مواساه غیرت و حمیت و تحریک عروق رحمیت.
3. تفتیش و تحقیق از احوال و اعمال عموم اقوام ذوی‌الارحام، که اگر اختلافی در حال و خیال هر یک از آنان باشد، به ترتیبات مطبوعه و اقدامات مشروعه، در اصلاح و تعدیل بکوشند. و برتن یک هئیت محترمه جامه ننگ و عار نپوشند.
4. چون در هر سلسله متسلسله بعضی از آحاد و افراد بالطبیعه گرفتار فقر و فاقه، یا دوچار بیکاری و بطالت می‌شوند، از تکالیف مهمه این انجمن است که به مساعدت اقویا و اغنیای این سلسله، آن وهن و ضعف را با ترتیبی مخصوص تدارک نمایند.
5. اطفال خوردسال این سلسله در تحت نظارت انجمن، باید دارای مکتب بلکه مکاتب باشند، و درسایه همت بلند و نیت ارجمند به رعایت احوال آینده مملکت، این نورسان را ، برای خدمت ابناء وطن حاضر نمایند.
6. مهمات و اتفاقاتی که برای ضعفا و متوسطین این سلسله ظهور می‌کند، ناچار از مراجعه به یکی از ادارات رسمیه اند، باید ابتداء به انجمن و به راهنمایی و کارگشائی انجمن انجام مقصود را بخواهند .
7. چون علی‌العجاله این انجمن در مرکز دارالخلافه منعقد است، باید به ترتیب و به تصویب انجمن در سایر ممالک محروسه ، هم شعبات این انجمن مرکزی صورت انعقاد پیداکند.
8. بواسطه وسعت این شهر ؟ و دوری محلات و مساکن سلسله جلیله، باید از طرف انجمن دستوری کافی و نافع بدهند، که به توسط موثقین و معتمدین از صاحبان شرف این سلسله، احوال و اعمال عمومی سکنه محلات، طرف مراقبت و ملاحظه باشند، و وقایع غیرعادیه را به انجمن راپورت بدهند، تا به اقتضای وقایه شرف قومیت اقدامات لازمه بشود.
9. هر یک از آحاد و افراد این سلسله که خود را به نااهلی و بی شرفی معرفی کرد و به طور تجاهر از حدود مقررة شریعت مطهرة علنا" تجاوز نمود (چو از قومی یکی بی د‌انشی کرد) از فرائض انسانیت و اسلامیت این انجمن خیریه است که او را به موعظه حسنه و تهدیدات خشنه و تأدیبات ایلیت؟ مرتدع نمایند، و در اصلاح اطور و اخلاق او همه قسم مجاهده و مساعده را دریغ ندارند.
10. اگر خدای نکرده نااهلی و نادانی یکی از منتسبین سلسله جلیله به اندازه رسید که اصلاحات و اقدامات هئیت انجمن در تعدیل اخلاق و تبدیل اطوار او اثر نکرد، از انجمن ورقه مخصوص منتشر خواهد شد، که این شخص از افتخار قومیت و شرف فامیلی ممنوع و رشته ارتباط و انتساب او بدین انجمن مقطوع است.
11. این انجمن مع‌الاجازه دارای روزنامه خواهد بود، که حاوی مقالات و لوایحی باشد، در تهذیب اخلاق و اشاعه محسنات مواساه و اتفاق و درج مطالب و وقایعی که اهمیت دارد، و اطلاع این سلسله خصوصا" و سایر طبقات مردم عموما" منتج فایده خواهدبود.
12. به اتفاق با اکثریت آراء، در مورد منظورات، حسب‌الاقتضا تصرفات حسنه، ممدوحه خواهد شد و اشاعه می‌شود.

29231 ق تا 29236ق https://iichs.ir/vdcbuwbsprhbs.iur.html

نشست رونمایی از کتاب «شاهنامه‌ای برای شاه» برگزار می‌شود

«بسیج، نماد ایثار در دوران دفاع مقدس» در آیینه تصاویر

جریان‌هایی که به وزیر اقتصاد ملی دولت مصدق پشت کردند

شیخ مرتضی آشتیانی

شکار چریک

انجمن خیریه شاهزادگان قاجاری