تولد شوم؛ سخنراني مهم حيم وايزمن رئيس فدراسيون جهاني صهيونيست در انگليس (1917)

 

پایگاه اطلاع‌رسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛
 
روز بيستم ماه مه سال 1917، کنفرانس ويژه‌اي با شرکت نمايندگان انجمنهاي صهيونيستي شهرهاي مختلف انگليس، به رياست دکتر حيم وايزمن، در لندن تشکيل شد يک علت برپائي اين کنفرانس دريافت خبرهايي از فلسطين و علت ديگر آن آگاه ساختن انجمنهاي صهيونيستي از طريق نمايندگان از اوضاع سياسي و تاثير آن بر جنبش ملي يهود بود. نشست اين کنفرانس که گروه کثيري از نمايندگان انجمن‌هاي صهيونيستي سراسر انگليس در آن حضور داشتند سرتاسر روز بيستـم ماه مه 1917، ادامه يافت اين همايش با نطق حيم وايـزمن رئيس فدراسيون صهيونيستي انگليس که در آن اوضاع سياسي جهان را تشريح کرده بود آغاز شد. وي در سخنان خود گفت:
 
از زمان آخرين همايش صهيونيستي، رويدادهاي مهمي بوقوع پيوسته که سرنوشت يهوديان را در سراسر جهان سخت تحت تاثير قرار خواهد داد. اولين رويداد بسيار مهم انقلاب روسيه بود. به طرزي معجـزه‌آسا و يک شبه، زنجير اسارت و بردگي که ملت بزرگ يکصد و پنجاه تا يکصد و شصت ميليوني روسيه را به بند کشيده بود از هم گسست و روسيـه آزاد، پا به عرصه حيات گذاشت.
 
از صميم قلب به تمامي کساني که در راه انقلاب روسيه مبارزه کردند و تحت حکومت جديد به مبارزات خود ادامه خواهند داد تبريک مي‌گوئيم. بي‌ترديد، رويدادي با اين عظمت نمي‌تواند عاري از تشنج باشد. چه بهتر که اوضاع روسيه به همين منوال ادامه يابد اما کاملا مشخص است که سرنوشت يهوديان و سرنوشت جنبش صهيونيستي تا حدود زيادي به آرامش و ثبات اوضاع در اين گوشه از جهان بستگي دارد و من اطمينان دارم که سازمان‌هاي صهيونيستي در سراسر جهان بويژه دوستان روسي ما تا آنجا که در توان دارند براي برقراري ثبات و آرامش در روسيه تلاش خواهند کرد برخي از ما و حتي برخي از دوستان ما و بويژه مخالفان ما در باره آنچه بر سر جنبش صهيونيستي در پي انقلاب روسيه خواهد آمد شتابزده نتيجه‌گيري کرده‌اند. آنها مي‌گويند با وقوع انقلاب در روسيه، انگيزه جنبش صهيونيستي تا حدود زيادي از ميان رفته است. يهوديان روسيه، آزاد شده‌اند. آنها ديگر به پناهگاهي در خارج از روسيه يعني فلسطين نيازي ندارند. هيچ انديشه‌اي نمي‌تواند تا اين اندازه ساختگي و نادرست باشد. هدف از براه انداختن جنبش صهيونيستي، هرگز پايان بخشيدن به وضعيت يهوديان روسيه يا کشورهاي ديگر نبوده است. آرمان اصلي صهيونيسم، در گذشته و حال، مبارزه فناناپذير ملي يهود، براي داشتن موطني براي خود، يک مرکز ملي، موطني ملي با زندگي ملي بوده است. اين آرمان امروزه بيش از هر زمان ديگر اعتبار دارد. جامعه آزاد و مقتدر يهوديان در روسيه از تلاش‌هاي سازمان صهيونيستي قدرداني خواهد کرد. هم اکنون نيز پشتيباني جامعه يهوديان روسيه از سازمان صهيونيستي مشهود است، جامعه يهوديان روسيه اکنون با سرافرازي، آشکارا و آزادانه خواست‌هاي ملي خود را تدوين مي‌کند و شيوه کار آنان مي‌تواند براي جوامع آزاد يهودي در غرب الگو و مايه دلگرمي باشد. همه شما از همايش‌هائي که در سراسر روسيه و همايش اخير در مسکو که هفت هزار يهودي در آن شرکت داشتند، مطلع هستيد. بسياري از يهوديان غربي بايد از اين همايش‌ها و اينکه يک يهودي آزاد و سر بلند چگونه بايد سخن بگويد، درس بگيرند. از اينرو، آينده صهيونيسم در روسيه اميدوارکننده است.
 
حال بايد ديد آرزوهاي ما چيست و چگونه اين آرزوها تحقق خواهند يافت؟ البته قصد ندارم در اين همايش به پيشگوئي بپردازم اما تلاش خواهم کرد تا سر حد امکان خطوط اصلي برنامه‌ها و چگونگي اجراي آنها را تشريح کنم. اما پيش از ترسيم خطوط برنامه‌هاي خود و چگونگي اجراي آنها، اجازه مي‌خواهم يک يا دو عبارت را که شايد بتوان از آنها به عنوان سوءتفاهم يا اشتباه ياد کرد،روشن کنم. يکي از اين عبارات، همواره در روزنامه ها تکرارمي‌شود و عبارت دوم را از دوستان خود اعم از يهودي يا غير يهودي مي‌شنويم، اينکه جنبش صهيونيسم تلاش مي‌کند تا هر چه زودتر يک کشور يهودنشين در فلسطين ايجاد کند. دوستان آمريکائي ما حتي از اين نيز فراتر مي‌روند و نوع نظام اين کشور را نيز "جمهوري يهودنشين" ¹ تعيين کرده‌اند. گرچه از صميم قلب از اين گونه اظهارات به عنوان جلوه بارز اراده ملي يهود استقبال مي‌کنيم، اما نمي‌توانيم اين گونه اظهارات را سياستمدارانه و معقولانه تلقي کنيم. جنبش صهيونيستي هر اندازه نيز که قوي باشد و هر قدر که سرشار از شور و شوق باشد هر کس که در کوران فعاليت سازمان صهيونيستي قرار داشته باشد مي‌داند که شرايط هنوز براي تأسيس بدون مقدمه کشور يهودي نشين فراهم و آماده نيست. کشورها بايد به آرامي، به تدريج، سازمان يابند و با شکيبائي ساخته شوند. از اينرو، ما مي‌گوئيم، گرچه تأسيس کشور يهودي نشين در فلسطين، هدف غائي ما و هدف اصلي تلاش‌هاي صهيونيستي است، اما راه دستيابي به هدف، در گرو يک رشته مراحل واسطه، قرار دارد. يکي از اين مراحل واسطه که من اميدوارم بر اثر اين جنگ بوجود آيد، حمايت کشور قدرتمندي همچون انگليس از کشور بر حق فلسطين است. يهوديان در زير بال و پر چنين قدرتي، مي‌توانند رشد کنند و تشکيلات اداري خود را بدون مخدوش کردن منافع مشروع جمعيت غير يهود، تأسيس و برنامه صهيونيستي را اجرا کنند. مجازم تا در اين همايش اعلام کنم که حکومت اعليحضرت پادشاه انگليس آماده است تا از برنامه‌هاي ما حمايت کند. اين نکته را نيز بايد اضافه کنم که انگليس با هماهنگي با قدرت هاي متفق، به حمايت از ما بر خواهد خواست. دوست، رئيس و رهبر ما، آقاي سوکولوف که به علت مسئوليت هاي مهم صهيونيستي نتوانسته است در اين همايش حضور يابد، از فرانسه و ايتاليا ديدن کرده است و همدلي وحمايت کامل دولت هاي هردو کشور را به دست آورده است. از جمله مشکلات و مسائل مهم مربوط به تعيين سرنوشت آتي فلسطين، مسأله حساس و ظريف اماکن مقدس است. نيازي نمي بينم که در اين همايش تاکيد کنم که يهوديان در نهايت دقت و وسواس احساسات تمامي گروهها و فرقه هاي مذهبي در فلسطين را محترم خواهند شمرد. [ !] بحث درباره چگونگي حل اين مسأله پيچيده که يکي از نکات مهم روابط بين المللي محسوب مي‌شود، از عهده ما خارج است. بالاترين محافل کاتوليک هم به ما اطمينان داده‌اند که به تأسيس موطن ملي يهوديان در فلسطين نظر مساعدي دارند و از ديدگاه مذهبي، دليلي براي مخالفت و اينکه ما همسايگان خوبي براي آنها خواهيم بود نمي‌بينند. اميدوارم که همسايگان خوبي باشيم. اکنون اجازه مي‌خواهم به مسائل داخلي جنبش صهيونيستي بپردازم. با وجود اعتماد و اطمينان به پيروزي نهائي يهوديان، مايه بسي تأسف است که در شرايط و دقايق حساس کنوني، آنان از وحدت لازم برخوردار نيستند. خانم‌ها، آقايان، ناتوانائي ما به ايجاد وحدت ميان همه يهوديان در اين لحظه حساس نه تنها مايه تأسف بلکه سرافکندگي شديد است. اما جنبش صهيونيستي مسئول اين پراکندگي نيست. شايد اين گناه متوجه مخالفان مانيز نباشد. بايد اين کاستي را نتيجه شرايط حاکم بر زندگي يهوديان در دوران پراکندگي دانست که بين آنان چنان شکاف ژرفي ايجاد کرده است. جاي بسي تأسف است که هنوز اقليت کوچکي وجود دارد که موجوديت يهوديان را در مقام يک ملت، نمي‌پذيرد. اما در اين باره نبايد ترديد داشت و من با صراحت اعلام مي‌کنم که در صورت برپائي همه پرسي و آزمون، اکثريت يهوديان به طور قطع در کنار ما قرار خواهد گرفت. خانم‌ها، آقايان، به شما هشدار مي‌دهم که اين آزمون فرا خواهد رسيد و شايد زودتر از آنچه که فکر مي‌کنيم فرا برسد. در اين لحظه خطير از شما مي‌خواهم تا از دل و از جان در صفي واحد در پشت سر رهبران خود که آنها را در اين لحظه حساس از تاريخ جهان براي اين مأموريت انتخاب کرده‌ايد، بايستيد. ما نمي‌خواهيم جهان شاهد جنگ ميان برادران باشد. ما چنان از سوي دشمنان بي‌شمار محاصره شده‌ايم که فرصت اين تفنن را نداريم اما به آنان که در برابر ما قد علم کنند هشدار مي‌دهم که ما براي دفاع از آرمان به هيچ کس اجازه نخواهيم داد تا در مسئوليت دشواري که بر عهده گرفته‌ايم اخلال کند و به تمامي مخالفان خود مي‌گوئيم که جنبش صهيونيستي را به حال خود بگذاريد.
 
سخنراني وايزمن با ابراز احساسات مکرر حاضران قطع مي‌شد و نمايندگان، چه بلافاصله بعد از سخنراني و چه در جريان بحث‌هائي که در همايش صورت گرفت، به شدت از آن استقبال کردند.
 
اهميت سخنراني وايزمن رهبر فدراسيون جهاني صهيونيسم را مي‌توان در پرده‌برداري از انگيزه‌ها و اهداف واقعي جنبش صهيونيستي جستجو نمود و ادبيات تهديدآميزي که در قبال ديگر يهوديان مخالف صهيونيسم به کار گرفته بود.
 
____________________________
 
1. Jewish Republic