2 شهریور 1345

روزنامه «اطلاعات» نوشت: عصر دیروز تهران شاهد پرشورترین احساسات مردم عادی و زحمتکش پایتخت نسبت به رهبر عالی‌قدر خود شاهنشاه آریامهر بود. 35 هزار نفر با شور و هیجان زایدالوصفی در میدان امجدیه، گرد آمده و بی‌صبرانه انتظار زیارت مقدم شاهنشاه عاليقدر خود را داشتند.
این اجتماع و ابراز احساسات مردم به مناسبت پایان اولین دوره کلاس‌های مبارزه با بی‌سوادی استان مرکز تشکیل شده و فارغ‌التحصیلان این کلاس‌ها افتخار پیدا کرده بودند که گواهینامه‌های خود را از دست مبارک شاهنشاه آریامهر دریافت دارند.
در ساعت 6 بعدازظهر، شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح شهبانوی ایران درحالی‌که والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی، آقای هویدا، نخست‌وزیر، آقای اسدالله علم و آقای دکتر هدایتي، وزیر آموزش و پرورش، در التزام رکاب بودند به جایگاه مخصوص تشریف‌فرما شدند. در این موقع 35 هزار نفر حاضرین در امجدیه برای گرامی داشتن مقدم رهبر بزرگ خود به پا خاستند و ابراز احساسات شدید و صمیمانه‌ای نشان دادند که مدتی میدان امجديه به لرزه درآمده بود.
پس از تشریف‌فرمایی اعليحضرتین به جایگاه مخصوص، ابتدا والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی، نیابت ریاست عالیه کمیته جهانی پیکار با بی‌سوادی، نطقی ایراد نمودند؛ سپس آقای اسدالله علم، مدیر عامل کمیته ملی پیکار با بی‌سوادی، گزارشی از وضع مبارزه با بی‌سوادی و پیشرفت‌هایی که در این زمینه به‌دست آمده به عرض اعليحضرت همایونی رسانید.
 
گزارش وزیر آموزش و پرورش
سپس آقای دکتر هدایتی، وزیر آموزش و پرورش، طی گزارشی معروض داشت در طی 25 سال سلطنت فرخنده شاهنشاه آریامهر، چهره کشورما به کلی دگرگون گردید و ملت ایران در تمام شئون اقتصادی و اجتماعی به پیشرفت‌های بزرگی نائل آمد، به حدی که موجب اعجاب و تحسین جهانیان گردید.
اما پیشرفت‌هایی که در همین مدت در زمینه تعلیم و تربیت و مبارزه با جهل و بی‌سوادی نصیب کشور ما گردیده به مراتب سریع‌تر و موفقیت‌آمیزتر بود تا جایی که به‌حق، ایران را پرچمدار مبارزه با جهل و بی‌سوادی و پیشاهنگ فرهنگ و تمدن و معنویت جهان معرفی نمود.

اسدالله علم طی سخنانی در اجتماع امجدیه اظهار داشت: باید تمام اطفال لازم‌التعلیم را که طبقه مولد اجتماع فردا را تشکیل خواهند داد از سواد برخوردار نمايیم و در غیر این صورت فعالیت کمیته بی‌ثمر است؛ زیرا هرقدر قشر سالخورده را تعلیم بدهیم اطفال بی‌سواد جای آنها را خواهند گرفت و در این مورد به همکاری نزدیك وزارت آموزش و پرورش نیاز کامل داریم و تاکنون هم انصافا از این همکاری استفاده کامل شده است.
 
زنان بیش از مردان
نکته قابل توجه آنکه از مجموع کسانی که تاکنون در قزوین و تهران و استان فارس در کلاس‌های پیکار با بی‌سوادی شرکت کرده‌اند شماره زنان بسیار بیشتر از مردان است. این امر دو علت دارد: یکی آنکه در کشور ما نیز مانند غالب کشورهای دیگر تعداد زنان بی‌سواد از مردان بی‌سواد بیشتر است؛ دیگر آنکه چون مردان غالبا به مشاغل خارج و دور از مسکن خود اشتغال دارند کمتر فرصت و امکان شرکت در این کلاس‌ها برای ایشان حاصل می‌شود. به اين سبب کمیته‌های پیکار با بی‌سوادی برای زنانی که فرزند خردسال دارند تسهیلاتی فراهم آورده و پرستارانی را مأمور کرده‌اند تا در ساعات درس کودکان ایشان را نگهداری کنند.
درباره درآمد و هزینه کمیته ملی پیکار به عرض می‌رساند هزینه باسواد نمودن هر بی‌سواد در حدود هزار ریال می‌باشد و میزان حق‌التدريس معلمان بستگی به نحوه پیشرفت کار نوآموزان داشته و پرداخت آن موکول به آن است که نوآموزان تحت تعلیم آنها از عهده امتحانات مربوطه برآیند. [1]

در مراسم دیروز، اشرف پهلوی نیز طی سخنانی اظهار داشت: شاهنشاه برای نخستین‌بار جهانیان را به این حقیقت متوجه ساختند که ریشه‌کن ساختن بی‌سوادی تنها یك مسئله ملی نیست، بلکه یک امر جهانی و بین‌المللی است. اعطای يك روز از بودجه نظامی کشور به یونسکو برای كمك به مبارزه با بی‌سوادی در جهان و تعهد دولت ایران دائر به چاپ یك‌میلیون جلد کتاب برای کشورهای در حال رشد نشانه ایمان شاهنشاه ما به خصلت بین‌المللی مبارزه با بی‌سوادی می‌باشد.
ریشه‌کن ساختن بی‌سوادی در داخل کشور از دیر زمانی مورد علاقه و توجه خاص شاهنشاه بوده است. تخصيص قسمتی از بودجه قوای مسلح کشور به تشکیل سپاه دانش، که منحصرا معلول ابتکار و تدبير شاهنشاه بود، مشکل ایجاد مدارس ابتدایی را در داخل حل نمود، لیکن مشکل دیگری یعنی باسواد کردن سالمندان هنوز باقی بود. [2]

«خبرگزاری فرانسه»، «رویتر» و «آسوشیتدپرس» 23 اوت از بغداد گزارش دادند: رادیو مکه اعلام کرد به علت وجود وبا در عراق، دولت عربستان سعودی تصمیم گرفت مرز بین عربستان سعودی و عراق را ببندد.
دولت یونان امروز ورود مسافران عراقی را به خاك خود ممنوع کرد مگر آنکه ورقه معتبر تلقيح ضد وبا داشته باشند.
دیروز ۱۲ اکیپ بهداشتی از سنندج به مریوان و بانه اعزام گردید.
آقای دکتر طباطبائی، مدیر کل جدید بهداری کردستان، دیروز وارد سنندج شد و اظهار داشت به اکیپ‌های اعزامی دستور داده شده که به محض مشاهده بیمار مبتلا به وبا در نقاط مرزی به اداره کل بهداری اطلاع دهند.
به منظور شروع اقدامات لازم جهت پیشگیری از بیماری وبا از طرف وزارت بهداری، مرخصی آقای دکتر حقی، رئیس بهداری مسجد سلیمان، لغو شد و آقای دکتر شریعت‌زاده، رئیس امور بهداشتی بهداری مسجد سلیمان، جهت تلقيح مرزنشینان به مرز اعزام گردید.
به قرار اطلاع پنجمین نوبت تلقيح وبا در مسجد سلیمان از چند روز دیگر شروع می‌شود.
 
كمك ایران
امروز اعلام شد که از طرف ایران برای کمک بر امر مبارزه با ویا در عراق يك‌ميليون «دز» واکسن ضد وبا به عراق ارسال شده است.

امروز با دو فروند هواپیمای دیگر بقیه کمک‌های جنسی ایران از قبیل خواربار، پوشاک و پتو از طرف شیر و خورشید سرخ، برای آسیب‌دیدگان زلزله ترکیه ارسال گردید.
آقای دکتر نفیسی، دبیر کل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، امروز اظهار داشت: اتحادیه صلیب سرخ جهانی طي تلگرافي که در پاسخ شیر و خورشید سرخ ایران مبنی بر ارسال کمک به تهران مخابره نموده اعلام کرده است که در حال حاضر احتیاجی به ارسال بیمارستان صحرایی واعزام پزشك به ترکیه نیست.
دبیر کل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران یادآور گردید که كمك جنسی شیر و خورشید سرخ ایران برای آسیب‌دیدگان ترکیه کمک مؤثری بوده است.
تاکنون متجاوز از شصت تُن خوار بار و پتو و وسايل اولیه زندگی و پنج‌هزار دلار پول نقد به عنوان كمك به آسیب‌دیدگان ترکیه جهت هلال احمر ترکیه ارسال شده است.

روزنامه «اطلاعات» نوشت: فردا شب شاهنشاه آریامهر به اتفاق علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی برای تماشای فیلم «نوای موسیقی» به سینمای جدیدالتأسیس «دياموند» تشریف‌فرما خواهند شد.
وزارت فرهنگ و هنر از عده‌ای از رجال و معاريف جهت شرکت در این مراسم دعوت به عمل آورده است.

روزنامه‌های امروز کشور نوشتند: به دعوت رسمی دولت چکسلواکی، ساعت ۳ بعد از نیمه‌شب دیشب، والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی برای بازدید از فعالیت‌های سازمان زنان چکسلواکی و مؤسسات مربوط به مبارزه با بی‌سوادی با هواپیما عازم پراک شدند.
در این مسافرت آقایان دکتر فریدون هويدا، معاون وزارت امور خارجه، مجید رهنما، سفير دولت شاهنشاهی در برن، و علی ایزدی، رئیس دفتر والاحضرت، همراه ایشان بودند.

پیش از ظهر امروز آقای آرام، وزیر امور خارجه، به حضور شاه رسید و تیمسار سرلشکر پاکروان را به سمت سفیر جدید ایران در پاکستان معرفی کرد.
تیمسار پاکروان روز شنبه تهران را برای تصدی پست جدید خود در پاکستان ترک می‌گوید.

از طرف آقای مهندس عبدالرضا انصاری، وزیر کشور، آقای حسن شهمیرزادی، قائم‌‎مقام آب و برق خوزستان، به سمت معاون وزارت کشور در امور شهرداری‌ها و آقای علی‌اصغر ادیب محمدی، معاون استانداری خوزستان، به سمت مشاور عالی وزارت کشور منصوب شدند.
در دیدار امروز وزیر کشور، آقای شهمیرزادي به حضور شاه معرفی شد.

«خبرگزاری فرانسه» از بغداد گزارش داد: روزنامه «البلاد» چاپ بغداد، در شماره امروز خود نوشته است به احتمال زياد دولت جدید عراق دعوتی را که سابقا از آقای عباس آرام، وزیر امورخارجه ایران، به عمل آمده است تا در رأس یک هیئت رسمی برای مذاکره به منظور حل قطعی مسائل مشترك، به بغداد مسافرت کند، تجدید خواهد کرد.
البلاد اضافه کرده است که حسن الدجیلی، سفیرکبیر عراق در تهران، به‌زودی برای مشورت درباره تماس‌هایی که بین دو کشور صورت می‌گیرد، به بغداد خواهد آمد.
محافل مطلع شایعاتی را دائر بر اینکه این تماس‌ها اخیرا با مشکلاتی روبه‌رو شده است تکذیب می‌کنند.
البلاد از قول يك منبع نزديك به سفارت عراق در تهران نوشته است که تشکیل دولت جدید عراق هیچ گونه تغییری در سیاست این کشور نسبت به ایران نداده است، ولی در محافل مجاز اظهار عقیده می‌شود که به دنبال تشکیل کابینه جدید دعوت‌نامه جدیدی برای وزیر امور خارجه ایران فرستاده خواهد شد.
سفر آقای عباس آرام به بغداد قرار است در اواخر ماه اوت (طی هفته آینده) صورت گیرد.

«آسوشیتد پرس» از واشنگتن گزارش داد: بانك دولتی صادرات و واردات آمریکا دیروز اعلام کرد که نُه‌میلیون دلار برای خرید و نصب سومین کارخانه برقی که قرار است با استفاده از اعتبارات آن بانك در ایران ایجاد شود به دولت ایران وام خواهد داد.
ظرفیتی که برای این کارخانه پیش‌بینی شده 5/ 82 «مگاوات» و محل نصب آن تهران است.
بانك صادرات و واردات آمریکا در سال گذشته نیز با پرداخت بيست‌میلیون دلار وام به ایران به منظور خرید دو دستگاه مولد نیرو در مرکز برق فرح‌آباد موافقت کرده بود.

کنفرانس فلات قاره با شرکت نمایندگان ایران، عربستان سعودی و کویت روز شنبه در تهران تشکیل می‌گردد و مذاکرات سه‌جانبه مربوط به تحديد فلات قاره سه کشور در خلیج فارس دنبال می‌شود.
این مذاکرات از سال گذشته ابتدا به صورت جداگانه و سپس به طور سه‌جانبه بین سه کشور آغاز گردید و آخرین جلسات مذاکرات در  کپنهاک تشکیل شد.
پس از تشکیل کنفرانس کپنهاك، دولت عراق اعلام کرد که در صورت اتخاذ تصمیم در مورد فلات قاره در خلیج فارس، تصمیمات کنفرانس را قانونی نخواهد شناخت. پس از پایان کار کنفرانس چنین به نظر می‌آمد که نمایندگان عراق در مذاکرات تهران شرکت نمایند، ولی این بار نیز مذاکرات فلات قاره بدون حضور نمایندگان عراق انجام می‌شود.
يك مقام مطلع در این مورد گفت: چون دولت عراق با کشور عربستان سعودی فلات قاره مشترک ندارد و حدود فلات قاره مشترک که با ایران و کویت دارد مورد اختلاف نیست، به همین جهت در مذاکرات شر کت نمی‌کند؛ زیرا تصمیمات این کنفرانس فقط در مورد حدود فلات قاره مشترك ایران و عربستان و کویت است.

روزنامه البعث، ارگان حزب حاکم سوریه، در سرمقاله خود نوشت: درصورت تجاوز اسرائیل قوای مسلح سوریه از مرز خواهند گذشت و وارد فلسطین خواهند شد و تجاوز را در سرچشمه‌اش سرکوب خواهند کرد.
این روزنامه نوشته است: عمل انتقامی ما در 15 اوت عليه اسرائيل يك كار خودبه‌خودی یا تصادفی نبود که جزئی از نقشه استراتژيك جديد سوریه می‌باشد.
روزنامه دیگر سوريه به نام «الثوره» نوشته است: آن زمان که ما در برابر تجاوز اسرائيل فقط شکایت می‌کردیم  گذشته است. وزارت خارجه سوریه به دیپلمات‌های مقیم سوریه اطلاع داده است که اسرائیل آماده تجاوز دیگری علیه سوریه می‌شود و در صورت چنین تجاوزی، قلب اسرائیل مورد حمله قوای سوریه قرار خواهد گرفت.
 

روزنامه «اطلاعات» در سرمقاله شماره امروز خود نوشت: شاید جوانانی که از حادثه 3 شهریور 1320 خاطره روشنی ندارند تصور کنند اینکه هر سال در چنین روزی ما از 3 شهریور بحث می‌کنیم فرع بر عادت یا سنّت است و على‌الرسم قلمی روی کاغذ می‌بریم و یادی از سوم شهریور می‌کنیم.
اتفاقا آدم اگر سطحی قضاوت کند می‌بینید حق با آنهاست؛ به جهت اینکه حالا یک ربع قرن بر آن حادثه می‌گذرد و چیز تازه‌ای نمانده است که طی این مدت راجع به علل وقوع و کیفیت وقوع و اثرات وقوع پیشامد سوم شهریور نگفته یا ننوشته باشند. پس چه ضرورت دارد باز هم هر ساله وقتی آفتاب شهریورماه طلوع می‌کند خاطره تلخ شهریور 13۲۰ تکرار و با تذكار آن، روز خوش مردم قرین ملال بشود؟
ایران با همه کشورهایی که داخل جنگ بودند مواثیق و معاهدات دوستی داشت، با کسی سر جنگ نداشت و به اعتبار سیاست بی‌طرفی که اتخاذ کرده بود تصور می‌کرد او را خواهند گذاشت که در چنان دنیای آتش‌گرفته‌ای امنیت خود را حفظ کند و به کار اصلاحات داخلی مشغول باشد.
آری ملت ایران چنین می‌پنداشت و باورش نمی‌شد دولت‌هایی که ادعا داشتند به خاطر حفظ حقوق و حیثیت انسانی می‌جنگند، حقوق و حدود کشور بی‌طرفی را مطلقا نادیده بگیرند و اگر هیتلر روز روشن دست به تهاجم می‌زد و قوای خود را از مرز کشورهای اروپایی می‌گذرانید، اینها در تاریکی شب به مرزهای ایران تجاوز کردند، اما دیدیم که چنین تجاوزی هم امکان دارد.
دیدیم که بدون اعلان جنگ و بدون اتمام حجت ممكن است کشوری بی‌دفاع و بی‌طرف معرض تاخت‌وتاز قدرت‌های بزرگ شود. دیدیم که عهدها و قرارها و مقررات بین‌المللی در روز حادثه امنیت و استقلال کشورهای ضعیف را ضمانت نمی‌کند. دیدیم که اگر ملتی از حوادث زمان غافل شود و خوش‌باوری پیشه سازد چطور چوب می‌خورد. دیدیم قانون معروف جنگل به خلاف آنچه تصور می‌شود با بشر عصر غارنشینی دفن نشده و مثل آتش زیر خاکستر در نهاد بشر باقی مانده است. وقتی تندبادی بوزد و اصول متعارف اجتماع مدنی را مثل خاکستری پراکنده سازد، اصل حاکمیت مطلق قوی بر ضعیف چون آتش نهفته و با همان درخشندگی و همان سوزندگی جلوه‌گر می‌شود.
این تجاربی بود که ما از حادثه شوم سوم شهریور آموختیم.[3]
 

  
پي‌نوشت‌ها
--------------------------------------------------