در سال 1283ش در پی اختلاف تجار و بازرگانان تهران با ژوزف نوز بلژیکی (رئیس گمرک ایران)، احمد علاءالدوله حاکم تهران به دستور عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (صدراعظم) به بهانه گران شدن قند، عدهای از تجار تهران را به اداره حکومتی فراخواند و پس از پرخاش و توهین زیاد، آنان را به چوب بست. این عمل باعث تعطیلی بازار و اجتماع مردم در مسجد شاه (امام خمینی) شد. به طوری که علما، روحانیون و وعاظ مشهور تهران به رهبری آیات عظام محمد طباطبایی و عبدالله بهبهانی به حمایت از تجار برخاسته و در مسجد شاه تجمع نمودند. مأمورین دولتی پس از هجوم به تجمع‌کنندگان آنها را متفرق ساختند. معترضین به علت نداشتن تأمین جانی و برای در امان ماندن از هر گونه تعرض، به حضرت عبدالعظیم پناه برده و در آنجا تحصن اختیار نمودند. فردای آن روز شهاب‌الدوله و مجدالدوله از طرف مظفرالدین شاه مأمور مذاکره با متحصنین شدند و پیام شاه را مبنی بر تأسیس عدالتخانه به آنان ابلاغ کردند که منجر به پایان تحصن و بازگشت متحصنین به تهران شد، ولی پس از گذشت 3 ماه آثاری از تأسیس عدالتخانه آشکار نگردید.
علما و وعاظ مجدداً بر سر منابر و مجالس وعظ به بدگویی از شاه و صدراعظم وی عین‌الدوله پرداختند. در نتیجه مردم و بازاریان تهران به صلاحدید مراجع معترض به جانب سفارت انگلیس رفتند و در آن مکان متحصن شدند و علما نیز به طرف قم عزیمت نموده و اعلام کردند تا صدور دستخط شاه برای تأسیس عدالتخانه، عزل عین‌الدوله از صدارت، تأسیس مجلس و ایجاد حکومت مشروطه دست از تحصن برنخواهند داشت.
پس از گذشت قریب به یک ماه سرانجام در روز 13 مرداد سال 1285ش مظفرالدین شاه با صدور دستخط به خواسته‌های متحصنین تن در داد و این واقعه منجر به بازگشت علما از قم، ترک سفارت انگلیس توسط متحصنین و تأسیس حکومت مشروطه گردید.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع و مآخذ:
1. عباس خالصی، تاریخچه بست و بست‌نشینی، انتشارات علمی، تهران، 1366.
2. رسول جعفریان، بست‌نشینی مشروطه‌خواهان در سفارت انگلیس، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تهران، 1378.
3. باقر عاقلی، روزشمار تاریخ ایران، نشر گفتار، تهران، 1370.
تحصن در مشروطه
1571-1ع
آیت‌الله عبدالله بهبهانی
آیت‌الله عبدالله بهبهانی
تحصن در مشروطه
6773-1ع
آیت‌الله سیدمحمد طباطبایی
آیت‌الله سیدمحمد طباطبایی
تحصن در مشروطه
770-4ع
آیت‌الله محمدکاظم خراسانی، از علمای دوره مشروطیت
آیت‌الله محمدکاظم خراسانی، از علمای دوره مشروطیت
تحصن در مشروطه
742-4ع
سیدجمال واعظ اصفهانی از وعاظ دوره مشروطه
سیدجمال واعظ اصفهانی از وعاظ دوره مشروطه
تحصن در مشروطه
6829-1ع
سه تن از علما و مراجع طرفدار مشروطه از راست: ملا عبدالله مازندرانی، میرزا حسین آقا نجل خلیل، آخوند محمدکاظم خراسانی
سه تن از علما و مراجع طرفدار مشروطه از راست: ملا عبدالله مازندرانی، میرزا حسین آقا نجل خلیل، آخوند محمدکاظم خراسانی
تحصن در مشروطه
47-8ع
آیت‌الله محمدکاظم خراسانی، از مراجع طرفدار مشروطیت
آیت‌الله محمدکاظم خراسانی، از مراجع طرفدار مشروطیت
تحصن در مشروطه
320-8ع
سیدجمال واعظ اصفهانی (جمال‌زاده) و میرزا مصطفی آشتیانی، از وعاظ و روحانیون مشروطه‌خواه
سیدجمال واعظ اصفهانی (جمال‌زاده) و میرزا مصطفی آشتیانی، از وعاظ و روحانیون مشروطه‌خواه
تحصن در مشروطه
4644-1ع
تحصن در مشروطه
4645-1ع
مرتضی صنیع‌الدوله
مرتضی صنیع‌الدوله
تحصن در مشروطه
3265-1ع
مظفرالدین شاه قاجار
مظفرالدین شاه قاجار
تحصن در مشروطه
600-1ع
سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (صدراعظم)
سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله (صدراعظم)
تحصن در مشروطه
4573-1
عبدالمجید میرزا عین‌الدوله صدراعظم و اعضای کابینه وی 1. خلیل ثقفی 2. سلطان علیخان وزیر افخم 3. اسماعیل ممتازالدوله 4. عبدالمجید میرزا عین‌الدوله 5. رضا ارفع 6. محمدمیرزا شمس‌الملک
عبدالمجید میرزا عین‌الدوله صدراعظم و اعضای کابینه وی 1. خلیل ثقفی 2. سلطان علیخان وزیر افخم 3. اسماعیل ممتازالدوله 4. عبدالمجید میرزا عین‌الدوله 5. رضا ارفع 6. محمدمیرزا شمس‌الملک
تحصن در مشروطه
5589-1ع
احمد علاءالدوله حاکم تهران
احمد علاءالدوله حاکم تهران
تحصن در مشروطه
4900-1ع
احمد علاءالدوله
احمد علاءالدوله
تحصن در مشروطه
188-124ط
آزادیخواهان و مشروطه‌طلبان در زندان باغ شاه
آزادیخواهان و مشروطه‌طلبان در زندان باغ شاه
تحصن در مشروطه
5645-1
ژوزف نوز بلژیکی و عدهای از خارجیهای مقیم ایران و اعضای خانواده ایشان با لباس روحانیت و ملیتهای مختلف در یک محفل بالماسکه
ژوزف نوز بلژیکی و عدهای از خارجیهای مقیم ایران و اعضای خانواده ایشان با لباس روحانیت و ملیتهای مختلف در یک محفل بالماسکه
تحصن در مشروطه
3796-4ع
استقبال از علما و روحانیون به هنگام بازگشت از قم
استقبال از علما و روحانیون به هنگام بازگشت از قم
تحصن در مشروطه
4207-4ع
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت عثمانی
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت عثمانی
تحصن در مشروطه
2061-124ط
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت عثمانی
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت عثمانی
تحصن در مشروطه
4850-4 ع
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت عثمانی
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت عثمانی
تحصن در مشروطه
4598-4ع
روحانیون مشروطه‌خواه در منزل میرزا محسن صدرالعلما
روحانیون مشروطه‌خواه در منزل میرزا محسن صدرالعلما
تحصن در مشروطه
1494-115ز
تحصن در مشروطه
6772-1ع
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت انگلیس
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت انگلیس
تحصن در مشروطه
6771- 1ع
محمدتقی بنکدار و جماعت بزاز تهران به هنگام تحصن در سفارت انگلیس
محمدتقی بنکدار و جماعت بزاز تهران به هنگام تحصن در سفارت انگلیس
تحصن در مشروطه
3911-1ع
تحصن جماعت بزازهای تهران در سفارت انگلیس
تحصن جماعت بزازهای تهران در سفارت انگلیس
تحصن در مشروطه
1285-1ع
محمدتقی بنکدار و متحصنین مشروطه‌خواه در کنار دیگهای پلو در سفارت انگلیس
محمدتقی بنکدار و متحصنین مشروطه‌خواه در کنار دیگهای پلو در سفارت انگلیس
تحصن در مشروطه
1286-1ع
محمدتقی بنکدار و متحصنین مشروطه‌خواه در کنار سینیهای غذا در سفارت انگلیس
محمدتقی بنکدار و متحصنین مشروطه‌خواه در کنار سینیهای غذا در سفارت انگلیس
تحصن در مشروطه
234-4ع
تحصن در مشروطه
1287-1ع
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت انگلیس
تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت انگلیس
تحصن در مشروطه
539-4ع
مشروطه‌خواهان در کنار دیوار سفارت انگلیس در ایام تحصن
مشروطه‌خواهان در کنار دیوار سفارت انگلیس در ایام تحصن
تحصن در مشروطه
513-1ع
فرمان مشروطیت در دست نمایندگان تجار و کسبه 1. علی‌محمد صراف اصفهانی 2. محمدتقی شاهرودی 3. محمود شرکت متفقه 4. احمد زرگرباشی 5. باقر بقال 6. حسن شالچی 7. محمدباقر کاشانی 8. عبدالرحیم ارباب 9. ؟ 10. محمداسماعیل قزوینی 11. محمد بوشهری (معین‌التجار) 12. محمدعلی شالفروش 13. محمداسماعیل مغازه 14. حسین مهدوی (امین‌الضرب) 15. ؟ 16. ؟ 17. محمدحسین داماد 18. محمدصراف تهرانی 19. احمد مرتضوی 20. عبدالمطلب کردستانی 21. محسن مهدوی
فرمان مشروطیت در دست نمایندگان تجار و کسبه 1. علی‌محمد صراف اصفهانی 2. محمدتقی شاهرودی 3. محمود شرکت متفقه 4. احمد زرگرباشی 5. باقر بقال 6. حسن شالچی 7. محمدباقر کاشانی 8. عبدالرحیم ارباب 9. ؟ 10. محمداسماعیل قزوینی 11. محمد بوشهری (معین‌التجار) 12. محمدعلی شالفروش 13. محمداسماعیل مغازه 14. حسین مهدوی (امین‌الضرب) 15. ؟ 16. ؟ 17. محمدحسین داماد 18. محمدصراف تهرانی 19. احمد مرتضوی 20. عبدالمطلب کردستانی 21. محسن مهدوی
iichs.ir/vdcg.w9wrak9tnpr4a.html
