در سوم اوت سال 1914 که جنگ جهانی اول آغاز شد ایران فقط در ظاهر کشور مستقلی به شمار می‌آمد. احمدشاه قاجار تازه به سن هجده سالگی رسیده و تاجگذاری کرده بود قدرت و اختیاری نداشت. قریب هفت هزار سرباز روسی که به عناوین مختلف درایالات شمالی کشور حضور داشتند به موجب قرارداد 1907 روس و انگلیس برای خود حقوق و امتیازات خاصی در شمال ایران قائل بودند. انگلیسها هم در جنوب کشور فرمانروایی می‌کردند و حکم دولت ایران فقط در مناطقی که به عنوان «بی‌‌طرف» تعیین شده بود خوانده می‌شد. با شروع جنگ جهانی اول روسها که با عثمانیها درگیر شده بودند یکبار دیگر بدون توجه به اعتراض دولت ایران نیروهای خود را وارد ایران کردند و در اواخر سال 1914 در حدود هفتاد هزار سرباز روسی نواحی شمال غربی ایران را در طول سرحد عثمانی اشغال نمودند. انگلیسها هم از سمت جنوب نیروهای خود را وارد خوزستان کردند و به متصرفات عثمانی در بین‌النهرین حمله‌ور شدند. با حمله نیروهای عثمانی به خاک ایران و به دنبال جنگی که در نزدیکی تبریز بین قوای روس و عثمانی در گرفت روسها ناچار شدند این شهر را تخلیه کنند. شهر تبریز درجریان این جنگ به آتش کشیده شد و خسارات فراوانی به مردم شهر وارد آمد. نیروهای روس که تا نزدیکی جلفا عقب‌نشینی کرده بودند با رسیدن قوای کمکی از روسیه دست به حمله متقابل زدند و پس از شکست نیروهای عثمانی در جنوب جلفا روز 30 ژانویه 1915 مجدداَ تبریز را اشغال کردند. نیروهای روس سپس به سمت غرب حرکت کرده در بهار سال 1915 رضاییه را از نیروهای عثمانی پس گرفتند و تا حدود دریاچه وان پیش رفتند.
قوای روس در 16 آذر 1294 از قزوین به تهران حرکت کرده، 18 آبان وارد کرج شدند. به دنبال حرکت قوای روس به سمت تهران عده زیادی از رجال و نمایندگان مجلس به سمت قم حرکت کردند و در آنجا کمیته دفاع ملی را تأسیس کردند. 22 آبان به علت نزدیک شدن قشون روس به تهران تصمیم انتقال پایتخت گرفته شد. اما در 23 آبان وزیرمختار روس و انگلیس احمد شاه را ملاقات کردند و او را از انتقال پایتخت به اصفهان منصرف ساختند. آخرین حد پیشروی روسها در ایران در فوریه 1917 بود، ولی از این تاریخ به بعد به علت بروز انقلاب در روسیه و سقوط حکومت تزاری وضع نیروهای روسیه در ایران هم دچار آشفتگی شد.
این آشفتگی پس از انقلاب دوم روسیه در اکتبر 1917 و روی کار آمدن حکومت بلشویکی به حد اعلی رسید و نیروهای روسی دچار تفرقه و پراکندگی شدند. به موجب قرارداد صلح «برست لیتوفسک» که روز سوم مارس 1918 بین آلمان و حکومت بلشویکی روسیه امضا شد روسها متعهد شدند نیروهای خود را از ایران اخراج کنند و بقایای نیروهای روسی هم تا اواخر بهار همین سال ایران را تخلیه کردند. ولی نیروهای انگلیس تا کودتای 1299 (1921) در ایران ماندند.
ایران در جنگ جهانی اول
80- 15- 144 م
نامه تعدادی از نمایندگان مجلس شورای ملی به حسین پیرنیا رئیس مجلس مبنی بر انجام همراهی با احمدشاه در سفر از تهران
نامه تعدادی از نمایندگان مجلس شورای ملی به حسین پیرنیا رئیس مجلس مبنی بر انجام همراهی با احمدشاه در سفر از تهران
ایران در جنگ جهانی اول
1- 322- 111ب
نامه رسمی محمد (ماژور) رئیس گردان دوم به رئیس گروهان هفتم مبنی بر اعلام آماده‌باش به سپاه همدان در برابر حمله قشون روس
نامه رسمی محمد (ماژور) رئیس گردان دوم به رئیس گروهان هفتم مبنی بر اعلام آماده‌باش به سپاه همدان در برابر حمله قشون روس
ایران در جنگ جهانی اول
44- 26- 144 م
تلگراف کمیته دفاع ملی به مؤتمن‌الملک رئیس مجلس شورای ملی مبنی بر اظهار نگرانی از قرارداد ایران با دولتین روس و انگلیس به منظور شرکت در جنگ علیه عثمانیها
تلگراف کمیته دفاع ملی به مؤتمن‌الملک رئیس مجلس شورای ملی مبنی بر اظهار نگرانی از قرارداد ایران با دولتین روس و انگلیس به منظور شرکت در جنگ علیه عثمانیها
ایران در جنگ جهانی اول
1-52- 113 م
رسمی ویلیام فردریک تراورز اکانر کفیل کنسول‌گری انگلستان در شیراز: تمجید از تصمیمات دولت ایران درباره اتخاذ موضع بی‌طرفی در جنگ و اجتناب نمودن از تحریکات اشخاص مغرض و طرف جنگ و...
رسمی ویلیام فردریک تراورز اکانر کفیل کنسول‌گری انگلستان در شیراز: تمجید از تصمیمات دولت ایران درباره اتخاذ موضع بی‌طرفی در جنگ و اجتناب نمودن از تحریکات اشخاص مغرض و طرف جنگ و...
ایران در جنگ جهانی اول
9- 41- 144 م
تلگراف گروهی از مردم بوشهر به رضا حکمت مبنی بر اعلام نارضایتی نسبت به حملات نیروهای دولتهای روسیه و انگلستان به شهرهای ایران با وجود اعلام بی‌طرفی ایران و درخواست رسیدگی
تلگراف گروهی از مردم بوشهر به رضا حکمت مبنی بر اعلام نارضایتی نسبت به حملات نیروهای دولتهای روسیه و انگلستان به شهرهای ایران با وجود اعلام بی‌طرفی ایران و درخواست رسیدگی
ایران در جنگ جهانی اول
12- 41- 144 م
تلگراف گروهی از مردم همدان به رضا حکمت رئیس مجلس شورای ملی مبنی بر اعلام نارضایتی نسبت به ادامه اشغال ایران توسط اشغالگران روسیه و انگلستان با وجود اعلام بی‌طرفی ایران، درخواست اهتمام هئیت دولت در بیرون کردن اشغالگران و باز گرداندن استقلال کشور
تلگراف گروهی از مردم همدان به رضا حکمت رئیس مجلس شورای ملی مبنی بر اعلام نارضایتی نسبت به ادامه اشغال ایران توسط اشغالگران روسیه و انگلستان با وجود اعلام بی‌طرفی ایران، درخواست اهتمام هئیت دولت در بیرون کردن اشغالگران و باز گرداندن استقلال کشور
ایران در جنگ جهانی اول
51-27- 144 م
نامه رئیس‌الوزرا به مجلس شورای ملی: لزوم حضور در تهران و تشکیل جلسات مذاکره در زمان اشغال ایران توسط اشغالگران روس و انگلیس
نامه رئیس‌الوزرا به مجلس شورای ملی: لزوم حضور در تهران و تشکیل جلسات مذاکره در زمان اشغال ایران توسط اشغالگران روس و انگلیس
ایران در جنگ جهانی اول
38- 46- 144م
نامه مجلس شورای ملی به حسن مستوفی رئیس‌الوزرا مبنی بر صلاحدید موظف نمودن نمایندگان مجلس شورای ملی به معاودت به تهران در جریان اشغال ایران توسط روسیه و انگلیس
نامه مجلس شورای ملی به حسن مستوفی رئیس‌الوزرا مبنی بر صلاحدید موظف نمودن نمایندگان مجلس شورای ملی به معاودت به تهران در جریان اشغال ایران توسط روسیه و انگلیس
ایران در جنگ جهانی اول
۹ - ۴۷ - ۱۴۴ م
مکاتباتی در مورد لزوم مراجعت نمایندگان شورای ملی از قم در زمان اشغال ایران توسط اشغالگران روس و انگلیس
مکاتباتی در مورد لزوم مراجعت نمایندگان شورای ملی از قم در زمان اشغال ایران توسط اشغالگران روس و انگلیس
ایران در جنگ جهانی اول
10 - ۴۷ - ۱۴۴ م
مکاتباتی در مورد لزوم مراجعت نمایندگان شورای ملی از قم در زمان اشغال ایران توسط اشغالگران روس و انگلیس
مکاتباتی در مورد لزوم مراجعت نمایندگان شورای ملی از قم در زمان اشغال ایران توسط اشغالگران روس و انگلیس
ایران در جنگ جهانی اول
۱۲۱ - ۱- ۱۹۶ ب
رونوشت نامه اسماعیل امیرموید به مترجم اول سفارت روسیه مبنی بر تکذیب شایعه ممانعت از تردد اتباع انگلیس و روسیه توسط گماشتگان خود در جاده‌های مازندران و انتقاد از اقدامات دولت روسیه در نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی و تصرف بلوک شیرگاه و املاک ایل سوادکوه توسط ژنرال باتانف
رونوشت نامه اسماعیل امیرموید به مترجم اول سفارت روسیه مبنی بر تکذیب شایعه ممانعت از تردد اتباع انگلیس و روسیه توسط گماشتگان خود در جاده‌های مازندران و انتقاد از اقدامات دولت روسیه در نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی و تصرف بلوک شیرگاه و املاک ایل سوادکوه توسط ژنرال باتانف
ایران در جنگ جهانی اول
122 - ۱- ۱۹۶ ب
رونوشت نامه اسماعیل امیرموید به مترجم اول سفارت روسیه مبنی بر تکذیب شایعه ممانعت از تردد اتباع انگلیس و روسیه توسط گماشتگان خود در جاده‌های مازندران و انتقاد از اقدامات دولت روسیه در نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی و تصرف بلوک شیرگاه و املاک ایل سوادکوه توسط ژنرال باتانف
رونوشت نامه اسماعیل امیرموید به مترجم اول سفارت روسیه مبنی بر تکذیب شایعه ممانعت از تردد اتباع انگلیس و روسیه توسط گماشتگان خود در جاده‌های مازندران و انتقاد از اقدامات دولت روسیه در نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی و تصرف بلوک شیرگاه و املاک ایل سوادکوه توسط ژنرال باتانف
ایران در جنگ جهانی اول
243 ق
رونوشت نامه جوابیه محمدولی خان سپهسالار رئیس‌الوزرا به سفارتهای روسیه و انگلیس مبنی بر اعلام موافقت با پیشنهادهای مطرح شده در یادداشت مشترک دولتین دایر بر تشکیل نیروهای نظامی تحت تعلیم و تربیت معلمین روس و انگلیس، اعزام و استخدام معلمین، پرداخت مخارج این تشکیلات توسط دولتین مذکور، واگذاری کنترل مالیه و قشون ایرانی به دولتین با بسط و توسعه اختیارات کمیسیونی مختلط
رونوشت نامه جوابیه محمدولی خان سپهسالار رئیس‌الوزرا به سفارتهای روسیه و انگلیس مبنی بر اعلام موافقت با پیشنهادهای مطرح شده در یادداشت مشترک دولتین دایر بر تشکیل نیروهای نظامی تحت تعلیم و تربیت معلمین روس و انگلیس، اعزام و استخدام معلمین، پرداخت مخارج این تشکیلات توسط دولتین مذکور، واگذاری کنترل مالیه و قشون ایرانی به دولتین با بسط و توسعه اختیارات کمیسیونی مختلط
ایران در جنگ جهانی اول
۱۶۲ - ۱ - ۱۹۶ ب
رونوشت بخشنامه کمیته دفاع ملی ایران در مورد وضعیت «قوای اسلامی در جبهه ایران» و اردوی غرب در زنجان، رسیدن نیروی کمکی به اردوی انگلیس و استرداد اراضی متصرفی از قشون ترک، لزوم تخلیه خاک همدان، ملایر، بیجار احتمال تصرف کرمانشاه و کردستان توسط قوای ترک
رونوشت بخشنامه کمیته دفاع ملی ایران در مورد وضعیت «قوای اسلامی در جبهه ایران» و اردوی غرب در زنجان، رسیدن نیروی کمکی به اردوی انگلیس و استرداد اراضی متصرفی از قشون ترک، لزوم تخلیه خاک همدان، ملایر، بیجار احتمال تصرف کرمانشاه و کردستان توسط قوای ترک
ایران در جنگ جهانی اول
۱۶۳ - ۱ - ۱۹۶ ب
رونوشت بخشنامه کمیته دفاع ملی ایران در مورد وضعیت «قوای اسلامی در جبهه ایران» و اردوی غرب در زنجان، رسیدن نیروی کمکی به اردوی انگلیس و استرداد اراضی متصرفی از قشون ترک، لزوم تخلیه خاک همدان، ملایر، بیجار احتمال تصرف کرمانشاه و کردستان توسط قوای ترک
رونوشت بخشنامه کمیته دفاع ملی ایران در مورد وضعیت «قوای اسلامی در جبهه ایران» و اردوی غرب در زنجان، رسیدن نیروی کمکی به اردوی انگلیس و استرداد اراضی متصرفی از قشون ترک، لزوم تخلیه خاک همدان، ملایر، بیجار احتمال تصرف کرمانشاه و کردستان توسط قوای ترک
ایران در جنگ جهانی اول
۲۳۰ ق
مشروح مکاتبات انجام شده در خصوص وام مدت‌دار اعطایی از سوی دولتین روس و انگلیس در قبال خسارت وارد شده بر عایدات گمرکی و مالیات و... ناشی از جنگ جهانی اول
مشروح مکاتبات انجام شده در خصوص وام مدت‌دار اعطایی از سوی دولتین روس و انگلیس در قبال خسارت وارد شده بر عایدات گمرکی و مالیات و... ناشی از جنگ جهانی اول
ایران در جنگ جهانی اول
۲۳۱ ق
مشروح مکاتبات انجام شده در خصوص وام مدت‌دار اعطایی از سوی دولتین روس و انگلیس در قبال خسارت وارد شده بر عایدات گمرکی و مالیات و... ناشی از جنگ جهانی اول
مشروح مکاتبات انجام شده در خصوص وام مدت‌دار اعطایی از سوی دولتین روس و انگلیس در قبال خسارت وارد شده بر عایدات گمرکی و مالیات و... ناشی از جنگ جهانی اول
ایران در جنگ جهانی اول
4- 98- 3434ب
یادداشت رسمی بوش از وزارت امور خارجه آلمان به حسینقلی‌خان نواب وزیرمختار ایران در آلمان در مورد شرایط آن کشور برای جانبداری از بی‌طرفی کامل و حاکمیت ایران به شرط خروج نیروهای نظامی انگلیس و روسیه از ایران
یادداشت رسمی بوش از وزارت امور خارجه آلمان به حسینقلی‌خان نواب وزیرمختار ایران در آلمان در مورد شرایط آن کشور برای جانبداری از بی‌طرفی کامل و حاکمیت ایران به شرط خروج نیروهای نظامی انگلیس و روسیه از ایران
ایران در جنگ جهانی اول
341- 605- 12 م
نامه حکومت قزوین به حسن وثوق رئیس‌الوزرا در باب تصمیم ژنرال باراتف در مورد عدم اجرای حکم تخلیه قوای روس و تصمیم اسکان آنها با هماهنگی انگلیسها
نامه حکومت قزوین به حسن وثوق رئیس‌الوزرا در باب تصمیم ژنرال باراتف در مورد عدم اجرای حکم تخلیه قوای روس و تصمیم اسکان آنها با هماهنگی انگلیسها
ایران در جنگ جهانی اول
10- 768- 12 م
نامه مشارالملک از اداره محاسبات کل وزارت مالیه به رئیس‌الوزرا در خصوص خسارت وارده به دولت به واسطه جنگ بین‌المللی توسط قشون روس و مخارج مربوط به نظامیان و قشون‌کشی، تقاضای توقیف عایدات گمرکی شمال ایران، پرداخت قروض و اقساط دولت روسیه پس از خاتمه جنگ
نامه مشارالملک از اداره محاسبات کل وزارت مالیه به رئیس‌الوزرا در خصوص خسارت وارده به دولت به واسطه جنگ بین‌المللی توسط قشون روس و مخارج مربوط به نظامیان و قشون‌کشی، تقاضای توقیف عایدات گمرکی شمال ایران، پرداخت قروض و اقساط دولت روسیه پس از خاتمه جنگ
iichs.ir/vdcc.xq1a2bq1pla82.html
تگ ها
الهيه، خيابان شهيد فياضی (فرشته)، نبش خيابان چناران، شماره 15
تماس با ما : ۳۸-۲۲۶۰۴۰۳۷(۹۸۲۱+)
۲۲۶۰۲۰۹۶
info@iichs.ir
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.
