زنده یاد پروفسور احمد خلیلی ــ که در نوزدهم بهمن ماه سال جاری در پاریس از دنیا رفت ــ از فعالان نهضت ملی ایران بهشمار میرفت. او که نواده آیتالله العظمی حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی و خواهرزاده آیتالله سید ابوالقاسم کاشانی بود، پس از انجام تحصیلات ابتدایی حوزوی در نجف، به تهران آمد و بهعنوان منشی برخی کمیسیونهای مجلس شورای ملی، مشغول به کار شد. دکتر خلیلی با الهام از منش سیاسی آیتالله کاشانی، در تمامی رویدادهای مبارزاتی منتهی به نهضت ملی ایران حضوری فعال و با رجال سیاسی وقت، ارتباط داشت. او در شب حمله به مجلس برگزار شده درمنزل آیتالله کاشانی در مردادماه 1332، از سخنرانان جلسه بود و محمد حدادزاده ـــ که توسط مهاجمان به قتل رسید ــ توسط وی به بیمارستان انتقال یافت. دکترخلیلی پس از 28 مرداد و با سرخوردگی از دخالت بیگانگان و شکست نهضت ملی ایران، ایران را ترک گفت و در دانشگاه سوربن پاریس به تحصیل پرداخت. وی پس از فارغالتحصیلی، در دانشکده پاریس 7 (پردیس هفتم دانشگاه پاریس) به تدریس پرداخت تا به بازنشستگی رسید.
پروفسور احمد خلیلی پس از عزیمت امام خمینی به نوفل لوشاتو، به این منطقه عزیمت کرد و در تبلیغ پیام انقلاب نقشی موثر ایفا نمود. وی همچنین با شهید آیتالله دکتر بهشتی نیز آشنایی نزدیک داشت و در برخی رویدادهای سالیان اولیه تاسیس نظام اسلامی، طرف مشورت وی بود. زندهیاد خلیلی در سالیان اخیر و بهموازات سفرهای خود به ایران، درباره خاطرات و تحلیلهای خویش از نهضت ملی گفتوشنودهایی روشنگر انجام داد که در پارهای از رسانهها منعکس شد و مورد استقبال تاریخپژوهان قرار گرفت. تارنمای موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران مفتخر است که طی سالیان اخیر، گفتوشنودهای متعددی را درباره مسائل گوناگون از وی منتشر ساخته است.
تصاویری که پیش روی شماست، پروفسور احمد خلیلی را در ادوار گوناگون حیات نشان میدهد.