25 شهریور 1320ش رضاشاه پهلوی به کناره‌گیری از سلطنت وادار شد و به جای او فرزندش محمدرضا پهلوی بر تخت سلطنت جلوس نمود. سپس رضاشاه مجبور به ترک تهران و عزیمت به سوی اصفهان شد، پس از آن از طریق یزد و کرمان وارد بندر عباس شد و روز پنجم مهرماه با کشتی محقر پستی به نام «بندرا» به اتفاق خانواده، عده‌ای خدمه و منشی مخصوص خود، علی ایزدی خاک ایران را ترک کرد. روز دهم مهر ماه به ساحل بمبئی نزدیک شد ولی به دستور دولت انگلستان به جای توقف در بمبئی با کشتی دیگری به نام «برمه» عازم موریس شد، پس از ده روز دریاپیمایی کشتی در بندر «لویی » لنگر انداخت، سپس رضاخان به اتفاق همراهان با چندین دستگاه اتومبیل به محلی که برای آنان درنظر گرفته شده بود به « مُکا» انتقال یافت. آب و هوای گرم و شرجی موریس روز به روز رضاخان را ناراحت و بیمارتر می‌کرد، رضاخان درخواست سفر به امریکای جنوبی و سپس به کانادا را نمود ولی انگلیسیها از خیال فرستادن او به کانادا منصرف شده و تنها موافقت کردند به آفریقای جنوبی و بندر دوربان یا ژوهانسبورگ سفر کند.
پس از مدتی اقامت در دوربان عازم ژوهانسبورگ شدند. رضاخان پادشاه مستعفی، در ژوهانسبورگ آخرین ماههای زندگی خود را با اندوه و تلخکامی سپری کرد و با بیماری قلبی که عارض او شده بود بالاخره در 4 مرداد ماه 1323 درگذشت. تصمیم گرفته شد جنازه وی مومیایی شود و به جای ایران به مصر انتقال یابد. بدین ترتیب جنازه وی مدتی در خاک مصر به صورت امانت نگهداری شد و در اردیبهشت 1329 به تهران انتقال یافت و در مقبره‌ای که در جوار حضرت عبدالعظیم شهرری احداث گردیده بود دفن شد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع و مآخذ :
1. خسرو معتضد، رضاشاه سقوط و پس از سقوط، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1376.
2. نجفقلی پسیان، از سوادکوه تا ژوهانسبورگ (رضاخان)، تهران، نشر ثالث، 1377.
3. باقر عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، تهران، نشر گفتار، 1380. ج 1.
رضاشاه در تبعید
6021- 3
رضاشاه پهلوی چند روز قبل از استعفا از سلطنت به همراه محمدرضا پهلوی
رضاشاه پهلوی چند روز قبل از استعفا از سلطنت به همراه محمدرضا پهلوی
رضاشاه در تبعید
663- 8
محمدرضا پهلوی هنگام خروج از مجلس شورای ملی پس از ادای سوگند پادشاهی از راست: محمدرضا پهلوی، حسن اسفندیاری، محمدعلی فروغی، عبدالله انتظام
محمدرضا پهلوی هنگام خروج از مجلس شورای ملی پس از ادای سوگند پادشاهی از راست: محمدرضا پهلوی، حسن اسفندیاری، محمدعلی فروغی، عبدالله انتظام
رضاشاه در تبعید
6189- 1
محل اقامت رضاشاه در تبعید
محل اقامت رضاشاه در تبعید
رضاشاه در تبعید
6228- 1
رضاشاه پهلوی به همراه داماد و فرزندان خویش در جزیره موریس رضاخان پهلوی، شمس پهلوی، فریدون جم، غلامرضا پهلوی، احمدرضا، عبدالرضا و محمودرضا پهلوی
رضاشاه پهلوی به همراه داماد و فرزندان خویش در جزیره موریس رضاخان پهلوی، شمس پهلوی، فریدون جم، غلامرضا پهلوی، احمدرضا، عبدالرضا و محمودرضا پهلوی
رضاشاه در تبعید
6003- 1
عصمت‌الملوک دولتشاهی همسر سوم رضاشاه پهلوی در جزیره موریس
عصمت‌الملوک دولتشاهی همسر سوم رضاشاه پهلوی در جزیره موریس
رضاشاه در تبعید
6122- 1
علی ایزدی، فریدون جم و همسرش شمس پهلوی در موریس
علی ایزدی، فریدون جم و همسرش شمس پهلوی در موریس
رضاشاه در تبعید
6193- 1
غلامرضا پهلوی، فاطمه پهلوی، عصمت‌الملوک دولتشاهی، حمیدرضا پهلوی، فریدون جم، علی ایزدی و محمودرضا
غلامرضا پهلوی، فاطمه پهلوی، عصمت‌الملوک دولتشاهی، حمیدرضا پهلوی، فریدون جم، علی ایزدی و محمودرضا
رضاشاه در تبعید
6160- 1
علی ایزدی و احمدرضا پهلوی
علی ایزدی و احمدرضا پهلوی
رضاشاه در تبعید
6056- 1
غلامرضا و علیرضا پهلوی در جزیره موریس
غلامرضا و علیرضا پهلوی در جزیره موریس
رضاشاه در تبعید
6034- 1
عبدالرضا پهلوی در موریس
عبدالرضا پهلوی در موریس
رضاشاه در تبعید
6035- 3
رضاخان پهلوی در ژوهانسبورگ
رضاخان پهلوی در ژوهانسبورگ
رضاشاه در تبعید
7030- 3
مراسم تشییع جنازه رضاشاه پهلوی در مصر
مراسم تشییع جنازه رضاشاه پهلوی در مصر
رضاشاه در تبعید
7136- 3
جنازه رضاشاه پهلوی در مسجدالنبی مدینه قبل از انتقال به ایران از راست : مرتضی یزدان‌پناه، عبدالله هدایت و منصور مزین
جنازه رضاشاه پهلوی در مسجدالنبی مدینه قبل از انتقال به ایران از راست : مرتضی یزدان‌پناه، عبدالله هدایت و منصور مزین
رضاشاه در تبعید
7069- 3
هیئت انتقال‌دهنده جنازه رضاشاه پهلوی از مصر به ایران ردیف اول از راست: غلامرضا پهلوی، مرتضی یزدان‌پناه و عبدالرضا پهلوی. ردیف دوم : محسن صدر (صدرالاشراف)
هیئت انتقال‌دهنده جنازه رضاشاه پهلوی از مصر به ایران ردیف اول از راست: غلامرضا پهلوی، مرتضی یزدان‌پناه و عبدالرضا پهلوی. ردیف دوم : محسن صدر (صدرالاشراف)
رضاشاه در تبعید
7155- 3
مراسم تشییع جنازه رضاشاه پهلوی در حرم مطهر حضرت معصومه در قم از راست: 1. احمد دهقان 3. هدایت‌الله گیلانشاه 4. ابراهیم حکیمی 5. عبدالرضا پهلوی 6. علیرضا پهلوی 7. غلامرضا پهلوی 8. مرتضی یزدان‌پناه
مراسم تشییع جنازه رضاشاه پهلوی در حرم مطهر حضرت معصومه در قم از راست: 1. احمد دهقان 3. هدایت‌الله گیلانشاه 4. ابراهیم حکیمی 5. عبدالرضا پهلوی 6. علیرضا پهلوی 7. غلامرضا پهلوی 8. مرتضی یزدان‌پناه
رضاشاه در تبعید
7157- 3
محمدرضا پهلوی و تاج‌الملوک پهلوی در کنار جنازه رضا پهلوی در حرم حضرت عبدالعظیم در شهرری
محمدرضا پهلوی و تاج‌الملوک پهلوی در کنار جنازه رضا پهلوی در حرم حضرت عبدالعظیم در شهرری
iichs.ir/vdcf.cdmiw6dj1giaw.html
