براساس اسناد باقیمانده از دوره قیمومت انگلستان بر فلسطین، تمام زمینهایی که مباشران خیانتکار از مسلمانان خریداری کردند و به یهودیان فروختند، به اضافه زمینهایی که در اختیار انگلستان بود و به یهودیان واگذار شد جمعا کمتر از ۶ درصد سرزمین فلسطین را تشکیل میدهند. حال با توجه به این آمار این سؤال بهوجود میآید که بقیه سرزمین فلسطین چگونه در اختیار صهیونیستها قرار گرفت؟
به گزارش روابط عمومی پایگاهاطلاعرسانیپژوهشکده تاریخ معاصر؛ به نقل از خبرگزاری علم و فناوری آنا، کتاب «آمریکای کوچک» نوشته رضا زارع فاروقی به بررسی روابط رژیم پهلوی و اسرائیل از سال ۱۳۲۷ تا سال ۱۳۵۷ میپردازد. اینکتاب خلاصه کتاب ۴۵۰ صفحهای «ارتباط ناشناخته» است، دو فصل جدید دارد که آن را از کتاب «ارتباط ناشناخته» متمایز میکند. فصل اول، با عنوان «چگونگی پیدایش صهیونیسم و اشغال سرزمین فلسطین» است که به سه مقطع زمانی و تلاش صهیونیستها برای ایجاد کشوری یهودی با حمایت قدرتها میپردازد. فصل پایانی این اثر هم با عنوان «آمریکای کوچک و شیطان کوچک» به موضوعاتی همچون دلایل نگاه محمدرضا پهلوی به اسرائیل بهعنوان آمریکای کوچک و نگاه انقلاب اسلامی به پدیده اسرائیل بهعنوان شیطان کوچک، دلایل علاقهمندی اسرائیل به ارتباط با ایران و... اشاره دارد.
در ادامه متن گفتوگو با رضا زارغ فاروقی، نویسنده این کتاب، را میخوانید:
در آغاز درباره چگونگی پیدایش صهیونیسم و اشغال سرزمین فلسطین بفرمایید.
فلسطین با مساحت ۲۷ هزار کیلومتر مربع در غرب قاره آسیا قرار دارد. دریای مدیترانه با ساحلی به طول ۲۳۴ کیلومتر، و مصر با مرزی به طول ۲۴۰ کیلومتر از غرب سوریه با ۷۰ کیلومتر از شمال شرقی لبنان با ۷۹ کیلومتر از شمال و خلیج عقبه با ساحلی به طول 5/ 10 کیلومتر از جنوب سرزمین فلسطین را احاطه کردهاند.
در حال حاضر فلسطین به سه بخش تقسیم میشود کرانه باختری با مساحت ۵۶۹۰ کیلومتر مربع به طول ۱۵۰ و عرض ۳۱ تا ۵۸ کیلومتر که غالبا کوهستانی است؛ نوار غزه که یک منطقه ساحلی شبه مستطیل با مساحت ۳۶۵ کیلومتر مربع، طول ۴۵ و عرض ۶ تا ۱۳ کیلومتر است و سایر اراضی فلسطین که در سال ۱۹۴۸ به اشغال صهیونیستها درآمد و به اصطلاح کشور «اسرائیل» نامیده میشود.
فکر اولیه تأسیس یک دولت یهودی در اواخر قرون وسطی در اروپا بهوجود آمد و ناپلئون بناپارت در سال ۱۷۹۹م تلاش کرد یهودیان را به اورشلیم بازگرداند. ازآنجاکه برای تشکیل یک کشور حداقل سه عنصر اصلی سرزمین، جمعیت و دولت لازم است، صهیونیستها با حمایت قدرتهای بزرگ جهانی بهویژه اروپا و آمریکا، در سه مقطع زمانی مهم تلاش کردند عناصر تشکیلدهنده یک کشور را فراهم کنند.
در همین زمینه، به سه عنصر مذکور و سه زمان طلایی شکلگیری اسرائیل به طور مختصر اشاره میکنیم. مقطع اول: برگزاری کنگره بال سوئیس در سال ۱۸۹۷م و تعیین «سرزمین».
از هرتزل به عنوان بنیانگذار دولت یهود در اسرائیل یاد میشود. او روزنامهنگاری یهودی بود که در بوداپست مجارستان به دنیا آمد. در سال ۱۸۹۱ در پاریس خبرنگار و مقالهنویس نشریات بود و در سال ۱۸۹۶ رسالهای به نام دولت «یهود» منتشر کرد که ضرورت تأسیس دولت یهود را تبلیغ میکرد. وی تلاش کرد افراد بانفوذ یهود را در کنگره بال سوئیس جمع کند و در همین کنفرانس سازمان جهانی صهیونیسم را تشکیل داد. هرتزل در جواب سؤال خبرنگاران درباره نتیجه، کنفرانس پاسخ داد: «اگر بخواهم نتیجه کنگره را در یک جمله خلاصه کنم من هرگز آن را فاش نخواهم کرد باید بگویم من در بال دولت "یهود" را پایهگذاری کردم».
در این کنگره که برای اولین بار در این سطح با حضور یهودیان و مسیحیان صهیونیست تشکیل شد، اصلیترین هدف صهیونیسم، یعنی ایجاد موطنی برای مردم یهود در فلسطین، با تضمینهای آن توسط قوانین بینالمللی و راهکارهای اجرایی به اتفاق آرا به تصویب رسید. همچنین در این کنگره نام فلسطین به اسرائیل تبدیل و پرچم صهیونی و شعارهای ملی یهود هم مشخص شد. در واقع نطفه این طفل نامشروع در این کنگره منعقد شد.
در این نشست سرزمینهای متعددی برای تشکیل دولت یهود مطرح شد، اما در نهایت سرزمین «فلسطین» را انتخاب کردند. در این مقطع فلسطین جزئی از دولت عثمانی بهشمار میآمد. یکی از مهمترین اقدامات تئودور هرتزل این بود که میخواست مسئله سرزمین فلسطین را بدون زحمت و با پول حل کند؛ ازاینرو برای جلب رضایت سلطان عثمانی، پیشنهاد رشوه سنگینی به او داد. سلطان عبدالحمید، خلیفه عثمانی، پاسخ کوبنده و قاطعی به درخواست هرتزل داد و به او نوشت: اگر شما همه طلاهای جهان را هم به من بدهید این پیشنهاد را هرگز نمیپذیرم. چه برسد به ۱۵۰ پوند انگلیسی. من برای بیش از سی سال به ملت اسلام و امت محمد(ص) خدمت کردهام و هرگز صفات مسلمانان، پدران و اجدادم، سلاطین عثمانی و خلفا را سیاه نمیکنم و بنابراین من هرگز آنچه از من خواستید را نخواهم پذیرفت. از آن پس صهیونیستها برای تحقق خواسته خود، فروپاشی امپراتوری عثمانی را به عنوان یک اولویت در دستور کار خود قرار دادند.
افزون بر این فعالیتها، یهودیهای صهیونیست برای دسترسی به سرزمین فلسطین، «صندوق ملی یهودیان» را راهاندازی کردند تا زمینهای فلسطین را خریداری کنند.
یکی از موضوعات بحثبرانگیز در تاریخ فلسطین موضوعی است که تحت عنوان فروش زمین در فلسطین مطرح شده است. فرایند خرید زمین توسط یهودیان چگونه بوده است؟ این امر همواره این علامت سؤال را در اذهان برانگیخته است که چگونه کسانی که زمینهای خود را فروختهاند حال مدعی پس گرفتن زمینهایشان هستند؟
پاسخ این است که برخی از یهودیها و سازمانهایی که با هدف تشکیل دولت یهود بهوجود آمده بودند و به منظور خرید زمین در فلسطین وارد این سرزمین شدند موفق شدند مساحت کمی از اراضی فلسطین را از ساکنان آن خریداری کنند، اما زمانی که فلسطینیها از این نقشه آگاه شدند، دیگر حاضر نبودند زمینهای خود را به یهودیان بفروشند.
براساس اسناد باقیمانده از دوره قیمومت انگلستان بر فلسطین، که تا یک شب قبل از اعلام تأسیس رژیم مجعول صهیونیست ادامه داشت، تمام زمینهایی که مباشران خیانتکار از مسلمانان خریداری کردند و به یهودیان فروختند، به اضافه زمینهایی که در اختیار انگلستان بود و به یهودیان واگذار شد جمعا کمتر از ۶ درصد سرزمین فلسطین را تشکیل میدهند. البته در برخی از منابع حداکثر آن را تا ۸ درصد هم ذکر کردهاند. حال با توجه به این آمار این سؤال بهوجود میآید که بقیه سرزمین فلسطین چگونه در اختیار صهیونیستها قرار گرفت؟ تاریخ خونین فلسطین پاسخ این سؤال را میدهد: صهیونیستها با کشتار وسیع فلسطینیان در روستاها و شهرهای فلسطین با ایجاد فضای رعب و وحشت آنها را مجبور به رها کردن خانه و کاشانه و زمینهایشان کردند.
یکی از رویدادهای تأثیرگذار جهانی که در سرنوشت سرزمین فلسطین تأثیرگذار بود جنگ جهانی اول بهشمار میآید؛ در این زمینه توضیح دهید.
جنگ جهانی اول نقطه عطف دیگری برای صهیونیستها بود که توسط انگلیسیها رقم خورد. جدیترین اقدام انگلیسیها برای شکلگیری اسرائیل صدور «اعلامیه بالفور» در سال ۱۹۱۷ میلادی بود.
انگیزه واقعی انگلستان از صدور این اعلامیه تأسیس یک دولت مهاجر در قلب جهان اسلام و کسب موقعیت استراتژیک به منظور دستیابی به منافع استعماری خود در ابعاد گوناگون بود. بسیاری از حقوقدانها این اعلامیه را به عنوان سند حقوقی معتبر قبول ندارند؛ زیرا انگلستان از این حق برخوردار نبوده که سرزمینی را که به او تعلق نداشته است به قومی واگذار کند که در آن سکونت نداشتهاند.
به دنبال صدور این اعلامیه، که با نقشآفرینی جدی جناح صهیونیستی حاکمیت انگلستان صورت گرفت و پایان جنگ و بهویژه فروپاشی دولت عثمانی، انگلستان در تقسیم مناطق تحت پوشش دولت عثمانی با فرانسه توانست فلسطین را از آن خود کند و برای اینکه به اشغال فلسطین شکل قانونی دهد از طریق جامعه ملل در سال ۱۹۲۲م قیمومت فلسطین را بهدست آورد؛ بنابراین در فاصله دو جنگ جهانی اول و دوم، انگلیسیها یک فرصت طلایی را برای صهیونیستها فراهم کردند که به عنصر دوم تشکیلدهنده یک کشور یعنی «جمعیت» بپردازند؛ زیرا هزار یهودی در فلسطین که کمتر از ۱۰ درصد جمعیت فلسطین بودند، نمیتوانستند کشور بهاصطلاح «اسرائیل» را تشکیل دهند؛ ازاینرو در کشورهای مختلف «آژانس یهود» را راهاندازی کردند تا با تبلیغات و وعدههای وسوسهکننده زمینه مهاجرت یهودیان را از کشورهای مختلف به فلسطین فراهم کنند.
جنگ جهانی دوم فرصت بیشتری را در اختیار صهیونیستها برای تشکیل دولت صهیونیست قرار داد؟
فاصله بین دو جنگ اول و دوم جهانی یک فرصت استثنایی برای جمعآوری یهودیان از سراسر دنیا با مساعدت انگلیسیها ایجاد کرد، اما با وجود نشان دادن فلسطین اشغالی به عنوان بهشت موعود و تبلیغات جذاب آژانس یهود در کشورهای مختلف، جمعیت مهاجر استقراریافته در سرزمین فلسطین از بیش از صد کشور جهان تا پایان جنگ جهانی دوم و همزمان با تأسیس رژیم اسرائیل کمتر از جمعیت فلسطینیها بود. در واقع صهیونیستها توانستند حدود ششصدهزار نفر را تحت عنوان جمعیت یهود در فلسطین مستقر کنند.
صهیونیستها بهزعم خود از سه عنصر اصلی تشکیلدهنده یک کشور به دو عنصر اولیه آن، یعنی سرزمین و جمعیت، دست یافته بودند و نوبت دستیابی به عنصر سوم و اصلی یعنی تشکیل دولت بود؛ بنابراین همه تلاشهایشان را بر این موضوع متمرکز کردند.
اما برای شکلگیری دولت نیاز به یک مظلومنمایی بزرگ بود که آن را در جنگ جهانی دوم تحت عنوان هولوکاست مطرح کردند. آنها مدعی بودند که هیتلر ششمیلیون یهودی را در کورههای آدمسوزی سوزانده است؛ ازاینرو ضرورت تشکیل دولت یهود را تبلیغ کردند و افزون بر این، با ایجاد رعب و وحشت به منظور فرار ساکنان سرزمین فلسطین و همچنین تشکیل واحدهای ضربتی به نام هاگانا و پالماخ به نفع انگلیسیها وارد جنگ شدند و جنایات زیادی در دیر یاسین و کفر قاسم بهوجود آوردند. بدین ترتیب رژیم صهیونیستی اسرائیل، با فعالیت گسترده و آواره کردن مردم فلسطین و با حمایت و کمک قدرتهای بزرگ و سازمانهای بینالمللی بهویژه سازمان ملل متحد زمینه تأسیس دولت اسرائیل را فراهم کرد.
دیوید بن گوریون، که از او به عنوان معمار و بنیانگذار اسرائیل و اولین نخستوزیر این رژیم غاصب یاد میشود، در ۱۴ مه ۱۹۴۸م موجودیت رژیم اسرائیل را اعلام کرد.
برخی از قدرتها از جمله آمریکا پس از یازده دقیقه رژیم اسرائیل را به رسمیت شناختند. کشورهای اسلامی بهویژه کشورهای عربی نه تنها اسرائیل را به رسمیت نشناختند، بلکه با آن شور و احساسی که در ابتدا از خود نشان دادند وارد جنگ با اسرائیل شدند و از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۳م چهار جنگ بین اسرائیل و کشورهای عربی رخ داد. پس از اعلام موجودیت اسرائیل در فلسطین مواضع کشورها بهویژه کشورهای اسلامی بسیار تعیینکننده و اثرگذار بود.
رویکرد رژیم پهلوی درباره تشکیل دولت صهیونیستی چه بود؟
رژیم محمدرضا پهلوی سه گزینه در برابر تأسیس دولت اسرائیل پیش رو داشت: گزینه اول حمایت از مردم مظلوم فلسطین که بهترین گزینه بود و جامعه اسلامی هم این انتظار را داشت. البته در حمایت از فلسطین آیتالله کاشانی و فدائیان اسلام تلاش خود را برای اعزام پنجهزار نیروی کمکی و مبارز داوطلب برای جنگیدن با رژیم اسرائیل آغاز کردند، اما رژیم پهلوی به این گزینه توجه نکرد و مانع اعزام حامیان فلسطین شد.
گزینه دوم میتوانست اعلام بیطرفی نسبت به موضوع فلسطین باشد.
گزینه سوم پشتیبانی و حمایت از رژیم اسرائیل بود که از منظر مردم مسلمان ایران و رهبران مذهبی بدترین گزینه بود. متأسفانه محمدرضا پهلوی گزینه سوم را انتخاب کرد و هرچند بهظاهر و در گفتار، خود را طرفدار فلسطین در پارهای از امور معرفی میکرد در عمل و با شناسایی اسرائیل به صورت دوفاکتو در سال ۱۳۲۸ روابط پنهانی خود را با رژیم اسرائیل آغاز کرد. این روابط در ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی امنیتی ـ اطلاعاتی، نظامی و فرهنگی با دشمن مسلمانان به صورت گسترده و پیچیده و اسرارآمیز و در بالاترین سطح در مقایسه با کشورهای خاورمیانه به مدت سی سال تا پیروزی انقلاب اسلامی ادامه یافت.