دکتر سید حسن امامی، حقوقدان، سناتور، نماینده مجلس شورای ملی و استاد حقوق مدنی دانشگاه تهران فرزند سید ابوالقاسم امام جمعه در سال 1282 شمسی در تهران به دنیا آمد. خاندان وی نسل اندر نسل و به شکل موروثی امام جمعه تهران بودند و با حاکمان وقت روابط حسنه داشتند، او نیز تا پایان حکومت پهلوی این منصب را در اختیار داشت. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی جهت تکمیل تحصیلات عازم حوزه علمیه نجف ...
دکتر سید حسن امامی، حقوقدان، سناتور، نماینده مجلس شورای ملی و استاد حقوق مدنی دانشگاه تهران فرزند سید ابوالقاسم امام جمعه در سال 1282 شمسی در تهران به دنیا آمد. خاندان وی نسل اندر نسل و به شکل موروثی امام جمعه تهران بودند و با حاکمان وقت روابط حسنه داشتند، او نیز تا پایان حکومت پهلوی این منصب را در اختیار داشت. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی جهت تکمیل تحصیلات عازم حوزه علمیه نجف اشرف شد و به درجه اجتهاد نائل آمد.
سال 1308 به منظور فراگیری علم حقوق به سویس رفت و سال 1312 با ارائه رساله خود تحت عنوان «اساس قضایی مهر در فقه شیعه اسلامی » موفق به اخذ درجه دکترای حقوق شد. 1 سال 1315 پس از مراجعت به ایران از کسوت روحانیت درآمد و رئیس محکمه بدایت در تهران گردید و دو سال بعد قاضی وزارت دادگستری شد. سال 1323 به ریاست کل دادگستری تهران منصوب گردید. امامی در سال 1324 پس از فوت عمویش سید محمد امام جمعه از طرف دربار به امامت جمعه تهران و ریاست مسجد سلطانی منصوب شد و بار دیگر به کسوت روحانیت درآمد و در زمره مقربین دربار قرار گرفت. 2
سال 1329 هنگام خروج از مسجد سلطانی توسط فردی به نام نبیالله اکبری با چاقو مورد سوءقصد قرار گرفت و از ناحیه گردن و صورت آسیب دید. این سوءقصد به دکتر محمد مصدق نسبت داده شد. دکتر مصدق نیز در پاسخ به تهمت مضروب نمودن حسن امامی عین نامهای را که ضارب به سال 1331 برای مصدق ارسال کرده و از وی تقاضای بخشش نموده و اظهار داشته بود که به توصیه وکیل مدافعش سرهنگ هوشیار آن اظهارات خلاف واقع را در دادگاه به دکتر مصدق نسبت داده است، تسلیم دادگاه نمود. 3
سال 1331 در انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی از سوی مردم مهاباد به مجلس راه یافت و ریاست مجلس را به عهده گرفت. در این هنگام دکتر مصدق بر اثر اختلاف با محمدرضا شاه پهلوی از نخستوزیری کنار رفت و مجلس قوامالسلطنه را به جای وی انتخاب نمود که به وقایع سیتیر منجر گردید و دکتر مصدق دوباره روی کار آمد. دوره ریاست او در مجلس زیاد دوام نیاورد و از ریاست آن استعفا داد و تا آخر دوره در جلسات مجلس شرکت نکرد، هر چند که با دکتر مصدق خویشاوندی داشت و برادرزاده همسر وی بود. او سپس سفری به اروپا کرد. 4
سال 1332 در دوره دوم مجلس سنا سناتور اول تهران شد. وی روحانی بود که همواره در اعیاد به طور خصوصی به مراسم تبریک عید (سلام) نزد شاه میرفت. امامی در سال 1336 طی فتوایی مالیات بر صلح دارایی شوقی ربانی بهایی را به مبلغ یکصد و پنجاه و هفت میلیون تومان از پرداخت مالیات معاف نمود. 5
از جمله فعالیتهای وی میتوان به ریاست جمعیت حقوقدانان دموکرات، تدریس در مدرسه عالی حقوق، دانشکده معقول و منقول، دانشگاه تهران و دانشگاه ملی اشاره نمود. او همچنین سال 1338 عاقد محمدرضا پهلوی و فرح دیبا بود. نامبرده فراماسون و عضو لژهای نور، امیرکبیر، کورش و دانش بود. 6
او همچنین دارای تألیفاتی از جمله کتاب حقوق مدنی ایران (شش جلد) و شرح قانون ثبت اسناد و املاک است.7 امامی در سال 1357 پس از خروج شاه از ایران به سویس رفت و یکسال بعد در همان جا درگذشت.
پی نوشت:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. دانشنامه دانش گستر (تهران: موسسه دانشگستر روز، 1389)، ج3 ، ص 53.
2. بهرام دهناد، پارلمان ایران: شرح زندگانی شخصی و اجتماعی نمایندگان دوره نوزدهم مجلس شورای ملی و دوره دوم مجلس سنا (تهران: [بینا]، 1335)، ص 7 .
3. محمدناصر صولت قشقایی، سالهای بحران: خاطرات روزانه محمد ناصرالدوله، به تصحیح نصرتالله حدادی، (تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا، 1366)، ص 77 .
4. باقر عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (تهران: نشرگفتار؛ نشر علم، 1380)، ج 1، ص 180-181 .
5. اسماعیل رائین، انشعاب در بهائیت پس از مرگ شوقی ربانی ([تهران]: موسسه تحقیقی رائین، 1357)، ص 318 .
6. فراماسونرها و روتارینها و لاینزهای ایران (تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1377) ، ص 124 .
7. محمدرضا نصیری، اثرآفرینان: زندگینامه نامآوران فرهنگی ایران (از آغاز تا 1300 شمسی) (تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1384) ، ج1 ، ص 289. https://iichs.ir/vdcjf8eozuqem.sfu.html