اعدام ثقةالاسلام تبریزی - تصاوير بزرگ

محمود میرزاحسینی

حاج میرزا علی آقا ثقةالاسلام تبریزی فرزند حاج میرزا موسی، پیشوای یکی از فرقه‌های شیخیه آذربایجان در هفتم مهر ماه 1277 قمری در تبریز دیده به جهان گشود. این روحانی آزادی‌خواه، در جریان نهضت مشروطه از شخصیت‌های فعال و با نفوذ مشروطه‌طلب در آذربایجان بود و رشادت بسیار داشت. به اعتبار یکی از اسناد ارائه شده، روسها به منزل ایشان جهت دستگیری سرباز قزاقی که به قصد گرایش به اسلام در آنجا حضور یافته بود هجوم بردند و این مسئله احتمالاً منجر به اعتراض تجار تبریز شده که در سندی دیگر انعکاس یافته و نامه آنان را به سفارتخانه‌های خارجی مستقر در تهران در پی داشته است.

دخالت روسها در امور داخلی ایران و نارضایتی آنان از ثقةالاسلام شهید به حدی بود که پس از تهاجم به محل سکونت وی و اسارت و اعدام آن مرجع متقی در عاشورای 1330 قمری به دستور یک فرمانده ارتش روس، کنسولگری آن کشور در تبریز از کارگزاری آذربایجان می‌خواهد تا ساعت و مهر نامبرده را از بازماندگانش بازستانده و به کنسولگری تحویل دهند تا رأساً در مورد آنها تصمیم گیرند. از جمله مسائل منعکس شده در سایر اسناد پیوست، وضعیت نامساعد مالی ورثه اوست که در مکاتباتی که به منظور دریافت شهریه‌شان انجام شده مشهود است، اما چنانچه ملاحظه می‌گردد پس از گذشت یازده سال هنوز این امر سامان نیافته و همسر نامبرده خواهان پرداخت شهریه‌ی معوقه‌ی خانواده‌اش شده است.

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

نامه تجار تبریز به جراید و سفارتخانه‌های خارجی مستقر در تهران دائر بر اعتراض به اقدامات قوای روسیه به خاطر سلب امنیت و لطمه زدن به کسب و تجارت از طریق تهاجم به منزل ثقةالاسلام و اهانت به ساحت روحانیت و نیز بازداشت صاحب منصبان و افراد نظمیه در باغ شمال (صفحه 1)
شماره آرشیو عکس: 188-ق

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

نامه‌ای مبنی بر به ستوه آوردن از سختگیری‌های مهمانهای ناخوانده (قوای روس)، هجوم قزاقها به منزل ثقةالاسلام تبریزی جهت دستگیری قزاق طالب پذیرش اسلام، اعتراض مخبرالسلطنه به استقرار افراد نظمیه (توسط نویسنده نامه) در محل به منظور حفظ امنیت
شماره آرشیو عکس: 37-1-167- ر

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

رونوشت نامه صدرالاسلام به ابوالقاسم قراگزلو نایب‌السلطنه در مورد درخواست میرزا یحیی فرزند ارشد ثقةالاسلام مبنی بر صدور فرمان اعطای لقب نامبرده به برادرش میرزا محمد، و برقراری مستمری در حق ورثه ایشان (صفحه 1)
شماره آرشیو عکس: 4-1374/

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

نامه نجفقلی بختیاری رئیس‌الوزرا به ابوالقاسم قراگزلو نایب‌السلطنه مبنی بر صدور فرمان لقب جهت آقا میرزا محمد برادر ثقةالاسلام، تأمین هزینه تحصیل میرزا یحیی فرزندش در ایران و نیز دو برادر و فرزند کوچکش در بروکسل، اتخاذ تصمیم در مورد مقرری همسر و صبایای ایشان
شماره آرشیو عکس: 29-1366/

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

رونوشت نامه سرکنسولگری روسیه در تبریز به کارگزاری آذربایجان مبنی بر اعتراض به تحویل ”مهر، کلید، حلقه فولادی و ساعت نقره‌ی“ ثقةالاسلام شهید به بازماندگانش، درخواست استرداد و تحویل آنها به سرکنسولگری با عنایت به اعدام شدن به حق وی به خاطر ایجاد آشوب و تحریک علیه قشون روسیه در تبریز
شماره آرشیو عکس: 52و53-1-155ن

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

نامه ریاست وزرا به وزارت مالیه و دستور تحقیق و گزارش نمودن اقدامات انجام شده راجع به تأمین مخارج تحصیل و حقوق مصوبه بازماندگان ثقةالاسلام
شماره آرشیو عکس: 35795ن

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

نامه وزارت معارف و اوقاف به ریاست وزرا مبنی بر مراجعت میرزا عبدالحسین و میرزا رفیع فرزندان ثقةالاسلام به اتفاق سایر دانشجویان به ایران به محض پرداخت هزینه موردنظر به وزارت مذکور
شماره آرشیو عکس: 17-4/

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

دستور ریاست وزرا به وزارت مالیه دائر بر تعجیل در پرداخت شهریه خانواده‌ی تحت عسرت مرحوم ثقةالاسلام (صفحه 1)
شماره آرشیو عکس: 168-1030

اعدام ثقةالاسلام تبریزی

دستور ریاست وزرا به وزارت مالیه دائر بر تعجیل در پرداخت شهریه خانواده‌ی تحت عسرت مرحوم ثقةالاسلام (صفحه ۲)
شماره آرشیو عکس: ۱۶۹-1030

https://iichs.ir/vdcg.q9wrak9w7pr4a.html