۸ خرداد ۱۳۴۶

بر اساس یک سند ساواک به تاریخ گزارش 8 خرداد 1346 «به مناسبت روز استقلال افغانستان از ساعت 18 و 30 دقیقه روز 6 /3 /46 الی ساعت 20 و 30  طبق دعوت سرلشکر سراج، سفیر افغانستان، و بانو ضیافتی در منزل ایشان واقع در زعفرانیه خیابان پیراسته تشکیل گردیده بود و عده‌ای در حدود سیصد نفر از شخصیت‌ها و رجال به اتفاق بانوان خود در آن شرکت کردند و اشخاص زیر شناخته شدند...».
این سند می‌افزاید: «آقایان هویدا نخست‌وزیر ـ دکتر جمشید آموزگار وزیر دارایی ـ دکتر هادی هدایتی وزیر آموزش و پرورش ـ عبدالرضا انصاری وزیر کشور ـ تیمسار سپهبد صنیعی[1] وزیر جنگ ـ مهندس شالچیان ـ جواد منصور[2] وزیر اطلاعات ـ مهندس ریاضی رئیس مجلس شورای ملی ـ سناتور عباس مسعودی ـ سناتور خزیمه علم، امیرانی مدیر مجله "خواندنی‌ها" ـ سپهر مدیر مجله "دیپلمات" ـ اسعد رزم‌آراء مدیر مجله "مرد مبارز" ـ پور والی مدیر "بامشاد" ـ مهندس والا مدیر "تهران‌مصور" ـ اسمعیل رائین خبرنگار تهران‌مصور ـ عادل خلعتبری ـ مدرس عضو هیئت مدیره بانک رهنی ـ یوسف مازندی خبرنگار یونایتد پرس ـ صدری رئیس تشریفات وزارت خارجه ـ سپهبد محمد نخجوان ـ دکتر مقتدری عضو وزارت خارجه ـ دکتر هدایتی رئیس دانشکده حقوق ـ دکتر وحیدنیا نماینده مجلس شورای ملی ـ سفیر کبیر فرانسه ـ سفیر کبیر شوروی ـ سفیر کبیر انگلیس ـ سفیر لهستان ـ سفیر عراق ـ سفیر یونان ـ سفیر یوگسلاوی ـ سفیر مراکش ـ سفیر عربستان سعودی ـ وابسته نظامی شوروی ـ وابسته نظامی عراق ـ وابسته نظامی اردن هاشمی ـ دکتر منوچهر اقبال ـ دکتر حسین خطیبی[3] ـ دکتر فریدون معتمد وزیری ـ تهرانیان مدیر روزنامه "خراسان"[4] ـ خطاطان وزیر سابق گمرکات و سرلشکر بازنشسته سیاسی.
این سند می‌افزاید: آقای نخست‌وزیر چند دقیقه با سفیر شوروی به مذاکره پرداخت و پس از آن دانشجویان افغانی وسیله سفیر افغانستان به آقای هویدا معرفی شدند و آقای نخست‌وزیر پیرامون وضع تحصیلی آنان در ایران و رشته‌هایی که انتخاب کرده‌اند سؤلاتی نمود و چون اکثر دانشجویان افغانی رشته ادبیات را برای ادامه تحصیل انتخاب کرده‌اند سؤالاتی نمود و یکی از آنها در اطراف قوانین مربوط به آزادی زنان در ایران از ایشان سؤال کرد و آقای نخست‌وزیر در جواب آن دانشجو گفت: ما در کشور خود به زنان آزادی کامل داده‌ایم و قانون رفاه خانواده نیز امروز از تصویب مجلس سنا گذشت و در پایان آقای نخست‌وزیر به دانشجویان افغانی گفت: من همیشه آماده برای ملاقات با شما هستم و هرگونه خواسته‌ای داشته باشید دستور آن را می‌دهم و آنها نیز از نخست‌وزیر تشکر کردند.[5]

بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 8 خرداد 1346 درباره آیت‌الله حسینعلی منتظری و به نقل از عبدالحسین صفاری «نام‌برده بالا اظهار می‌داشت که آقای منتظری یکی از روحانیون و علمای بزرگ حوزه علمیه قم می‌باشد و اکنون در یکی از زندان‌های بزرگ تهران به‌سر می‌برند و علت زندانی شدن ایشان چنین بوده که ایشان چون به طور قاچاق به کشور عراق مسافرت نموده و منظورش ملاقات با آیت‌الله خمینی در نجف اشرف بوده و در موقع برگشتن به وسیله دولت توقیف و بازداشت شده و اکنون در زندان به‌سر می‌برد و آن‌قدر ایشان را شکنجه داده‌اند که مبتلا به اختلال حواس گردیده و اضافه نمود که این شکنجه‌ها به خاطر این مسافرت وی نیست، بلکه به مناسبت سوابق و فعالیت‌های ایشان بوده است».
این سند به نقل از نام‌برده می‌افزاید: «سپس در مورد سوابقش گفت ایشان در زمان آیت‌الله خمینی، که در قم به‌سر می‌برد، یعنی سال 1342 که اوضاع به هم خورد و کلیه اعلامیه‌ها و نوشته‌ها و تبلیغات بر علیه دولت به وسیله همین آقای منتظری صورت می‌گرفته است و ایشان بودند که برای آیت‌الله خمینی اعلامیه پخش و توزیع می‌نمود و درجه و شخصیت و مقام ایشان همین بس که ایشان هم‌طراز آیت‌الله خمینی بوده و می‌باشد و بنا به دستور ایشان هشتادهزار نفر جمعیت نجف‌آباد اصفهان، که از وی پیروی و تقلید می‌نموده‌اند، پیرو و مقلد آیت‌الله خمینی می‌گردند و موقعی که مردم از او می‌پرسند چرا اجازه نمی‌دهند از شما تقلید کنیم اظهار داشته که من در مقابل آیت‌الله خمینی یک نفر دانش‌آموز و مقلد بیش نیستم و از نظر اجتماع ایشان استاد بنده است و من کجا و آیت‌الله خمینی کجا. از این جهت شما هم باید از آیت‌الله خمینی تقلید و پیروی نمایید».
در ادامه این سند آمده است: سپس اضافه کرد و گفت: فرزندان آقای منتظری یعنی آقای شیخ محمد منتظری هم یکی از مخالفین سرسخت دولت به شمار می‌آیند و اکنون هم با پدر در زندان به سر می‌برند و در زمان آیت‌الله خمینی مانند پدر خود در تبلیغ بر علیه دولت نقش مهمی را به عهده داشتند.
در «نظریه منبع» این سند آمده است:  منتظری اهل نجف‌آباد اصفهان است.
در «نظریه رهبر عملیات» این سند نیز می‌خوانیم: به نظر می‌رسد صحیح باشد و عبدالحسین صفاری اظهار نداشته که این اطلاعات را از کجا به‌دست آورده است، ولی در موقعی که در تهران بوده مسلما با تماس با روحانیون این اطلاعات را کسب نموده است.[6]

امروز این تغییرات در دادگستری صورت گرفت:
آقایان حسین روضاتی به دادیاری دادسرای شهرستان اصفهان، رحیم رضائی به ریاست دادگاه بخش نائین،  حسن کاظمی به دادیاری دادسرای کرمانشاه، رسول نقابت به کارمندی علی‌البدل دادگاه شهرستان بروجرد.
ضمنا آقای محمد محتشمی به کارمندی قضایی اداره فنی وزارت دادگستری منصوب گردید.[7]

روزنامه «اطلاعات» نوشت: ساعت 10 بامداد امروز جلسه علنی مجلس سنا به ریاست آقای دکتر محمد سجادی، نایب رئیس، تشکیل شد.
 

محمد سجادی

 
در این موقع مجلس وارد دستور شد و طرح قانونی مکلف بودن دولت در تهیه لایحه جهت نگهداری و تربیت ایتام بی‌بضاعت برای شور دوم مطرح و تصویب شد و به مجلس شورای ملی فرستاده شد.
بعد لایحه واگذاری باغ ارم شیراز به دانشگاه پهلوی برای شور دوم مطرح شد و با ۳۷ رأی موافق تصویب و به مجلس شورا ارسال گردید.
سپس لایحه یک فوریتی واگذاری اراضی جلالیه به سفارت کویت مطرح و با ٤٢ رأی موافق (به اتفاق آرا) تصویب و به مجلس شورا فرستاده شد.
در این موقع لایحه تمدید اختیار کمیسیون رسیدگی به دعاوی اشخاص علیه دولت مطرح و تصویب گردید.
هنگام رسیدگی به شور اول لایحه تمدید قانون تعیین تکلیف مشمولین خدمت وظیفه عمومی متولد سال‌های ۱۳۱۲-۱۳۲۴ آقای دکتر صدیق پیشنهاد فوریت برای این لایحه نمود که مورد تأیید قرار گرفت.
آقای دکتر شفق در کلیات این لایحه مشکلاتی که در راه تعیین تکلیف جوانان از نظر وظیفه عمومی وجود دارد متذکر شد و توجه مقامات مسئول را در تأمین رفاه حال مشمولین جلب نمود. این لایحه نیز به تصویب رسید.
 
تقدیم لایحه
در این موقع وزیر دادگستری لایحه اصلاح قسمتی از قانون آیین دادرسی مدنی را تقدیم داشت.
بعد شور اول لایحه معافیت گمرکی سیمان انجام شد و سپس لایحه تشویق پس‌انداز مسکن برای شور اول مطرح شد و آقای پروفسور اعلم برای این لایحه پیشنهاد فوریت کرد و مورد تأیید قرار گرفت و لایحه یک شورى تلقی و بررسی و تصویب شد. در بعضی از مواد این لایحه سناتورها تذکراتی دادند که از طرف آقای دکتر نهاوندی، وزیر آبادانی و مسکن، توضیحات لازم داده شد.
آقای دکتر نهاوندی ضمن تشکر از تصویب این لایحه گفت: این لایحه یکی از مهم‌ترین تدابیری است که دولت در تأمین مسکن برای عموم مردم به  عمل آورده است و امید است با اجرای این لایحه مسئله مسکن در مملکت حل گردد.
 
معرفی وزیر اطلاعات
آقای هویدا، نخست‌وزیر، آقای جواد منصور را به سمت وزیر اطلاعات به مجلس سنا معرفی کرد.
 
طرح لایحه حمایت خانواده
سپس لایحه حمایت خانواده برای شور اول مطرح شد.
خانم دکتر شمس‌الملوک مصاحب نسبت به این لایحه پیشنهاد فوریت کرد، ولی سنا به این پیشنهاد رأی نداد و پس از رسیدگی شور اول آن همراه با پیشنهادهای رسیده برای شور دوم به کمیسیون رفت. [8]

روزنامه «اطلاعات» در شماره امروز به نقل از شاه نوشت: ایرانی که امروز منتظر شما است با ایران ده سال پیش و هفت سال پیش و یا بگویم با ایران قبل از 6 بهمن ١٣٤١ فرق می‌کند. ایران امروز مهد آزادمردان و آزادزنان شده است. از این پس در مملکت ایران طبقات ممتازه فقط طبقه‌ای خواهد بود که از لحاظ لیاقت بر سایرین امتیاز پیدا کند. امکان ترقی، امکان پیشرفت، امکان بهتر زندگی کردن و بالاخره امکان رسیدن به هدف‌های عالی و انسانی برای همه در مملکت ایران وجود دارد.
این سخنان را شاهنشاه در اجتماع دوهزار نفری دانشجویان و ایرانیان، که در باغ مقابل کاخ «پتسربرک» تشکیل شده بود، بیان داشتند.[9]
 
مذاکره درباره خاورمیانه
 «خبرگزاری فرانسه» ۲۸ مه از بُن گزارش داد: شاهنشاه آریامهر دیروز بیش از یک ساعت با کی زینگر، صدراعظم آلمان غربی، درباره مسائل سیاسی مذاکره کردند. در این مذاکرات بحران خاورمیانه، سیاست جدید آلمان نسبت به کشورهای شرقی و همچنین کوشش آلمان فدرال برای برقراری مجدد روابط سیاسی با کشورهای عربی و روابط دو کشور مورد بررسی قرار گرفت.[10]

روزنامه «اطلاعات» نوشت: مصر امروز اولین اقدامات داخلی خود را برای تدارک جنگ آغاز کرد. به پرستاران به طور فوق‌العاده و زودتر از موعد دیپلم پرستاری داده شد و فروشگاه‌های اضطراری تأسیس شد و فرمانی از طرف دولت صادر گردیده که احتکارکنندگان ارزاق عمومی را تهدید می‌کرد.
این اقدامات برای تبدیل اقتصاد مصر به حالت جنگی بوده است.
علاوه بر این فرمان دیگری از طرف دولت صادر شد که مجازات مرگ را برای جنایاتی که در زمان جنگ بر ضد امنیت کشور انجام شود تعیین کرده است.
البته از سال ١٩٤٨ مصر خود را در حال جنگ با اسرائیل می‌داند و از آن موقع تاکنون اتباع مصری متهم به جاسوسی اعدام شده‌اند، ولی خارجی‌ها را به حبس‌های مختلف محکوم کرده‌اند. اما در فرمان جدید گفته شده «هر کس که اقدامی کند که استقلال و امنیت کشور را به خطر اندازد یا وفاداری افراد ارتش را متزلزل کند یا در روحیه آنان خللی وارد آورد یا اطلاعاتی به دشمن برساند به اعدام محکوم خواهد شد».
هم‌زمان با این، دفتر نیروهای سازمان ملل در قاهره اعلام کرد که اجرای تقاضای مصر دایر بر تخلیه هشتصد نفر از سربازان کانادایی سازمان ملل تا روز دوشنبه (امروز) عملا غیر ممکن است.

صدها نفر جوان یهودی آفریقای جنوبی آمادگی خود را برای پیوستن به صفوف ارتش اسرائیل در صورت بروز جنگی بین اعراب و اسرائیل اعلام نمودند.
رهبران سازمان‌‎های یهودی آفریقای جنوبی گفتند: در میان تقاضاهای جوانان یهودی برای پیوستن به اسرائیل و انجام عملیات کمکی غیر جنگی غرق شده‌اند.
 

در حدود ده‌هزار نفر از یهودیان و مردم لندن امروز در اجتماع به نام همبستگی با اسرائیل شرکت  کردند.
سخنرانان این میتینگ، که از رهبران یهودیان انگلستان‌اند، از دول غربی خواستند که به اسرائیل در مقابله با اعراب کمک کنند.
نمایندگان یهودیان اروپا اعلام کردند که دوش به دوش برادران و خواهران خود در اسرائیل مبارزه خواهند کرد و از سازمان ملل و دول بزرگ خواستند که جلوی اعراب را در بستن راه دسترسی اسرائیل به خلیج عقبه بگیرند.
نمایندگان ۵/ ۱ میلیون نفر یهودیان اروپای غربی و همچنین نمایندگان یهودیان رومانی و یوگسلاوی و ناظرانی از یهودیان مجارستان در جلسه دو روزه‌ای که تصمیمات فوق را گرفت شرکت داشتند.
 
اعلامیه دولت ترکیه
شورای وزیران ترکیه اعلامیه‌ای درباره بحران خاورمیانه صادر کرد که در آن نامی از اسرائیل برده نشد، اما روابط نزدیک ترکیه با اعراب خاطرنشان شده و پیشنهاد شد راه حلی برای بحران خاورمیانه براساس منشور ملل متحد یافته شود.
ترکیه با اسرائیل روابط عادی دیپلماتیک دارد، اما اخیرا می‌کوشد روابط خود را با همسایگان عربش توسعه دهد.
از شروع بحران خاورمیانه مقامات ترکیه از گرفتن جانب هر یک از طرفین خودداری کرده‌اند.
در اعلامیه دولت ترکیه گفته می‌شود «ترکیه»، که به صلح و امنیت منطقه خاورمیانه اهمیت فراوان می‌دهد، برای این منظور تلاش‌های فراوان کرده و از وضع فعلی که صلح را تهدید می‌کند، جدا نگران است.[11]

روزنامه «اطلاعات» به نقل از «اکونومیست» نوشت: جنگ در خاورمیانه اکنون اجتناب‌ناپذیر است. بستن تنگه تیران توسط ناصر به اسرائیلی‌ها فهماند که وی مایل است جنگ آغاز گردد این ناحیه برای اسرائیل جنبه حیاتی دارد و ناصر نیز به آن واقف است.
قوای مصرى و اسرائیلی در اطراف مرزها متمرکز شده‌اند و با خشم به یکدیگر می‌نگرند. شهرهای اسرائیل از افراد به‌درد بخور و وسائط نقلیه غیر نظامی تخلیه شده است. سفر رسمی نخست‌وزیر فنلاند قطع شد و دولت‌های غربی به اتباع خود که در نواحی بحرانی ساکن می‌باشند دستور خروج داده‌اند.
در پایان مذاکرات پارلمان اسرائیل در روز سه‌شنبه، اشکول گفت که بستن تنگه تیران به منزله تجاوز است و قوانین بین‌المللی مربوط به آزادی دریاها و قرارداد سال ۱۹۵۷ سازمان ملل را که پانزده کشور از جمله آمریکا، بریتانیا و فرانسه پای آن را امضا کرده‌اند و موید آزادی عبور از تنگه‌ها می‌باشد، لغو می‌کند. او به قدرت‌های بزرگ جهان متوسل شد تا بدون درنگ برای صلح اقدام کنند. اکنون تصور می‌رود که عمل خصمانه ناصر علیه اسرائیل از حمایت شوروی و بعضى دول دیگر برخوردار می‌باشد، اما اسرائیل نیز شگفتی‌هایی در نهان دارد.
گفته می‌شود که مصر مجهز به بمب‌افکن‌های تازه شوروی و دارای انواع متفاوت موشک‌هایی می‌باشد که می‌تواند مراکز عظیم جمعیت اسرائیل را نابود سازد. قوایش در سینا از قوایی که وی در سال ١٩٥٦ در اختیار داشت بیشتر است. در عین حال هیچ کس تردیدی به خود راه نمی‌دهد که اسرائیل قادر است ناصر را شکست دهد هرچند که این مبارزه گران‌تر و طولانی‌تر از جنگ یازده سال قبل خواهد بود.
بسیاری از اسرائیلی‌ها تاکنون سه جنگ را به چشم دیده‌اند و عده‌ای نیز طالب یک جنگ دیگر می‌باشند. جنگی که در سال ١٩٤٨ آغاز شد به نظر می‌رسد که به یک جنگ صدساله بین اعراب و اسرائیل مبدل خواهد شد.
حتی اگر این جنگ پیروزی به دنبال داشته باشد برای آن پایانی متصور نیست.[12]

دیشب آقای دکتر منوچهر شاهقلی، وزیر بهداری که در رأس هیئت نمایندگی ایران و جهت شرکت در اجلاسیه مجمع عمومی بهداشت جهانی رهسپار ژنو شده بود، با هواپیما وارد تهران شد.
در این سفر آقای وزیر بهداری به سمت نایب‌رئیس اجلاسیه مجمع عمومی بهداشت جهانی منصوب گردیده بود.[13]

 منوچهر شاهقلی

امروز خبرنگار فرهنگی «اطلاعات» کسب خبر کرد که بیست‌میلیون کتاب درسی برای سال‌های اول ابتدایی تا سال ششم دبیرستان‌ها به چاپ خواهد رسید و چاپ مقدار زیادی از آنها هم‌اکنون به پایان رسیده است و تا پایان مرداد چاپ کلیه کتاب‌های درسی مدارس به پایان خواهد رسید.
به قرار اطلاع از بیست‌میلیون کتاب درسی هشت‌میلیون آنها مربوط به سال‌های اول تا چهارم ابتدایی و دوازده‌میلیون آن مربوط به سال‌های پنجم و ششم ابتدایی و دوره اول و دوم متوسطه می‌باشد.
به قرار اطلاع در متن و چاپ اغلب کتاب‌های درسی تغییراتی داده شده است. در متن کتاب‌های درسی پیشرفت‌های جدید علمی و سؤالات اساسی اجتماعی گنجانیده شده است و همچنین جلد کتاب‌ها امسال برای اولین بار رنگی خواهد بود.
کتاب‌های درسی امسال از نظر نوع کاغذ و چاپ مرغوب‌تر و بهتر از سال گذشته خواهد بود.[14]

 «خبرگزاری فرانسه» 28 مه از بُن گزارش داد: امروز در پایان مذاکرات شاهنشاه ایران و کورت کی زینگر، صدر اعظم آلمان غربی، رسما در بُن اعلام شد که دولت آلمان غربی علاوه بر دویست‌میلیون مارک که قبلا به ایران داده، بیش از چهل‌میلیون مارک دیگر به این کشور کمک خواهد داد. این پول به مصرف خرید لوازم و ایجاد کارخانه‌های برق خواهد رسید.[15]