احضار غیرمترقبه رئیس بانک ملی برای چه بود؟

سرتیپ رضاقلی امیرخسروی (۱۲۷۵-۱۳۳۷) نظامی دوران قاجار و پهلوی و مدیرکل بانک ملی (1312-1316)، که به گفته ابتهاج، برای خودش در بانک ملی یک رضاشاه کوچک بود و بانک را مثل یک سربازخانه اداره می‌کرد، روز یکشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۱۵ش به صورت غیرمترقبه‌ای توسط رضاشاه احضار می‌شود:
«ساعت 2 بعدازظهر روز یکشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۱۵ش، شاه، امیر خسروی، رئیس بانک ملی، را احضار می‌نماید. ضمنا دستور داده بود که وضعیت و صورت اعتبارات بانک و موجودی خزانه بانک را همراه داشته باشد. امیر خسروی گفت: معمولا من روزهای جمعه ساعت 10 صبح شرفیاب می‌شدم، احضار آن روز و آن ساعت خیلی غیرمترقبه بود. ... شاه از من پرسید: این اعتبارات برای شرکت‌ها چیست؟ و از چه محلی پرداخت می‌شود؟ امیر خسروی اظهار می‌کند: این پول‌ها مربوط به درآمد و عایدات کشور نیست، بلکه از موجودی بانک و حساب‌های پس‌انداز افراد پرداخت شده، مثل اعتباری که به بازرگانان و کارخانجات داده می‌شود. شاه عصبانی شده می‌گوید: چرا این پول‌ها داده شده؟ پول سپرده اشخاص چرا به دیگران داده می‌شود؟ ایشان خیال می‌کردند پول سپرده هر کس علی حده نگاه‌داری می‌شود، غافل از اینکه سپرده اشخاص موجودی بانک بوده و بانک آنها را برای معامله به کار انداخته، در نتیجه سود بانک علاوه شده و بهره‌ای که بانک می‌پردازد از همین عایدات معامله است (به طور معترضه باید اضافه کنم که شاه خیال کرده موجودی خودش در بانک به اشخاص داده شده و مصرف گردیده است. شاید عصبانیت ایشان برای دلسوزی پول و سپرده خودش بوده است، نه سپرده‌های مردم! ... شاه شروع می‌کند به فحاشی که پدرسوخته‌ها این طور پول بانک را از بین می‌برید. می‌دهم شماها را محاکمه و تیرباران کنند».1
 

شماره آرشیو: 130711-275م

 
پی نوشت: