مهدی پیراسته

 
سید مهدی پیراسته فرزند حاجی معتمد در سال 1298 در اراک متولد شد. پس از تحصیلات مقدماتی و متوسطه وارد دانشگاه تهران شد و در رشته حقوق قضایی فارغ التحصیل شد. وی خدمات دولتی را از دادگستری شروع کرد و مشاغلی مانند دادیاری و بازپرسی اراک، دادستان ساوه، رئیس شعبه دادگاه بخش در تهران داشت. مدتی مستشار استیناف و زمانی رئیس کل دادگاههای بخش تهران بود. در سال 1326 به دادستانی تهران منصوب شد. در همین زمان پرونده ترور محمد مسعود، مدیر روزنامه مرد امروز زیر نظر او مراحل قضایی خود را طی می‌کرد. وی مدتی نیز مدیر روزنامه مرد ایران بود. در دوره شانزدهم به نمایندگی از مردم ساوه وارد مجلس شورای ملی شد. او از جمله نمایندگان اقلیت مخالف دولت مصدق بود به طوری که در جلسه 212 مورخ 19 آذر 1330 گفت: «در حکومت دکتر مصدق امنیت نیست، آیین نامه در این مملکت رعایت نشده، قانون رعایت نشده، آزادی رعایت نشده، حقوق بشری رعایت نشده و ...». پس از آنکه لطفی وزیر دادگستری دولت ملی مصدق پیراسته را به همراه تعدادی از قضات بدنام تصفیه نمود، پیراسته نیز در اقدامی تلافی جویانه در حمله به خانه لطفی شرکت کرد و وی را با مشت و لگد و چوب و چماق مجروح نمود.1 پس از کودتای 28 مرداد مجدداً از حوزه انتخابیه ساوه و زرند به نمایندگی دوره 18 مجلس شورای ملی انتخاب گردید.
 
پس از افتتاح مجلس با سمت دادیاری دیوان عالی کشور به فرانسه رفت و دکترای حقوق گرفت. پس از مراجعت به ایران به ترتیب معاون وزیر کشور، استاندار فارس، استاندار خوزستان و در دولت اسد الله علم به سمت وزیر کشور منصوب شد. در قیام خونین 15 خرداد 1342 که به کشتار جمع کثیری از مردم بی دفاع منجر شد پیراسته در جایگاه وزیر کشور سرگرم اجرای فرامین شاه بود. وی از بهمن 1343 تا آبان 1346 سفیر ایران در عراق بود.
 
پیراسته قبل از سفر به عراق به بهانه مذاکره در راه انجام خواسته‌های روحانیت به ادعای داشتن اختیارات کافی، از حضرت امام خمینی اجازه ملاقات خواست و جواب امام این بود که: «اگر اختیارات شامل مسائلی از قبیل منحل کردن مجلسین فرمایشی و غیر قانونی و قطع روابط با دولت غاصب اسرائیل و اعطای آزادی کامل بیان و قلم و ... به ملت و ... باشد به ملاقات بیاید والا بدون جهت اتلاف وقت نکنید». پیراسته با یأس از اجازه، روز جمعه 22 خرداد 1343 سرزده وارد مجلس امام می‌شود و می‌گوید چون برای انجام مأموریت جدید عازم عراق است بدون اطلاع قبلی برای خداحافظی آمده است. در اینجا حضرت امام خمینی بیاناتی ایراد فرمودند که خلاصه آنها این است: «روحانیت در مقابل اقدامات ضد دینی دستگاه به هیچ وجه ساکت نخواهد نشست و با اینکه مفاسد و خلافکاریهای گذشته هنوز جبران نشده باز زمزمه جنایات دیگری از قبیل تغییر قانون ارث و طلاق و ... ساز شده است و با این وضع امکان تفاهم دستگاه حاکم و روحانیت وجود نخواهد داشت. این چه حکومت مشروطه‌ای است که نه قلم آزاد است و نه بیان ...".2 پیراسته از آذر 1346 به مدت چهار سال سفیر ایران در بلژیک و در سال 1347 به عضویت شورای طرحهای سیاسی وزارت امور خارجه درآمد. پیراسته در ماههای آخر حکومت شاه به تکاپو افتاد تا رژیم را نجات دهد از یک‌ سو با ظاهری قانونخواه سازمانی تحت عنوان «جبهه مدافعان قانون اساسی» تشکیل داد و از سوی دیگر کوشش کرد با محافل مذهبی ارتباط برقرار کند که در این راه ناموفق بود، بعد از انقلاب به امریکا رفت و بانی جمعیتی به نام «نگهبانان قانون اساسی» شد.
 
نظر سازمان اطلاعاتی حکومت شاه «ساواک» در مورد پیراسته در گزارش ویژه مورخ 9/4/1342 چنین آمده است: «... دکتر مهدی پیراسته با عامیون ارتباط دارد و در سیاست طرفدار انگلستان می‌باشد. و همچنین مدتی با حزب استقلال و عبدالقدیر آزاد همکاری داشته و یکی از علل ترقیاتش پشتیبانی دکتر متین دفتری از نامبرده بوده است. به علاوه شخصاً نیز مردی است جاه طلب و پرکار ... . گزارشات واصله سوء استفاده نامبرده را در امر انتخابات دوره گذشته تأیید می‌نماید و اقلام دریافتی بدین شرح می‌باشد. از آقای دکتر معدل 250 هزار تومان، از آقای غلامرضا ایلخانی 100 هزار تومان (این رقم با کمک آقای عزیز الله قوام اخذ شده) ضمناً در زمان وزارت کشور از شرکت جپ بابت خرید 150 دستگاه خودرو مبلغ 3 میلیون ریال پورسانت دریافت نموده است. نامبرده از اعضای جمعیت فراماسونری لژستاره سحر نیز بوده است».3

پی نوشت: