در تاریخ ایران شاهد وقایع تأسفباری میباشیم، وقایعی که در اثر بی کفایتی پادشاهان رخ داده بالاخص در دوران قاجار، از قبیل اعطای امتیازات و سرمایههای مملکت به بیگانگان. ناصرالدین شاه یکی از پادشاهانی بود که به دلیل اسراف و تبذیر خود و درباریان و استقراض از خارجه به این امر مبادرت میورزید، وی در تاریخ 28 رجب 1308هـ . ق. امتیاز انحصار توتون و تنباکو را به مدت 50 سال به سرگرد جرالد اف. تالبوت یکی از نزدیکان سالسبوری نخستوزیر انگلستان اعطا نمود و در عوض رشوههایی به نامبرده و اطرافیانش از جمله امینالسلطان صدراعظم و کامران میرزا نایبالسلطنه پرداخت شد. پس از انعقاد قرارداد مردم ایران به مخالفت پرداختند و از مراجع دینی در این باره کمک خواستند، آیتالله میرزا محمدحسن شیرازی حکم حرام بودن استعمال توتون و تنباکو را صادر نموده و آن را به منزله محاربه با امام زمان (عج) دانست و بالاخره در اثر حمایت بی شائبه مردم از فتوای مزبور و قطع ایادی اجانب در ایران شاه مجبور به لغو امتیاز شد.
از میان اسناد موجود در رابطه با تحریم تنباکو 12 صفحه گزینش شده است که حاکی از استفتا از آیتالله میرزای شیرازی، صدور حکم مذکور از سوی نامبرده و تأیید آن توسط شیخ فضلالله نوری و حمایت مردم از اجرای حکم است. ناصرالدین شاه نارضایتی خود را از مبارزات مردم در تلگرافی به ظلالسلطان علناً گوشزد مینماید و در صورت عدم همکاری مردم با کمپانی موردنظر تهدید به اتخاذ تصمیم دیگری مینماید نهایتاً مجبور به لغو امتیاز میشود و ناصرالملک را مأمور رسیدگی به خسارات کمپانی رژی مینماید، میرزای شیرازی بلامانع بودن استفاده توتون و تنباکو را منوط به رفع امتیاز اعلام میکند.
221 ق (صفحه ۱) استفتاء از آیتالله محمدحسن شیرازی در مورد کشیدن قلیان و حکم نامبرده در حاشیه نامه مبنی بر حرام بودن استعمال توتون و تنباکو به هر صورت ممکن
تحریم تنباکو
۲۲۲ ق (صفحه ۲) استفتاء از آیتالله محمدحسن شیرازی در مورد کشیدن قلیان و حکم نامبرده در حاشیه نامه مبنی بر حرام بودن استعمال توتون و تنباکو به هر صورت ممکن
تحریم تنباکو
101154 ق نامهای به ظلالسلطان در باب مسائل مختلف از جمله مختل شدن عمل انحصار تنباکو به دلیل وجود حکم حرام بودن استعمال آن
تحریم تنباکو
228 ق (صفحه ۱) نامهای مبنی بر ضرورت اجرای حکم شرعی آیتالله میرزا حسن شیرازی در مورد تحریم استعمال تنباکو جهت قطع ایادی بیگانگان
تحریم تنباکو
22۹ ق (صفحه ۲) نامهای مبنی بر ضرورت اجرای حکم شرعی آیتالله میرزا حسن شیرازی در مورد تحریم استعمال تنباکو جهت قطع ایادی بیگانگان
تحریم تنباکو
102215 ق (صفحه ۱) تلگراف ناصرالدین شاه به ظلالسلطان دائر بر اظهار تعجب از تحریم استعمال تنباکو و مخالفت مردم با بانک و بیگانگان و تهدید مردم به اتخاذ تصمیماتی دیگر درصورت دخالت در امور کشور
تحریم تنباکو
102337 ق (صفحه ۲) تلگراف ناصرالدین شاه به ظلالسلطان دائر بر اظهار تعجب از تحریم استعمال تنباکو و مخالفت مردم با بانک و بیگانگان و تهدید مردم به اتخاذ تصمیماتی دیگر درصورت دخالت در امور کشور
تحریم تنباکو
101562 ق تلگراف امینالسلطان صدراعظم ناصرالدین شاه مبنی بر لغو امتیاز انحصار تنباکو
تحریم تنباکو
1 ق استفتاء از آیتالله میرزا محمدحسن شیرازی درباره استعمال تنباکو و یا رفع امتیاز، همراه با پاسخ نامبرده در حاشیه نامه مبنی بر حرام بودن آن به هر شکل و عدم منع آن در صورت لغو امتیاز، و تأیید حکم توسط شیخ فضلالله نوری
تحریم تنباکو
220 ق جوابیه آیتالله میرزا محمدحسن شیرازی دائر بر لغو منع استعمال تنباکو در صورت رفع امتیاز آن
تحریم تنباکو
12449 ق (صفحه ۱) رونوشت تلگراف سالسبوری درباره مذاکرات خود با ناصرالملک مأمور رسیدگی به خسارات کمپانی رژی راجع به عدم توانایی دولت ایران در پرداخت اقساط در صورت استقراض از خار
تحریم تنباکو
124۵۰ ق (صفحه ۲) رونوشت تلگراف سالسبوری درباره مذاکرات خود با ناصرالملک مأمور رسیدگی به خسارات کمپانی رژی راجع به عدم توانایی دولت ایران در پرداخت اقساط در صورت استقراض از خارج