پوشش دوره قاجار در آیینه تصاویر(1) - تصاوير بزرگ

زهرا کولیوند
نوع پوشش مردان و زنان در دوره قاجار، چه آنهایی که به دربار تعلق داشتند و چه عوام، روشن‌کننده زوایایی از فرهنگ ایران در این دوره است؛ زیرا تکه‌پارچه‌ها در چهارچوب نظام دینی ـ عقیدتی و باورهای هر جامعه کنار هم قرار می‌گیرند و لباسی می‌شوند بر قامت قشرها و گروه‌های مختلف جامعه. با توجه به همین اثرپذیری، رمزگشایی از لباسهای این دوره و توجه به تغییرات آنها دریچه‌ای به شناخت نظام باورها و تغییر و تحولات آنها می‌گشاید.

در این عکس احمدشاه کلاه نیم‌استوانه‌ای با جقه‌ای به روی آن و نوعی سرداری بر تن دارد

شماره آرشیو: 1-3283-1ع

اسدالله میرزا مکرم‌السلطان با سبیل چخماقی، کلاه فینه بر سر و لباس تشریفات (نوعی ارخالق) بر تن

شماره آرشیو: 303-2ع

اسماعیل میرزا معتمدالدوله مسعود با سبیل چخماقی، کلاه مدور مزین به طرح شیروخورشید و لباس تشریفات (نوعی ارخالق) با مدلها و نشانهایی که اخذ کرده است

شماره آرشیو: 1194-1ع

اکبرمیرزا مسعود در لباس شکار که عبارت بود از چکمه‌ای بلند تا زیر زانو و کتی که در کمرش قطار فشنگ بسته شده است. از جیب این کت زنجیری بیرون آمده است که به نظر می‌رسد زنجیر ساعت جیبی باشد

شماره آرشیو: 4487-1ع

حسین امین‌الضرب اصفهانی با عبا و عمامه شیر شکری (نوعی کلاه کوچک که به دور آن دستار می‌بستند). این عمامه را تجار بیشتر بر سر می‌گذاشتند

شماره آرشیو: 4344-1ع

از نوع کلاهی که این دو بر سر دارند می‌توان احتمال داد که تاجر هستند. مرد سمت چپ، لباده‌ای به روی پیراهن بلند خود پوشیده است. مرد سمت راست کتی کوتاه بر لباس زیرین خود که به نظر ارخالق است، دارد. کفشهای این دو نشان می‌دهد که عکس به اواخر دوره قاجار مربوط است

شماره آرشیو: 1105-2ع

زنی از اعضای خانواده اصانلو با چارقد (روسری)، ارخالق و چادر کمری

شماره آرشیو: 3970-1ع

سه مرد با پیراهن، ارخالق (البته مرد سمت راستی ارخالق به تن ندارد)، قبا، ردا، شلوار، کلاه تخم‌مرغی، کفشهایی با نوکهای تیز رو به بالا و ساعتهایی که به بندی در گردن وصل هستند و در شال کمر قرار گرفته‌اند

شماره آرشیو: 369-116-الف

مرد پیراهنی در زیر، جلیقه‌ای بر روی آن و سرداری و شلواری بر تن دارد که زنجیر ساعت جیبی آن پیداست. کلاه او از نوع کلاه نمدی مدور است. لباسهای سه زن این تصویر که فقط یکی از آنها چارقد به سر دارد نشان می‌دهد این عکس به اواخر دوره قاجار تعلق دارد

شماره آرشیو: 131263-275م

مردانی با لباس سرداری نیمه‌بلند در دوره مظفری

شماره آرشیو: 10608-3ع

نوع لباس مردان نشان می‌دهد که این عکس در فصل سرما گرفته شده است

شماره آرشیو: 10610-3ع

دو مرد در این تصویر قبا و ردا به تن دارند و دو مرد دیگر سرداری که یکی از آنها بی‌یقه و دیگری یقه‌دار است. زنجیر ساعتی که روی پوشش دو تن از این مردان مشاهده می‌شود از تموّل آنها حکایت می‌کند

شماره آرشیو: 10611-3ع

زنی در بیرون از خانه با چادر و روبند که چون روبند را کنار زده صورت خود را با چادرش پوشانده است

شماره آرشیو: 61298-275م

زنی با ارخالق، چارقد و چادر کمری/ پوشاک زنان در اواخر دوره قاجاریه

شماره آرشیو: 924-8ع

پوشاک اندرونی این خانم و به‌ویژه شلیته (دامن چیندار کوتاه) او نشان می‌دهد که این تصویر به دوره پس از سفر ناصرالدین‌شاه به اروپا تعلق دارد

شماره آرشیو: 131248-275م

مردی با پیراهن بلند، قبا و ردا که آستینهای قبای او از ردا بیرون زده و حتی دست راست او را پوشانده است. شال کمری او خنجرش را نگاه داشته، کیسه در دست چپ او به نظر کیسه‌ای از سکه می‌آید/ پوشاک مردان ایرانی در دوره محمدشاه قاجار

شماره آرشیو: 2004-124ط

کت بلند این مرد همراه کروات، جلیقه و کفشهایش از رو به پایان بودن دوره قاجاریه حکایت می‌کند

شماره آرشیو: 3594-1ع

بر سر مرد جوان ایستاده در سمت راست تصویر کلاه نیمچه بختیاری مشاهده می‌شود. او که گیوه به پا دارد، همانند مرد ایستاده در سمت چپ، سرداری خود را به روی قبایش کرده است. شلوار گشاد او نشان می‌دهد که این عکس به اواخر دوره قاجار تعلق ندارد. مرد جوان وسطی عبایی به تن و تسبیحی در دست دارد و زنجیری مانند زنجیر ساعت به دکمه لباس او وصل شده است

شماره آرشیو: 411-288م

پوشش بیرونی بانوان ایرانی در دوره قاجار، چادر همراه روبنده بود

شماره آرشیو: 11032-3ع

زنان با چادرهایی به سر که در قسمت کمر، بندی برای نگاه داشتن چادر داشت

شماره آرشیو: 61268-275م

زنی با چادری بر سر و چاقچوری به پا (چاقچور شلوار گشادی بود که هنگام خروج از خانه، روی دامن یا شلیته به تن می‌کردند. این شلوار در مچ پا تنگ می‌شد)

شماره آرشیو: 61255-275م