پیشینه نظریه ولایت فقیه امام خمینی

در معرفی پیشینه نظریه ولایت فقیه، به درس‌های خارج امام در نجف ارجاع داده شده و آمده است: «وی [=امام]، نخستین مواضع رسمی خود در موضوع ولایت فقیه را در آن کلاس‌ها[ی درس خارج فقه در مسجد شیخ انصاری] بیان داشت». (مدخل خمینی، ص674)
با بررسی آثار و مکتوبات امام خمینی(ره)، نادرستی این سخن روشن می‌گردد؛ به این صورت که در واقع نخستین مواضع رسمی و اظهارنظرهای علمی امام خمینی(ره) درباره ولایت فقیه، در کتاب «کشف اسرار» در سال 1323شمسی درج شده است. ایشان در کتاب کشف اسرار، ضمن پرداخت تفصیلی به موضوع «ولایت فقیه» و «حکومت اسلامی»، یک فصل کامل از این کتاب را به مقوله‌های مذکور اختصاص داده و بحث مفصلی درباره حکومت اسلامی‌دارد.1
خود نویسنده با وجود ادعای فوق مبنی بر آنکه نخستین مواضع امام در موضوع ولایت فقیه را به درس‌های خارج ایشان در نجف در دهه 40 مربوط دانسته بود، در یک تناقض‌گویی آشکار، از کتاب کشف اسرار به عنوان نخستین اظهار نظر امام در باب ولایت فقیه نام می‌برد که البته مطالب طرح شده در این بخش نیز خالی از اشتباه تاریخی نیست. در صفحه 693 و 694 از مدخل، چنین می‌خوانیم: «طرح اولیه اندیشه حکومت اسلامی در تفکر امام را باید در نیمه دوم دهه 1320 ش پی گرفت؛ وی در آن زمان با تألیف و تدوین کتاب کشف‌الاسرار، آراء خود در زمینه حکومت اسلامی را در شکل اولیه، تبیین نمود.»
گذشته از تناقض‌گویی نویسنده در معرفی پیشینه نظریه ولایت فقیه از منظر امام، متذکر می‌گردد این کتاب خلاف مدعای نویسنده که تاریخ انتشار آن را «نیمه دوم دهه 1320ش» عنوان کرده، در سال 1323ش یعنی در نیمه نخست از دهه 1320ش، انتشار یافته است.
 

 

 
پی نوشت: